203 Pułk Piechoty (203 pp)
203 Pułk Piechoty (203 pp) to rezerwowy oddział piechoty Wojska Polskiego w II RP, który nie był częścią pokojowej struktury Wojska Polskiego.
203 pp w kampanii wrześniowej
Formowanie i mobilizacja
Pułk został utworzony w sierpniu 1939 roku na podstawie batalionów Górnośląskiej Brygady ON dla rezerwowej 55 Dywizji Piechoty, należącej do Grupy Operacyjnej „Śląsk”, w ramach Armii „Kraków”.
Dowództwo pułku, wraz z organami kwatermistrzowskimi jednostek pozabatalionowych, kompanią gospodarczą oraz pododdziałami specjalnymi, a także II rzutem batalionu piechoty typ spec. nr 57, mobilizowała Kadra Zapasowa Piechoty Szczakowa w Szczakowej, w okresie A+30 bp nr 57. W tym czasie dowództwo 203 pp i jego pododdziały były również mobilizowane przez A+56.
I rzut batalionu piechoty typ spec. nr 57 był mobilizowany przez 11 pułk piechoty w Tarnowskich Górach. Jego zawiązkiem był batalion ON „Tarnowskie Góry” z pełnym składem zawodowych oficerów i podoficerów, co zostało ustalone przez dowódcę 23 Dywizji Piechoty, w czasie A+24.
I rzut batalionu piechoty typ spec. nr 55 był mobilizowany przez 75 pułk piechoty w Rybniku, z batalionem ON „Rybnik” jako zawiązkiem, również z pełnym składem zawodowym oficerów i podoficerów, ustalonym w czasie A+24 przez dowódcę 23 DP.
II rzut batalionu piechoty typ spec. nr 55 mobilizowała Kadra Zapasowa Piechoty Oświęcim II w Oświęcimiu, a jego wysokość ustalał dowódca 23 DP, z wojennymi zawiązkami zapewnianymi przez 11 pp, w czasie A+30.
Batalion piechoty typ spec. nr 52 mobilizował 3 pułk strzelców podhalańskich w Oświęcimiu, korzystając z batalionu ON „Oświęcim” z całą kadrą zawodową oficerów i podoficerów, w czasie A+36.
Pułk mobilizował się w alarmie w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim, z wyjątkiem batalionu piechoty typ spec. nr 52, który mobilizował się w grupie „żółtej”. Zmobilizowany pułk był ewidencyjnie przypisany do Ośrodka Zapasowego 23 Dywizji Piechoty.
Działania bojowe
Udział w bitwie granicznej
Po mobilizacji alarmowej, w dniach 24-25 sierpnia 1939 roku, 203 pp rez. nie został skoncentrowany w pełnym składzie, a poszczególne bataliony włączono do różnych Oddziałów Wydzielonych. Dowództwo i pododdziały poza batalionowe 203 pp stacjonowały w Nowej Wsi i stanowiły odwód dowódcy Oddziału Wydzielonego „Tarnowskie Góry”, a 57 batalion piechoty (I/203 pp) znajdował się w Tarnowskich Górach.
1 września jednostki 203 pp wraz z pododdziałami pułkowymi były bombardowane przez niemieckie lotnictwo w rejonie Sączowa. Rano 2 września, dowództwo 203 pp i pododdziały poza batalionowe wspólnie z 57 batalionem piechoty przemaszerowały do sił głównych 55 DP rez. w sposób częściowo pieszy, częściowo autobusem. Po południu 2 września 203 pp zajęło stanowiska w Mysłowicach, wspierane przez II dywizjon 65 pułku artylerii lekkiej, w celu zamknięcia kierunków z Bierunia Starego i Bierunia Nowego przed natarciem niemieckiej 5 DPanc. Do pułku dołączył również 57 bp, który przemaszerował w podobny sposób.
