2 Dywizjon Straży Granicznej
2 Dywizjon Straży Granicznej to jednostka organizacyjna Straży Granicznej funkcjonująca w II Rzeczypospolitej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
2 Dywizjon Straży Granicznej ma swoje korzenie w posterunku nr 5 Straży Gospodarczo-Wojskowej, który stacjonował w Herbach. Posterunek ten, składający się z 30 żołnierzy, został zorganizowany w listopadzie 1918 roku przez Polską Organizację Wojskową z Radomska. Dowódcą posterunku był porucznik Lipko.
15 grudnia do Częstochowy przybyli: rotmistrz Kulwieć, porucznicy Rojkiewicz, Zommer, Rzempołuch, Wilczyński oraz podporucznik Leśniewski, aby zorganizować 2 Dywizjon Straży Granicznej. Sztab dywizjonu ulokował się w Częstochowie przy ul. Parkowej 14, a kwaterujący ochotnicy zostali umieszczeni w koszarach Zawady.
17 grudnia 1918 roku szef Straży Granicznej płk Małyszko przedstawił Ministerstwu Spraw Wojskowych wstępny projekt etatów dla oddziałów granicznych. Na ich podstawie powstał 2 Dywizjon Straży Granicznej, który w styczniu 1919 roku obsadził kluczowe punkty na odcinku Częstochowa–Wieluń–Włocławek, czyli wzdłuż dawnej granicy Królestwa Polskiego. Na początku 1919 Dywizjon wszedł w skład 2 Pułku Straży Granicznej.
13 stycznia do granicy w Herbach wyruszył 1 szwadron pod dowództwem porucznika Rzempołucha.
Dowódcy dywizjonu
kpt. Jan Kulwiec
Przekształcenia
2 Dywizjon Straży Granicznej → II Dywizjon 2 Pułku Straży Granicznej → II Dywizjon 2 Pułku Wojskowej Straży Granicznej (do VI 1919) → 3 Samodzielny Dywizjon Wojskowej Straży Granicznej (do 1 II 1920) → 3 Samodzielny Dywizjon Strzelców Granicznych (do V 1921) → 10 Pułk Strzelców Granicznych ↘ zlikwidowany w grudniu 1920 roku.
Przypisy
Bibliografia
Henryk Dominiczak: Granica polsko–niemiecka 1919–1939. Z dziejów formacji granicznych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Henryk Dominiczak: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966–1996. Warszawa: Wydawnictwo „Bellona”, 1997. ISBN 83-11-08618-4.
Wiktor Brummer, Wacław Zawadzki. Spis byłych oddziałów Wojska Polskiego. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2 (183), 2000. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281.
Karolina Piekarz. Polskie formacje graniczne 1918 – 1924. „Mówią Wieki”. 2s, 2017. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”. ISSN 1897-8088.
Maciej Krzysztof Tchórzewski: Łomżyńskie formacje graniczne. Zarys dziejów. Grajewo: Towarzystwo Przyjaciół 9 PSK, 2012. ISBN 978-83-934271-3-0.
Historie 2 Pułku Wojskowej Straży Granicznej i jego dywizjonów → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.8/172.)