Wydarzenia literackie w 2023 roku.
Wydarzenia
Rok 2023 został ogłoszony rokiem Aleksandra Fredry oraz Wisławy Szymborskiej.
Proza beletrystyczna i literatura faktu
Język polski
Robert F. Barkowski: Siemowit. Burzliwy (cykl: Przodkowie, tom 1) (Wydawnictwo Bellona)
Grzegorz Bogdał – Idzie tu wielki chłopak (Wydawnictwo Czarne)
Grzegorz Bryszewski – Wróżka, biskup i kasety wideo. Telewizja Sky Orunia (1989–1996) (Marpress)
Roman Chojnacki – Gołąb cukrowy (WBPiCAK)
Anna Cieplak – Ciało huty (Wydawnictwo Literackie)
Marcin Oskar Czarnik – Misterium (Wydawnictwo Nisza)
Jacek Dehnel – Łabędzie (Wydawnictwo Literackie)
Julia Fiedorczuk – Dom Oriona (Wydawnictwo Literackie)
Mateusz Górniak – Dwie powieści ruchu (Wydawnictwo Filtry)
Mikołaj Grynberg – Jezus umarł w Polsce (Wydawnictwo Agora)
Maciej Hen – Segretario (Wydawnictwo Literackie)
Inga Iwasiów – Późne życie (Wydawnictwo Drzazgi)
Barbara Klicka – Reneta (Wydawnictwo W.A.B.)
Damian Kowal – Ćwirowidło (Wydawnictwo Warstwy)
Antoni Libera – Najlepiej się nie urodzić (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Renata Lis – Moja ukochana i ja (Wydawnictwo Literackie)
Mikołaj Łoziński – Stramerowie (Wydawnictwo Literackie)
Jakub Małecki – Sąsiednie kolory (Wydawnictwo SQN)
Juliusz Machulski – Wisząca małpa (Wydawnictwo Sonia Draga)
Katarzyna Michalczak – Synu, jesteś kotem (Wydawnictwo Cyranka)
Zośka Papużanka – Żaden koniec (Wydawnictwo Marginesy)
Barbara Piórkowska – Gaja. Historia prawdziwa (Marpress)
Radek Rak – Agla. Aurora (Powergraph)
Małgorzata Rejmer – Ciężar skóry (Wydawnictwo Literackie)
Maciej Robert – Rzeki, których nie ma (Wydawnictwo Czarne)
Zbigniew Rokita – Odrzania. Podróż po ziemiach odzyskanych (Wydawnictwo „Znak”)
Tomasz Różycki – Złodzieje żarówek (Wydawnictwo Czarne)
Barbara Sadurska – Bajka, Bajeczka (Wydawnictwo Warstwy)
Marta Sawicka-Danielak – Ostatni Białystoker (Wydawnictwo Wielka Litera)
Maciej Siembieda:
Nemezis (Agora)
Orient (Agora)
Filip Springer – Mein Gott, jak pięknie (Wydawnictwo Karakter)
Ishbel Szatrawska – Toń (Wydawnictwo Cyranka)
Wit Szostak – Rumowiska (Powergraph)
Wojciech Tochman – Historia na śmierć i życie (Wydawnictwo Literackie)
Tomasz Tyczyński – Nieuzasadnione poczucie szczęścia (Wydawnictwo Nisza)
Olga Wiechnik – Platerówki? Boże broń! Kobiety, wojna i powojnie (Wydawnictwo Poznańskie)
Piotr Wojciechowski – Kochanek Królowej Roju (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Aleksandra Zielińska – Grzybnia (Agora)
Jakub Żulczyk – Dawno temu w Warszawie (Świat Książki)
Inne języki
Tłumaczenia
Fatma Aydemir – Dżiny (Dschinns), przekład Zofia Sucharska (Wydawnictwo Cyranka)
Kateryna Babkina – A pamiętasz, mamo?, przekład Bohdan Zadura (Wydawnictwo Warstwy)
Zsuzsa Bánk – Śmierć przychodzi nawet latem (Sterben im Sommer), przekład Elżbieta Kalinowska (Wydawnictwo Czarne)
Lana Bastašić – Złap zająca (Uhvati zeca), przekład Dorota Jovanka Ćirlić (Wydawnictwo Literackie)
Jaume Cabré – Spaleni w ogniu (Consumits pel foc), przekład Anna Sawicka (Wydawnictwo Marginesy)
Avni Doshi – Gorzki cukier (Burnt Sugar), przekład Agnieszka Wilga (Wydawnictwo W.A.B.)
