2 Dywizja Piechoty Legionów (2 DP Leg.) – to znacząca jednostka piechoty Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.
W czasie II RP, dowództwo 2 DP Leg. miało swoją siedzibę w Kielcach. W roku 1923 dywizja składała się z 2., 3. i 4. pułku piechoty Legionów.
Podczas kampanii wrześniowej dywizja walczyła w ramach Armii „Łódź”. Od 4 września prowadziła walki na głównej linii obrony pod Strońskiem, a jej 2 pułk piechoty Legionów bronił Borowej Góry. 13 września dywizja próbowała przebić się do Warszawy przez Ożarów. Ostatecznie jej resztki dotarły do Modlina, gdzie broniły twierdzy aż do jej kapitulacji.
Formowanie i walki o granice
1 Dywizja Piechoty Legionów została utworzona 21 lutego 1919 roku w Jabłonnie-Zegrzu. Początkowo składała się z trzech pułków, jednak po zmianie koncepcji organizacyjnej, dodano czwarty pułk. 23 maja 1919 roku dywizja została przemianowana na 2 Dywizję Piechoty Legionów, która składała się z II Brygady Piechoty (2. i 3. pułki piechoty Legionów) oraz IV Brygady Piechoty (4 pułk piechoty Legionów i 24 pułk piechoty). Tego samego dnia utworzono także II Brygadę Artylerii Polowej, wcześniej przemianowaną z I Brygady Artylerii. Od 14 czerwca 1919 roku, aby uniknąć pomyłek, obok nazwy dywizji podawano nazwisko jej dowódcy w nawiasie, na przykład 1 Dywizja Piechoty Legionów (gen. Śmigły).
Walki
16 kwietnia 1919 roku dwa bataliony dywizji wzięły udział w zwycięskich walkach o Lidę. Po jej zdobyciu, żołnierze 2 DP walczyli o Wilno, a w nocy z 19 na 20 kwietnia przeprowadzili decydujący szturm na miasto, które następnie bronili przed kolejnymi atakami bolszewików.
Dywizja, wchodząca w skład Frontu Litewsko-Białoruskiego gen. Stanisława Szeptyckiego, brała udział w walkach na północno-wschodnim kierunku. Latem 1919 roku stoczyła walki pod Równem, Sarnami, Łunińcem, Baranowiczami, Mińskiem i Mołodecznem, a następnie wyparła nieprzyjaciela za Berezynę.
Wiosną 1920 roku walki zostały wznowione. 2 DP Leg., będąca częścią 4 Armii gen. Szeptyckiego, broniła rozległego odcinka frontu nad Berezyną i Dnieprem, a później prowadziła działania opóźniające w kierunku Bugu i Narwi. W lipcu dywizja została włączona do 1 Armii gen. Gustawa Zygadłowicza, a 6 sierpnia wzięła udział w udanym natarciu, zdobywając Brok.
W Bitwie Warszawskiej dywizja nie brała udziału, gdyż w tym czasie zajmowała odcinek Wisły między Kozienicami a Dęblinem. 17 sierpnia została skierowana pod Hrubieszów, gdzie w nocy z 20 na 21 sierpnia oddziały dywizji, działając w ramach grupy płk. Olszyny, rozpoczęły zwycięskie natarcie na Hrubieszów. Po zdobyciu miasta dywizja ścigała nieprzyjaciela aż do Mołodeczna, gdzie zastał ją rozejm.
Dywizja w okresie pokoju
Po zakończeniu wojny, jednostki 2 DP pełniły służbę graniczną na Suwalszczyźnie. Po zakończeniu tej służby, w połowie 1922 roku jednostki dywizji zostały przeniesione do garnizonów pokojowych: 2 pułk piechoty do Pińczowa i Staszowa, 3 pułk piechoty do Jarosławia i Niska, a 4 pułk piechoty, 2 pułk artylerii polowej oraz dowództwo dywizji do Kielc.
