2 Dywizja Litewska – to jednostka armii Wielkiego Księstwa Litewskiego w ramach Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Dywizja została utworzona w 1776 roku na mocy uchwały sejmu delegacyjnego. W 1777 roku pierwszym dowódcą został mianowany Jan A. Vietinghoff, który zmarł jednak po kilku miesiącach. Wówczas Departament Wojskowy powierzył dowództwo A.K. Czartoryskiemu, który pełnił tę funkcję przez niemal 6 lat. W 1783 roku generał major Ignacy Morawski, dotychczas dowódca II Regimentu Pieszego, uzyskał nominację na generała lejtnanta oraz dowódcę dywizji. Następnym dowódcą został Tadeusz Stetkiewicz, który był osobą w podeszłym wieku (służył wojskowo od 1751 roku) i zmarł w zaledwie sześć miesięcy po objęciu stanowiska. Ostatecznym dowódcą był Szymon Zabiełło (1750–1824).
Według etatu, dywizja powinna była mieć, oprócz dowódcy, dwóch generałów-majorów odpowiedzialnych za dowodzenie. Każdy z nich, w czasie pokoju, odpowiadał za wyszkolenie jednostek dywizji – jeden za piechotę, a drugi za kawalerię. Niemniej jednak, nie zawsze przestrzegano tego podziału.
Dowództwo dywizji
Dowódcy dywizji
gen. lejtn. Jan A. Vietinghoff (1777)
gen. lejtn. Ignacy Morawski (1783–1790)
gen. lejtn. Tadeusz Stetkiewicz (1790)
gen. lejtn. Szymon Zabiełło (1790–1793)
Generałowie majorowie komenderujący
gen. mjr Ignacy Morawski (1777–1783)
gen. mjr Tadeusz Pyzna (1783–1788)
gen. mjr Józef Pac (1777–1789)
gen. mjr Szymon Zabiełło (1788–1790)
gen. mjr Mikołaj Radziwiłł (1789–1791)
gen. mjr Michał Zabiełło (1790–1792)
gen. mjr Jan Ogiński (1791–1793)
gen. mjr Maciej Frankowski (1792–1793)
gen. mjr Maciej Jeleński (1793)
Adiutanci
kpt. Rafał K. Berken – adiutant dywizyjny (1777–1781)
kpt. Dominik Dederko – adiutant dywizyjny (1777–1789)
ppłk Sebastian Orłowski – adiutant dywizyjny (1781–1783)
chor. Franciszek Hayko – adiutant generała lejtnanta (1781–1785)
Józef Nowicki – adiutant generała majora (od 1785)
Przypisy
Bibliografia
Mariusz Machynia, Valdas Rakutis, Czesław Srzednicki: Oficerowie wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego 1777–1794: spisy: sztab, kawaleria, artyleria, wojska inżynierskie i piechota. Kraków: Księgarnia Akademicka, 1999. ISBN 83-7188-207-6.
Bolesław Twardowski: Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794. Poznań: Księgarnia Katolicka, 1894. Brak numerów stron w książce.
Konstanty Górski, Historia piechoty polskiej, Spółka wydawnicza Polska, Kraków 1893.
Konstanty Górski, Historia jazdy polskiej, Spółka wydawnicza Polska, Kraków 1894.
Konstanty Górski, Historia artylerii polskiej, Warszawa 1902.
Antoni Juszczyński, Marian Krwawicz: Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej. Polska sztuka wojenna w latach 1764-1793. Zeszyt dziewiąty. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1957.