György Dragomán – Stos (Máglya), przekład Karolina Kacorzyk (Noir sur Blanc)
Bernardine Evaristo – Mr Loverman, przekład Aga Zano (Wydawnictwo Poznańskie)
William Faulkner – Flagi pokrył kurz, przekład Maciej Płaza (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Jon Fosse – Drugie imię. Septologia I–II, przekład Iwona Zimnicka (Artrage)
Alicia Giménez Bartlett – Nikt nie chciał wiedzieć (Nadie quiere saber), przekład Maria Mróz (Noir sur Blanc)
Henry Green – Pochwyceni (Caught), przekład Marcin Szuster (Wydawnictwo Ossolineum)
Abdulrazak Gurnah – Raj (Paradise), przekład Krzysztof Majer (Wydawnictwo Poznańskie)
Ismail Kadare – Kronika w kamieniu (Kronikë në gur), przekład Marek Jeziorski (Wydawnictwo Akademickie Sedno)
Shehan Karunatilaka – Siedem księżyców Maalego Almeidy (The Seven Moons of Maali Almeida), przekład Mariusz Gądek (Wydawnictwo Marginesy)
Barbara Kingsolver – Demon Copperhead, przekład Kaja Gucio (Wydawnictwo Filia)
Ann-Helén Laestadius – Kradzież (Stöld), przekład Natalia Kołaczek (Mova)
Rosa Liksom – Pułkownikowa, przekład Artur Bobotek (Marpress)
Elena Medel – Cuda (Las maravillas), przekład Agata Ostrowska (Wydawnictwo W.A.B.)
Ottessa Moshfegh – Lapvona, przekład Teresa Tyszowiecka (Wydawnictwo Pauza)
Marie NDiaye – Zemsta należy do mnie (La vengeance m’appartient), przekład Magdalena Kamińska-Maurugeon (Wydawnictwo Filtry)
Ito Ogawa – Kameliowy sklep papierniczy (Tsubaki bunguten), przekład Alicja Kaniecka (Wydawnictwo Tajfuny)
Antje Rávic Strubel – W lasach ludzkiego serca (In den Wäldern des menschlichen Herzens), przekład Agata Teperek (Wydawnictwo Pauza)
Salman Rushdie – Miasto Zwycięstwa (Victory City), przekład Jerzy Kozłowski (Dom Wydawniczy Rebis)
Claudia Salazar Jiménez – Krew o świcie (La sangre de la aurora), przekład Tomasz Pindel (ArtRage)
Luis Sepúlveda – Historia psa zwanego Lojal (Historia de un Perro llamado Leal), przekład Joanna Branicka (Noir sur Blanc)
Adania Shibli – Drobny szczegół, przekład Hanna Jankowska (Wydawnictwo Drzazgi)
Shin Kyung-sook – Fiołki, przekład Łukasz Janik (Kwiaty Orientu)
Douglas Stuart – Młody Mungo (Young Mungo), przekład Maciej Studencki (Wydawnictwo Poznańskie)
Emily St. John Mandel – Morze spokoju (Sea of Tranquility), przekład Ewa Horodyska (Poradnia K)
Haśka Szyjan – Za plecami, przekład Michał Petryk (Wydawnictwo Czarne)
Robert Walser – Wypracowania Fritza Kochera, przekład Małgorzata Łukasiewicz (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Colson Whitehead – Reguły gry (Crook Manifesto), przekład Robert Sudół (Wydawnictwo Albatros)
Can Xue – Ulica Żółtego Błota, przekład Katarzyna Sarek (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Eseje, szkice i felietony
Język polski
Zbigniew Machej – Praga in flagranti (Fundacja Pogranicze)
Dorota Masłowska – Mam tak samo jak ty (Wydawnictwo Literackie)
Weronika Murek – Dziewczynki (Wydawnictwo Czarne)
Tomasz Terlikowski – Wygasanie. Zmierzch mojego kościoła (Wydawnictwo Literackie)
