20 złotych 1925 Bolesław Chrobry

20 złotych 1925 Bolesław Chrobry to okolicznościowa/bulionowa moneta o nominale dwudziestu złotych, wyprodukowana w złocie na mocy rozporządzenia Ministra Skarbu z dnia 14 czerwca 1926 roku, które zmieniało wzory monet złotych o wartościach 10 i 20 złotych (Dz.U. z 1926 r. nr 61, poz. 368).

Moneta ta była dedykowana 900. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego, na co wskazuje podobieństwo do dziesięciozłotówki z tym samym rysunkiem rewersu.

Awers

W centralnej części awersu znajduje się godło – orzeł w koronie, otoczony napisem „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, a poniżej umieszczono napis „20 ZŁOTYCH 20”.

Rewers

Na rewersie umieszczono lewy profil Bolesława Chrobrego, z napisem „BOLESŁAW CHROBRY” po prawej stronie oraz „1025–1925” po lewej. U dołu, po prawej stronie, znajduje się herb Kościesza, który jest znakiem mennicy w Warszawie.

Nakład

Moneta została wybita w złocie próby 900, na krążku o średnicy 21 mm i wadze 6,451 grama, z rantem ząbkowanym, według projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej, w mennicy warszawskiej. Z raportów mennicy za lata 1924–1926 wynika, że łączny nakład wyniósł 27 240 sztuk.

Opis

Moneta została stworzona na podstawie zwycięskiego projektu drugiego konkursu z początku 1925 roku, dotyczącego złotych monet polskich, które miały być wprowadzone w ramach reformy walutowej Władysława Grabskiego. Emisje w złocie rozpoczęto w 1926 roku. Pierwsze sprawozdanie mennicy (1924–1926) informowało o wyprodukowaniu 27 240 sztuk dwudziestozłotówek, co w niektórych katalogach uznawane jest za całkowity nakład. Przepisy z 1924 roku zezwalały na bicie złotych monet według zatwierdzonych wzorów, również z kruszcu pochodzącym od osób prywatnych, co nie było uwzględniane w późniejszych raportach. Niektórzy autorzy sugerują, że rzeczywisty nakład złotej dwudziestozłotówki mógł być znacznie większy niż podano w pierwszym sprawozdaniu Mennicy Państwowej.

W różnych katalogach dwudziestozłotówka z Bolesławem Chrobrym jest klasyfikowana na przemian jako moneta obiegowa okolicznościowa (moneta obiegowa z okolicznościowym wizerunkiem) oraz jako próbne bicie. Jednakże rozmiar nakładu raczej wyklucza tę monetę z kategorii próbnej. Z uwagi na zmiany parytetu polskiej waluty w złocie, wartość kruszcu zawartego w dwudziestozłotówce przekraczała w pewnym momencie jej wartość nominalną, co sugeruje, że monety 20 złotych z Bolesławem Chrobrym, analogicznie do złotych dziesięciozłotówek z tym samym rysunkiem rewersu, powinny być klasyfikowane jako monety bulionowe.

Na początku XXI wieku Mennica Polska w ramach serii „240 lat Mennicy Polskiej – Repliki monet polskich” wydała blister zawierający cztery pozłacane repliki złotych monet II Rzeczypospolitej (10, 20, 50 i 100 złotych) według projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej. Numizmat 20-złotówki z tego blistra jest de facto repliką monety 20 złotych 1925 Bolesław Chrobry.

Wersje próbne

Katalogi wskazują na wybicie próbnych wersji:

w brązie (35 sztuk),
w niklu (20 sztuk),
w złocie stemplem lustrzanym (nieznana liczba sztuk),
w nowym srebrze (nieznana liczba sztuk),
w miedzi (nieznana liczba sztuk).

Dostępna jest także hybryda w brązie 10/20 złotych.

Katalogi zawierają również konkurencyjne projekty złotej dwudziestozłotówki:

z monogramem RP w srebrze (10 sztuk), brązie (120 sztuk), złocie (nieznana liczba sztuk),
z rewersem Polonia w brązie (105 sztuk), miedzi (10 sztuk), srebrze (12 sztuk), mosiądzu (nieznana liczba sztuk), złocie (5 sztuk).

Zobacz też