2 Korpus Pancerny (2 KPanc) – to wyższy związek taktyczny wojsk pancernych Sił Zbrojnych PRL.
Formowanie
Korpus został utworzony w lutym 1949 roku na podstawie 10 i 11 Dywizji Piechoty oraz samodzielnych pułków pancernych: 2, 6 i 8 pułku czołgów oraz 24 pułku artylerii pancernej. Utworzono w ten sposób 10 Dywizję Pancerną oraz 11 Dywizję Piechoty Zmotoryzowanej. W 1951 roku, w wyniku przekształcenia 10 Dywizji Pancernej i 11 Dywizji Piechoty Zmotoryzowanej w dywizje zmechanizowane, korpus przemianowano na 2 Korpus Zmechanizowany. W listopadzie 1955 roku, z uwagi na przekształcenie dywizji zmechanizowanych w dywizje pancerne, korpus zyskał swoją pierwotną nazwę – 2 Korpus Pancerny. W jego skład wchodziły 10 i 19 Dywizja Pancerna. W wrześniu 1956 roku, w związku z redukcjami w Wojsku Polskim, dowództwo korpusu zostało rozwiązane, a dywizje podporządkowano Dowództwu Śląskiego Okręgu Wojskowego.
Korpus w okresie Poznańskiego Czerwca 56
W lecie 1956 roku, dywizje Korpusu, znajdujące się na poligonie w Biedrusku, zostały użyte do tłumienia demonstracji podczas tzw. wydarzeń czerwcowych w Poznaniu.
28 czerwca 1956 roku o 11:30, czasowo pełniący obowiązki dowódcy 2 Korpusu Pancernego otrzymał od szefa Sztabu Generalnego Jerzego Bordziłowskiego polecenie ogłoszenia alarmu bojowego dla jednostek korpusu oraz postawienia ich w stan gotowości bojowej. Pułkownik Lach ogłosił alarm, a jednostki 10 i 19 Dywizji Pancernej osiągnęły gotowość bojową o 14:00 tego samego dnia. Około godziny 14:00, wydzielone oddziały 10 Sudeckiej Dywizji Pancernej otrzymały zadanie przemieszczenia się w rejon Suchego Lasu, przygotowania do działań, a także wydać dwie jednostki ognia do broni strzeleckiej – jedną utrzymać w transporcie, a drugą przekazać żołnierzom. Na miejscu pozostawiono sprzęt ciężki, taki jak czołgi, działa pancerne oraz artylerię polową, a składy osobowe jednostek przetransportowano w gotowości do działań w szyku pieszym. Około godziny 20:00 oddziały dywizji opuściły obszar lotniska Łagiewniki i rozpoczęły działania. O godzinie 14:30, na rozkaz szefa Sztabu Generalnego, oddziały 19 Dywizji Pancernej ruszyły w kierunku Poznania. O 16:00 etatowy dowódca 2 KPanc, generał brygady Józef Kamiński, wrócił z urlopu, a wiceminister obrony narodowej zlecił mu wprowadzenie jednostek 2 Korpusu Pancernego do działań w Poznaniu. 30 czerwca, około godziny 18:00, dowódca 10 DPanc otrzymał rozkaz wycofania swoich oddziałów z miasta (z wyjątkiem 27 pułku zmechanizowanego). O 21:00 rozpoczęto wycofywanie jednostek na OC Biedrusko. Do godziny 6:00 1 lipca oddziały zgromadziły się w swoich rejonach. Dowódca 19 DPanc wyprowadzał swoje oddziały w dwóch turach. O 15:00 rozpoczął wycofywanie 36 batalionu desantowego, 12 batalionu artylerii rakietowej oraz 66 batalionu saperów, które zgromadziły się na OC Biedrusko do godziny 17:30. Pozostałe jednostki: 73 pułk czołgów, 69 pułk piechoty zmotoryzowanej, 23 pułk czołgów, 13 batalion czołgów oraz 2 batalion rozpoznawczy wyruszyły z Poznania o 21:00 i zgromadziły się na poligonie do godziny 1:00 1 lipca. 2 Korpus Pancerny w rejonie Poznania zaangażował: 4063 żołnierzy, w tym 573 oficerów, 1192 podoficerów oraz 2298 szeregowców, a także 265 czołgów, 22 działa pancerne i 28 transporterów opancerzonych.
Struktura organizacyjna
1949
Dowództwo 2 Korpusu Pancernego (Wrocław)
10 Sudecka Dywizja Pancerna (Opole)
11 Dywizja Piechoty Zmotoryzowanej (Żagań)
52 batalion łączności
1955
Dowództwo 2 Korpusu Pancernego (Wrocław)
10 Sudecka Dywizja Pancerna (Opole)
19 Dywizja Pancerna (Gubin)
36 batalion saperów
52 batalion łączności
57 kompania sztabowa
Żołnierze korpusu
Dowódcy korpusu
gen. bryg. Dawid Barinow (1949–1952) (AR)
gen. bryg. Siemion Tichonczuk (1952–1954) (AR)
gen. bryg. Józef Kamiński (1954–1957)
Oficerowie sztabu korpusu
Zdzisław Bobecki
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
Paweł Piotrowski: Śląski Okręg Wojskowy: przekształcenia organizacyjne, 1945-1956. Warszawa: Wydawnictwo TRIO: Instytut Pamięci Narodowej, 2003. ISBN 83-88542-53-2.
Franciszek Puchała: Budowa potencjału bojowego Wojska Polskiego 1945-1990. Obszary szpiegowskich działań. Warszawa: Fundacja „Historia i Kultura”, 2013. ISBN 978-83-11-12800-2.
Wybór dokumentów dotyczących poznańskiego czerwca z zasobów CAW. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 5, 2006. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. brak numeru strony.
Jerzy Kajetanowicz: Wojsko Polskie w wydarzeniach poznańskich 1956 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 5, 2006. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. brak numeru strony.