202 Pułk Piechoty (202 pp) – rezerwowy oddział piechoty Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
202 pp w kampanii wrześniowej
Formowanie i mobilizacja
Pułk nie był częścią pokojowej struktury wojska.
Został utworzony na podstawie batalionów Śląsko-Cieszyńskiej Półbrygady Obrony Narodowej oraz zmobilizowanych pododdziałów pozabatalionowych. Mobilizacja 202 pp miała miejsce w dniach 24-26 sierpnia 1939 roku, w ramach mobilizacji alarmowej.
Dowództwo pułku, organy kwatermistrzowskie jednostek pozabatalionowych 202 pp, a także kompanie: gospodarcza, przeciwpancerna typ II, zwiadowcza oraz plutony: łączności, pionierów i przeciwgazowy zostały zmobilizowane przez 3 pułk strzelców podhalańskich na bazie dowództwa i niezależnych pododdziałów Śląsko-Cieszyńskiej Półbrygady ON w Bielsku, w grupie niebieskiej w czasie A+48.
Batalion piechoty typ spec nr 50, zmobilizowany przez 3 pułk strzelców podhalańskich w Bielsku w grupie żółtej, w czasie A+40 (zawiązkiem batalionu był batalion ON „Bielsko” z całą kadrą zawodową oficerów i podoficerów).
Batalion piechoty typ spec. nr 54 został zmobilizowany przez 4 pułk strzelców podhalańskich w Cieszynie w grupie żółtej, w czasie A+24 (zawiązkiem batalionu był batalion ON „Cieszyn I” z całą kadrą zawodową oficerów i podoficerów).
Batalion piechoty typ spec nr 58, zmobilizowany przez 4 pułk strzelców podhalańskich w Cieszynie w grupie żółtej, w czasie A+28 (zawiązkiem batalionu był batalion ON „Cieszyn II” z całą kadrą zawodową oficerów i podoficerów).
Pododdziały pułkowe oraz dowództwo były tworzone głównie z rezerwistów oraz nielicznych zawiązków szeregowych z aktywnej służby i ON. Dowództwo pułku składało się w przeważającej mierze z oficerów służby stałej. Bataliony piechoty były mobilizowane z zawiązków utworzonych z batalionów Obrony Narodowej i uzupełniane do pełnych etatów oficerami oraz żołnierzami rezerwy. Większość dowódców batalionów oraz dowódcy kompanii to oficerowie służby stałej, reszta kadry to oficerowie rezerwy.
Po zakończeniu mobilizacji 202 pp przemieścił się do rejonu zaplanowanych linii obrony.
Działania bojowe
Oddział brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku, wchodząc w skład 21 Dywizji Piechoty Górskiej (Armia „Kraków”).
O świcie 1 września 202 pp był rozmieszczony obronnie: na pododcinku Orłowa-Karwina znajdowała się wzmocniona 5 kompania strzelecka, natomiast na pododcinku Trzciniec-Jabłonków obronę prowadziła wzmocniona 9 kompania strzelecka. Większa część pułku stanowiła Oddział Wydzielony „Cieszyn-Skoczów” pod dowództwem ppłk. Zygmunta Piwnickiego, który bronił pozycji opóźniającej. W składzie: II batalion 202 pp (54 bp) bez 5/202 pp na odcinku Ligota-Bronów-Rudzica-Kostropowice, III batalion 202 pp (58 bp) bez 9/202 pp na odcinku Grodziec-Pogórze (wzg. Bucze)-Górki Wielkie oraz pluton konny kompanii zwiadu w Pieścieńcu. Na głównych pozycjach Dziedzice-Czechowice w składzie sił głównych 21 DPG był I batalion 202 pp (50 bp). Na bronione przez oddziały 21 DPG, w tym 202 pp, nacierały oddziały niemieckiego XVII Korpusu Armijnego w składzie 44 DP i 45 DP.
Organizacja i obsada personalna
W nawiasach podano nazwy jednostek mobilizujących.