57 batalion piechoty spec. (I batalion 203 pp)
57 batalion piechoty, po zakończeniu mobilizacji, wszedł w skład Oddziału Wydzielonego „Tarnowskie Góry”. Przed rozpoczęciem działań bojowych, z batalionu wydzielono 1 kompanię strzelecką do obrony północnych przedmieść Tarnowskich Gór oraz 2 kompanię strzelecką do obrony południowych przedmieść, które zajęły stanowiska na skrzydłach broniącego zachodnich przedmieść miasta III batalionu 11 pp. W nocy z 31 sierpnia na 1 września, w odpowiedzi na atak niemieckiej grupy dywersyjnej na kopalnię „Radzionków” w Rojcy, do walki przystąpiła 3 kompania strzelecka. Jej natarcie wspierane przez oddział samoobrony, rozbiło niemiecką grupę dywersyjną na terenie kopalni.
Do południa obie kompanie broniące Tarnowskich Gór, odparły kilka niemieckich natarć. W godzinach popołudniowych, niemiecka piechota z 68 Dywizji Piechoty przeprowadziła silne natarcie na obronę Tarnowskich Gór, które zostało odparte przez III/11 pp oraz 2 kompanię 57 bp. Na północnym skrzydle obrony, 1 kompanię 57 bp zaatakował pododdział z 2 Dywizji Lekkiej, która toczyła walki z Krakowską Brygadą Kawalerii. 1 kompania strzelecka została wyparta z Boruszowic i wycofała się do Miasteczka. 2 kompania strzelecka, mimo ostrzału i bombardowań, utrzymała swoje pozycje na wzgórzach na południowym skraju miasta. Wieczorem, na rozkaz gen. bryg. Jana Jagmin-Sadowskiego, kompanie 57 bp wycofały się za Brynicę na pozycje ufortyfikowane. W trakcie odwrotu, pod ostrzałem dywersantów, poległ ppor. Jerzy Markurczyk z 3 kompanii. Rano 2 września, 57 batalion piechoty został wycofany do zgrupowania macierzystej 55 Dywizji Piechoty rez., przemieszczając się częściowo autobusem, a częściowo pieszo. Po południu 2 września 57 bp zajął stanowiska w Mysłowicach, wspierany przez II dywizjon 65 pułku artylerii lekkiej, w celu zamknięcia kierunków z Bierunia Starego i Bierunia Nowego przed natarciem niemieckiej 5 DPanc. Tym samym dołączył do 203 pp, który przemaszerował w podobny sposób.
52 batalion piechoty spec. (II batalion 203 pp)
52 batalion piechoty zmobilizował się we wsi Babice w dniach 24-26 sierpnia 1939 roku. Po zaprzysiężeniu i uzyskaniu zdolności marszowej, podjął marsz do miejscowości Jajosty, gdzie obsadził ważne punkty terenowe, chroniąc tyły Grupy Operacyjnej „Śląsk” z kierunku Pszczyny. Pełnił również rolę odwodu dowódcy GO. 29 sierpnia batalion wymaszerował do Paprocan i tego samego dnia przeszedł pod dowództwo 201 pułku piechoty ppłk. Władysława Adamczyka. Dowódca batalionu i dowódcy kompanii dokonali rekonesansu stanowisk obronnych w rejonie Kobióru. Po rekonesansie, III pluton 6 kompanii strzeleckiej (d. ON Libiąż) został wysłany do wzmocnienia obrony fabryki materiałów wybuchowych Lignoza-Krywałd przed atakiem dywersantów. 1 września jako pierwszy do walki wszedł III pluton 6 kompanii, prowadząc walki obronne w fabryce prochu strzelniczego Lignoza, wspierając oddział samoobrony powstańczej oraz posterunek Straży Granicznej. W trakcie walki poległo 4 żołnierzy tego plutonu.
