2 Pomorska Brygada Artylerii (2 BA) / 2 Armijna Brygada Rakiet Operacyjno-Taktycznych (2 ABROT)
To jednostka taktyczna wojsk rakietowych Sił Zbrojnych PRL.
Historia
Brygada została utworzona 21 marca 1963 roku na podstawie zarządzenia Szefa Sztabu Generalnego WP nr 0043/Org. w garnizonie Choszczno, początkowo jako 20 Brygada Artylerii. Na mocy uchwały Rady Państwa z 13 września 1963 roku, jednostka otrzymała sztandar. Zgodnie z rozkazem Ministra Obrony Narodowej nr 025/MON z 30 września 1965 roku, przemianowano ją na 2 Pomorską Brygadę Artylerii, kontynuując tradycje 2 Pomorskiej Brygady Artylerii Haubic. Święto brygady obchodzone jest 8 lutego. Jej główne uzbrojenie stanowiły zestawy rakietowe R-170, a później R-300. Szkolenie odbywało się z zachowaniem pełnego maskowania i kończyło się strzelaniami bojowymi na poligonach w ZSRR, głównie w Kazachstanie.
W czasie konfliktu zbrojnego, brygada miała zdolność do niszczenia celów w przewidywanym pasie natarcia armii przy użyciu uderzeń jądrowych i chemicznych, a głowice jądrowe oraz chemiczne miały być dostarczane ze składów Armii Radzieckiej.
31 grudnia 1992 roku brygada została rozformowana, a na podstawie jej pododdziałów oraz rozformowanego w tym samym czasie 7 Dywizjonu Rakiet Taktycznych 2 DZ, 1 stycznia 1993 roku powstał 2 Pułk Rakiet. Nowoczesne zestawy rakietowe Toczka zastąpiły systemy rakietowe R-300 Elbrus.
2 września 1994 roku jednostka przyjęła imię Hetmana Jana Zamoyskiego oraz nazwę wyróżniającą „Pomorski”, a także przyjęła dziedzictwo tradycji:
- 2 Kompania Pozycyjna Artylerii Pieszej (1815-1831),
- 2 Pułk Artylerii Ciężkiej (1918-1939),
- 2 Pomorska Brygada Artylerii Haubic (1944-1946),
- 20 Brygada Artylerii (1963-1965),
- 2 Pomorska Brygada Artylerii (1965-1992).
Dzień 7 listopada został ustanowiony Świętem pułku.
Skład organizacyjny i uzbrojenie
W skład brygady wchodzą:
- dowództwo i sztab,
- dwa dywizjony artylerii (16 i 17 da),
- bateria dowodzenia,
- 3 x baterie startowe (po 1 wyrzutni w każdej baterii),
- pluton obsługi technicznej,
- sekcja gospodarcza,
- sekcja remontu pojazdów,
- bateria dowodzenia,
- bateria techniczna,
- bateria transportowo-gospodarcza,
- kompania maszyn inżynieryjnych,
- pluton obrony przeciwchemicznej,
- warsztaty remontowe,
- bateria meteorologiczna.
W latach 60. uzbrojenie brygady składało się z 6 wyrzutni rakietowych 9K51 (R-170) zamontowanych na podwoziu działa samobieżnego ISU-152, które mogły wystrzeliwać rakiety R-11M z głowicą jądrową o mocy 20 lub 40 kT (oznaczenie NATO – Scud).
W latach 70. wprowadzono nowe wyrzutnie rakietowe typu 9K72 Elbrus (R-300) na podwoziu samochodu ciężarowego MAZ-543P, które miały zdolność do odpalania rakiet R-14 z głowicą jądrową o mocy 20, 40 lub 100 kT (oznaczenie NATO – Scud B).
Dowódcy
- płk Włodzimierz Kobylański (1963-1967),
- płk Marian Misiewicz (1967-1973),
- płk Leon Sulima (1973-1974),
- płk Kazimierz Chudy (1974-1978),
- płk Marian Oleksiak (1978-1980),
- płk Kazimierz Wilczewski (1980-1988),
- płk Włodzimierz Sąsiadek (1988-1990),
- płk Stanisław Kulesza (1990-1992).
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6. Brak numerów stron w książce.
Michał Trubas: 2 Pomorska Brygada Artylerii. Warszawa: Comandor, 2005. ISBN 83-88329-99-5. Brak numerów stron w książce.
Andrzej Wojtaszak, Kazimierz Kozłowski: Żołnierz polski na Pomorzu Zachodnim X-XX wiek. Materiały z sesji naukowej z 10 listopada 1999 r. Praca zbiorowa. Szczecin: Oddział Edukacji Obywatelskiej, 2001. ISBN 83-86992-76-X.
Michał Trubas. Wojska „jednorazowego użytku”. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 2/2011. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. Brak numeru strony.