2 Regiment Grenadierów Krakowskich – jednostka wojskowa, która stanowiła część sił powstańczych podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku.
Historia
Przed bitwą pod Racławicami, do armii Kościuszki dołączyła milicja z województwa krakowskiego. Liczyła ona 1920 uzbrojonych w kosy, piki i siekiery chłopów, którzy zostali zwerbowani i dowodzeni przez braci, generała majora Jana oraz Andrzeja Slaskich, ziemian z Krakowa. W bitwie uczestniczyła jedynie część grupy (około 500 kosynierów), reszta pozostała w odwodzie. Po zakończeniu walk, wielu chłopów wróciło do swoich domów. Z pozostałych, w obozie pod Bosutowem, utworzono dwie jednostki: Regiment 1 Grenadierów Krakowskich oraz Regiment 2 Grenadierów Krakowskich. Żołnierze nosili rogatywki, granatowe kurtki z zielonymi wyłogami oraz czechczery lub spodnie z białego sukna. 2 Regiment, oprócz oficerów z pospolitego ruszenia, został wzmocniony kadrą oficerską awansowaną z podoficerów regularnych regimentów.
Aby uhonorować tę jednostkę, nadano jej zaszczytną nazwę. Nie była to wyłącznie jednostka kosynierska (pikinierska), ponieważ żołnierze 2 Regimentu otrzymali 180 zdobytych karabinów podczas bitwy pod Racławicami. Choć nie wystarczyło to, by w pełni wyposażyć pierwszy szereg w broń palną, zbliżało się do założenia, że jednostki kosynierskie powinny składać się w 1/3 z żołnierzy uzbrojonych w karabiny. Oddział nigdy nie osiągnął zamierzonej liczebności ani jednolitego umundurowania. Z planowanych dwóch batalionów stworzono jedynie jeden. Liczba żołnierzy wynosiła odpowiednio: w kwietniu – 614, w maju – 591, w sierpniu – 573, we wrześniu – 565, a 2 listopada – 501. Regiment dysponował 159 karabinami.
Żołnierze regimentu
Dowódcy regimentu:
- płk Franciszek Bukowski
- płk Ludwik Krupiński
- płk Władysław Jabłonowski
Inni oficerowie regimentu:
- Franciszek Żymirski, awansowany 21 X 1794 na porucznika
Galeria
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Krzysztof Bauer: Wojsko koronne powstania kościuszkowskiego. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981. ISBN 83-11-06605-1.
Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925. Brak numerów stron w książce.
Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894. Brak numerów stron w książce.
Andrzej Kosim, Rafał E. Stolarski: Car, honor i ojczyzna… Oficyna Wydawnicza „Blitz-Print”, 1991. ISBN 83-900086-2-9.