2 Grupa Łączności (2 GŁącz)
2 Grupa Łączności (2 GŁącz) to organizacja łączności Wojska Polskiego. Jej powstanie miało miejsce wiosną 1929 roku, kiedy to wdrożono nową strukturę wojsk łączności, która charakteryzowała się oddzieleniem zadań dowodzenia od administracji (służba łączności). W ramach tej reorganizacji utworzono Szefostwo Łączności Ministerstwa Spraw Wojskowych, Centrum Wyszkolenia Łączności oraz trzy dowództwa grup łączności. Ponadto, w każdej z trzydziestu dywizji piechoty powołano stanowiska szefów łączności. Dowódcy grup łączności działali niezależnie od szefa Szefostwa Łączności MSWojsk, którym był mjr łącz. inż. Kazimierz Goebel, a podlegali bezpośrednio generałowi Kazimierzowi Fabrycemu, II wiceministrowi spraw wojskowych, który od 31 lipca 1931 roku pełnił funkcję I wiceministra spraw wojskowych.
Dowództwo 2 Grupy Łączności utworzono w Toruniu, gdzie na stanowisko dowódcy grupy wyznaczono ppłk łącz. Tadeusza Argasińskiego, dotychczasowego dowódcę pułku radiotelegraficznego. Pierwszym oficerem sztabu został mjr łącz. Edward Wolski z 1 pułku łączności, a drugim oficerem sztabu kpt. łącz. mgr Leon Gołębiowski z 7 Okręgowego Szefostwa Łączności.
Pod dowództwo grupy wchodziły następujące oddziały i pododdziały łączności:
- 5 samodzielny batalion łączności w Krakowie,
- 7 samodzielny batalion łączności w Poznaniu,
- 8 kompania szkolna łączności,
- stacja radiotelegraficzna „Kraków” w Krakowie,
- stacja radiotelegraficzna „Poznań” w Poznaniu,
- stacja radiotelegraficzna „Rozewie”.
2 lipca 1930 roku Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz dotyczący wprowadzenia drugiej fazy organizacji wojsk łączności. W wyniku tego rozformowano 2 pułk łączności w Jarosławiu. Samodzielne bataliony łączności (5 w Krakowie, 7 w Poznaniu i 9 w Brześciu) zostały przekształcone w bataliony telegraficzne. Sformowano cztery bataliony telegraficzne (2, 3, 4 i 6) oraz trzy plutony konne telegraficzne, a stacje radiotelegraficzne przemianowano na plutony radiotelegraficzne.
W styczniu 1931 roku mjr łącz. Edward Wolski został mianowany dowódcą 1 pułku łączności. Obowiązki I oficera sztabu przejął mjr łącz. Zenon Konarski, dotychczasowy szef łączności 9 DP.
Od 1 września 1931 roku zmniejszono skład osobowy Dowództwa 2 GŁącz (P.S. 10-740 skład osobowy Nr 1), eliminując stanowiska II i III oficera sztabu oraz trzech urzędników kat. III (pozostał jeden urzędnik III kat.).
3 listopada 1931 roku Minister Spraw Wojskowych wydał rozkaz w sprawie reorganizacji wojsk łączności. W jej ramach zlikwidowano Dowództwo 3 Grupy Łączności w Przemyślu oraz 1 pułk łączności w Zegrzu. Dowództwo 2 GŁącz (ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, mjr łącz. Zenon Konarski oraz mjr łącz. mgr Leon Gołębiowski) zostało przeniesione z garnizonu Toruń do garnizonu Kraków.
Pod koniec 1931 roku organizacja pokojowa grupy wyglądała następująco:
- 5 batalion telegraficzny w Krakowie,
- 6 batalion telegraficzny w Jarosławiu,
- 7 batalion telegraficzny w Poznaniu,
- kadra 2 batalionu telegraficznego w Przemyślu,
- kadra kompanii szkolnej 2 batalionu radiotelegraficznego w Krakowie,
- kadra kompanii szkolnej 3 batalionu radiotelegraficznego w Przemyślu,
- 3 pluton radiotelegraficzny w Krzesławicach,
- 4 pluton radiotelegraficzny w Poznaniu,
- 7 pluton radiotelegraficzny w Stanisławowie.
oraz kompanie telegraficzne dywizji piechoty.