W latach 30. XX wieku wszystkie jednostki dywizji miały status pułków typu I. Jednym z istotnych przedsięwzięć była budowa Obozu Ćwiczeń „Daleszyce” w 1923 roku, gdzie odbywały się letnie ćwiczenia dla poborowych oraz dywizyjne ćwiczenia z udziałem jazdy i broni pancernej. Pod koniec marca 1939 roku dywizja wystawiła ponad 80-osobowy kontyngent żołnierzy do zmiany załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte, dowodzony przez por. Leona Pająka.
Obsada personalna w marcu 1939
Oto ostatnia „pokojowa” obsada personalna dowództwa dywizji:
Dywizja w kampanii wrześniowej
Dywizja w odwodzie armii
Na granicy, siły główne Armii „Łódź” rozpoczęły 1 września od 5:00 kontakt bojowy z przeważającymi siłami nieprzyjaciela w całym obszarze działań Armii. Walki koncentrowały się głównie na skrzydłach, jednak na całym froncie polskie oddziały były intensywnie atakowane przez niemieckie lotnictwo bombowe i nurkowe.
W pierwszych dniach wojny 2 Dywizja Piechoty Legionów, pod dowództwem płk. dypl. Jana Surówki, znajdowała się w odwodzie Armii „Łódź” dowodzonej przez gen. Juliusza Rómmla.
Do 5 września dywizja rozlokowała się w rejonie Łaska i skoncentrowała swoje oddziały pod Zelowem. Wieczorem 2 września 2 pułk piechoty Legionów został wysłany do Bełchatowa, aby zorganizować obronę na odcinku „Góra Borowa” w przedłużeniu pozycji 30 Dywizji Piechoty. Pułk otrzymał wsparcie w postaci 7 batalionu ckm.
Był to pierwszy oddział dywizji, który wszedł do walki. Wraz z 7 batalionem ckm oraz batalionem marszowym 146 pp, brał udział w walkach pod Borową Górą z niemiecką 4 DPanc. Pozostała część dywizji pozostawała w odwodzie.
3 września w godzinach porannych 4 pułk piechoty Legionów został skierowany do dyspozycji dowódcy 10 Dywizji Piechoty, wzmocniony dywizjonem artylerii lekkiej. Miał on stanowić miejscowy odwód lub obsadzić odcinek 31 pułku piechoty. Około 22:00 dotarł do obrony 10 DP, gdzie oczekiwał nowego rozkazu, który nakazywał mu natychmiastowy odmarsz do Luciejewa, do dyspozycji dowódcy 28 Dywizji Piechoty gen. Ankowicza.
W tym czasie zgrupowanie 2 pp Leg z dywizjonem 2 pal, wzmocnione 7 batalionem ckm, fortifikowało odcinek „Góra Borowa”, a po jego przedłużeniu zaczęło improwizować obronę nad rzeczką Prudką, aż do jej ujścia do rz. Luciąży, ppłk Pollak dwoma batalionami 146 pułku piechoty oraz oddziałami marszowymi. Stacjonująca w odwodzie 2 DP (bez dwóch pułków i dwóch dywizjonów artylerii lekkiej) otrzymała rozkaz zgrupowania się w nocy do rejonu Zelowa.
Zaplanowane jako wzmocnienie zgrupowanie 4 ppleg przybyło o godz. 22 do 10 DP, lecz zastało nowy rozkaz dowódcy Armii, nakazujący mu natychmiastowy odmarsz do m. Luciejów, do rozporządzenia dowódcy 28 DP gen. Bończy-Uzdowskiego.
4 września miały miejsce pierwsze starcia na głównej pozycji obronnej. Największy napór przeciwnika odczuwalny był na obu skrzydłach Armii. Około 16.00 4 pp Leg. został włączony do ugrupowania 28 DP jako jej odwód. Dywizjon artylerii wzmocnił artylerię dywizyjną 28 DP. Zgrupowanie 2 pp Leg. umocniło się na Górze Borowej, mając kontakt jedynie z drobnymi podjazdami pancernymi. Tego dnia 2 DP (bez dwóch pułków i dwóch dywizjonów lekkich) znajdowała się w okolicach Zelewa, w odległości 30 km od 10 DP oraz 15 km od 28 DP.