Obronę w Kobiórze realizował pluton saperów z 6 batalionu saperów, który stoczył potyczki z patrolami niemieckiej kawalerii. Sztab 55 DP rez. nakazał obsadzić Kobiór ppłk. Adamczykowi, który na ciężarówkach z browaru tyskiego wysłał jedyny posiadany pododdział bojowy – pluton pionierów 201 pp. W rejonie Kobióra znajdowały się jedynie patrole niemieckiej kawalerii z dwoma samochodami pancernymi. 52 batalion przygotowywał się do zajęcia stanowisk w rejonie Żwaków–Paprocany. Na rozkaz dowództwa GO „Śląsk”, batalion o godz. 10.00 podjął marsz w kierunku Kobióra, przez Hutę Paprocką dotarł do szosy do Kobióra. O godz. 12.20 52 batalion wykonał natarcie na Kobiór, ostatecznie o godz. 14.00 udało mu się wyprzeć niemieckie oddziały rozpoznawcze z wsi. W trakcie walki batalion odbił część plutonu pionierów z niemieckiej niewoli, ujęto kilku jeńców oraz osoby podejrzane o szpiegostwo. Batalion zajął obronę w Kobiórze, rozmieszczając 4 kompanię z plutonem ckm na prawym skrzydle, 5 kompanię z plutonem ckm z lewej strony oraz 6 kompanię bez dwóch plutonów i z plutonem ckm. Obrona batalionu została wzmocniona kompanią ppanc. 201 pp oraz pozostałymi pododdziałami poza batalionowymi 201 pp. 52 batalion podlegał dowódcy odcinka „Kobiór”, ppłk. Władysławowi Adamczykowi. Po odbiciu wsi, z batalionu wysłano w kierunku Piasku II pluton 6 kompanii, celem nawiązania łączności z siłami sąsiedniej 6 Dywizji Piechoty. W godzinach popołudniowych leśnicy z nadleśnictwa w Kobiórze ostrzelali niemiecki patrol kawalerii, alarmując kompanie 52 bp, które odparły niemieckie patrole pancerno-motorowe i kawaleryjskie. Żołnierze batalionu napotkali działania dywersantów w mundurach WP. Od popołudnia z Rybnika, a później z Żor, zaczęły przybywać oddziały I batalionu 75 pp i 55 batalionu piechoty oraz 5 bateria 23 pal z Oddziału Wydzielonego „Rybnik”. Zgromadzone bataliony zostały rozmieszczone we wschodniej części wsi pod lasem jako odwód dowódcy odcinka. 5/23 pal zajęła stanowiska ogniowe, wspierając obronę 52 bp w rejonie Kobióra. Do wieczora trwały potyczki z niemieckimi patrolami próbującymi rozpoznać obronę wzmocnionego batalionu. Ogółem 52 batalion piechoty w walkach o Kobiór 1 września utracił 8 poległych i 17 rannych, którzy zostali ewakuowani do szpitali.
Do rana 2 września z Rybnika zebrał się niemal w komplecie I/75 pp, z wyjątkiem 1 kompanii strzeleckiej i z osłabioną 1 kompanią ckm, oraz część 55 batalionu, które stanowiły odwód dowódcy zgrupowania ppłk. Władysława Adamczyka. Od rana trwały potyczki między oddziałami niemieckimi a placówkami wysuniętymi przed własne linie obrony. Przed południem placówka 52 batalionu odparła natarcie niemieckiej piechoty wspieranej przez samochody pancerne. W godzinach 16.00-17.00 batalion odparł kolejne natarcie niemieckiej piechoty z 28 DP, przy wsparciu ostrzału moździerzy i samochodów pancernych z pułku SS „Germania”. Do wieczora trwała wymiana ognia pomiędzy piechotą oraz ostrzał baterii 5/23 pal. Informacje o rozbiciu 6 DP pod Pszczyną i zagrożeniu północnego skrzydła obrony w Kobiórze, poprzez przenikanie niemieckich patroli, wymusiły na batalionie zmianę ugrupowania na obronę w półokrążeniu. Stanowiska 5 i 6 kompanii zagięto frontem 5 ku północy, 6 ku południowi. Na zapleczu obrony 52 bp oraz pozostałych sił w Kobiórze, własne patrole saperskie dokonały zniszczeń, przepraw i zawał leśnych. O godz. 23.00 52 batalion wraz ze zgrupowaniem ppłk. W. Adamczyka podjął na rozkaz przełożonych odwrót za rzekę Przemszę. W trakcie walk w Kobiórze i okolicach batalion utracił 13 poległych i 42 rannych żołnierzy.
