20 Brygada Łączności Ziemi Kieleckiej
20 Brygada Łączności Ziemi Kieleckiej (20 BŁ WOWewn.) była jednostką łączności ludowego Wojska Polskiego, działającą w okresie transformacji ustrojowej. Jej siedziba znajdowała się w Kielcach–Stadionie, przy ulicy Szczepaniaka 7.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Na podstawie 7 Pułku Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego, z dniem 1 stycznia 1964 r. sformowano 22 Samodzielny Batalion Łączności KBW. Dowództwo objął ppłk Piotr Murmyło, a od 5 czerwca 1964 r. ppłk Czesław Sitarski. W skład batalionu wchodziły: kompania dowodzenia, kompania radiowa oraz plutony: techniczny, samochodowo-remontowy, samochodowy i gospodarczy. Pod koniec kwietnia 1964 r. do batalionu dołączono trzy plutony kompanii radioliniowej z Podoficerskiej Szkoły Łączności KBW w Prudniku.
W dniu 5 grudnia 1964 r. batalion został przekształcony w 7 Pułk Łączności KBW Ziemi Kieleckiej, którym dowodził ppłk Czesław Sitarski. Pułk obejmował dwa bataliony dowodzenia oraz kompanie: radioliniową, kablową i obsługi. Zgodnie z zarządzeniem nr 41 Rady Ministrów z 24 czerwca 1965 r., KBW zostało podporządkowane Ministerstwu Obrony Narodowej, a do końca roku zmieniło nazwę na Wojska Obrony Wewnętrznej.
Na mocy rozkazu Głównego Inspektora Obrony Terytorialnej Nr 04 z dnia 21 stycznia 1968 r., 7 Pułk Łączności otrzymał nową nazwę – 20 Pułk Łączności WOWewn. Ziemi Kieleckiej. Pułk brał udział w wielu ćwiczeniach, takich jak: ćwiczenie wojsk Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Odra-Nysa-69”, ćwiczenia ogólnokrajowe „Kraj-68”, „Kraj-73”, oraz regionalne Głównego Inspektoratu Obrony Terytorialnej, w tym „Ziemia Kielecka-69”, „Podlasie-70”, „Ziemia Kielecka-72”, „Ziemia Mazowiecka-73”, „Ziemia Kielecka-74”. Pułk był także zaangażowany w produkcję filmową; w marcu 1968 r. dwudziestu żołnierzy codziennie pracowało dla Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi, przygotowując dekoracje do filmu „Pan Wołodyjowski”. Ponadto, 20 Pułk uczestniczył w działaniach związanych z likwidacją skutków klęsk żywiołowych, w tym w gaszeniu pożarów lasów w Bliżynie i Brzegach, gdzie wzięło udział 125 żołnierzy i 9 pojazdów mechanicznych. Pułk osiągnął czołowe lokaty wśród jednostek Wojsk Obrony Wewnętrznej. W latach 1971, 1973 i 1975 minister obrony narodowej przyznał mu medal pamiątkowy „Za osiągnięcia w służbie wojskowej”. Na podstawie zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z 17 lipca 1976 r. oraz rozkazu dowódcy WOWewn. z 30 września 1976 r., pułk został przekształcony w 20 Brygadę Łączności WOWewn. Ziemi Kieleckiej.
Zgodnie z rozkazem ministra Obrony Narodowej z 15 listopada 1976 r., 20 BŁ WOWewn została podporządkowana dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego z dniem 9 grudnia 1976 r.. W 1980 r. w brygadzie utworzono szkołę podchorążych rezerwy. W maju 1989 r. Wojska Obrony Wewnętrznej zostały rozwiązane, a otoki na czapkach żołnierzy brygady zmieniły kolor z granatowego na oliwkowy. Z dniem 1 stycznia 1992 r. 20 Brygada Łączności opuściła podporządkowanie WOW i weszła pod dowództwo Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, przywracając granatowe otoki. W styczniu 1994 r. połączono służby techniczne i kwatermistrzostwa w jeden dział logistyczny. W 2000 r. pojawił się projekt przekształcenia brygady na jednostkę OT, który jednak nie został zrealizowany. W 2001 r. 20 Brygada Łączności Ziemi Kieleckiej została rozformowana.
Dowódcy
W latach 1964–2001 dowództwo sprawowali:
- płk Czesław Sitarski (1964–1981)
- płk Lucjan Chmiel (1981–1982)
- płk Aleksander Gruszeczka (1982–1985)
- płk Andrzej Bischoff (1985–1989)
- płk Edmund Smakulski (1989–1991)
- płk Leszek Puziak (1991–1993)
- płk Rober Zawicki (1993–1997)
- płk Jerzy Szmajda (1997–2001)
Przypisy
Bibliografia
Jan Kowalski: Polskie wojska łączności na przełomie XX i XXI wieku. Sieradz: Stowarzyszenie Przyjaciół 15 Sieradzkiej Brygady Wsparcia Dowodzenia, 2014.
Jan Kowalski: Polskie wojska łączności na przełomie XX i XXI wieku. Sieradz: Światowy Związek Polskich Żołnierzy Łączności, 2019, s. 31-47. ISBN 978-83-948609-1-2.
Tadeusz Banaszek: 20 Pułk Łączności Wojsk Obrony Wewnętrznej Ziemi Kieleckiej (1968–1976) Studia Muzealno-Historyczne, rok 2017, tom 9, s. 59-72. pdf (muzhp.pl)
Instytut Pamięci Narodowej, 7 pułk KBW, sygn. BU 695/318
S. Babiarz: Zarys historii jednostek Wojska Polskiego stacjonujących w koszarach na kieleckim Stadionie, Kielce 1995, s. 32, 33