2 Przasnyski Ośrodek Radioelektroniczny to polska jednostka wojskowa zajmująca się rozpoznaniem radioelektronicznym.
Historia
2 Ośrodek Radioelektroniczny
Jednostka została utworzona w 1960 roku jako kontynuacja 16 Batalionu Radiopelengacyjnego (JW 4420), który powstał w 1951 na podstawie rozkazu MON nr 672 z dnia 18 lipca 1951 roku. Początkowo formowanie miało miejsce w Beniaminowie, następnie w Białobrzegach, a dowódcą był porucznik Zbigniew Mróz. Od 1957 roku, jako 16 batalion rozpoznania radiowego, stacjonował w Wałczu, a w 1960 roku został przekształcony w 2 Ośrodek Radioelektroniczny. W 1964 roku jednostka została przeniesiona z Wałcza do Przasnysza, gdzie osiedliła się w historycznym kompleksie koszarowym, który był modernizowany w kolejnych latach.
28 sierpnia 1966 roku miała miejsce pierwsza uroczystość wręczenia sztandaru wojskowego JW 4420, ufundowanego przez mieszkańców Przasnysza. Akt wręczenia sztandaru zrealizował Szef Zarządu II Sztabu Generalnego WP, generał brygady Włodzimierz Oliwa. Tego samego dnia Minister Obrony Narodowej nadał 2 Ośrodkowi Radioelektronicznemu imię kanoniera Michała Okurzałego, które obowiązywało do początku lat 90. XX wieku.
W latach 1966–1968 z jednostki wydzielono nowe pododdziały, tworząc m.in. 11 Batalion Rozpoznania Radioelektronicznego w Zgorzelcu, a także jednostki w Białej Podlaskiej, Zgierzu i Przasnyszu. W 1969 roku 2 Ośrodek Radioelektroniczny dysponował 764 etatami i podlegał operacyjnie zastępcy Szefa Zarządu II Sztabu Generalnego ds. rozpoznania wojskowego. Ośrodek realizował zadania rozpoznania radioelektronicznego zlecane przez Oddział Koordynacji Rozpoznania, nadzorujący działania wszystkich jednostek radioelektronicznych Sił Zbrojnych PRL. W jego zakresie znajdowało się rozpoznawanie struktur i obiektów strategiczno-operacyjnych armii niemieckiej, US Army, British Army w Niemczech oraz duńskiego Hæren. Jednostka w Przasnyszu wykonywała też zadania na zlecenie Dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego.
2 Pułk Rozpoznania Radioelektronicznego
W 1974 roku 2 Ośrodek Radioelektroniczny został przekształcony w 2 Pułk Rozpoznania Radioelektronicznego.
2 Pułk Radioelektroniczny
W 1996 roku 2 Pułk Rozpoznania Radioelektronicznego przeszedł transformację w 2 Pułk Radioelektroniczny, który istniał do końca 2002 roku. 17 sierpnia 1996 roku, w 45. rocznicę istnienia jednostki, wiceminister ON Andrzej Karkoszka wręczył sztandar nowego typu, ufundowany przez społeczność Ziemi Przasnyskiej.
2 Ośrodek Radioelektroniczny
Na mocy decyzji nr Pf-93/Org/P5 Ministra Obrony Narodowej z 4 października 2002 roku, 1 stycznia 2003 roku z 2 Pułku Radioelektronicznego oraz 20 Przasnyskiego Ośrodka Szkolenia Specjalistów Radioelektroniki powstał 2 Ośrodek Radioelektroniczny. 25 kwietnia 2003 roku jednostka otrzymała sztandar, ufundowany przez mieszkańców Ziemi Przasnyskiej, a dzień ten ustanowiono jej świętem. 1 czerwca 2005 roku 2 Ośrodek Radioelektroniczny został podporządkowany Dowództwu Wojsk Lądowych. W 2010 roku jednostka wystawiła pododdział do misji SIGINT w Afganistanie. 15 grudnia 2011 roku podporządkowano jej 8 Grudziądzki Batalion Walki Radioelektronicznej. W wyniku reformy dowodzenia od 1 stycznia 2014 roku jednostka podlega Dowództwu Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych.