52 batalion piechoty wraz ze zgrupowaniem ppłk. Adamczyka nocnym marszem 2/3 września dotarł do rzeki Gostynki i jej zalewu. Po zbudowanej prowizorycznie przeprawie przy przysiółku Myrczek, niedaleko wsi Świerczyniec, przeprawił się i rano przeszedł do Bierunia Starego. W trakcie przeprawy był atakowany przez lotnictwo myśliwskie, lecz nie poniósł większych strat. Następnie 52 bp z resztą zgrupowania udał się do Bierunia Nowego, skąd pomaszerował na przeprawę po moście przez rzekę Przemszę w Chełmku. W lesie koło wsi Dąb batalion stanął na odpoczynek. Dotarł do Chełmka bez 6 kompanii strzeleckiej i I plutonu ckm, ponieważ dowódca 6 kompanii z I plutonem dotarł w tym czasie do wsi Gromiec. Batalion dołączył do 203 pp, którego dowódca ppłk Albin Rogalski, był odpowiedzialny za obronę rejonu Chełmka.
3 września do zgrupowania mjr. Piotra Ryby dołączył II pluton 6 kompanii strzeleckiej ppor. Zygmunta Michała Reimschüssla, który został wysłany z Kobióru 1 września, aby utrzymywać kontakt taktyczny z 16 pułkiem piechoty 6 DP. W trakcie walki zgrupowania mjr. Ryby z oddziałami 5 DPanc. 4 września rano w Rajsku, ppor. Zygmunt Reimschüssl poległ wraz z częścią swoich żołnierzy, a pluton został rozbity i rozproszony.
55 batalion piechoty spec. (III batalion 203 pp)
55 batalion piechoty, po zakończeniu mobilizacji, wszedł w skład Oddziału Wydzielonego „Rybnik”, który składał się z I batalionu 75 pułku piechoty, 55 batalionu piechoty oraz 5 baterii 23 pułku artylerii lekkiej, a przejściowo również większości sił 3 kompanii (zmot.) 6 batalionu saperów. Dowódcą Oddziału Wydzielonego był mjr Władysław Mażewski z 75 pp. OW „Rybnik” pełnił rolę osłony pozycji 6 Dywizji Piechoty pod Pszczyną, wchodzącą w skład Grupy Operacyjnej „Bielsko”, i w chwili wybuchu wojny podlegał dowódcy OW „Ignacy” z 6 DP. Po realizacji zadań osłony i obrony przejściowej Rybnika i Żor, miał przejść w rejon południowego zgrupowania obronnego Grupy Operacyjnej „Śląsk” gen. bryg. Jana Jagmin-Sadowskiego w Kobiórze. 55 bp, z wyjątkiem kompanii, zajmował stanowiska bojowe w Żorach, wspierany przez 5/23 pal. Wraz z I/75 pp Rybnika, broniła 7 kompania strzelecka, wzmocniona plutonem ckm 55 bp. Zniszczenia w pasie działania OW „Rybnik” były wykonywane przez wysuniętą do Żor 3 kompanię 6 baonu saperów (zmotoryzowaną) z 6 DP.
