2008 TC3

2008 TC3 to niewielka planetoida (lub meteoroid), która została odkryta 6 października 2008 roku w ramach programu Catalina Sky Survey. Spaliła się w atmosferze Ziemi 7 października 2008 roku.

Był to pierwszy obiekt tego rodzaju, który został zidentyfikowany przed jego zderzeniem z Ziemią. W ciągu 19 godzin pomiędzy odkryciem a uderzeniem w atmosferę przeprowadzono ponad 550 obserwacji oraz pomiarów planetoidy, a samo zdarzenie wzbudziło szerokie zainteresowanie w mediach fachowych i popularnych.

Odkrycie

Planetoida, należąca do grupy Apollo, została odkryta przez Richarda Kowalskiego w ramach programu Catalina Sky Survey z obserwatorium na Mount Lemmon w poniedziałek 6 października 2008 roku o godzinie 6:28 UT. W momencie odkrycia nadano jej oznaczenie 8TA9D69. Odkrycie zostało potwierdzone przez trzy inne obserwatoria: Sabino Canyon w Arizonie oraz Siding Spring i Moorook w Australii. O godzinie 14:59 UT w komunikacie Minor Planet Electronic Circular MPEC 2008-T50 ogłoszono, że planetoida znajduje się na kursie kolizyjnym z Ziemią. Obliczenia potwierdził Bill Gray z University of Arizona, który w wiadomości do innych poszukiwaczy meteoroidów napisał: „wygląda na to, że [obserwatorium na] Mt. Lemmon odkryło pierwszy obiekt, który prawie na pewno uderzy w Ziemię”.

W ciągu następnych 19 godzin przeprowadzono 570 obserwacji i pomiarów planetoidy z 26 różnych obserwatoriów na całym świecie, ogłaszając 24 komunikaty Minor Planet Electronic Circulars. Dzięki tym pomiarom naukowcom z Jet Propulsion Laboratory należącego do NASA udało się z dużą dokładnością przewidzieć czas i miejsce kolizji obiektu z atmosferą Ziemi.

Według komunikatu NASA, planetoida miała wejść w atmosferę Ziemi o godzinie 2:45:28 ± 15 s UT, poruszając się w kierunku wschodnim pod kątem 19° do poziomu, z prędkością 12,8 km/s. Jeśli jakiekolwiek fragmenty nie spłoną, to miałyby spaść na Ziemię o godzinie 2:46:20 ± 40 s UT.

Średnica planetoidy szacowana była na 2 metry, co porównywano do „wielkości samochodu”. Dane obserwacyjne pozwoliły czeskiemu astronomowi Petr Pravec na stwierdzenie, że meteoroid obracał się bardzo szybko. Zgodnie z jego obliczeniami, ruch obrotowy obiektu miał dwa różne okresy – 49 i 98 sekund, z których jeden mógł być związany z rotacją wokół własnej osi, a drugi z precesją.

Astronomowie analizowali także widmo spektroskopowe obiektu, jednak nie udało się określić jego typu. Najprawdopodobniej była to planetoida skalna, klasy C lub M.

Kolizja

Pomimo udanej prognozy tego wydarzenia, brakowało czasu na zorganizowanie ekspedycji naukowej w celu jego zarejestrowania. Tego typu wyprawy są czasami organizowane w oczekiwaniu na znane deszcze meteorytów.

Na pół godziny przed przewidywaną kolizją z atmosferą Ziemi, holenderski meteorolog Jacob Kuiper powiadomił przedstawiciela linii lotniczych Air France-KLM o nadchodzącym zdarzeniu i poprosił załogi samolotów w okolicy o wypatrywanie jasnego błysku. Załoga samolotu KLM, znajdującego się około 800 mil na południowy wschód od miejsca, gdzie oczekiwano uderzenia planetoidy, zauważyła jasny i krótki błysk.

Uderzenie planetoidy w atmosferę zostało zarejestrowane przez satelitę Meteosat-8 oraz infradźwiękową stację nasłuchową International Monitoring System w Kenii, działającą w ramach programu Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization (CTBTO). Podczas eksplozji bolidu uwolniono energię rzędu 1,1 do 2,1 kiloton TNT.

W kilka dni po tym incydencie rząd amerykański ogłosił, że impakt asteroidy został uchwycony przez niewymienione satelity amerykańskie, które zarejestrowały wejście meteoroidu w atmosferę Ziemi na wysokości 65,4 km (20,9° N, 31,4° E) oraz eksplozję bolidu na wysokości 37 km (20,8° N, 32,2° E).

Odnalezienie fragmentów bolidu

W lutym 2009 roku ogłoszono, że fragmenty bolidu, które spadły na Ziemię, zostały odnalezione przez studentów Uniwersytetu Chartumskiego, którzy prowadzili poszukiwania na podstawie danych opracowanych przez NASA. W poniedziałek 16 lutego 2009 roku, Lindley Johnson z NASA oficjalnie ogłosił to znalezisko podczas spotkania grupy Office for Outer Space Affairs należącej do ONZ.

Podczas pierwszej ekspedycji znaleziono 15 fragmentów bolidu o łącznej masie 563 g. W drugiej ekspedycji, która miała miejsce w dniach 25-30 grudnia, odnaleziono kolejne 37 fragmentów, a łączna masa znalezionych odłamków wyniosła 3,95 kg. Fragmenty meteorytu odnaleziono na obszarze o wymiarach około 28 x 5 km. Odkryte fragmenty są ciemne, pokryte cienką skorupą i mają okrągły kształt, o rozmiarach od 1 do 10 cm. Znalezione fragmenty nazwano meteorytem Almahata Sitta (arab. „Stacja szósta”), od pobliskiej stacji kolejowej.

Analiza odnalezionych fragmentów wskazuje, że 2008 TC3 należy do rzadkiego typu meteorytów, jakim są ureality.

Naukowcy mają nadzieję, że badania fragmentów przyczynią się do lepszego zrozumienia, w jaki sposób uformował się nasz Układ Słoneczny i jakie panowały w nim warunki ponad 4 miliardy lat temu.