Adam Zagajewski – Najwyższy człowiek świata. O Józefie Czapskim (Wydawnictwo a5)
Tłumaczenia
Peter Handke – Próby, przekład Eliza Borg, Ryszard Wojnakowski (Eperons-Ostrogi)
Toni Morrison – Samoszacunek (Source of self-regard: selected essays, speeches, and meditations), przekład Kaja Gucio (Wydawnictwo Poznańskie)
Haruki Murakami – Moje ukochane T-shirty, przekład Anna Zielińska-Elliott (Muza)
Iris Murdoch – Przeciw oschłości, przekład Michał Filipczuk (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Salman Rushdie – Języki prawdy (Languages of Truth), przekład Jerzy Kozłowski, Katarzyna Karłowska (Dom Wydawniczy Rebis)
Poezja
Język polski
Justyna Bargielska – Wybór stand-upów (Biuro Literackie)
Olgerd Dziechciarz – Wmartwychwstąpienie (Instytut Mikołowski)
Darek Foks – Patriotka (WBPiCAK)
Ewa Frączek – Jedyna taka rzeczywistość (Convivo)
Genowefa Jakubowska-Fijałkowska – Wiwisekcja (Instytut Mikołowski)
Urszula Kozioł – Raptularz (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Justyna Kulikowska – Obóz zabaw (WBPiCAK)
Ewa Lipska – Wariacje Geldbergowskie (Wydawnictwo Literackie)
Zbigniew Machej – Iskierka w tunelu (Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris)
Bartłomiej Majzel – Nagonka (WBPiCAK)
Marta Podgórnik – Erwin i Fatum (WBPiCAK)
Joanna Roszak – Om (Biuro Literackie)
Karol Samsel – Choroba Kolbego (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Adriana Szymańska – Epilog z Gwiazdą (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Piotr Wojciechowski – Lato świetlne (Państwowy Instytut Wydawniczy)
Agnieszka Wolny-Hamkało – Wiersze o pojęciach (Convivo)
Grzegorz Wróblewski – Niebo i jointy (Convivo)
Wybory wierszy
Tłumaczenia
Kateryna Babkina – Nie boli, przekład Bohdan Zadura (Wydawnictwo Warstwy)
Forrest Gander – Podwojone życie (Twice Alive), przekład Julia Fiedorczuk (Wydawnictwo Ossolineum)
Adrienne Rich – Zejście do wraku (Diving Into the Wreck), przekład Jerzy Jarniewicz (Wydawnictwo Ossolineum)
Inne języki
Dramaty
Język polski
Prace naukowe i biografie
Język polski
Małgorzata Czyńska – Dwurnik. Robotnik sztuki (Wydawnictwo Marginesy)
Katarzyna Droga – Niełatwo mnie zabić. Opowieść o Joannie Chmielewskiej (Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”)
Anna Kaszuba-Dębska – Przybyszewska/Pająkówna. Głuchy krzyk (Wydawnictwo Marginesy)
Anna Nasiłowska – Mrożek. Biografia (Wydawnictwo Literackie)
Inne języki
Zmarli
2 stycznia:
Suzy McKee Charnas, amerykańska pisarka science fiction i fantasy (ur. 1939)
Dumitru Radu Popescu, rumuński prozaik, poeta i polityk (ur. 1935)
Jerzy Wawrzak, polski poeta, prozaik oraz autor sztuk scenicznych (ur. 1936)
4 stycznia:
Géza Morcsányi, węgierski aktor, dramaturg, tłumacz (ur. 1952)
Fay Weldon, brytyjska powieściopisarka (ur. 1931)
7 stycznia – Joachim Glensk, polski literaturoznawca (ur. 1935)
9 stycznia:
Charles Simic, serbsko-amerykański poeta, laureat Pulitzera (ur. 1938)
Wacław Sadkowski, polski filolog, krytyk literacki, eseista i tłumacz (ur. 1933)
