2 Dywizja Kawalerii (II RP)

2 Dywizja Kawalerii

2 Dywizja Kawalerii (2 DK) to znacząca jednostka kawalerii Wojska Polskiego.

Historia dywizji

2 Dywizja Kawalerii powstała w 1924 roku w wyniku reorganizacji jednostek jazdy, która została przekształcona w kawalerię. Dowództwo dywizji zorganizowano na podstawie Inspektoratu Jazdy Nr 1 z siedzibą w Warszawie.

W okresie 1924–1937 struktura pokojowa dywizji pozostawała w dużym stopniu stabilna i przedstawiała się następująco:

Dowództwo 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie
I Brygada Kawalerii w Warszawie
XII Brygada Kawalerii w Ostrołęce
XIII Brygada Kawalerii w Płocku
1 dywizjon artylerii konnej w Warszawie
12 dywizjon artylerii konnej w Ostrołęce
2 szwadron samochodów pancernych w Warszawie
2 szwadron pionierów w Warszawie
szkoła podchorążych rezerwy kawalerii nr 2 przy 2 DK w Ostrołęce

W 1935 roku utworzono pluton łączności 2 DK, który w 1937 roku przekształcono w szwadron łączności Mazowieckiej Brygady Kawalerii.

W marcu 1937 roku, podczas kolejnej reorganizacji kawalerii samodzielnej, zlikwidowano dowództwa XII i XIII Brygady Kawalerii oraz 12 dak. Dowództwo 2 DK przejęło bezpośrednią kontrolę nad 1 pszw. i 1 psk.

Minister spraw wojskowych, zgodnie z rozkazem Dep. Dow. Og. 1820. Org. Tj., nadał 1 kwietnia 1937 roku dotychczasowej 2 Dywizji Kawalerii nową nazwę „Dywizja Kawalerii”, a 1 Brygadzie Kawalerii nadano nazwę „Mazowiecka Brygada Kawalerii”. Dowódca Mazowieckiej BK otrzymał pod swoje rozkazy 7 i 11 puł. oraz 4 psk i 1 dak, natomiast 5 puł. został przypisany dowódcy Podlaskiej Brygady Kawalerii.

W 1938 roku, po przeniesieniu generała Bolesława Wieniawa-Długoszowskiego w stan nieczynny i mianowaniu go ambasadorem w Rzymie, 1 pszw. oraz 1 psk zostały podporządkowane w zakresie wyszkolenia dowódcy Mazowieckiej BK, płk dypl. Janowi Karczowi.

Dowództwo Dywizji Kawalerii zostało rozwiązane 1 lutego 1939 roku na podstawie rozkazu L.dz. 11420/tj. Departamentu Dowodzenia Ogólnego M.S.Wojsk. Oba pułki (1 pszw. i 1 psk) zostały w pełni podporządkowane dowódcy Mazowieckiej BK.

Po rozwiązaniu Dowództwa DK, w ramach planu mobilizacyjnego „W”, powołano Kwaterę Główną Grupy Operacyjnej Kawalerii Nr 2, mobilizowaną w Warszawie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym.

W kwietniu 1939 roku 4 psk został podporządkowany dowódcy Nowogródzkiej Brygady Kawalerii w miejsce 3 psk.

Obsada personalna dowództwa dywizji

Dowódcy dywizji

gen. bryg. Gustaw Orlicz-Dreszer (1 VI 1924 – 16 XI 1925)
gen. bryg. Jan Sawicki (16 XI – 31 XII 1925)
gen. bryg. Gustaw Orlicz-Dreszer (31 XII 1925 – I 1932)
płk Stefan Strzemieński (wz. 11 XI 1926 – 6 XI 1930)
płk dypl. / gen. bryg. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (wz. 7 XI 1930 – I 1932 i dowódca I 1932 – 13 IV 1938)

Dowódca artylerii konnej dywizji kawalerii

płk art. Leon Dunin-Wolski (1924-1930)

Szefowie sztabu dywizji

ppłk SG Stanisław Lubiński (1924 – 1925)
ppłk SG Ludwik Kmicic-Skrzyński (X 1925 – IX 1926)
rtm. SG Aleksander Jan Łubieński (p.o. od XI 1926)
mjr dypl. kaw. Kazimierz Dworak (X 1927 – II 1930 → zastępca dowódcy 15 puł)
mjr dypl. kaw. Rafał Protassowicki (II – III 1930 → zastępca dowódcy 7 psk)
rtm. dypl. Antoni Grudziński (p.o. 24 IV – 1 XI 1930 → skład osobowy inspektora armii we Lwowie)
mjr dypl. kaw. Józef Trepto (1 XI 1930 – 23 III 1932 → zastępca dowódcy 1 pszwol.)
mjr dypl. kaw. Władysław Chwalibogowski (III 1932 – X 1933)
ppłk dypl. kaw. Józef Szostak (1 X 1933 – 21 III 1935 → zastępca dowódcy 1 pszwol.)
mjr dypl. kaw. Jan Jastrzębski (od 31 VIII 1935)

Przypisy

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo MON, Warszawa 1964, wyd. I, s. 116, 118, 120.
Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3, s. 222.
Eugeniusz Piwowarski, Przebieg i wyniki częściowej mobilizacji alarmowej z 23 marca 1939 r., Wojskowy Przegląd Historyczny, Warszawa 1995, Nr 1-2 (151-152), s. 116.
Stanisław Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu 1926-1939, Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, Pruszków 1992, ISBN 83-85621-06-7.