2 Pułk Inżynieryjny
2 Pułk Inżynieryjny (2 pinż) to jednostka inżynieryjna Wojska Polskiego działająca na Wschodzie.
Historia 2 Pułku Inżynieryjnego
Formowanie 2 Pułku Inżynieryjnego rozpoczęło się w styczniu i lutym 1918 roku, kiedy to na froncie rumuńskim w Besarabii samorzutnie powstały kompanie saperów pod dowództwem kapitanów Artura Górskiego, Zajączkowskiego, zmarłego porucznika Ejzerta, porucznika Szymańskiego oraz porucznika Puchalskiego i podporucznika Kossobudzkiego. Dnia 2 lutego 1918 roku, na rozkaz dowódcy II Korpusu, generała Stankiewcza, jednostki te połączyły się, tworząc 2 Pułk Inżynieryjny, pod przewodnictwem kapitana Artura Górskiego. W okresie do bitwy Kaniowskiej pułk przeszedł reorganizację i intensywne szkolenie, co dzięki determinacji jego dowódcy oraz oficerów i żołnierzy pozwoliło mu zająć wysoką pozycję w Korpusie.
W trakcie przemarszu Korpusu na wschód oraz defilady w Humaniu w pierwszej połowie kwietnia 1918 roku, 2 Pułk Inżynieryjny zwrócił na siebie uwagę eleganckim wyglądem, co skutkowało wyróżnieniem go rozkazem dowództwa Korpusu.
„Niniejszym zaświadczam, że na rozkaz II Polskiego Korpusu z dnia 7 maja 1918 roku (Dowódca generał Haller) – kapitan Artur Górski, dowódca 2 Pułku Inżynieryjnego, został wyróżniony za swoją energię oraz efektywną pracę, która doprowadziła do znakomitego stanu pułku zarówno pod względem frontowym, jak i technicznym.”
Bój pod Kaniowem
W czasie bitwy pod Kaniowem 2 Pułk Inżynieryjny liczył 42 oficerów oraz 860 szeregowych. Walka miała miejsce w nocy z 10 na 11 maja, podczas gdy Niemcy zaatakowali Polaków. W wyniku negocjacji II Korpus złożył broń i został przewieziony do obozów jenieckich w lokalizacjach takich jak Biała Siedlecka, Brześć, Gustroń, Pachimina oraz Bressen. Wielu żołnierzy zdołało się przedrzeć i zbiegło, a rozproszeni po całej Ukrainie żołnierze II Korpusu wkrótce utworzyli Ośrodek formowania niezależnych oddziałów Wojska Polskiego na Murmanie, w Syberii i na Kubaniu. 2 Pułk Inżynieryjny został wysłany do obozu w Masłówce, a później w Białej Siedleckiej. Po 11 listopada 1918 roku sformowano 1 Pułk Inżynieryjny pod dowództwem kapitana Artura Górskiego oraz wielu oficerów z byłego 2 Pułku Inżynieryjnego II Korpusu Polskiego na Wschodzie.
Struktura organizacyjna i obsada personalna
Dowództwo
- Dowódca – kapitan Artur Górski
- Zastępca Dowódcy – kapitan Mikołaj Kolankowski
- Zarządzający gospodarką – porucznik Jerzy Rosman
- Adiutant – podporucznik Józef Kossobudzki
- Szef łączności – podporucznik Stanisław Gadomski
- Oficer do zleceń – podporucznik Eustachy Gorczyński
- Lekarz – porucznik Aleksander Wośkowski
Pierwsza Kompania saperska
- Dowódca – porucznik Roman Szymański
- Oficerowie – podporucznik Adolf Szmidt, Jerzy Kulesza, Konstanty Chełmowski i Aleksander Bogucki.
Druga Kompania saperska
- Dowódca – podporucznik Marian Ejzert
- Oficerowie – podporucznik Józef Borowiak, Bolesław Liszewski i Emil Jabłoński
Trzecia Kompania Kolejowa
- Dowódca – podporucznik Wiktor Puchalski
- Oficerowie – podporucznik Ludwik Czernichowski, Andrzej Wasiutyński, Zygmunt Urban, Wacław Skrzyński, Antoni Święcicki i Eugeniusz Karbowski.
Czwarta Kompania Łączności
- Dowódca – kapitan Mikołaj Zajączkowski
- Oficerowie – kapitan Zygmunt Grodziński, podporucznik Zbigniew Ernber-Stojowski i Stanisław Pawlukas.
Park Saperski
- Dowódca – porucznik Zygmunt Sielużycki, podporucznik Aleksander Stankiewicz.
Oficerowie pułku
- mjr Bolesław Bołsunowski
- kpt. Zdzisław Ciechoński
- por. Józef Michałowski
- por. inż. Józef Wesołowski
- por. Jan Swolkień
- por. Stanisław Perko
- ppor. Mieczysław Basiewicz
- Edward Krąkowski
- Eugeniusz Moroński
Symbole Pułku
Odznaka Pułku
Odznaka składa się ze stylizowanego srebrnego orła ze złożonymi skrzydłami oraz ażurowego koła zębatego w centrum, na którym umieszczono kotwicę ze skrzyżowanym toporkiem i łopatą, otoczoną łańcuchem kotwicznym. Na kotwicy widnieje rok 1918, cyfra 2 oraz napis INŻYNIERYJNY WP. Poniżej zębatego koła znajdują się dwa skrzyżowane rzymskie miecze. Odznaka ma dwuczęściową budowę, wykonana jest w tombaku srebrzonym i złoconym, a na rewersie znajduje się tarcza z wybitą historią pułku: SOROKI 23/I, CZĘCZELNIK 26/III, HUMŃ 7/IV, MASŁÓWKA 12/V, MRONOWSKI 13-14V, STEPAŃCE 11/V. Jej wymiary to 46 × 34 mm.
Wykonanie: Stanisław Lipczyński – Warszawa
Sztandar
Dnia 26 marca 1918 roku w miejscowości Olgopol Pułk otrzymał sztandar od Rady Wojskowej II Korpusu.
Przypisy
Bibliografia
Adam Szugajew: Saperzy w służbie Polsce. Londyn: 1985. Brak numerów stron w książce.
Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy Polscy 1918 – 1939 organizacja, szkolenie i wyposażenie materiałowo – technicznie. Wrocław 2001. ISBN 83-87384-05-4.