16 listopada 1932 roku powołano na III pięciomiesięczny kurs informacyjny dla oficerów sztabowych łączności przy Ministerstwie Poczt i Telegrafów: ppłk łącz. inż. Emil Kaliński, który pełnił funkcję wojskowego kierownika kursu do 31 grudnia 1932 roku, z jednoczesnym pełnieniem obowiązków dowódcy 1 GŁącz, oraz ppłk łącz. Tadeusz Argasiński, który został wojskowym kierownikiem kursu od 1 stycznia do 15 kwietnia 1933 roku, równocześnie pełniąc obowiązki dowódcy 2 GŁącz. Uczestnikami kursu byli również mjr łącz. Wincenty But z 1 GŁącz oraz mjr łącz. Zenon Konarski z 2 GŁącz.
W styczniu 1933 roku Dowództwo 2 Grupy Łączności zostało rozwiązane, a jego skład osobowy przeniesiono do Dowództwa 1 Grupy Łączności: ppłk łącz. Tadeusz Argasiński na stanowisko dowódcy, mjr łącz. Zenon Konarski oraz mjr łącz. mgr Leon Gołębiowski.
19 kwietnia 1939 roku ponownie utworzono Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie. Dowództwo to funkcjonowało wyłącznie w organizacji pokojowej wojska. W momencie ogłoszenia mobilizacji zostało zlikwidowane. Na stanowisko dowódcy 2 GŁącz wyznaczono płk łącz. Jana Kaczmarka.
Pod dowództwo 2 Grupy Łączności wchodziły następujące oddziały i pododdziały łączności:
- 5 batalion telegraficzny w Krakowie,
- 6 batalion telegraficzny w Jarosławiu,
- 7 batalion telegraficzny w Poznaniu,
- kadra 3 batalionu telegraficznego w Grodnie,
- kadra 4 batalionu telegraficznego w Brześciu,
- kadra 2 kompanii szkolnej radio w Krakowie,
- kadra 3 kompanii szkolnej radio w Przemyślu,
- stacja radiotelegraficzna nr 2 w Lidzie (jednostka mobilizująca – 77 pp),
- stacja radiotelegraficzna nr 3 w Krzeszowicach pod Krakowem (2 plot),
- stacja radiotelegraficzna nr 4 w Poznaniu (kompania łączności 14 DP)
oraz pododdziały łączności wielkich jednostek piechoty i kawalerii stacjonujące na terenie okręgów korpusów nr: III, V, VII, IX i X, w tym również kompanię łączności Obszaru Warownego „Wilno”.
Stacje radiotelegraficzne nr 2-4 pełniły funkcję stałych radiostacji głębokiego radiowywiadu, pozostając w bezpośredniej i wyłącznej dyspozycji Oddziału II Sztabu Głównego. Koordynację prac radiostacji zapewniał Referat Radiowywiadu Biura Szyfrów.
Dowództwa grup łączności zostały powołane w celu „inspekcjonowania oddziałów wojsk łączności (…) jednak krótki okres ich istnienia uniemożliwił im wykazanie się jakimikolwiek osiągnięciami”.
21 sierpnia 1939 roku wydano rozkaz o sformowaniu pułku łączności w Jarosławiu. Nowa jednostka miała być utworzona z dniem 1 stycznia 1940 roku na bazie 6 batalionu telegraficznego oraz I batalionu pułku radio, który miał być przeniesiony z Warszawy. W momencie ogłoszenia powszechnej mobilizacji, zarządzenia dotyczące formowania pułku zostały wstrzymane.
Przypisy
Bibliografia
- Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
- Roczniki oficerskie 1928, 1932.
- Tadeusz Böhm, Z dziejów naczelnych władz wojskowych II Rzeczypospolitej. Organizacja i kompetencje Ministerstwa Spraw Wojskowych w latach 1918-1939, Wydawnictwo „Bellona”, Warszawa 1994, ISBN 83-11-08368-1.
- Władysław Kozaczuk, Bitwa o tajemnice. Służby wywiadowcze Polski i Rzeszy Niemieckiej 1922-1939, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1977.
- Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, wyd. I, Warszawa 1964.
- Tadeusz Popławski, Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r., Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (36), Warszawa 1965.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, Warszawa 2010, ISBN 978-83-86100-83-5.
- PiotrP. Stawecki PiotrP., Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego 12 V 1926 – 12 V 1935, Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004, ISBN 83-7399-078-X, OCLC 830637307. Brak numerów stron w książce.