13 stycznia – Gordana Kuić, serbska pisarka żydowskiego pochodzenia (ur. 1942)
16 stycznia
Luisa Josefina Hernández, meksykańska pisarka i tłumaczka (ur. 1928)
Humphry Knipe, południowoafrykański pisarz (ur. 1941)
17 stycznia – Edi Shukriu, kosowska pisarka, publicystka i działaczka polityczna (ur. 1950)
20 stycznia – Grigorij Kanowicz, litewski pisarz, publicysta, eseista, poeta, scenarzysta i tłumacz pochodzenia żydowskiego (ur. 1929)
24 stycznia – Paweł Lipszyc, polski anglista, tłumacz i redaktor (ur. 1964)
28 stycznia – Xavier Rubert de Ventós, hiszpański i kataloński polityk, filozof i pisarz (ur. 1939)
29 stycznia – Dmytro Pawłyczko, ukraiński poeta, tłumacz, krytyk literacki, działacz społeczny i polityk (ur. 1929)
3 lutego – Ryszard Chodźko, polski pisarz i krytyk literacki, wykładowca akademicki (ur. 1950)
13 lutego
Milan Hamada, słowacki krytyk i teoretyk literatury (ur. 1933)
Reiji Matsumoto, japoński mangaka (ur. 1938)
15 lutego – Sławomir Łubiński, polski prozaik i scenarzysta (ur. 1934)
3 marca:
Stanisław Balbus, polski teoretyk literatury (ur. 1942)
Christopher Fowler, angielski pisarz, autor horrorów i powieści kryminalnych (ur. 1953)
Kenzaburō Ōe, japoński prozaik i eseista, laureat Nagrody Nobla (ur. 1935)
Aleksander Rozenfeld, polski poeta i dziennikarz żydowskiego pochodzenia (ur. 1941)
5 marca – Piotr Wróblewski, polski językoznawca, tłumacz i bibliotekarz (ur. 1935)
7 marca – Helena Gordziej, polska pisarka i poetka (ur. 1928)
11 marca – John Jakes, amerykański pisarz, autor powieści historycznych (ur. 1932)
12 marca – Wanda Gizicka, polska poetka (ur. 1925)
14 marca – Richard Wagner, niemiecki powieściopisarz (ur. 1952)
17 marca – Dubravka Ugrešić, chorwacka pisarka, eseistka, publicystka, krytyk kultury i tłumaczka (ur. 1949)
20 marca – Michael Reaves, amerykański pisarz, scenarzysta i producent (ur. 1950)
22 marca – Rywka Basman Ben-Chaim, izraelska poetka tworząca w jidysz (ur. 1925)
26 marca – Donald Michael Thomas, angielski powieściopisarz, poeta, tłumacz (ur. 1935)
3 kwietnia – Wojciech Pestka, polski poeta, prozaik i tłumacz (ur. 1951)
7 kwietnia – Rachel Pollack, amerykańska pisarka, autorka science fiction i komiksów (ur. 1945)
11 kwietnia:
Ryszard Binkowski, polski prozaik i scenarzysta filmowy (ur. 1940)
Anne Perry, brytyjska pisarka (ur. 1938)
Me’ir Szalew, izraelski pisarz (ur. 1948)
20 kwietnia – Markas Zingeris, litewski poeta, prozaik, dziennikarz, dramaturg i tłumacz (ur. 1947)
21 kwietnia – Anna Sitarska, polska bibliotekoznawczyni (ur. 1938)
30 kwietnia – Andrzej Bilik, polski dziennikarz i publicysta (ur. 1939)
2 maja – Paweł Smoleński, polski dziennikarz, reporter, pisarz (ur. 1959)
5 maja – Jerzy Redlich, polski dziennikarz i tłumacz języka rosyjskiego (ur. 1931)
6 maja – Petruška Šustrová, czeska dysydentka, tłumaczka i publicystka (ur. 1947)
13 maja – Maciej Cisło, polski poeta, eseista, autor prozy sylwicznej (ur. 1947)
19 maja:
