2 Front Białoruski

2 Front Białoruski (ros. 2-й Белорусский фронт) to związek operacyjno-strategiczny Armii Czerwonej, który miał kompetencje administracyjne oraz operacyjne na zachodnich terenach ZSRR. Działał w czasie konfliktu z Niemcami podczas II wojny światowej.

Formowanie i walki

I formowanie

Front został utworzony 24 lutego 1944 roku na styku Frontu Białoruskiego (odtąd jako 1 Front Białoruski) oraz 1 Frontu Ukraińskiego, z części sił obu tych frontów. Operował w kierunku Kowelskim. Został rozformowany 5 kwietnia 1944 roku, a jego jednostki przekazano do 1 Frontu Białoruskiego.

II formowanie

Druga wersja frontu została utworzona 24 (lub 19?) kwietnia 1944 roku z części wojsk Frontu Zachodniego.

Rozwinął się na linii: Bajewo, Czausy, Chołopiejew, prowadząc działania przeciwko niemieckim jednostkom 4 Armii Grupy Armii „Środek”. W okresie od 23 czerwca do 31 lipca 1944 roku brał udział w operacji białoruskiej przeciwko wojskom Grupy Armii „Środek”, osiągając obszar Łomży, po czym jednostki 1 Frontu Białoruskiego przeszły do obrony i stabilizacji linii frontu radziecko-niemieckiego na kilka miesięcy.

Działania bojowe w Prusach Wschodnich

Działania ofensywne 2 Frontu Białoruskiego rozpoczęły się 14 stycznia 1945 roku. W okresie od 14 do 31 stycznia 1945 roku, wspólnie z 3 Frontem Białoruskim, przeprowadził operację wschodniopruską przeciwko Grupie Armii „Mitte” (od 26 stycznia 1945 roku przekształconą w Grupę Armii „Nord”), dzieląc ją na trzy izolowane zgrupowania w rejonach Królewca, Braniewa oraz Sambii. Po wkroczeniu na terytorium III Rzeszy, czyli do Prus Wschodnich, określanych przez radziecką propagandę jako matecznik faszystowskiej bestii, czerwonoarmiści, kierując się chęcią zemsty za doznane krzywdy, dopuszczali się przemocy wobec niemieckich kobiet, grabieży oraz podpaleń.

W dniach 1-30 marca 1945 roku, w ramach współpracy z prawoskrzydłowymi jednostkami 1 Frontu Białoruskiego, przeprowadzono operację pomorską przeciwko niemieckiej Grupie Armii „Weichsel”, zdobywając Pomorze.

W okresie od 16 kwietnia do 8 maja 1945 roku, w trakcie operacji berlińskiej, prowadził ofensywę z rejonu dolnego biegu Odry, atakując na Rugię, Stralsund, Wismar oraz Grabow.

Na bazie dowództwa frontu w 1945 roku powstała Grupa Wojsk Okupacyjnych w Niemczech oraz Radziecka Administracja Wojskowa w Niemczech, a następnie dowództwo Północnej Grupy Wojsk Radzieckich.

Dowództwo 2 Frontu Białoruskiego

Dowódcy frontu:

gen. płk Pawieł Kuroczkin (I formowanie)
gen. płk Iwan Pietrow – do 6 czerwca 1944
gen. armii Gieorgij Zacharow (do 17 listopada 1944)
marszałek Konstanty Rokossowski (od 17 listopada 1944)

Zastępca dowódcy: gen. płk Kuźma Trubnikow

Członkowie rady wojennej:

gen. lejtn. Nikita Subbotin
gen. lejt. Aleksandr Russkich

Szef sztabu: gen. płk Aleksandr Bogolubow

Dowódca artylerii: gen. płk Aleksandr Sokolskij

Dowódca wojsk pancernych i zmechanizowanych: gen. lejtn. Michaił Czerniawskij

Szef wojsk inżynieryjnych: gen. lejtn. Boris Błogosławow

Szef wojsk łączności: gen. lejtn. N. Borzow

Kwatermistrz: gen. lejtn. Fieofan Łagunow

Komisarze:

gen. Lew Mechlis (kwiecień-czerwiec 1944)
gen. Nikita Subbotin (od czerwca 1944 do rozwiązania frontu)

Struktura organizacyjna

Przypisy

Bibliografia

Bolesław Dolata: Wyzwolenie Polski 1944-1945. Warszawa: 1971.
Andrzej Niewińska: Wojna i prawo. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej. Oświęcim: 2020. ISBN 978-83-8178-468-9.
Mikołaj Plikus (kier.): 50 lat Armii Radzieckiej. Mała kronika. Warszawa: 1968.
Mała Encyklopedia Wojskowa MON 1967
Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Я. Фойтцик, А. В. Доронин, Т. В. Царевская-Дякина: Советская военная администрация в Германии, 1945-1949. Справочник, РОССПЭН Moskwa 2009, [w:]