Od 4 września 4 pp Leg. bronił głównej pozycji obronnej pod Strońskiem nad Wartą i Zapolicami na skrzydle 10 DP, a 3 pp Leg. walczył pod lasem Murzynek oraz miejscowością Wygiełzów.
5 września 4 pp wziął udział w natarciu na Strońsko i Zapolice, jednak z powodu braku wsparcia artylerii oraz opóźnionego wkroczenia na pole walki 3 pułku piechoty, „czwartacy” ponieśli znaczne straty. W międzyczasie toczyły się zacięte walki 2 pułku piechoty płk. Czyżewskiego o Borową Górę i Rozprzę. W nocy 5 września oddziały dywizji otrzymały rozkaz wycofania się na północny wschód.
Działania opóźniające
6 września w nocy dywizja rozpoczęła przegrupowanie w kierunku Łask. Sztaby 2 i 28 DP nie uzgodniły dróg odwrotu swoich pododdziałów, co doprowadziło do zmieszania kolumn w trakcie marszu. W godzinach popołudniowych 2 DP osiągnęła rejon lasów Wronowice oraz las płn., przyjmując ugrupowanie obronne. Na prawym skrzydle bronił się 3 pp z I/2 pal, rozmieszczając się na zachodnim skraju lasu Rembów – Wola Stryjewska; na lewym skrzydle bronił się 4 pp z II/2 pal, zajmując rejon zachodni skraju lasu Wronowice oraz szosy Łask – Pabianice. Kawaleria dywizyjna zabezpieczała teren na zachód od Anielina, a 92 kompania czołgów rozpoznawczych oraz kompania kolarzy działały na zachód od Łaska. Stanowisko dowodzenia dywizji zostało rozwinięte 10 km za broniącymi się pułkami w Piątkowisku. Dowódca dywizji nie miał kontaktu z oddziałami z GO gen. Dindorfa-Ankowicza i nie uzgodnił z nimi współdziałania.
Około 16.00 pod Łask podeszły czołowe elementy rozpoznawcze niemieckiej 17 DP, które po godzinnej walce odrzuciły dywizyjne ubezpieczenia. Do wieczora siły główne 17 DP nie zbliżyły się do przedniego skraju obrony. W tych korzystnych warunkach płk Dojan-Surówka postanowił przegrupować dywizję w nocy z 6 na 7 września w rejon Konstantynów – Srebrna, gdzie miała przejść do obrony, z przednim skrajem na Nerze w pasie Mirosławice – Lublinek. Po przyjęciu ugrupowania marszowego oddziały rozpoczęły przegrupowanie marszrutami: Poleszyn, Dobroń, Kudrowice, Konstantynów. Stanowisko dowodzenia 2 DP rozwinęło się w Radogoszczy w pasie działania GO gen. Dindorfa-Ankowicza, jednak pomimo to dowódcy nie uzgodnili współdziałania podległych oddziałów.
7 września wczesnym rankiem oddziały 2 DP (bez 2 pp) dotarły do nakazanego rejonu Konstantynów – Srebrna. Dowódca dywizji postanowił jednak nie rozwijać obronnie pułków na rubieży Neru, lecz kontynuować marsz w kierunku Wola Cyrusowa – Skoszewy. W tym czasie niemiecka 10 DP ruszyła z rejonu Szadka, znajdując się około 30 km od oddziałów polskich, a 17 DP maszerując z Łaska była oddalona o około 20 km od przedniego skraju obrony polskiej 28 DP. Uderzenie niemieckiego 13 KA mogło nastąpić prawdopodobnie w południe, a na kierunku Konstantynowa — nawet w godzinach popołudniowych. Dywizja miała również zabezpieczone skrzydła, na prawo w kierunku Aleksandrów – Zgierz działały wojska GO gen. Dindorfa-Ankowicza, a na lewo w rejonie Pabianic oraz Gór Wolskich 28 Dywizja Piechoty. Wobec powyższego decyzja o wydłużeniu przegrupowania nie miała uzasadnienia taktycznego, zwłaszcza że oddziały dywizji potrzebowały odpoczynku, a marsz dzienny narażał je na ataki lotnicze.
