2046 to dramat science fiction wyprodukowany w Chinach, Hongkongu, Francji, Włoszech i Niemczech, który powstał w reżyserii Wong Kar-Waia w 2004 roku.
Fabuła
Akcja filmu osadzona jest w Hongkongu pod koniec lat sześćdziesiątych, a także zawiera wspomnienia z przeszłości głównego bohatera oraz wizje przyszłości – roku 2046. Opowieść koncentruje się na czterech kolejnych relacjach mężczyzny, z których każda przenika się z jego wspomnieniami o zamężnej kobiecie, z którą nigdy nie nawiązał romansu. To najważniejsze uczuciowe przeżycie bohatera, które jest nawiązaniem do wcześniejszego filmu Wonga, Spragnieni miłości (2000). W tamtym filmie bohater starał się uwolnić od wspomnień, pozostawiając je w murach świątyni Angkor Wat.
Wong wprowadza pomysł, że ta tajemnicza kryjówka w murach staje się w 2046 czasoprzestrzenią, w której nic się nie zmienia, miejscem, gdzie wszystko można odnaleźć, skarbcem dla spraw stłamszonych, zatrzymanych czy odłożonych na bok. W ostatnim dziele Wonga, 2046, jest to nie tylko numer pokoju hotelowego, ale również tytuł gazetowej powieści w odcinkach, którą pisze Chow Mo-Wan, w której bohater przywołuje wspomnienia o swoich dawnych i obecnych miłościach w konwencji science fiction.
Film 2046 jest pełen odniesień do wcześniejszych dzieł Wonga i stanowi pewne podsumowanie jego dotychczasowej kariery.
Obsada
Tony Leung Chiu Wai – Chow Mo Wan
Zhang Ziyi – Bai Ling
Gong Li – Su Li-zhen
Faye Wong – Wang Jing Wen / wjw1967, android
Takuya Kimura – Tak / Chłopak Wang Jing-wen
Carina Lau – Lulu / Mimi / Android
Chang Chen – Chłopak Mimi / cc1966
Dong Jie – Wang Jie-wen
Maggie Cheung – slz1960 / Su Li-zhen
Produkcja
Pierwsze szkice scenariusza Wong pokazał swoim współpracownikom w 1998 roku, prosząc o ich opinie i sugestie. Zawierał w nim trzy odrębne historie, inspirowane dziewiętnastowieczną operą, które koncentrowały się na relacjach seksualnych między ludźmi a androidami w futurystycznym mieście. Wong przyznał, że wybrał rok 2046, ponieważ oznacza on pięćdziesiątą rocznicę powrotu Hongkongu pod rządy Chin – co jest aluzją do obietnicy zawartej w porozumieniu chińsko-brytyjskim podpisanym przez Denga Xiaopinga i Margaret Thatcher dotyczącej przyszłości tego regionu.
W ciągu lat, które dzieliły zdjęcia próbne w Bangkoku w 1999 roku od premiery na 57. MFF w Cannes w maju 2004 roku, projekt przeszedł znaczne zmiany. Różne czynniki, w tym finansowe i logistyczne, wpłynęły na jego rozwój. Najważniejszym czynnikiem okazał się jednak światowy sukces Spragnionych miłości, co znacznie podniosło status Wonga w przemyśle filmowym. Wzmianka Sofii Coppoli o jego twórczości w podziękowaniach za Oscara nie była zaskoczeniem.
Film 2046 odniósł sukces we Francji, stając się najlepiej sprzedającym się nieamerykańskim filmem zagranicznym w historii. Podobnie jak Upadłe anioły (1995) ukazywały inną stronę rzeczywistości w Chungking Express, tak 2046 stał się cieniem Spragnionych miłości – będąc częściowo sequelem, a częściowo remiksem.
W międzyczasie reżyser zajął się kilkoma pobocznymi projektami, w tym udziałem w zbiorowym dziele Eros (2004), w którym jego segment, The Hand, został uznany za najlepszą część filmu. Wong stworzył również teledysk do utworu Six Days DJ-a Shadowa oraz reklamy dla Lacoste i BMW. Dodatkowo, założył filię menedżerską, która zajęła się artystami, co umożliwiło otwarcie biur Jet Tone w Szanghaju i Tajpej.
Napisy w języku angielskim do filmu zaczęto tworzyć pod koniec kwietnia 2004 roku. W tym czasie Wong kontynuował kręcenie dodatkowych ujęć z Tonym Leungiem i Gong Li, a William Chang Suk Ping zorganizował kącik montażowy w holu studia Ramindra, intensywnie pracując nad przygotowaniem taśm do udźwiękowienia. To wszystko świadczy o tym, że Wong jest artystą, który potrzebuje wyraźnego terminu, aby podjąć ostateczne decyzje dotyczące swojej produkcji. Pośpiech był konieczny, aby ukończyć wstępną wersję filmu przed festiwalem w Cannes. Miesiące po festiwalu poświęcono montażowi, dodatkowym ujęciom i narracji spoza kadru, aby nadać filmowi ostateczny kształt, który odpowiadał wizji Wonga.
