2 Tracka Dywizja Piechoty

2 Tracka Dywizja Piechoty (bułg. Втора пехотна тракийска дивизия) to bułgarski związek taktyczny, który funkcjonował w okresie Księstwa oraz Trzeciego Carstwa w latach 1892–1920.

Dywizja została utworzona w 1892 roku. Brała udział w I i II wojnie bałkańskiej, a także w I wojnie światowej. W 1920 roku została przekształcona w 2 Tracki pułk piechoty.

Działania

Wojny bałkańskie

W czasie I wojny bałkańskiej dywizja działała jako niezależny związek taktyczny, natomiast w II wojnie bałkańskiej weszła w skład 4 Armii.

Napięta sytuacja międzynarodowa na Bałkanach spowodowała, że car Bułgarii Ferdynand I ogłosił 30 września 1912 roku powszechną mobilizację. Po osiągnięciu gotowości bojowej, 2 Tracka DP została rozmieszczona na zachód od Chaskowa i podzielona na dwa oddziały: „Rodopski” oraz „Chaskowski”. Jej celem było przeprowadzenie wspierającego natarcia na oddziały tureckie w wschodnich Rodopach oraz przerwanie linii kolejowej tam przebiegającej.

30 lipca 2013 roku w Bukareszcie rozpoczęły się rokowania pokojowe, a dzień później weszło w życie zawieszenie broni kończące II wojnę bałkańską. Po podpisaniu traktatu pokojowego w Bukareszcie, car Ferdynand I ogłosił demobilizację armii. Jednak z powodu napięć w relacjach z Wysoką Portą, w połowie sierpnia 1913 roku dywizja została skoncentrowana na południowo-wschodnim odcinku granicy w składzie zgrupowania operacyjnego liczącego około 43 000 żołnierzy. W miarę postępu rozmów pokojowych z Imperium Osmańskim liczba ta była stopniowo redukowana. Ostatecznie proces ten zakończono w połowie grudnia, co umożliwiło powrót oddziałów dywizji do ich garnizonów i demobilizację.

I wojna światowa

W obliczu rosnącego zagrożenia wojennego, na początku lipca 1914 roku w sztabie Armii Bułgarskiej rozpoczęto prace nad aktualizacją planów mobilizacyjnych. W marcu 1915 roku ogłoszono wytyczne dotyczące mobilizacyjnego rozwinięcia jednostek, przewidujące zmobilizowanie sztabu dywizji, czterech pułków piechoty, dwóch rezerwowych pułków piechoty, dwóch pułków marszowych, dwóch pułków pospolitego ruszenia, pułku etapowego oraz pododdziałów zabezpieczenia. Pułk artylerii przeszedł na etat dwupułkowej brygady artylerii, a do dywizji miał zostać przydzielony batalion inżynieryjny. Mobilizacja rozpoczęła się 24 września 1915 roku. Po zmobilizowaniu dywizja składała się z 22 batalionów piechoty, szwadronu kawalerii i 18 baterii artylerii, a także została wzmocniona przez 2 pułk łączności przewodowej oraz dwa bataliony straży granicznej, otrzymując zadanie obrony granicy z Grecją.

W związku z zagrożeniem, które pojawiło się po lądowaniu jesienią 1915 roku w Salonikach jednostek brytyjsko-francuskiego korpusu ekspedycyjnego, w Paraćinie odbyły się konsultacje między głównodowodzącym Armią Polową, generałem Nikołą Żekowem, a szefem sztabu Naczelnego Dowództwa Armii Niemieckiej, generałem Erichem von Falkenhaynem. Efektem tych rozmów było przekazanie 2 Trackiej DP do dyspozycji dowódcy 2 Armii, generała lejt. Todorowa, którego zadaniem było zabezpieczenie południowego odcinka frontu od strony Grecji.

Na początku 1916 roku, po konferencji w Niszu, dowództwo niemieckie wycofało większość swoich jednostek z Bałkanów, a wojska bułgarskie zostały rozmieszczone wzdłuż granicy greckiej z zadaniem zablokowania oddziałów Ententy zgromadzonych w Salonikach. W centrum zgrupowania obronnego znajdowała się 11 Armia niemiecka, w skład której wchodziła niemiecka 101 DP oraz trzy dywizje bułgarskie: 2 Tracka, 5 Dunajska i 9 Plewneńska DP. Ogólne dowództwo nad 1 Armią bułgarską i 11 Armią niemiecką sprawował niemiecki feldmarszałek August von Mackensen. 10 sierpnia roku, po dwudniowym ostrzale artyleryjskim, wojska Ententy przeszły do działań zaczepnych na odcinku między rzeką Wardar a jeziorem Dojran. Mimo dużych strat, 2 batalion piechoty z 2 Trackiej DP odparł zarówno ten atak, jak i kolejne natarcia w nadchodzących dniach. Sukces ten skłonił bułgarskie dowództwo do przeprowadzenia operacji zaczepnej z użyciem sił 1. i 2. Armii.

W lipcu 1919 roku skadrowano jeden pułk piechoty. W tym czasie dywizja dysponowała trzema pułkami piechoty (w tym jednym pułkiem skadrowanym), pułkiem artylerii, batalionem inżynieryjnym, szpitalem polowym oraz kompanią intendencką.

Struktura organizacyjna

W grudniu 1903 roku, na mocy dekretów księcia Ferdynanda I, rozpoczęto reorganizację dywizji piechoty. W czasie pokoju dywizja składała się z dwóch brygad piechoty, pułku artylerii, batalionu inżynieryjnego, batalionu taborów oraz szpitala. W każdej brygadzie piechoty znajdowały się dwa dwubatalionowe pułki piechoty, a także kompania zabezpieczenia oraz pluton ciężkich karabinów maszynowych. Pułk artylerii składał się z dwóch dywizjonów artylerii, każdy z dwiema czterodziałowymi bateriami.

Stan w 1907 roku:

Dowództwo dywizji – Płowdiw
1 Brygada – Płowdiw
9 pułk piechoty – Płowdiw
21 pułk piechoty – Asenowgrad
2 Brygada – Pazardżik
27 Czepicki pułk piechoty – Pazardżik
28 pułk piechoty – Karłowo
3 pułk artylerii – Płowdiw

W przypadku wojny struktura dywizji zwiększała się (w 1912 roku) do trzech brygad piechoty, a w miejsce pułku artylerii tworzono dwupułkową brygadę artylerii. Etatowo dywizja posiadała 12 batalionów piechoty, batalion inżynieryjny oraz 8 baterii artylerii. Na jej uzbrojeniu znajdowało się 24 813 karabinów, 24 ciężkie karabiny maszynowe oraz 72 działa. Stan osobowy wynosił 858 oficerów, 42 urzędników wojskowych, 3455 podoficerów, 32 918 szeregowych oraz 7550 koni.

Przypisy

Bibliografia

Dariusz Faszcza: Zapomniany sojusznik kajzerowskich Niemiec. Armia Bułgarska w czasie pierwszej wojny światowej. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2015. ISBN 978-83-7889-339-4.

T. Тодоров, T. Евтимов: Пътеводител на архивните фондове 1877–1945. T. 1. Sofia: Военно издателство, 1976.