Od 9.00 oddziały dywizji ruszyły do nowego rejonu bez żadnego kontaktu z nieprzyjacielem. Około południa przeszły przez Łódź, gdzie ludność cywilna zaopatrywała żołnierzy w żywność, jednak nieuzasadniony pośpiech uniemożliwił dywizji uzupełnienie zapasów w łódzkich magazynach wojskowych. Na odcinku Nowosolna – Skoszewy przegrupowujące się oddziały 2 DP napotkały na działalność niemieckich dywersantów. Późnym wieczorem dywizja dotarła do nakazanego rejonu. 3 pp skoncentrował się w lesie na północ od Woli Cyrusowej, a 4 pp w lesie na wschód od Skoczew, natomiast kawaleria dywizyjna miała prowadzić rozpoznanie w kierunku Strykowa. Na rozwinięte w lesie na zachód od Kamienia stanowisko dowodzenia zaatakowali niemieccy dywersanci. Rozproszony sztab 2 DP zebrał się około północy w rejonie ześrodkowania 3 pp, w gajówce na północnym skraju lasu, na zachód od Lubowidza.
W nocy na 8 września płk Dojan-Surówka otrzymał rozkaz od dowódcy podgrupy taktycznej (2 i 28 DP), gen. Bończy-Uzdowskiego, do dalszego przegrupowania dywizji za Mrogę, gdzie miała przejść do obrony w pasie (wył.) Głowno, (wył.) Kamień. Przejście 2 DP do obrony według otrzymanego zadania wymagało 10-kilometrowego przegrupowania, co było trudne do zrealizowania ze względu na skrajne zmęczenie oddziałów.
8 września dywizja walczyła na południe od Głowna, na pozycji nad rzeką Mrogą, gdzie doszło do ponownego połączenia dywizji z 2 pp Leg. Dywizja przyjęła ugrupowanie jednorzutowe. Na prawym skrzydle obronę zajmował 3 pułk piechoty wspierany przez 2 dywizjon artylerii ciężkiej, na lewym 4 pułk piechoty z II/2 pal, w centrum bronił się słaby batalion 146 pułku piechoty ppłk Topczewskiego. Kierunek na Głowno zabezpieczały pozabatalionowe pododdziały 146 pp. Stanowisko dowodzenia dywizji rozwinęło się w Zajrzewie. Kawaleria dywizyjna, kompania kolarzy oraz drugi rzut sztabu dywizji oderwały się i wycofały w kierunku Warszawy.
W przedpołudniowych godzinach gen. Thommee omówił plan dalszego odwrotu z dowódcą piechoty dywizyjnej płk. dypl. Staichem.
W nocy z 8 na 9 września, po ataku dywersantów niemieckich na sztab dywizji, dowódca dywizji płk Surówka doznał załamania nerwowego i wraz z szefem sztabu dywizji ppłk dypl. Mieczysławem Pęczkowskim oraz mjr. Prokopem wsiadł do samochodu i odjechał. 9 września dowództwo dywizji objął płk dypl. Antoni Staich. Wycofująca się dywizja otrzymała rozkaz do obrony nad Rawką.
