20 Dywizjon Artylerii Rakietowej
20 dywizjon artylerii rakietowej (20 dar; od 1989 roku 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej) – jednostka artylerii rakietowej Wojska Polskiego, funkcjonująca w latach 1966–1995.
Dywizjon był częścią 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej, a później został włączony w struktury 7 Łużyckiej Brygady Obrony Wybrzeża. Jego siedziba znajdowała się w Gdańsku. Charakterystycznym symbolem jednostki była kotwica na jasnozielonym tle.
Formowanie i zmiany organizacyjne
20 dywizjon artylerii rakietowej został utworzony w 1966 roku z wyodrębnionego dywizjonu wyrzutni BM-21 Grad, który wcześniej należał do 41 pułku artylerii lekkiej. Siedzibą jednostki stały się koszary przy ulicy Grunwaldzkiej w Gdańsku-Wrzeszczu. Podstawowymi środkami bojowymi dywizjonu były dwie baterie, złożone z dwóch plutonów ogniowych, z których każdy dysponował dwiema wyrzutniami BM-21.
W 1986 roku, w wyniku reorganizacji 7 Łużyckiej Dywizji Desantowej w 7 Łużycką Brygadę Obrony Wybrzeża, jednostka zmieniła nazwę na 20 Dywizjon Artylerii Mieszanej. W tym okresie dokonano także przezbrojenia: jedna z baterii wyrzutni BM-21 została rozformowana, a w jej miejsce utworzono dwie baterie haubic samobieżnych 2S1 Goździk o zwiększonej pływalności. Każda z baterii składała się z dwóch plutonów, a każdy pluton był wyposażony w trzy haubice.
W wyniku rozwiązania 7 Brygady w 1995 roku, jednostka przestała istnieć, a jej pozostałości zostały włączone do skadrowanej 1 Gdańskiej Brygady Obrony Terytorialnej.
Struktura organizacyjna
W latach 1966–1989
- Dowództwo i sztab
- Pluton dowodzenia
- Dwie baterie artylerii rakietowej
- Drużyna dowodzenia
- Dwa plutony ogniowe, każdy z dwiema wyrzutniami BM-21
- Pluton remontowy
- Pluton gospodarczy
Łącznie: 185–200 osób.
W latach 1989–1995
- Dowództwo i sztab
- Bateria dowodzenia
- Dwie baterie artylerii samobieżnej
- Dwa plutony ogniowe, każdy z trzema haubicami 2S1
- Bateria artylerii rakietowej
- Dwa plutony ogniowe, każdy z trzema wyrzutniami BM-21
- Pluton remontowy
- Pluton zaopatrzenia
- Pluton medyczny
Łącznie: 257 osób, 12 haubic 2S1 i 6 wyrzutni BM-21.
Przypisy
Bibliografia
23 Dywizja Desantowa oraz 7 Łużycka Dywizja Desantowa w systemie Obrony Wybrzeża w Polsce (1958-1986), w: Bogusław B. Pacek, Andrzej A. Polak, Wojciech W. Mazurek (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9.
Skład i stan osobowy 7. Brygady Obrony Wybrzeża przed reorganizacją i po reorganizacji na dzień 31.12.1989, w: Bogusław B. Pacek, Andrzej A. Polak, Wojciech W. Mazurek (red.), 7 Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014, s. 350, ISBN 978-83-7523-333-9.
Wojciech W. Mazurek, 7. Łużycka Dywizja Desantowa (1963-1986), „Ilustrowany Magazyn Wojskowy Armia”, 4 (56), Kagero, kwiecień 2013, s. 30, ISSN 1898-1496.
Wojciech W. Mazurek, 7. Łużycka Dywizja Desantowa. Zarys Historii, w: Ryszard R. Bogacki (red.), 7. „Łużycka” Dywizja Desantowa 1963-1986: historia, działalność, symbolika, barwa i broń, Katalog wystawy w Centralnym Muzeum Morskim, Gdańsk: Centralne Muzeum Morskie, 2013, s. 47, ISBN 978-83-64150-01-2.
Jacek J. Mazurek, Józef J. Wąsikowski, Symbolika i mundur Jednostek Obrony Wybrzeża w latach 1963-1994, w: 7. Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986: miejsce, rola i zadania Wojsk Obrony Wybrzeża w systemie obronnym Polski, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej, 2014, s. 350, ISBN 978-83-7523-33-9.
Bóg wojny w desantowej służbie; o artylerii „niebieskich beretów” słów kilka, w: Piotr P. Gaik, 7. Łużycka Dywizja Desantowa 1963-1986, Warszawa: Wydawnictwo AON, 2014, ISBN 978-83-7523-333-9.
Edward E. Wejner, Wojsko i politycy bez retuszu, Toruń: Adam Marszałek, 2006, ISBN 978-83-7441-420-3.