Dowództwo i pododdziały specjalne (3 pspodh)
dowódca pułku – ppłk piech. Zygmunt Piwnicki
I adiutant pułku – por. rez. Stanisław Piekło
II adiutant pułku – ppor. rez. Paweł Bursiewicz
oficer informacyjny – ppor. Michał Józef Berek
oficer łączności – ppor. Michał Weber
kwatermistrz – kpt. Józef Kozanecki
oficer płatnik – ppor. Kowalski
lekarz naczelny – kpt. dr Jan Maria Suchomel
kapelan – ks. Michał Migdał
dowódca kompanii gospodarczej – ppor. rez. Jan Caputa
dowódca kompanii zwiadu – ppor. Władysław Włudyka
dowódca plutonu konnego – ppor. Marian Bugiel
dowódca plutonu kolarzy – ppor. Bednarek
dowódca kompanii przeciwpancernej – ppor. Bolesław Czerwiński
dowódca I plutonu – ppor. Stanisław Rajman
dowódca II plutonu – ppor. Józef Dudek
dowódca plutonu przeciwgazowego – ppor. Wiktor Franek
dowódca plutonu łączności – sierż. Antoni Caputa?
dowódca plutonu pionierów – ppor. Józef Gois
I batalion piechoty nr 50 (dawniej ON „Bielsko”) (3 pspodh)
dowódca batalionu – mjr Mieczysław Drabik
dowódca plutonu łączności – ppor. rez. Wilhelm Sukniewicz
dowódca 1 kompanii strzeleckiej (d. ON „Bielsko”) – kpt. Józef Jonak
dowódca 2 kompanii strzeleckiej (d. ON „Dziedzice”) – kpt. Stanisław Freisler
dowódca I plutonu – ppor. Holona
dowódca II plutonu – ppor. Bazgier
dowódca III plutonu – ppor. Józef Tomica
dowódca 3 kompanii strzeleckiej (d. ON „Jasienica”) – kpt. Sergiusz Pisarczuk
dowódca plutonu – ppor. Migdał
dowódca plutonu – ppor. Kalinowski
dowódca 1 kompanii ckm – ppor. rez. Korneliusz Kloschek
dowódca I plutonu – ppor. Jan Górka
dowódca II plutonu – ppor. Władysław Wicherek
dowódca III plutonu – ppor. Eugeniusz Jagoda
dowódca plutonu moździerzy – ppor. Stanisław Niemczyk
II batalion piechoty nr 54 (d. ON „Cieszyn I”) (4 pspodh)
dowódca batalionu – mjr Kazimierz Bełko
adiutant batalionu – ppor. rez. Rudolf Branny
dowódca 4 kompanii strzeleckiej (d. ON „Cieszyn Wschodni”) – kpt. Wilhelm Kahanek
dowódca I plutonu – ppor. Bolesław Rusnok
dowódca II plutonu – ppor. Stanisław Korczyk
dowódca III plutonu – ppor. Stanisław Mitręga
dowódca 5 kompanii strzeleckiej (d. ON „Karwina”/ „Zebrzydowice”) – kpt. Jan Szewczyk
dowódca I plutonu – ppor. Zbigniew Raszka
dowódca II plutonu – ppor. Bronisław Kokotek
dowódca III plutonu – ppor. Józef Kabiesz
dowódca 6 kompanii strzeleckiej (d. ON „Skoczów”) – kpt. Marcin Łyszczarz?
dowódca plutonu – ppor. Wilhelm Czulak
dowódca plutonu – ppor. Wachowski
dowódca 2 kompanii ckm – por. Kazimierz Batko
dowódca plutonu – ppor. Władysław Stonowski
III batalion piechoty nr 58 (d. ON „Cieszyn II”) (4 pspodh)
dowódca – mjr Włodzimierz Kuczma
dowódca 7 kompanii strzeleckiej (d. ON „Cieszyn Zachodni”) – kpt. Adam Władysław Kottik
dowódca 8 kompanii strzeleckiej (d. ON „Trzyniec”) – kpt. Bolesław Jan Bytomski
dowódca 9 kompanii strzeleckiej (d. ON „Jabłonków”) – kpt. Ignacy Stachowiak
dowódca plutonu – por. Buczek
dowódca 3 kompanii ckm – NN
Przypisy
Bibliografia
Tadeusz Jaruga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 7, Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1975
Władysław Steblik: Armia „Kraków” 1939. wydanie II. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07434-8.
Jan Przemsza-Zieliński: Księga wrześniowej chwały pułków śląskich. tom II. Katowice-Sosnowiec: Sosnowiecka Oficyna Wydawniczo-Autorska „Sowa Press”, 1993. ISBN 83-85876-06-5.
Batalion ON „Cieszyn II”. Obrona Narodowa II RP 1937-1939. Serwis poświęcony formacjom Obrony Narodowej i Przysposobienia Wojskowego Konnego. [dostęp 2018-08-20].
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.