W tym czasie niemiecka 10 Dywizja Piechoty nie utrzymywała ciągłej styczności ogniowej z broniącą się na Mrodze polską 2 DP. 4 pułk piechoty otrzymywał sprzeczne rozkazy dotyczące wycofania się w kierunku Skierniewic lub pozostania na rubieżach obronnych. Dowództwo 2 pułku artylerii lekkiej z I/2 pal odłączyło się od głównych sił dywizji. We wczesnych godzinach rannych dowódca 2 DP rozpoczął przegrupowanie swoich sił jedną marszrutą w kierunku: Kuźmy – Bobrowa – Chlebów – Skierniewice. 5/2 pal nie otrzymał rozkazu do odmarszu i po odejściu własnej piechoty kontynuował walkę. Zerwanie styczności ogniowej z nieprzyjacielem oraz skryty manewr dywizji zaskoczyły Niemców. Około 8.00 artyleria niemieckiej 10 DP przystąpiła do ogniowego przygotowania ataku na opuszczone pozycje 4 pułku piechoty.
W lesie pod Bobrową 2 DP zatrzymała się na dłuższy odpoczynek i porządkowała oddziały. Po wykonaniu 20-kilometrowego przemarszu z rejonu Grzmiącej dołączył do swojej dywizji 2 pułk piechoty.
W godzinach popołudniowych dywizja rozpoczęła przegrupowanie na Maków, a 3 pułk piechoty maszerował jako ariergarda, obsadzając kolejno rubieże: Trzcianka, Bobrowa, Chlebów oraz na wschód od Makowa. Przejściowym rejonem ześrodkowania 2 DP był Maków. Stąd około 18.00 dywizja ruszyła do dalszego nocnego marszu na Rawkę.
Przebijanie się w kierunku Warszawy
Po 10 września na rozkaz nowego dowódcy Armii „Łódź”, gen. Wiktora Thommée, 2 DP Leg. wraz z 28 DP i 30 DP miała przebić się w kierunku Warszawy. Po początkowych sukcesach w trudnych walkach o Brwinów, Mszczonów i Błonie, a następnie Ołtarzew i Ożarów, dywizje zostały powstrzymane przez siły niemieckich XI i XVI Korpusów Pancernych. Walki 2 DP Leg. pod Ołtarzewem–Ożarowem, szczególnie 2 pp Leg., opóźniły przemarsz niemieckich sił, które zmierzały spod Warszawy w kierunku działań nad Bzurą. Niemcy pozostawili pod Warszawą jedynie część swoich sił, co zmniejszyło ich aktywność w obleganiu stolicy.
12 września przed północą natarcie 4 pułku piechoty zostało zatrzymane. Dowódca pułku ppłk Laliczyński zdecydował jednak kontynuować działania nocne. Ponadto dowódca 2 pp, płk Czyżewski, wprowadził do walki swój II batalion, co zwiększyło siłę uderzeń 4 pp. Ograniczone wsparcie artyleryjskie zapewniły II i III/2 pal. Do świtu 12 września punkt oporu w Święcicach został zdobyty, a rozbite pododdziały pzmot SS Leibstandarte Adolf Hitler na tym kierunku broniły się już jedynie słabymi grupami.
Dowódca 2 DP nie wykorzystał nocnego powodzenia swoich pułków na głównym kierunku natarcia i nie wprowadził do walki swojego drugiego rzutu. Istniała szansa na uchwycenie Ołtarzewa i Ożarowa, w których gęsta zabudowa znacząco chroniłaby piechotę przed bronią pancerną. Dowódca 2 DP nie wprowadził także 3 pp na pomocniczym kierunku, a ppłk dypl. Berek po przejęciu rejonu Wawrzyszew – Leszno czekał na dalsze rozkazy.
Około 10.00 do dowództwa 2 DP dotarł dowódca GO gen. Thommee, który zapoznał się z sytuacją dywizji. W tym czasie otrzymano wiadomość, że w rejonie Zaborówka znajduje się zgrupowanie 8 DP płk. dypl. Furgalskiego z Armii „Warszawa”. O 14.00 na SD 2 DP płk Staich zdołał nawet osiągnąć Warszawę. Następnie, od godz. 13.00 do 14.00 12 września, p.o. dowódcy dywizji płk dypl. Staich przeprowadził odprawę ze swoimi podwładnymi, ustalając, że wyczerpane walką I i III/4 pp zostaną skierowane w rejon Błonia na odpoczynek. Dalsze natarcie w kierunku Witki, Pogroszew i Umiastów miał prowadzić 3 pułk piechoty, a 2 pułk piechoty miał stanowić odwód. 4 pp (bez II/4 pp) powinien uporządkować pododdziały i osłaniać dywizję od zachodu. Natomiast odwodowy II/4 pp miał nacierać wzdłuż szosy warszawskiej w kierunku Ołtarzew – Ożarów. Gotowość do natarcia wyznaczono na 16.00. Natarcie 2 DP miało być skorelowane z działaniami 8 Dywizji Piechoty.