7 kompania strzelecka (d. ON „Rybnik”) 55 bp zajęła stanowiska obronne w umocnieniach polowych w pierwszym rzucie obrony, na lewo od 1 kompanii strzeleckiej z plutonem ckm 75 pp. 7 kompania broniła Rybnika od strony Wodzisławia i Raciborza, rozwinięta w linii od szosy Rybnik-Rydułtowy, przez Smolną, Kozie Góry, aż po wieżę ciśnień z dworcem kolejowym. 1 września o godz. 4.45 niemiecka kolumna północna „B” ze składu 5 Dywizji Pancernej, wraz z grupami dywersantów, przekroczyła granicę, rozbijając placówki Straży Granicznej oraz pododdziały Samoobrony Powstańczej. Następnie, pokonując przeszkody terenowe, pojawiła się na przedpolu Rybnika w rejonie dzielnicy Marokko. Natarcie rozpoczęto przy wsparciu artylerii niemieckiej około godz. 7.00. Na miasto ruszył I batalion 15 pułku pancernego, wsparty pododdziałem piechoty z 14 pułku strzelców zmot. Niemiecka piechota, wspierana czołgami, zaatakowała 1 kompanię strzelecką oraz 1 kompanię ckm 75 pp, ale została powstrzymana ogniem broni ppanc. piechoty oraz ostrzałem broni maszynowej. W międzyczasie, w Rybniku, niemieckie grupy dywersyjne ostrzeliwały saperów, próbujących dokonać dalszych zniszczeń, co wywołało panikę wśród cywilnych uchodźców. Niemieckie czołgi okrążyły obronę i wdarły się do miasta, gdzie, wsparte przez grupy dywersantów, wyparły z niego część 3 kompanii zmot. saperów 6 bsap, opanowując miasto około godz. 9.00. Na odcinku 7 kompanii 55 bp nie przeprowadzono natarcia czołgów i piechoty od frontu. Stanowiska kompanii zostały zaatakowane od strony centrum miasta, gdzie udało się przełamać obronę 1/75 pp od tyłu. Kompania stawiła opór niemieckim oddziałom, unieruchamiając przynajmniej jeden czołg przy pomocy broni ppanc. Część sił zdołała przedrzeć się w kierunku Żor i dalej do Trzebini oraz Krakowa, gdzie grupki dołączyły do macierzystego pułku. Około dwóch drużyn zdołało odejść do Kobióru pod dowództwem kpt. Jana Kwaśniewskiego. Duża część 7 kompanii dostała się do niewoli, a znaczna grupa zdezerterowała, odmawiając dalszej walki.
1 września między godziną 5.30 a 6.00, 55 bp, z wyjątkiem 7 kompanii i plutonu ckm, wraz z 5 baterią 23 pal, zajęło stanowiska obronne na zachodnich przedpolach Żor. 8 kompania strzelecka (d. ON Żory) zajęła stanowiska dwoma plutonami w I linii: wzdłuż drogi ze Szczejkowic, drogi do Rybnika oraz na polach za cegielnią, od ul. Wodzisławskiej do Folwaręckiej. 9 kompania strzelecka (d. ON Pszczyna) z plutonem ckm, dwoma plutonami w I rzucie, obsadziła dworzec kolejowy i linię do Kleszczowa oraz w Kleszczowie, zamykając drogę na Pszczynę. Każda kompania pozostawiła jeden pluton jako odwód. Jeden działon 5/23 pal wysunięto do linii piechoty jako ppanc. Kolumna północna „B” 5 DPanc., po zdobyciu Rybnika, wyruszyła w kierunku Żor pomiędzy godz. 9.00 a 10.00. Niemiecka czołówka została ostrzelana przez działon 5 baterii, tracąc trzy czołgi. Ruch wojsk niemieckich został spowolniony. Około godz. 9.00 placówka 9 kompanii skutecznie ostrzelała niemiecki patrol rozpoznawczy kawalerii. Niemiecka artyleria ostrzeliwała stanowiska broni maszynowej batalionu, a pojedynek z nią stoczyła 5 bateria 23 pal. Stanowiska 5 baterii zostały niecelnie zbombardowane przez niemieckie lotnictwo. Około godz. 11.00 na stanowiska 55 batalionu wykonał natarcie niemiecki I batalion 15 pułku pancernego, wsparty oddziałami dywersantów. W obliczu natarcia czołgów, 8 kompania rozpoczęła odwrót. Dowódca 1 plutonu, w trakcie natarcia niemieckiej piechoty z czołgami, rozpuścił pluton i sam zdezerterował do Niemców. W mieście niemieccy dywersanci ostrzeliwali żołnierzy wycofujących się z patroli samoobrony powstańczej, wśród których byli także mieszkańcy miasta, podobnie jak w Rybniku. Po opanowaniu Żor około godz. 13.00, dalsze natarcie niemieckie w Kleszczowie zostało chwilowo powstrzymane przez 9 kompanię strzelecką, pozostałą część 3 kompanii ckm oraz resztki przybyłej z Rybnika 7 kompanii. Obrońców wspierały 3 pozostałe armaty 5 baterii. Po stawieniu oporu do godz. 14.00, reszta 55 batalionu, razem z 5/23 pal, odmaszerowała do lasów w kierunku Suszca, a następnie na Kobiór. Z batalionu ubyła również grupa żołnierzy, którzy zdezerterowali podczas wycofywania się z Żor, szczególnie z 8 kompanii. Straty batalionu w walkach o Rybnik, Żory i pod Kleszczowem wyniosły 85 poległych, 130 rannych oraz około 280 zaginionych (w tym w niewoli i dezerterów).