Martin Amis, angielski pisarz i nauczyciel akademicki (ur. 1949)
Dževad Karahasan, bośniacki pisarz, eseista i dramaturg (ur. 1953)
31 maja:
Ama Ata Aidoo, ghańska pisarka (ur. 1942)
Luca Di Fulvio, włoski pisarz (ur. 1957)
12 czerwca – Carol Higgins Clark, amerykańska pisarka powieści kryminalnych (ur. 1956)
13 czerwca – Cormac McCarthy, amerykański pisarz, scenarzysta i dramaturg (ur. 1933)
15 czerwca – Bohdan Urbankowski, polski poeta, eseista, dramaturg i filozof (ur. 1943)
17 czerwca – Naum Prifti, albański pisarz, dramaturg i scenarzysta (ur. 1932)
19 czerwca – Maria Bojarska, polska teatrolog, krytyk teatralny, historyk teatru, muzyczka i pisarka
27 czerwca – Pascal Mercier, szwajcarski pisarz i filozof (ur. 1944)
30 czerwca – Carlos Alberto Montaner, kubański pisarz i dziennikarz (ur. 1943)
1 lipca
Wiktoria Amelina, ukraińska pisarka (ur. 1986)
Ahn Jung-hyo, południowokoreański powieściopisarz i tłumacz (ur. 1941)
8 lipca – Marian Stępień, polski literaturoznawca (ur. 1929)
11 lipca
Jan Paweł Krasnodębski, polski prozaik i poeta (ur. 1947)
Milan Kundera, czeski i francuski pisarz i eseista (ur. 1929)
13 lipca – Kaya Mirecka-Ploss, polska i amerykańska pisarka (ur. 1924)
15 lipca – Francisco Ibáñez, hiszpański rysownik komiksów (ur. 1936)
17 lipca – Lech Jęczmyk, polski eseista, tłumacz, znawca literatury science fiction (ur. 1936)
26 lipca – Lâm Quang Mỹ, polski poeta i tłumacz wietnamskiego pochodzenia (ur. 1944)
26 lipca – Martin Walser, niemiecki pisarz (ur. 1927)
30 lipca – David Albahari, serbski pisarz żydowskiego pochodzenia (ur. 1948)
11 sierpnia – Tom Jones, amerykański pisarz, scenarzysta, autor tekstów i spektakli teatralnych (ur. 1928)
21 sierpnia – Adam Kawa, polski poeta (ur. 1942)
4 września – Guðbergur Bergsson, islandzki pisarz (ur. 1932)
7 września – Jerzy Klechta, polski dziennikarz, publicysta, pisarz (ur. 1939)
28 września – Ion Druță, mołdawski prozaik i dramaturg (ur. 1928)
29 września – Michał Głowiński, polski filolog, historyk i teoretyk literatury (ur. 1934)
październik – Amanda Aizpuriete, łotewska poetka, pisarka i tłumaczka (ur. 1956)
3 października
Nadzieja Artymowicz, poetka literatury białoruskojęzycznej (ur. 1946)
Johannes Kühn, niemiecki pisarz i poeta (ur. 1934)
8 października – Beno Budar, górnołużycki pisarz, tłumacz i publicysta (ur. 1946)
9 października – Ireneusz Kania, polski tłumacz i pisarz, poliglota (ur. 1940)
13 października:
Louise Glück, amerykańska poetka i eseistka, noblistka (ur. 1943)
Rein Saluri, estoński pisarz, scenarzysta i tłumacz literatury rosyjskiej (ur. 1939)
22 października – Janina David, brytyjska pisarka (ur. 1930)
26 października – Ryszard Kornacki, polski poeta, prozaik i publicysta (ur. 1940)
2 listopada – Henri Lopès, kongijski pisarz francuskojęzyczny, dyplomata i polityk (ur. 1937)
3 listopada – José María Carrascal, hiszpański pisarz i dziennikarz (ur. 1930)
9 listopada – Andrzej Perepeczko, polski marynarz, pisarz i publicysta (ur. 1930)