Natarcie 2 DP rozpoczęło się dopiero o 18.30, co oznaczało ponad czterogodzinne opóźnienie w stosunku do 8 DP. Nacierające bataliony 3 pp napotkały słaby opór ubezpieczeń i około 22.00 osiągnęły Pogroszew. Natomiast II/4 pp nie nawiązał styczności ogniowej z pododdziałami pzmot SS Leibstandarte Adolf Hitler, gdyż te wycofały się na nową rubież obrony pod Ołtarzewem. Dowódca batalionu zatrzymał natarcie w rejonie Płochocina i oczekiwał dalszych rozkazów. Późnym wieczorem gen. Thommee poinformował płk. dypl. Staicha, że dywizja ma być użyta na zachodnich wylotach Puszczy Kampinoskiej, aby podać rękę armii pomorsko-poznańskiej.
Obrona Modlina
W rezultacie 13 września zmieniono kierunek odwrotu na Modlin. Resztki dywizji dotarły tego samego dnia, w składzie zgrupowania gen. W. Thommée, do Modlina, gdzie od 14 września broniły twierdzy w odcinku obronnym od Zakroczymia do kapitulacji 29 września. Wielu żołnierzy dywizji zostało zamordowanych przez Niemców już po ogłoszeniu rozejmu 28 września.
Organizacja wojenna dywizji w 1939
Kwatera Główna 2 Dywizji Piechoty Legionów:
kompania sztabowa – kpt. Kazimierz Korzeniowski
kompania gospodarcza
sąd polowy
poczta polowa
2 pułk piechoty Legionów
3 pułk piechoty Legionów
4 pułk piechoty Legionów
2 pułk artylerii lekkiej Legionów
2 dywizjon artylerii ciężkiej
2 batalion saperów
bateria motorowa artylerii przeciwlotniczej nr 2
kompania telefoniczna 2 DP Leg.
pluton radio 2 DP Leg.
pluton łączności KG 2 DP Leg.
drużyna parkowa łączności 2 DP Leg.
szwadron kawalerii dywizyjnej nr 2
samodzielna kompania km i broni towarzyszących nr 101 – ppor. rez. Jan Stefan Gruszka
kompania kolarzy nr 101 – ppor. Wacław Jan Bejczek
pluton taborowy nr 2
pluton pieszy żandarmerii nr 2
park intendentury nr 11
Obsada personalna Kwatery Głównej w 1939
dowódca – płk dypl. Jan Surówka (do 8 IX 1939)
dowódca piechoty dywizyjnej – płk dypl. Antoni Staich (od 8 IX 1939 dowódca dywizji)
dowódca artylerii dywizji – płk dypl. Henryk Romiszowski
dowódca saperów – mjr Franciszek Kostek
dowódca kawalerii dywizyjnej – mjr Stanisław Nakoniecznikoff-Klukowski
szef sztabu – ppłk dypl. Mieczysław Pęczkowski (do 8 IX 1939)
oficer operacyjny – kpt. dypl. Zygmunt Szydłowski (od 8 IX 1939 szef sztabu dywizji), kpt. Stefan Franciszek Krasnodębski (od 8 IX 1939)
dowódca łączności – mjr Stefan Prokop
kwatermistrz – kpt. dypl. Jan Ferdynand Ender
szef służby zdrowia – mjr lek. Józef Wiloch
Obsada personalna Dowództwa 2 DP Leg.
