2 Sudecki pułk czołgów średnich (2 pcz) – oddział wojsk pancernych ludowego Wojska Polskiego.
Historia
Pułk został utworzony 19 marca 1946 roku w wyniku przekształcenia 2 Brygady Pancernej, która wcześniej była częścią 1 Drezdeńskiego Korpusu Pancernego (rozformowanego w październiku 1945 roku).
W latach 1946–1948 pułk działał jako samodzielna jednostka, bezpośrednio podlegająca dowódcy Okręgu Wojskowego Poznań, stacjonując w Wrześni. W kwietniu 1949 roku został włączony do 10 Sudeckiej Dywizji Pancernej i przeniesiony do Opola, gdzie zajmował koszary przy ul. Niemodlińskiej. W latach 1950–1954 pułk wchodził w skład 10 Dywizji Zmechanizowanej (przeformowanej z 10 Dywizji Pancernej), a od 1955 roku ponownie znalazł się w 10 Dywizji Pancernej (utworzonej na bazie 10 Dywizji Zmechanizowanej).
Pułk cieszył się uznaniem jako jedna z najlepszych jednostek zarówno w ramach 10 Dywizji Pancernej, jak i Śląskiego Okręgu Wojskowego. Za swoje osiągnięcia w szkoleniu był wielokrotnie nagradzany w rozkazach dowódcy okręgu oraz ministra obrony narodowej.
W 1989 roku 2 pułk czołgów został przekształcony w 59 pułk zmechanizowany, który wszedł w skład 10 Dywizji Zmechanizowanej (powstałej na bazie 10 Dywizji Pancernej w ramach reorganizacji wszystkich dywizji pancernych i zmechanizowanych WP na zunifikowaną strukturę).
W momencie, gdy dywizja przeszła na strukturę brygadową w 1994 roku, pułk został rozformowany.
Struktura organizacyjna i uzbrojenie (1978)
dowództwo i sztab
5 kompanii czołgów, z których każda składała się z trzech plutonów czołgów – 16 czołgów średnich T-55A w każdej
kompania piechoty zmotoryzowanej – 10 transporterów opancerzonych SKOT-2A
kompania rozpoznawcza – 7 opancerzonych samochodów rozpoznawczych BRDM-2
bateria przeciwlotnicza – 4 samobieżne działa przeciwlotnicze ZSU-23×4 Szyłka
kompania saperów – 4 mosty towarzyszące BLG-67, 5 transporterów inżynieryjnych SKOT-Inż.
kompania łączności – wozy dowodzenia SKOT R-2 i R-3
kompania medyczna
kompania remontowa – wozy zabezpieczenia technicznego WZT-2 (na podwoziu czołgu T-55)
kompania zaopatrzenia
pluton ochrony i regulacji ruchu – 1 czołg T-55AD (dowódcy pułku)
pluton chemiczny – opancerzone samochody rozpoznawcze BRDM-2Chem
Podstawowe uzbrojenie pułku: 81 czołgów średnich T-55A, 10 transporterów opancerzonych SKOT-2A, 4 samobieżne działa przeciwlotnicze ZSU-23×4 Szyłka.
Żołnierze pułku
Dowódcy pułku:
ppłk Franciszek Sadowski (18.07.1951-26.10.1953)
ppłk Paweł Stecki (w 1956)
ppłk Jerzy Góral (1964-1968)
ppłk Romuald Adamski
mjr dypl. Władysław Saczonek
mjr dypl. Marian Robełek (1976-1978)
mjr dypl. Zbigniew Owczarek
mjr dypl. Andrzej Kowalczyk
Oficerowie:
Adolf Humeniuk
por. Marek Samarcew
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945–1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Edward, Jan Nalepa: Pacyfikacja zbuntowanego miasta. Wojsko Polskie w czerwcu 1956 r. w Poznaniu w świetle dokumentów wojskowych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07959-5.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.