20 Regiment Pieszy Koronny to jednostka piechoty w armii koronnej I Rzeczypospolitej.
Oddział został założony w czerwcu 1794 roku przez szewca Jana Kilińskiego, który zrekrutował przymusowo mieszkańców Warszawy. Regiment uczestniczył w działaniach wojennych podczas insurekcji kościuszkowskiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
30 czerwca, Jan Kiliński, lider stolicy w trakcie insurekcji, zaproponował rekrutację „ludzi luźnych” w celu uspokojenia wzburzonego miasta. Rada Najwyższa Narodowa zaakceptowała jego propozycję, przyznając mu 10 000 złp na koszty rekrutacji oraz polecając generałowi lejtnantowi Józefowi Orłowskiemu wyznaczenie miejsca na koszary i delegowanie oficerów do pomocy. W pierwszych dniach lipca Kiliński udał się do Naczelnika z wnioskiem o utworzenie 20 regimentu. Po powrocie do Warszawy, rozpoczął przymusowe wcielanie mieszkańców do swojego oddziału, powołując się na rzekome pełnomocnictwa. Na te działania napływały skargi z różnych instytucji, zarówno do prezydenta Ignacego Zakrzewskiego, jak i do generała lejtnanta Orłowskiego. W odpowiedzi na skargi, Naczelnik Tadeusz Kościuszko zakazał Kilińskiemu rekrutacji posesjonatów, rzemieślników oraz służby domowej, zezwalając jedynie na wcielanie „ludzi luźnych”. W zgodzie z zaleceniami Kościuszki, generał lejtnant Orłowski nakazał Kilińskiemu opuścić Warszawę z regimentem i umiejscowić żołnierzy w koszarach ujazdowskich. W lipcu 1794 roku liczba żołnierzy w regimencie wynosiła 360, a 27 sierpnia wzrosła do 569. W rzeczywistości był to I batalion, ponieważ II batalion nie został utworzony do końca powstania. 30 września stan liczebny regimentu wyniósł 613, a oddział dysponował 369 karabinami.
Żołnierze regimentu
Organizatorem i dowódcą regimentu był pułkownik Jan Kiliński. Obok niego w regimencie służyło 23 oficerów, którzy zostali delegowani przez Kościuszkę z różnych jednostek, w tym ppłk Jan Strzałkowski oraz ppłk Józef Konarski. Pierwszym majorem był Franciszek Strzyżewski, drugim majorem Ksawery Markocki, a trzecim Łukasz Sosnowski. Funkcję kapitana pełnił Julian Orłowski.
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
Leonard Ratajczyk, Jerzy Teodorczyk: Wojsko powstania kościuszkowskiego w oczach współczesnych malarzy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07090-3.
Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.