Do rana 2 września w Kobiórze udało się zebrać dwie słabe kompanie strzeleckie z 55 batalionu, każda z dwoma ckm, pod dowództwem mjr. Tadeusza Kwiatkowskiego. Pozostałość batalionu 2 września stanowiła ruchomy odwód obrony 52 bp w Kobiórze. Jeden z plutonów 9 kompanii, wzmocniony dwoma ckm, został wysłany do obrony mostu na rzece Gostynce, na północ od Kobióra. W trakcie zarządzonego odwrotu zgrupowania ppłk. Adamczyka za rzekę Przemszę, po godz. 23.00, 55 bp stanowił straż tylną zgrupowania. 55 batalion, wraz ze zgrupowaniem ppłk. Adamczyka, nocnym marszem 2/3 września dotarł do rzeki Gostynki i jej zalewu. Po zbudowanej prowizorycznie przeprawie przy przysiółku Myrczek, niedaleko wsi Świerczyniec, przeprawił się i rano przeszedł do Bierunia Starego. W trakcie przeprawy był atakowany przez lotnictwo myśliwskie, lecz nie poniósł większych strat. Następnie 55 bp z resztą zgrupowania udał się do Bierunia Nowego, skąd pomaszerował na przeprawę po moście przez rzekę Przemszę w Chełmku. W lesie koło wsi Dąb batalion stanął na odpoczynek. Tam dołączył do 203 pp, którego dowódca, ppłk Albin Rogalski, był odpowiedzialny za obronę rejonu Chełmka.
Walki opóźniające, dołączenie do składu pułku wszystkich oddziałów
Nocą 2/3 września, 203 pp, bez II (52 bp) i III (55 bp) batalionów, przeszedł w podporządkowanie czasowe dowódcy 23 Dywizji Piechoty. Na rozkaz płk. dypl. Władysława Powierzy, został skierowany do obrony linii rzeki Przemszy i przedmościa w Chełmku. Wraz z 203 pp, do rejonu Chełmka został skierowany II dywizjon 65 pułku artylerii lekkiej, aby wspierać piechotę. O świcie 3 września, I batalion (57 bp) obsadził przedmoście w Chełmku, a częścią sił zabezpieczył rzekę na południe od Chełmka. Po dołączeniu zgrupowania ppłk. Władysława Adamczyka, 203 pp zebrał swoje bataliony, które dotychczas walczyły osobno, i włączył je do organizowanej obrony. W tym samym czasie na przedmoście w Chełmku uderzyła grupa bojowa niemieckiej 5 DPanc., w skład której wchodził I batalion 31 pułku pancernego oraz I batalion 13 pułku strzelców. Po wysadzeniu mostu na Przemszy, pododdziały I/203 pp broniły rejonu przeprawy ze wzgórza 295,6 „Skała” i terenu wokół. Odnotowano również próby natarcia od strony Oświęcimia. Po godz. 13.00 203 pp wycofał się z przyczółka i odszedł pod osłoną 73 pułku piechoty na Jaworzno. I/203 pp (57 bp) poniosło straty w walce, wynoszące 19 poległych i 35 rannych żołnierzy. 4 września, przed wymarszem z Libiąża w kierunku Tenczynka, do 52 bp dołączył III pluton (bez drużyny) z 6 kompanii, który był od 1 września w Krywałdzie. W trakcie marszu dołączyła również pozostała część 6 kompanii strzeleckiej, która wcześniej dotarła do Gromca z kpt. Tadeuszem Wawrzkiewiczem, dowodzącym taborem batalionu.
