2 Wileński Dywizjon Rozpoznawczy (OR-2)
To jednostka rozpoznawcza Polskich Sił Zbrojnych.
Dywizjon był częścią 2 Dywizji Strzelców Pieszych Wojska Polskiego we Francji.
Formowanie
Jednostka została utworzona jako Oddział Rozpoznawczy 2 Dywizji Strzelców Pieszych od lutego 1940 roku w Thnezay.
Na koniec kwietnia 1940 roku oddział zmienił nazwę na 2 Wileński Dywizjon Rozpoznawczy, a jego szwadrony kontynuowały tradycje pułków Wileńskiej Brygady Kawalerii.
Żołnierze nosili proporczyki w kolorach ogólnokawaleryjskich, amarantowo-granatowe, z zieloną żyłką, charakterystyczną dla oddziałów rozpoznawczych. Ich nakryciem głowy były czarne berety.
Dowódcy dywizjonu
- rtm. dypl. Tadeusz Sokołowski (z 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, od 1943 w Armii Krajowej)
- ppłk Eugeniusz Święcicki (we wrześniu 1939 roku zastępca dowódcy 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich)
Skład organizacyjny
Dowództwo
- szwadron konny im. 13 pułku Ułanów Wileńskich – dowódca: ppor. Zdzisław Sas-Biliński
- poczet dowódcy (drużyna moździerzy, patrol łączności, trzy motocykle)
- 4 plutony liniowe – w każdym 1 oficer i 29 szeregowych
- 2 drużyny (sekcja liniowa i sekcja rkm)
- pluton ckm (4 Hotchkissy na czterokonnych biedkach, obsługa konna)
- pluton przeciwpancerny (4 działa, trakcja i obsługa konna)
- zmotoryzowany pluton gospodarczy
- szwadron motocyklistów im. 4 pułku Ułanów Zaniemeńskich – dowódca: por. Zbigniew Giera
- zmotoryzowany szwadron ckm i broni towarzyszącej im. 23 pułku Ułanów Grodzieńskich – dowódca: ppor. Olgierd Kiersnowski
Wyposażenie indywidualne
Żołnierze szwadronu konnego byli uzbrojeni w francuskie karabinki oraz szable lekkiej kawalerii wz. 1822, które miały rękojeści z koszem złożonym z trzech kabłąków. Oficerowie, oprócz szabel, otrzymali również stare rewolwery. Szwadron otrzymał konie – ponad dwieście sztuk – dopiero 10 maja, a siodła w ostatnich dniach tego miesiąca.
Działania zbrojne
10 czerwca dywizjon został przewieziony na front pod Belfort, na południu od Wogezów, w pobliżu granicy szwajcarskiej. 14 czerwca OR-2 dołączył do szwadronów konnych Oddziału Rozpoznawczego francuskiego XIII Korpusu i został skierowany nad rzekę Saone. Następnego dnia, wspólnie z 5 Małopolskim pułkiem strzelców pieszych, osłaniał odwrót francuskiej 3 Armii.
16 czerwca rano szwadron konny otrzymał zadanie obsadzenia linii opóźniającej oraz zabezpieczenia odejścia szwadronów motorowych. 17 czerwca szwadron, w towarzystwie działonu przeciwpancernego, nawiązał kontakt ogniowy z nieprzyjacielem, likwidując gniazdo cekaemów i biorąc do niewoli trzech niemieckich oficerów wraz z samochodem.
19 czerwca, po odcięciu drogi do Szwajcarii, do której wycofywała się 2 DSP, Wileński Dywizjon został rozwiązany. Niektórzy oficerowie i szeregowi zdołali dotrzeć do Szwajcarii. Szwadron konny, po siedmiu dniach marszu w niemieckich tyłach, niemal w całości przekroczył granicę szwajcarską. Większość kadry OR-2 przedostała się różnymi drogami do Wielkiej Brytanii, gdzie została włączona do 1 dywizjonu rozpoznawczego I Korpusu Polskiego.
Bibliografia
- Bohdan Królikowski: Kres ułańskiej epopei: szkice do dziejów kawalerii rozpoznawczej i pancernej Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie 1939-1947. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, 2007. ISBN 83-7306-332-3. Brak numerów stron w książce
- Witold Biegański: Wojsko Polskie we Francji 1939-1940, Warszawa 1967
- Józef Smoliński: 2 Dywizja Strzelców Pieszych: (Francja – Szwajcaria). Warszawa: [s. n], 1992. ISBN 83-00-03620-2. Brak numerów stron w książce
- Józef Dembiniok: Wojsko Polskie we Francji-I Korpus Polski w Wielkiej Brytanii (Oznaki i odznaki Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie / Józef Dembiniok, Bernard Szczech, Andrzej Urbański). Krajowa Agencja Wydawnicza. ISBN 83-03-00719-X. Brak numerów stron w książce