2 Eskadra Pilotażu Bojowego Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. F. Żwirki i S. Wigury (2 epb OSL-5) to pododdział wojsk lotniczych.
Historia – formowanie, zmiany organizacyjne
Powstanie Oficerskiej Szkoły Lotniczej nr 5 w Radomiu na początku 1951 roku było reakcją na potrzebę utworzenia jednostek szkoleniowych. Zasadniczym elementem jednostek były samoloty przekazane z 1 Eskadry Pilotażu Myśliwskiego OSL nr 4, która stacjonowała na lotnisku w Radomiu – Sadkowie. Do lipca 1951 roku OSL nr 5 dysponowała czterema eskadrami szkoleniowymi, w tym 4 Eskadrą Pilotażu Myśliwskiego, która używała samolotów Jak-9 pod dowództwem kpt. pil. Stanisława Kopacza. Zgodnie z rozkazem komendanta Szkoły z 23 lipca 1951 roku, docelowym lotniskiem dla eskadr 3 i 4 stało się lotnisko w Radomiu.
W kwietniu 1952 roku 4. eskadra została przeniesiona na lotnisko Kamień Śląski w ramach obozu letniego organizowanego przez komendę OSL nr 5. Na przełomie września i października tego samego roku miała miejsce zmiana dowódcy eskadry z powodu aresztowania 15 oficerów i podoficerów jednostki pod zarzutem działalności antypaństwowej. Po powrocie do Radomia kadra instruktorska rozpoczęła program przeszkalania na samolotach Jak-11. Pod koniec września 1953 roku eskadra zaczęła przeszkalanie personelu w związku z otrzymaniem nowych samolotów odrzutowych Jak-17W oraz Jak-23. Nowy program szkolenia, obejmujący 100-godzinny nalot, przewidywał loty na następujących typach samolotów:
- samolot szkolenia podstawowego Jak-18, Junak-2 – 50 godzin;
- samolot szkolenia przejściowego Jak-9, Jak-11 – 30 godzin;
- samolot szkolenia bojowego Jak-23, Jak-17W – 20 godzin.
W związku z nowym programem szkolenia oraz zwiększoną liczbą samolotów odrzutowych, w 1954 roku lotnisko w Radomiu, na którym stacjonowała eskadra, przeszło rozbudowę i remont. To umożliwiło rozpoczęcie szkolenia na nowo otrzymanych samolotach MiG-15 i MiG-15UTI, co z kolei stworzyło podstawy do sformowania kolejnej eskadry szkoleniowej wyposażonej w te maszyny.
W 1955 roku OSL nr 5, posiadająca 9 eskadr, przeszła reorganizację etatową z 20/283 na 20/343. 5 lutego 1955 roku nastąpiło przemianowanie eskadr:
- 9 Eskadra na 1 Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- 4 Eskadra na 2 Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- 3 Eskadra na 3 Eskadrę Pilotażu Bojowego;
- 1 Eskadra na 4 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 2 Eskadra na 5 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 7 Eskadra na 6 Eskadrę Pilotażu Przejściowego;
- 5 Eskadra na 7 Eskadrę Pilotażu Podstawowego;
- 6 Eskadra na 8 Eskadrę Pilotażu Podstawowego;
- 8 Eskadra na 9 Eskadrę Pilotażu Podstawowego.
Wiosną 1958 roku rozpoczął się kolejny etap reorganizacji systemu wojskowego szkolnictwa lotniczego, który polegał na przejściu z systemu eskadr na pułki. Wprowadzenie nowego sprzętu wymagało rozbudowanego systemu zaopatrzenia i zabezpieczenia. Zmiany wprowadzono na podstawie rozkazu organizacyjnego MON nr 075/Org. z 31 grudnia 1957 roku oraz rozkazu organizacyjnego DWL i OPL OK nr 02/Org. z 29 stycznia 1958 roku, co skutkowało przyjęciem etatu nr 20/466. W lutym 1958 roku 2 Eskadra Pilotażu Bojowego weszła w skład 60 Lotniczego Pułku Szkolnego, sformowanego w Radomiu w ramach OSL nr 5.
Dowódcy eskadry 1951-1958
- por. pil. Stanisław Kopacz (1951-1952)
- kpt. pil. Józef Kowalski (1952-1953)
- kpt. pil. Feliks Skrzeczkowski (1953-1954)
- kpt. pil. Michał Skowroński (1954-1955)
- mjr pil. Władysław Sobaczewski (1955-1956)
- mjr pil. Marian Lipczyński (1956-1958)
Struktura etatowa eskadry
- dowódca eskadry
- zastępca dowódcy eskadry ds. politycznych
- sekretarz POP
- instruktor ZMP
- szef sztabu
- szef łączności
- instruktor WF
- szef eskadry
- kancelista
- maszynistka
- instruktor wyszkolenia spadochronowego
- układacz spadochronowy
- nawigator eskadry
- pomocnik dowódcy eskadry ds. wyszkolenia bojowego
- dowódcy klucza
- piloci instruktorzy
- technik klucza
- starszy mechanik lotniczy
- mechanik lotniczy
- starszy silnikowy
- mechanik przyrządów lotniczych
- mechanik instalacji elektrycznej
- mechanik uzbrojenia lotniczego
- majster radiowy
- pomocnik dowódcy eskadry ds. liniowych
- lekarz
- felczer
- dowódca kompanii podchorążych
- szef kompanii podchorążych
- podoficer gospodarczy
- pomocnik dowódcy eskadry ds. inż.-eksploatacyjnych
- inżynier osprzętu
- inżynier uzbrojenia
- starszy technik eksploatacyjny
- technik osprzętu
- technik uzbrojenia
Samoloty
W skład wyposażenia eskadry wchodziły samoloty:
- Jak–9
- Jak-9P
- Jak-11
- Jak-17
- Jak-23
- MiG-15
- UTI MiG-15
Przypisy
Bibliografia
Józef Zieliński (red.): Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-1112-14-09.
Józef Zieliński [red.]: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921 – 2000. Poznań: Redakcja Czasopism WLOP, 2001. ISBN 83-909008-6-6.
Józef Zieliński, Marian Mikołajczuk: Historia polskiego lotnictwa wojskowego 1945 -1962. Warszawa: ZP Grupa Sp. z o.o.; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2010. ISBN 978-83-61529-78-1.
Janusz Ziółkowski, Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, 75 lat Dęblińskiej Szkoły Orląt. Toruń-Dęblin: Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-711-X.
Andrzej Marciniuk: Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych, Zeszyty Naukowe, Radom Zasłużony Ośrodek Wojskowego Szkolnictwa Lotniczego, Materiały z Konferencji Naukowej 15-16 IV 2005r. Dęblin: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, 2006. ISSN 1641-9723.
Leonard Woroniecki [red.]: Oficerska Szkoła Lotnicza w Radomiu 1951 – 1964. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1967, s. 59-60; mps. Biblioteka WAP, obecnie Akademia Obrony Narodowej.
D. Kondej [red.]: Oficerska Szkoła Lotnicza im. kpt. pil. F. Żwirki i inż. S. Waligóry w Radomiu 1951-1964. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 2000, s. 56; mps. Biblioteka Akademii Obrony Narodowej.
Tadeusz Kmiecik [red]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-1962: organizacja, szkolenie i problemy kadrowe. Warszawa: 2002. ISBN 83-87226-29-7.