Organizacja wojenna i obsada personalna
Organizacja wojenna i obsada personalna.
Dowództwo i organy kwatermistrzowskie jednostek pozabatalionowych:
Dowódca pułku – ppłk Albin Rogalski
I adiutant – kpt. Mieczysław Jezierski
Kwatermistrz – kpt. Stanisław Wołodko
Oficer informacyjny – por. Antoni Kulik
Oficer łączności – ppor. Wiktor Łukasik
Oficer-płatnik – ppor. Adam Zub
Lekarz naczelny pułku – por. lek. med. Włodzimierz Bołądź
Kapelan – ks. Lucjan Pitlok
Dowódca kompanii gospodarczej – por. Józef Lizak
I batalion (Tarnogórski batalion ON – baon piechoty typ spec. nr 57):
Dowódca batalionu – mjr adm. (piech.) Franciszek I Książek
Adiutant batalionu: por. Pengiel
Lekarz batalionu: ppor. lek. med. Szolin
Dowódcy 1 kompanii strzeleckiej (d. ON Tarnowskie Góry) – kpt. Ludwik Ślosarczyk
Dowódca plutonu – ppor. Rydzewski
Dowódca plutonu – ppor. Józef Bauerek
Dowódca plutonu – ppor. Konrad Wolnica
Dowódca 2 kompanii strzeleckiej (d. ON Radzionków) – kpt. Ignacy Jan Iwaszkiewicz
Dowódca plutonu – por. Roman Makarewicz
Dowódca plutonu – plut. pchor. Benke
Dowódca plutonu – ppor. Edward Sadło
Dowódca 3 kompanii strzeleckiej (d. ON Grodziec) – kpt. Władysław Nowakowski
Dowódca plutonu – ppor. Stanisław Sokołowski
Dowódca plutonu – ppor. Jerzy Markuczyk †1 IX 1939 Tarnowskie Góry
Dowódca plutonu – ppor. Stanisław Jaszczur
Dowódca 1 kompanii ckm – ppor. Zbigniew Klepaczko
Dowódca plutonu – ppor. Bolesław Wlazło
Dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Sobieraj
Dowódca plutonu – pchor. Madej
Dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Wehr
II batalion (Oświęcimski batalion ON – baon piechoty typ spec. nr 52):
Dowódca batalionu – kpt. adm. (piech.) Jan Stanisław Skrzypek
Adiutant batalionu – ppor. rez. Jan Gabryś †21 IX 1939 z ran
Oficer łączności – por. rez. Kazimierz Wrona
Oficer płatnik – ppor. rez. Franciszek Molda
Oficer żywnościowy – por. rez. Antoni Budniok
Lekarz – sierż. pchor. sanitarny Rybak
Dowódcy 4 kompanii strzeleckiej (d. ON Oświęcim) – ppor. piech. rez. Marian Fischer
Dowódca I plutonu – ppor. Roman Zawistowski
Dowódca II plutonu – ppor. Iwieński
Dowódca III plutonu – ppor. rez. Konrad Szałkiewicz
Dowódca 5 kompanii strzeleckiej (d. ON Bieruń Stary) – kpt. piech. Edward Andrzej Stawecki
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Rudolf Krzak
Dowódca II plutonu – ppor. rez. Wilhelm Ferdynand Leśniowski
Dowódca III plutonu – ppor. rez. Edward Micor
Dowódca 6 kompanii strzeleckiej (d. ON Libiąż) – kpt. piech. Tadeusz Franciszek Wawrzkiewicz
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Feliks Dyczkowski
Dowódca II plutonu – ppor. piech. rez. Zygmunt Michał Reimschüssl †4 IX 1939 Rajsko
Dowódca II I plutonu – ppor. rez. Franciszek Tadeusz Tyrna
Dowódca 2 kompanii ckm – kpt. adm. Ludwik Piętka
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Józef Stanko
Dowódca II plutonu – ppor. rez. Eugeniusz Karch
Dowódca III plutonu – ppor. Józef Kokot †21 IX 1939 z ran, ppor. Kowalski?
