21 Pułk Piechoty
21 Pułk Piechoty był oddziałem piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.
Został utworzony w 1812 roku w Białymstoku i był jednym z pięciu pułków piechoty, które powstały w Wielkim Księstwie Litewskim.
Pułki te były wzorowane na strukturze Wojska Księstwa Warszawskiego i miały identyczne mundury. Różnice dotyczyły jednak blach na czapkach; zamiast orła znajdowała się pogoń, a niekiedy spotykano blachy z dwoma godłami – polskim i litewskim. Kokardy również różniły się kolorem, były białe, w przeciwieństwie do niebiesko-biało-karmazynowych, noszonych w wojsku Księstwa Warszawskiego.
W 1813 roku pułk brał udział w obronie Modlina.
Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I zgodził się na powrót polskich oddziałów do kraju. Miały one stanowić podstawę do utworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Siedlcach.
Jednakże pułk nie został odtworzony, ponieważ etat armii Królestwa Polskiego przewidywał jedynie 12 pułków piechoty. Nowe pułki piechoty zaczęto formować dopiero po wybuchu powstania listopadowego. Na podstawie rozkazu dyktatora gen. Józefa Chłopickiego z 10 stycznia 1831 roku, władze wojewódzkie zobowiązano do organizowania nowych jednostek. W województwie podlaskim powstał 1 Pułk Województwa Podlaskiego, który później został przemianowany na 21 pułk piechoty liniowej.
Obsada personalna
Dowódcy pułku:
- płk Karol Dominik Przeździecki (od 13 lipca 1812)
- płk Giełgud (od 29 sierpnia 1812)
- major pułku – Węgierski
- dowódca 1 batalionu – Górski
- dowódca 2 batalionu – Andrychiewicz
- dowódca 3 batalionu – Łaszewski
Przypisy
Bibliografia
Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
Andrzej Tomaszewicz: Wojsko Wielkiego Księstwa Litewskiego w roku 1812. Nasz Czas 18/2006 (692).
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.