2 Pułk Pograniczny NKWD

2 Pułk Pograniczny NKWD (2-й пограничный полк) to jeden z pułków pogranicznych, który wchodził w skład 64 Zbiorczej Dywizji Wojsk Wewnętrznych Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych ZSRR.

Historia

Jego głównym celem była walka z oddziałami Armii Krajowej oraz innymi polskimi organizacjami dążącymi do niepodległości.

Stan pułku na dzień 20 października 1944 przedstawiał się następująco:

sztab pułku – Piaski k. Lublina
1 batalion strzelecki – Kraśnik
2 batalion strzelecki – Piaski k. Lublina
3 batalion strzelecki – Budzyń

17 stycznia 1945 roku 2 Pułk Pograniczny, wspólnie z oddziałami Ludowego Wojska Polskiego i Armii Czerwonej, a także dwoma batalionami 38 Pułku Pogranicznego, wkroczył do „wyzwolonej” Warszawy. Dwie dni później o tym wydarzeniu informował Ławrentija Berię sam Iwan Sierow.

Na podstawie rozkazu p.o. zastępcy Ludowego Komisarza NKWD ZSRR gen. letn. Stachanowa oraz p.o. szefa Głównego Zarządu Wojsk Wewnętrznych NKWD gen. mjra Skorodumowa z dnia 3 lutego 1945 nr 31192, 2 Pułk Pograniczny otrzymał zadanie ochrony Rządu Polskiego, co zostało powierzone 2 Batalionowi Strzeleckiemu. Ochrona obejmowała m.in. kompleks budynków Dyrekcji Kolei Państwowych w Warszawie przy ul. Wileńskiej 2-4. W związku z tym sztab pułku został przeniesiony z Włoch na Pragę. Równocześnie batalion chronił ówczesną siedzibę Ambasady ZSRR przy ul. Wileńskiej 13 (1945-1946), która w rozkazie była określana jako „radzieckie przedstawicielstwo przy Rządzie Polskim”.