2 Eskadra Bliskiego Rozpoznania – pododdział morskiego lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
Eskadra została sformowana w 1926 roku jako morska eskadra obserwacyjna. W 1930 roku przemianowano ją na 2 eskadrę liniową „Rugia”. W czasie kampanii wrześniowej działała jako 2 eskadra bliskiego rozpoznania, broniąc polskiego wybrzeża.
Godło eskadry – biało-granatowy Światowid.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W 1926 roku w Pucku powstała morska eskadra obserwacyjna, która weszła w skład morskiego dywizjonu lotniczego. Jej wyposażenie obejmowało amfibie Schreck FBA-17 HMT 2 oraz LeO H-13B.
Po uzyskaniu zdolności do ćwiczeń, eskadra rozpoczęła sporadyczne loty współpracujące z jednostkami floty.
W 1928 roku rozszerzono zakres zadań załóg o fotografowanie.
Na mocy rozkazu dziennego dowódcy MDL nr 17/30 z 22 stycznia 1930 roku, morska eskadra obserwacyjna zmieniła nazwę na 2 eskadrę liniową „Rugia”.
W sierpniu 1931 roku rozpoczęto reorganizację eskadry, wprowadzając zmiany personalne i zwiększając liczbę wodnopłatowców do 10 sztuk. W 1932 roku eskadra wzbogaciła się o kilka wodnosamolotów Lublin R-XIII bis oraz R-XIII.
W 1933 roku morski dywizjon lotniczy został włączony do Marynarki Wojennej. Rozkazem dziennym dowódcy MDL nr 77/33 z 4 kwietnia 1933 roku ustalono nową obsadę personalną i sprzętową eskadry, która otrzymała łodzie latające Latham, wodnosamoloty R-XIII ter oraz do treningu i przelotów lądowych Bartel BM-5C.
W tym samym rozkazie wprowadzono obowiązek zabierania spadochronów podczas wszystkich lotów nad masywami lądowymi, niezależnie od rodzaju i wysokości lotu; na wodnopłatowcach przy lotach powyżej 300 m, również bez względu na rodzaj lotu.
W tym okresie zakres zadań eskadry obejmował również przeloty w głąb kraju oraz loty zwiadowcze w rejonie granicy polsko-niemieckiej. Niestety, coraz częściej występowały awarie posiadanych maszyn, co ograniczało liczbę lotów i realizowanych zadań.
W 1935 roku eskadra wzbogaciła się o trzy R-XIIIG.
Od połowy 1937 roku nasiliła się penetracja polskiego wybrzeża przez lotnictwo niemieckie. Eskadra morskiego dywizjonu nie dysponowała odpowiednim sprzętem do neutralizowania obcych samolotów. Loty zwiadowcze Luftwaffe trwały aż do wybuchu wojny.
Mimo złego stanu technicznego maszyn, załogi przeprowadziły wiele lotów zwiadowczych w obszarze przygranicznym, często wykonując rozpoznanie fotolotnicze.
W czasie mobilizacji jednostkę przekształcono w 2 eskadrę bliskiego rozpoznania. W trakcie kampanii wrześniowej personel eskadry bronił wybrzeża i Helu.
Personel eskadry
Wypadki lotnicze
W okresie działalności eskadry miały miejsce następujące wypadki lotnicze, które skutkowały obrażeniami lub śmiercią pilota:
W czerwcu 1928 roku, załoga mjr. obs. Zygmunta Nikorowicza, lecąc z Pucka do Warszawy wodnopłatowcem LeO H-13B, wodowała na Wiśle, ulegając zniszczeniu. Na szczęście, załoga nie doznała obrażeń.
8 lutego 1929 roku wodnopłatowiec LeO H-13B, lecąc z Poznania do Pucka z załogą por. pil. Edwarda Suzanowicza, ppor. obs. Waleriana Jasionowskiego i Zygmunta Majewskiego oraz majstrem wojskowym Franciszkiem Zającem, musiał przymusowo lądować w Sopocie z powodu awarii silników. Dzięki szybkiej interwencji ekipy technicznej MDL, defekt został usunięty i wodnopłatowiec wznowił lot do Pucka.
23 czerwca 1930 roku wodnopłatowiec Schreck FBA musiał przymusowo wodować na jeziorze w Kartuzach. Załoga, w której skład wchodzili ppor. obs. Henryk Kołodziejek i bosmat pil. Stefan Witas, nie odniosła obrażeń.
24 kwietnia 1934 roku zginął bosman pil. Walentyn Walkowiak, który wykonywał lot treningowy na wodnosamolocie R-XIII ter.
17 czerwca 1936 roku w locie służbowym na samolocie Lublin R.XIII ter zginął chor. strz. samol. Walerian Makowski.
Podczas przelotu nad niemieckim statkiem pasażerskim, pilot podczas skrętu uderzył skrzydłem o wody Zatoki Puckiej. Samolot zatonął, a załogę uratowała łódź ratunkowa statku. Obserwator ppor. mar. Tadeusz Jeżewski wyrzucił do wody aparat fotograficzny, aby zdjęcia, które wykonał, nie trafiły w ręce wroga.
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.