Materiał filmowy ulegał licznym zmianom. Ostatecznie zdecydowano się zrezygnować z większości scen science fiction, koncentrując się na kolejnych związkach bohatera z czterema kobietami, co nadało kierunek ogólnej konstrukcji filmu. Każdy związek jest odmienny, a tylko jeden z nich ma wyłącznie podłoże seksualne.
W obsadzie filmu zauważa się wymianę aktorów z Zhangiem Yimou. Zhang dołączył Tony’ego Leunga, Maggie Cheung oraz operatora Chrisa Doyle’a do pracy przy Hero (2000). Wong w 2046 współpracował z trzema aktorkami, które rozpoczęły swoje kariery w filmach Zhanga: Gong Li, Zhang Ziyi i Dong Jie (która wystąpiła w filmie Zhanga Szczęście na raty z 2000 roku i pojawia się w 2046 jako Jiewen, młodsza siostra Jingwen). Reżyserzy stanowczo zaprzeczają sugestiom o wymianie aktorskiej, jednak w filmie Zhanga, Domu latających sztyletów, występują aktorzy znani z filmów Wonga, tacy jak Andy Lau i Kaneshiro Takeshi, a ścieżkę dźwiękową skomponował Umebayashi Shigeru, autor walca ze Spragnionych miłości.
W postprodukcji filmu w Bangkoku zabrakło kluczowej postaci dla Wonga – Christophera Doyle’a. Żadna ze stron nie wyjaśnia rozłamu, który miał miejsce, gdy Doyle opuścił plan zdjęciowy Spragnionych miłości tuż po rozpoczęciu nowej serii zdjęć w Bangkoku. Był odpowiedzialny za większość zdjęć z Hongkongu, z których niewiele znalazło się w ostatecznej wersji filmu; większość materiału w finalnej wersji jest dziełem tajwańskiego operatora Marka Lee (Li Pingbin), z niewielkim wkładem Yu Li-Waia, Kwana Pun-Leunga i innych. Złagodzenie konfliktu umożliwiło rozpoczęcie zdjęć do 2046, jednak ponad połowa filmu została nakręcona przez Kwana Pun-Leunga oraz byłego asystenta Doyle’a, Lai Yiu-Fai.
Na planie Happy Together Wong-Kar Wai kwestionował ustawienia kamery Doyle’a, co miało na celu skłonienie operatora do poszukiwania nowych sposobów ujęć. W czasie pracy nad nowymi zdjęciami do Spragnionych miłości w Bangkoku, Wong miał bardzo szczegółowe wizje dotyczące kadrowania, światła, barw i ruchu kamery, co ograniczało przestrzeń dla pomysłów Doyle’a.
Największą różnicą między wersją filmu sprzed Cannes a ostateczną wersją są poprawki w narracji spoza kadru, które utrudniają jednoznaczną interpretację filmu jako opisu emocjonalnego zaangażowania reżysera w fikcyjny świat postaci.
W wersji prezentowanej w Cannes wątek science fiction ukazuje Japończyka Taka (Takuya Kimura), który wyrusza w niekończącą się podróż pociągiem do 2046 roku. Bohater stara się nawiązać relację z androidem-kobietą, przypominającą jego utraconą dziewczynę. Ta część filmu zawierała narrację w pierwszej osobie, którą wygłaszał sam Taka (w języku japońskim). W wersji ostatecznej początek jest podobny, ale w miarę rozwoju opowieści narrację (wciąż w pierwszej osobie, lecz w języku kantońskim) przejmuje Chow, autor tej historii. Opowieść nie jest tylko refleksją Chowa na temat skomplikowanego chińsko-japońskiego romansu Jingwen i Taka, ale także wyrazem jego własnych emocji wobec Jingwen.
Po zakończeniu filmu, reżyser ujawnił na MFF w Londynie, że planuje dwa nowe filmy fabularne: jeden zatytułowany Dama z Szanghaju z Nicole Kidman (nie będzie to jednak remake dzieła Orsona Wellesa) oraz drugi opowiadający o pierwszym nauczycielu sztuk walki Bruce’a Lee, w którym główną rolę zagra Tony Leung.
Nagrody
Europejskie Nagrody Filmowe 2004 – najlepszy film nieeuropejski
FF Golden Horse 2004 – najlepsza scenografia oraz najlepsza muzyka
MFF w Valladolid 2004 – nagroda FIPRESCI
Nagrody Krytyków Filmowych Hongkongu 2004 – najlepszy aktor (Tony Leung), najlepsza aktorka (Zhang Ziyi)
Linki zewnętrzne