Dowódca IV plutonu (taczanki) – ppor. rez. Mieczysław Jonkisz
Dowódca plutonu moździerzy – ppor. Graf †16 IX 1939
III batalion (Rybnicki batalion ON – baon piech. typ. spec. nr 55):
Dowódca batalionu – mjr Tadeusz Kwiatkowski
Adiutant batalionu – ppor. Ryszard Bartoniek, ppor. rez. Florian Grzybek
Lekarz batalionu – ppor. rez. lek. Tadeusz Rezacz
Dowódcy 7 kompanii strzeleckiej (d. ON Rybnik) – kpt. Jan Kwaśniewski
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Bonifacy Dzida
Dowódca II plutonu – ppor. rez. Alojzy Jochemczyk
Dowódca III plutonu – ppor. rez. Leonard Tatarczyk
Dowódca 8 kompanii strzeleckiej (d. ON Żory) – kpt. Edward Rychłowski
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Rudolf Kurc
Dowódca II plutonu – ppor. rez. Władysław Pawlikowski
Dowódca III plutonu – ppor. rez. Fryderyk Kraszyna
Dowódca 9 kompanii strzeleckiej (d. ON Pszczyna) – kpt. Stanisław Urbanowski
Dowódca I plutonu – ppor. rez. Franciszek Mosz
Dowódca II plutonu – ppor. rez. Jerzy Matuszewicz
Dowódca III plutonu – ppor. rez. Aleksander Bukko
Dowódca 3 kompanii ckm – por. Bolesław Piotrowski
Dowódca I plutonu – por. rez. Antoni Jarosz
Dowódca II plutonu – ppor. Julian Moś
Dowódca III plutonu – NN
Dowódca plutonu moździerzy – NN
Pododdziały specjalne:
Dowódca kompanii zwiadu – por. Karol Jakub Szybist
Dowódca kompanii przeciwpancernej typ II – por. Czesław Strzelecki
Pluton łączności
Pluton pionierów
Pluton przeciwgazowy
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. Tom=I. Katowice: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02883-9.
Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. Tom=II. Katowice, Sosnowiec: Biblioteka Śląska w Katowicach i Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo-Autorska „Sowa Press”, 1993. ISBN 83-85876-06-5.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Piotr Skupień, Adam Śliwa: 55 Dywizja Piechoty Rezerwowa. seria: Wielka Księga Piechoty Polskiej tom nr 45. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2020. ISBN 978-83-8164-328-3.
Arkadiusz Dominiec, Marcin Bojdoł, Piotr Skupień: 23 Górnośląska Dywizja Piechoty. Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918-1939 tom 23. Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2018. ISBN 978-83-7945-615-4.
Leszek Szostek: 11 Pułk Piechoty. Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. Zeszyt 154. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 2010. ISBN 978-83-62046-26-3.
Janusz Ryt: Bitwa Pszczyńska 1939. Pszczyna: Wydawnictwo Infopres, 2007. ISBN 978-83-927429-2-0.
Jan Delowicz: Ziemia Rybnicko-Wodzisławska i jej mieszkańcy w wojnie obronnej 1939 roku: nowe i nieznane fakty, dokumenty i relacje. Żory: Muzeum Miejskie Żorach, 2009. ISBN 978-83-927506-5-9.
Marcin Dziubek: Niezłomni wrześniowych dni. Losy Batalionu Obrony Narodowej „Oświęcim”. Oświęcim-Kraków: Stowarzyszenie Auschwitz Memento, 2019. ISBN 978-83-945754-1-0.
Władysław Adamczyk: Przeciw nawale rok 1939. Pamiętnik dowódcy 201. pułku piechoty. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1970.
Linki zewnętrzne
Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-07-11].