Dowódcy dywizji:
gen. ppor. Bolesław Roja (II – VIII 1919)
gen. Henryk Minkiewicz (VIII 1919 – VIII 1920)
płk Michał Żymierski (VIII 1920 – 1921)
gen. bryg. Aleksander Narbut-Łuczyński (1921 – 20 V 1930)
gen. bryg. Juliusz Zulauf (20 V 1930 – IV 1938)
płk piech. Jan Surówka (IV 1938 – IX 1939)
płk dypl. Antoni Staich (od 8 IX 1939)
Dowódcy piechoty dywizyjnej:
płk piech. Mieczysław Smorawiński (IX 1921 – III 1927)
płk piech. Brunon Olbrycht (IV 1927 – I 1930 → komendant Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia)
płk dypl. piech. Stanisław Borowiec (VI 1930 – 1934)
płk piech. Jan Surówka (XII 1934 – IV 1938 → dowódca dywizji)
płk dypl. piech. Stefan Rowecki (VII 1938 – VI 1939)
płk dypl. piech. Antoni Staich (VI – 8 IX 1939)
Szefowie sztabu:
kpt. SG Tadeusz Leon Sheybal (od VII 1921)
kpt. / mjr SG (art.) Wiktor Czopp (1923 – 15 X 1924 → dowódca III/2 pap)
mjr / ppłk SG (piech.) Zygmunt Jerzy Kuczyński (15 X 1924 – 12 IV 1926 → zastępca dowódcy 2 pp Leg.)
mjr SG (sap.) Konrad Pokorny-Ruszczyc (IV 1926 – X 1927 → szef Oddziału Wyszkolenia DOK II)
mjr SG (piech.) Tadeusz II Rudnicki (X 1927 – 15 IX 1929 → DOK IV)
mjr dypl. Mieczysław Karol Dobrzański (1 IX 1929 – 23 X 1931 → dowódca 1 batalionu strzelców)
mjr dypl. Wacław Sosnkowski (X 1931 – X 1932 → DOK VI)
mjr / ppłk dypl. piech. Aleksander Bieniecki (X 1932 – VI 1933 → zastępca dowódcy 4 pp Leg.)
mjr dypl. piech. Władysław Józef Czyrko (od VII 1933)
ppłk dypl. Mieczysław Pęczkowski (1937 – 8 IX 1939)
kpt. dypl. Zygmunt Szydłowski (8 – 29 IX 1939)
Kapelani:
ks. mjr Franciszek Łuszczki (25 XI 1919 – 1 V 1921 → proboszcz dywizji)
Żołnierze Dywizji (w tym OZ) – ofiary zbrodni katyńskiej:
Biogramy zamordowanych można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Katyńskiego.
Odtworzenie dywizji w ramach Armii Krajowej
W wyniku działań mających na celu odtworzenie przedwojennych jednostek wojskowych, w 1944 roku powstała 2 Dywizja Piechoty Legionów AK „Pogoń” pod dowództwem ppłk. Antoniego Żółkiewskiego ps. „Lin” (Okręg Radom-Kielce AK).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24. T. III/2. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
Tadeusz Jurga: 1939: obrona Polski i Europy. Warszawa: Bellona, 2014. ISBN 978-83-11-12895-8.
Tadeusz Jurga: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki Wojska Polskiego w 1939: organizacja, działania bojowe, uzbrojenie, metryki związków operacyjnych, dywizji i brygad. T. 7. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Marian Porwit: Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku. T. I, II, III. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1983. ISBN 83-11-06793-7.
Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk, Warszawa 1937-1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Adam Rzadkowski: Wielka księga piechoty polskiej 1918–1939. 2 Dywizja Piechoty Legionów. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-594-2.
Jan Wróblewski: Armia „Łódź” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Apoloniusz Zawilski: Bitwy polskiego września. Kraków: Znak Horyzont, 2019. ISBN 978-83-240-5692-7.