2 Księga Królewska

Druga Księga Królewska

Druga Księga Królewska (hebr. מְלָכִים ב Melakhim 2) w Septuagincie znana jako Czwarta Księga Królewska, stanowi kontynuację relacji z Pierwszej Księgi Królewskiej. Dokumentuje dalsze losy burzliwych dziejów królestwa Izraela i Judy, opisując panowanie 29 monarchów – 12 władców północnego królestwa Izraela oraz 17 władców południowego królestwa Judy. Księga ta ukazuje także działania proroków Eliasza, Elizeusza i Izajasza. Wydarzenia przedstawione w księdze, choć nie zawsze w kolejności chronologicznej, prowadzą do zniszczenia Samarii i Jerozolimy.

Pierwotnie Druga Księga Królewska była częścią jednego zwoju wraz z Pierwszą Księgą Królewską i w języku hebrajskim nosiła nazwę Melachim (Królowie). Tłumacze Septuaginty nadali jej nazwę Basileíon (Królestwa) i podzielili ją na dwa zwoje dla ułatwienia. Później nadano im nazwy Trzecia i Czwarta Księga Królewska, które można spotkać w niektórych katolickich przekładach. Najczęściej jednak są one znane jako Pierwsza i Druga Księga Królewska (lub Królów).

Treść

Wersety od 1,1 do 8,29

Król Izraela Ochozjasz doznaje w swoim domu wypadku i zapada na zdrowiu. Od proroka Eliasza dowiaduje się, że umrze, ponieważ nie zwrócił się o pomoc do Boga Jahwe, lecz do boga Ekronu, co się spełnia. Po nim na tron wstępuje jego brat Joram. W tym samym czasie w Judzie rządzi Jozafat. Eliasz zostaje wzięty do nieba w wichrze, a jego miejsce zajmuje prorok Elizeusz, który mu służył. W trakcie swojej około 60-letniej posługi Elizeusz dokonuje wielu cudów.

Kiedy król Moabu buntuje się przeciwko Izraelowi, Joram, Jozafat oraz król Edomu wspólnie wyruszają na wojnę. Dzięki wierności Jozafata Bóg zapewnia im zwycięstwo. Następnie król Aramu planuje niespodziewany atak na Izrael, ale Elizeusz udaremnia ten zamiar. Wzburzony król aramejski wysyła wojsko, aby schwytać proroka, a Elizeusz dokonuje dwóch cudów, wypuszczając Aramejczyków w pokoju. Wkrótce potem król Ben-Hadad oblega Samarię, co prowadzi do poważnego niedoboru żywności w mieście, jednak Elizeusz przewiduje koniec głodu.

Wkrótce Elizeusz przybywa do Damaszku. Chory król Ben-Hadad wysyła do niego Chazaela z zapytaniem, czy wyzdrowieje. Elizeusz przewiduje, że król umrze, a tron obejmie Chazael. Tego samego dnia Chazael zabija swego pana i przejmuje władzę. W Judzie królem zostaje syn Jozafata Joram, a następnie jego syn Ochozjasz.

Wersety od 9,1 do 25,30

Jehu zostaje namaszczony na króla Izraela. Natychmiast przystępuje do likwidacji domu Achaba. Z determinacją eliminuje z Izraela kult Baala. Kiedy matka Ochozjasza, Atalia, dowiaduje się o śmierci swego syna z rąk Jehu, morduje całą rodzinę królewską Judy i przejmuje tron. Tylko mały syn Achazjasza, Joasz, zostaje uratowany i po sześciu latach w ukryciu zostaje namaszczony na króla Judy. Pod kierunkiem kapłana Jojady czyni to, co jest miłe w oczach Bożych.

Wszyscy królowie po Jehu w Izraelu prowadzą niegodziwe życie. Elizeusz umiera śmiercią naturalną podczas panowania wnuka Jehu. Czwartym królem Judy po Joaszu zostaje Achaz, który postępuje wbrew Bogu. Jego syn Ezechiasz jest natomiast królem, który zbliża się do Boga. Kiedy Ezechiasz sprawuje władzę w Judzie, a Ozeasz w Izraelu, asyryjski król Salmanasar zdobywa Samarię i wywozi Izraelitów na wygnanie do Asyrii. Następnie na teren Izraela przybywają cudzoziemcy, co skutkuje powstaniem religii Samarytan.

Z siedmiu królów panujących w Judzie po Ezechiaszu – Manasses, Amon, Jozjasz, Joachaz, Jojakim, Jojakin, Sedecjasz – tylko Jozjasz podejmuje działania mające na celu oczyszczenie kraju z fałszywego kultu. Ostatecznie w 587/586 r. p.n.e. Babilończycy zdobywają Jerozolimę i wywożą resztę Izraelitów na wygnanie.

Autor

Nie jest znany autor księgi, ani też kompilator materiałów, które się na nią składają. Istnieje jednak sugestia, że autorem mógł być Jeremiasz, co wynika z podobieństw językowych, struktury i stylu. Wiele wyrazów i zwrotów hebrajskich występuje wyłącznie w księgach Królewskich i Jeremiasza, nie pojawiając się w innych częściach Biblii. Księgi te wzajemnie się uzupełniają, dostarczając szczegółów, które zostały pominięte w drugiej. Dodatkowo zawierają sprawozdania równoległe, na przykład 2 Krl 24,18 do 25,30 i Jr 39,1-10; 40,7 do 41,10; 52,1-34. Tradycja żydowska również potwierdza, że autorem ksiąg 1. i 2. Królewskich był Jeremiasz, który rozpoczął kompilację obu tych ksiąg w Jerozolimie, a zakończył prawdopodobnie w Egipcie około roku 560 p.n.e., co wskazuje na wydarzenia, które miały miejsce w tym roku (2 Krl 25,27). 2 Księga Królewska obejmuje okres, który zaczyna się za panowania Ochozjasza w Izraelu, a kończy w 37 roku panowania króla Jojakina na wygnaniu.

Historyczność 2 Księgi Królewskiej

Odnalezione znaleziska archeologiczne potwierdzają historyczność przynajmniej części wydarzeń i postaci opisanych w 2 Księdze Królewskiej. Na przykład na steli Meszy przedstawiona jest wojna między Moabem a Izraelem z perspektywy tego moabskiego władcy (2 Krl 3, 4–5). Inskrypcja asyryjskiego króla Salmanasara III wymienia króla Achaba, czarny obelisk odnosi się do Jehu, stela z Tell al-Rimah do Joasza, a inskrypcje Tiglat-Pilesera III do Menachema i Pekacha. Kronika babilońska opisuje także zdobycie Samarii.

Odniesienia w innych księgach biblijnych

Niektóre wydarzenia przedstawione w 2 Księdze Królewskiej są wspomniane w innych częściach Pisma Świętego. Na przykład w Ewangelii według Łukasza 4,24–27 Jezus Chrystus odnosi się do Eliasza i wdowy z Sarepty, a następnie do Elizeusza i Naaman, aby wyjaśnić, dlaczego nie został uznany za proroka w swoich rodzinnych stronach.