20 Batalion Saperów (20 bsap) – to pododdział saperów wchodzący w skład Polskich Sił Zbrojnych.
Historia batalionu
20 batalion saperów został utworzony na podstawie rozkazu L.dz. 1988/204/AG/tj. dowódcy 2 Korpusu Polskiego z dnia 24 maja 1945 roku. Proces organizacji batalionu rozpoczął się 5 czerwca 1945 roku w Polskim Skrzydle Saperów, które stacjonowało w Kapua we Włoszech. Tego dnia dotarły tam zawiązki dowództwa batalionu oraz pododdziałów, które miały wchodzić w jego skład.
W tym miejscu rozpoczęto selekcję i wcielanie przybyłych „fachowców” z różnych jednostek, w tym żołnierzy Wojska Polskiego, którzy zostali uwolnieni z niemieckiej niewoli, oraz Polaków służących w Wehrmachcie, którzy zgłosili chęć do służby w Polskich Siłach Zbrojnych.
16 września 1945 roku batalion został przeniesiony do obozu „Delhi” w Kapua, gdzie zajął miejsce obok Polskiego Skrzydła Saperów. W tym okresie jednostka funkcjonowała już jako oddział gospodarczy.
3 stycznia 1946 roku batalion wykorzystał własne środki transportowe do przemieszczenia się do Fano, które znajduje się 50 km na północ od Ankony. Tam został włączony do Grupy Saperów 2 Korpusu Polskiego.
Zadania, które miały być realizowane przez batalion, a także potrzeba wyposażenia go w ciężki sprzęt mechaniczny, wymagały obecności wysoko wykwalifikowanych specjalistów. Opracowany w Dowództwie Saperów 2 Korpusu oraz Dowództwie Grupy Saperów plan szkolenia kładł szczególny nacisk na kształcenie specjalistów, którzy stanowili prawie 80% stanu osobowego jednostki. W okresie od 5 czerwca 1945 roku do 3 czerwca 1946 roku, 493 szeregowym udało się ukończyć różne kursy organizowane przez inne jednostki 2 KP. Dodatkowo w batalionie prowadzono intensywne szkolenia na właściwym sprzęcie. Plan szkolenia zakładał, że każdy żołnierz, oprócz posiadanej specjalności, musiał zdobyć podstawową wiedzę saperską.
Kompania saperów drogowych, oprócz standardowych prac saperskich realizowanych przez dywizyjne kompanie saperów, była gotowa do budowy dróg i mostów zdolnych do znoszenia dużych obciążeń, w różnych warunkach terenowych, przy użyciu ciężkiego sprzętu mechanicznego – zarówno w strefie tyłowej, jak i w rejonie frontu.
Zadaniem 21 kompanii saperów była budowa ciężkich mostów w trudnych warunkach terenowych, współpraca z innymi jednostkami w działaniach bojowych oraz wsparcie dywizyjnych jednostek saperskich. Organizacja i wyposażenie 21 ksap były identyczne jak w dywizyjnej kompanii saperów.
Organizacja batalionu
Dowództwo 20 batalionu saperów
- 21 kompania saperów
- 91 kompania saperów drogowych
- 92 kompania saperów drogowych
- 93 kompania saperów drogowych
- 20 pluton elektromechaniczny
- czołówka naprawcza 20 baonu saperów
- pluton łączności 20 baonu saperów
Obsada oficerska 20 baonu saperów
Stan z dnia 18 lipca 1946 roku, uwzględniający oficerów, którzy odeszli przed tą datą.
Dowództwo baonu
- dowódca baonu – mjr inż. Hipolit Marian Smoczkiewicz (od 5 VI 1945)
- p.o. zastępcy dowódcy baonu – mjr Eugeniusz Szubert (od 12 XII 1945)
- adiutant – kpt. Edward Mitko (od 5 VI 1945)
21 kompania saperów
- dowódca kompanii – kpt. Józef Buła (od VI 1945)
- zastępca dowódcy – por. Władysław Wojnarski (od VI 1945)
- dowódca I plutonu – por. Stefan Kozera (od 12 XII 1945)
91 kompania saperów drogowych
- dowódca kompanii – kpt. inż. Jan Czajkowski (do XII 1945)
- dowódca kompanii – kpt. inż. Aleksander Konarzewski (od 24 XII 1945)
- zastępca dowódcy kompanii – por. Stefan Librowski (od 21 IX 1945)
92 kompania saperów drogowych
- dowódca kompanii – por. Henryk Woźnicki (do IV 1946)
- zastępca dowódcy kompanii – por. Juliusz Rudnicki (od VI 1945)
93 kompania saperów drogowych
- dowódca kompanii – kpt. inż. Walerian Cheładze (od 12 X 1945)
- zastępca dowódcy kompanii – kpt. Edward Henzel (od 12 XII 1945)
20 pluton elektromechaniczny
- dowódca plutonu – ppor. Bronisław Kijowski (od VI 1945)
czołówka naprawcza 20 baonu saperów
- dowódca czołówki – por. Przemysław Stypiński (od 21 IX 1945)
Przypisy
Bibliografia
Adam Szugajew: Saperzy w służbie Polsce. Księga pamiątkowa. Londyn: Stowarzyszenie Polskich Saperów na Obczyźnie, 1985.