2 Oddział Ochrony Pogranicza
2 Oddział Ochrony Pogranicza był jednostką, która została zlikwidowana w ramach struktury Wojsk Ochrony Pogranicza i pełniła służbę na granicy polsko-niemieckiej.
Formowanie oddziału
2 Oddział Ochrony Pogranicza JW 1796 (na podstawie Zarządzenia SzSG Nr 053/Org. z dnia 30 marca 1946) został utworzony w październiku i listopadzie 1945 roku przez Poznański Okręg Wojskowy, działając na podstawie rozkazu NDWP z dnia 13 września 1945 roku.
Zgodnie z założeniami, Oddział miał być zorganizowany w oparciu o kadrę:
- 4 Dywizji Piechoty
- 5 Dywizji Piechoty
- 14 Dywizji Piechoty
- Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 3
Etaty stanowiły 2507 wojskowych oraz 23 pracowników kontraktowych. Sztab oraz pododdziały graniczne były formowane w Poznaniu, m.in. przy ul. Grunwaldzkiej i Palacza oraz w Biedrusku. Aż 60% żołnierzy nie spełniało wymogów dotyczących wykształcenia, a 5% stanowili analfabeci i półanalfabeci.
Rzepin został wybrany jako miejsce postoju Oddziału, a od 29 listopada 1945 roku jednostka stacjonowała w Krosnie Odrzańskim. Oddział rozpoczął służbę graniczną w pierwszej dekadzie listopada 1945 roku.
12 listopada 1945 roku przyjęto do ochrony środkowy odcinek na rzekach Odrze i Nysie Łużyckiej.
Zgodnie z rozkazem Nr 0153/Org. Naczelnego Dowódcy WP z 21 września 1946 roku, jednostka została przekształcona w 2 Poznański Oddział WOP.
Struktura organizacyjna
W 1945 roku struktura Oddziału wyglądała następująco:
- Dowództwo, sztab i pododdziały przysztabowe.
- Grupa Manewrowa (175 żołnierzy)
- 6 Komenda Odcinka Sękowice w Sękowicach, później w Kole (rozwiązana w 1947)
- 7 Komenda Odcinka Gubin
- 8 Komenda Odcinka Cybinka
- 9 Komenda Odcinka Słubice
- 10 Komenda Odcinka Górzyca
Przejściowe punkty kontrolne obejmowały:
- PPK Gubin (kolejowy) nr 4
- PPK Gubin (drogowy) nr 5
- Graniczna Placówka Kontrolna Rzepin
- PPK Słubice (drogowy)
Dowódcy
W skład dowództwa wchodzili:
- ppłk Stanisław Dobrzański (04.10.1945–19.10.1945)
- mjr Lucjan Józef Kępiński (19.10.1945–09.11.1945)
- mjr Eugeniusz Angerman (10.11.1945–31.05.1946)
- ppłk Walerian Kuczyński
Przekształcenia
2 Oddział Ochrony Pogranicza przeszedł przez kilka etapów przekształceń, które obejmowały:
- 2 Oddział Ochrony Pogranicza
- 2 Poznański Oddział WOP
- 10 Brygada Ochrony Pogranicza
- 9 Brygada WOP
- 9 Lubuska Brygada WOP
- Lubuska Brygada WOP
- Ośrodek Szkolenia WOP w Krośnie Odrzańskim
- Lubuski Oddział Straży Granicznej
- Nadodrzański Oddział Straży Granicznej
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.
Henryk Dominiczak: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985. Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza (1945-1991). Krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
Jan Ławski: Ochrona granic Polski Ludowej 1945-1948. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1974.
Jerzy Prochwicz: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1965. Piotrków Trybunalski: Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, 2011. ISBN 978-83-7726-027-2.
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury, czerwiec 2010 – Kalendarium Gubina 1945-2009 ISBN 978-83-927655-6-1
Zygmunt Traczyk: Ziemia Gubińska 1939 – 1949. Gubin: Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, 2011. ISBN 978-83-88059-54-4.
Andrzej Błażej: Zarys dziejów Lubuskiej Brygady WOP (1945–1985). Krosno Odrzańskie: 1985.
Archiwum Straży Granicznej, sygn. 217/143 k.7-8. Wykazy dyslokacyjne WOP 1946.