13 listopada – Michael Bishop, amerykański pisarz fantasy i science fiction (ur. 1945)
15 listopada – Daisaku Ikeda, japoński pisarz i filozof (ur. 1928)
16 listopada:
A.S. Byatt, brytyjska pisarka postmodernistyczna i krytyk literacki, laureatka Bookera (ur. 1936)
Ryszard Engelking, polski matematyk, tłumacz literatury francuskiej (ur. 1935)
27 listopada – Paweł Huelle, polski pisarz i poeta (ur. 1957)
28 listopada – Zygmunt Flis, polski poeta (ur. 1937)
4 grudnia
Zdzisław Antolski, polski poeta (ur. 1953)
Hadžem Hajdarević, serbski poeta i prozaik (ur. 1956)
7 grudnia
Teresa Lubkiewicz-Urbanowicz, polska pisarka (ur. 1930)
Benjamin Zephaniah, brytyjski poeta, pisarz, muzyk reggae (ur. 1958)
10 grudnia – David Drake, amerykański pisarz (ur. 1945)
13 grudnia – Lech Konopiński, polski poeta (ur. 1931)
Nagrody
Bokhandlerprisen – Oliver Lovrenski za Da vi var yngre
Górnośląska Nagroda Literacka „Juliusz” – Wojciech Orliński za Kopernik. Rewolucje
International Booker Prize – Georgi Gospodinow za Schron przeciwczasowy w tłumaczeniu Angeli Rodel
Międzynarodowa Nagroda Literacka im. Zbigniewa Herberta – Tomas Venclova
Nagroda Bookera – Paul Lynch za Prophet Song
Nagroda Cervantesa – Luis Mateo Díez
Nagroda Conrada – Urszula Honek za Białe noce
Nagroda Goncourtów – Jean-Baptiste Andrea za Veiller sur elle
Nagroda im. Arthura C. Clarke’a – Ned Beauman za Venomous Lumpsucker
Nagroda im. Beaty Pawlak – Anna Goc za reportaż Głusza
Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego – Anna Goc za reportaż Głusza
Nagroda Literacka im. Astrid Lindgren – Laurie Halse Anderson
Nagroda Literacka im. Marka Nowakowskiego – Aleksandra Majdzińska za Szalom bonjour Odessa
Nagroda Literacka im. Witolda Gombrowicza – Jakub Nowak za To przez ten wiatr
Nagroda Literacka m.st. Warszawy:
Paweł Dunin-Wąsowicz – „Warszawski twórca”
Zyta Rudzka za powieść Ten się śmieje, kto ma zęby
Kamila Janiak za zbiór poezji miłość
Anna Taraska (tekst), Dominika Czerniak-Chojnacka (ilustracje) za książkę dla dzieci Dwa słowa
Konrad Niemira za książkę o tematyce warszawskiej Bazgracz. Trzy eseje o Norblinie
Daniel Odija (tekst), Wojciech Stefaniec (ilustracje) – w kategorii komiks i powieść graficzna za Rege
Nagroda Literacka „Nike” czytelników – Grzegorz Piątek za Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury – Jon Fosse
Nagroda Poetycka im. Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego – Anna Piwkowska za tomik Furtianie
Nagroda Pulitzera w dziedzinie beletrystyki – Hernan Diaz za Trust oraz Barbara Kingsolver za Demon Copperhead
Nagroda Renaudot – Ann Scott za Les insolents
Nagroda Wielkiego Kalibru – Marek Stelar za powieść Krzywda
Paszport „Polityki” w kategorii literatura – Grzegorz Piątek za Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939
PEN/Faulkner Award – Yiyun Li za The Book of Goose
Premio Alfaguara – Gustavo Rodríguez za Cien cuyes
Premio Nadal – Manuel Vilas za Nosotros
Wrocławska Nagroda Poetycka Silesius za całokształt – Joanna Mueller
Przypisy