Żołnierze
Dowódcy
Batalion Radiopelengacyjny (1951–1960)
- por/mjr Zbigniew Mróz (1951–1960)
2 Ośrodek Radioelektroniczny (1960–1974)
- płk Zbigniew Mróz (1960–1967)
- płk Lesław Klisowski (1968–1970)
- płk Władysław Urbański (1970–1974)
2 Pułk Rozpoznania Radioelektronicznego (1974–1996)
- płk Władysław Urbański (1974–1975)
- płk Paweł Marciniak (1975–1978)
- ppłk dypl. Marian Szklarek (1978–1984)
- płk Mieczysław Rak (1984–1988)
- płk dypl. Stanisław Krzyżanowski (1988–1996)
2 Pułk Radioelektroniczny (1996–2002)
- płk dypl. Stanisław Krzyżanowski (1996–2002)
2 Ośrodek Radioelektroniczny (2003–2024)
- płk dypl. Waldemar Trochimiuk (2003–2006)
- ppłk Stanisław Zasada (czasowo)
- płk dypl. Ryszard Wróbel (2006–2012)
- płk dypl. Witold Łukaszewski (2012–2015)
- ppłk Stanisław Zasada (czasowo) (2015)
- płk dr Mariusz Gułaj (2015–2019)
- ppłk Sławomir Durski (2019)
- płk dypl. Bogusław Postek (2019–obecnie)
Oficerowie związani z jednostką
W trakcie działalności jednostki w Przasnyszu współpracowali z nią m.in. oficerowie:
Odznaka pamiątkowa 2 Pułku Radioelektronicznego
Odznaka ma kształt równoramiennego krzyża, którego ramiona pokryte są emalią w kolorze niebieskim. Na górnym ramieniu krzyża w srebrnym kole widnieje numer 2. W centralnej części znajduje się herb Przasnysza, a poniżej herbu na srebrnej wstędze umieszczono inicjały PREL. Wymiary odznaki to 40×40 mm. Projekt wykonał Krzysztof Miecznikowski, a wykonanie zrealizował Piotr Olek z Warszawy. Pierwsze odznaki wręczono 16 sierpnia 1996 roku.
Odznaka pamiątkowa 2 Ośrodka Radioelektronicznego
Odznaka ma formę krzyża umieszczonego na rozecie, z której wychodzą błyskawice. Na górnym ramieniu krzyża wpisano numer 2, a na dolnym inicjały OREL. Pośrodku znajduje się herb Przasnysza. Wymiary wynoszą 40×40 mm. Projekt odznaki stworzyli członkowie kapituły. Pierwsze odznaki wręczono 25 kwietnia 2003 roku.
Przekształcenia
16 Batalion Radiopelengacyjny → 2 Ośrodek Radioelektroniczny → 2 Pułk Rozpoznania Radioelektronicznego → 2 Pułk Radioelektroniczny ↘
2 Ośrodek Radioelektroniczny
Zobacz też
Jednostki rozpoznawcze Wojska Polskiego
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Tomasz Leszkowicz: Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Pamięci Narodowej, 2022. ISBN 978-83-8229-588-7.
Jarosław Chorzępa: Tradycje Niepodległościowe na Północnym Mazowszu w XIX i XX wieku. Przasnysz: TPZP, 2003, s. 9. ISBN 83-917719-1-2.
Zdzisław Z. Sawicki, Zdzisław Z., Odznaki Wojska Polskiego 1989-2002. Katalog Zbioru Falerystycznego, tom I, Adam A. Wielechowski, Warszawa: Agencja Wydawnicza CB Andrzej Zasieczny, 2002, ISBN 83-7339-012-X, OCLC 225093003. Brak numerów stron w książce.
Sawicki Zdzisław, Wielechowski Adam, Odznaki Wojska Polskiego 1943–2004. Katalog Zbioru Falerystycznego, tom IV, Warszawa 2005, ISBN 83-88329-95-2.