20 złotych 1924 Monogram RP

Moneta próbna z okresu złotowego II Rzeczypospolitej, 20 złotych 1924 Monogram RP, została wybita według projektu T. Załuskiego, stanowiąc wzór dla obiegowej monety dwudziestozłotowej.

Na monecie nie znajduje się oznaczenie mennicy ani napis „PRÓBA”.

Rys historyczny

W jednym z aktów prawnych, które poprzedzały reformę Władysława Grabskiego, a mianowicie w dekrecie Prezydenta RP z dnia 20 stycznia 1924 roku, przewidziano bicie 3100 złotych z jednego kilograma stopu złota próby 900 (co odpowiada 9/31 grama czystego złota na 1 złoty) w nominałach: 10, 20, 50 oraz 100 złotych. Dnia 26 maja 1924 roku Minister Skarbu wydał rozporządzenie, które określało wzory 13 monet o nominałach od 1 grosza do 100 złotych, w tym czterech złotych nominałów, dla których wybrano wspólny typ awersu autorstwa Antoniego Madeyskiego (zawierającego również oznaczenie nominału) oraz wspólny rewers z klęczącym rycerzem zaprojektowany przez Tadeusza Beyera.

Jednakże do emisji złotych monet według zatwierdzonego wzoru nie doszło. Na początku 1925 roku ogłoszono nowy konkurs na projekt złotych monet obiegowych, w którym zwyciężyła Zofia Trzcińska-Kamińska. Na podstawie jej projektu od 1926 roku bito złote bulionowe monety 10- i 20-złotowe z wizerunkiem Bolesława Chrobrego.

Opracowania z lat osiemdziesiątych XX wieku wskazują, że moneta 20 złotych 1924 Monogram RP była wybita jako wzór dla złotej monety obiegowej.

Awers

Na awersie znajduje się godło – orzeł w koronie, a po obu stronach orła umieszczono rok „19 24”. U góry, wokół, widnieje napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA”, a na dole: „• 20 ZŁ •”, otoczone dekoracyjnym otokiem z perełek.

Rewers

Na rewersie, w centralnej części, w wieńcu z kłosów (po lewej stronie) i liści dębu (po prawej), przewiązanym wstążką u dołu, znajduje się monogram „RP”, otoczony otokiem z perełek. Na dole, po obu stronach wstążki, znajdują się małe litery – M (po lewej) i Z (po prawej).

Opis

Moneta została wybita z gładkim rantem na krążku o średnicy 21 mm w następujących materiałach:

brąz – nakład 120 sztuk, masa 6,3 – 6,6 grama,
srebro – nakład 10 sztuk, masa 5,6 grama.

Na koniec drugiego dziesięciolecia XXI wieku, wśród znanych monet II Rzeczypospolitej, dwudziestozłotówka próbna z monogramem RP jest:

jedną z trzech próbnych monet 20-złotowych, obok:

20 złotych 1925 Bolesław Chrobry,
20 złotych 1925 Polonia,

jedną z siedmiu monet będących rezultatem przygotowań Mennicy Państwowej do wprowadzenia złotych monet obiegowych przewidzianych przez reformę walutową Władysława Grabskiego, obok:

10 złotych 1925 Profile kobiety i mężczyzny projektu Antoniego Madeyskiego,
10 złotych 1925 Bolesław Chrobry projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej,
20 złotych 1925 Polonia projektu Antoniego Madeyskiego,
20 złotych 1925 Bolesław Chrobry projektu Zofii Trzcińskiej-Kamińskiej,
50 złotych 1924 Klęczący rycerz projektu Tadeusza Breyera,
100 złotych 1925 Mikołaj Kopernik projektu Stanisława Szukalskiego.

Odmiany

W drugim dziesięcioleciu XXI wieku znana jest również odmiana w złocie o masie 6,24 grama, wybita w nieznanym nakładzie. W katalogach opublikowanych przed 1990 rokiem podawano informację, że wybito 10 sztuk monety w złocie.