1999 w literaturze

Wydarzenia literackie w 1999 roku

Wydarzenia

W japońskim magazynie Zipper zadebiutowała nowa manga autorstwa Ai Yazawy – Paradise Kiss.

4 lutego – miała miejsce uroczysta inauguracja Roku Juliusza Słowackiego w Zamku Królewskim w Warszawie, z okazji 150. rocznicy śmierci tego poety.

18 marca – dziennik „Rzeczpospolita”, pod patronatem TVP 2 oraz Programu III PR, ogłosił plebiscyt „Kanon na koniec wieku”. Czytelnicy mogą wybrać 25 książek, które zostaną wydane w jednolitej szacie graficznej przez Porozumienie Wydawców.

20 marca – „Polityka” ogłosiła plebiscyt na najważniejszych pisarzy XX wieku. Oto wyniki: 1. Henryk Sienkiewicz, 2. Stefan Żeromski, 3. Władysław Reymont, 4. Stanisław Lem, 5. Wisława Szymborska, 6. Czesław Miłosz, 7. Witold Gombrowicz, 8. Stanisław Wyspiański, 9. Sławomir Mrożek, 10. Julian Tuwim. Wśród autorów zagranicznych: 1. Ernest Hemingway, 2. Michaił Bułhakow, 3. Albert Camus, 4. Umberto Eco, 5. Thomas Mann, 6. Franz Kafka, 7. Jack London, 8. Gabriel García Márquez, 9. Jaroslav Hašek, 10. Marcel Proust. W kategorii dzieł wszech czasów: 1. Trylogia Sienkiewicza, 2. Mistrz i Małgorzata Bułhakowa, 3. Chłopi Reymonta, 4. Dżuma Camusa, 5. Czarodziejska góra Manna, 6. Sto lat samotności Márqueza, 7. Imię róży Eco, 8. Komu bije dzwon Hemingwaya, 9. Cichy Don Michaiła Szołochowa, 10. Przygody dobrego wojaka Szwejka Haška.

12 – 17 maja – odbyły się 44. Międzynarodowe Targi Książki w Warszawie. W programie spotkania z pisarzami, takimi jak: Carroll, Suworow, Bukowski, Jacek Higgins, Różewicz, Kołakowski, Hanna Krall, ks. Twardowski, Julia Hartwig, Edmund Niziurski.

24 maja – Sąd Najwyższy uchylił wyrok na Janusza Szpotańskiego, skazanym w 1968 roku na trzy lata więzienia za napisanie książki Cisi i gęgacze, czyli Bal u Prezydenta.

4 kwietnia – Ryszard Kapuściński otrzymał nagrodę im. Goethego w Hamburgu.

Latem zadebiutował pierwszy numer kwartalnika „Ha!art”, wydawanego przez Stowarzyszenie na Rzecz Kultury Krakowa „Krakowska Alternatywa”.

31 lipca – w numerze 177 „Rzeczpospolitej” ogłoszono wyniki plebiscytu „Kanon na koniec wieku”. Pierwsza dziesiątka to: 1. Mistrz i Małgorzata Michaiła Bułhakowa, 2. Rok 1984 George’a Orwella, 3. Ulisses Jamesa Joyce’a, 4. Proces Franza Kafki, 5. Czarodziejska góra Thomasa Manna, 6. W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta, 7. Sto lat samotności Gabriel García Márqueza, 8. Dżuma Alberta Camusa, 9. Komu bije dzwon Ernesta Hemingwaya, 10. Mały Książę Antoine’a de Saint-Exupéry. Na liście znaleźli się również polscy pisarze: Witold Gombrowicz, Zbigniew Herbert, Gustaw Herling-Grudziński, Joseph Conrad, Ryszard Kapuściński, Bruno Schulz.

26 – 29 sierpnia – odbył się 14. Ogólnopolski Konwent Miłośników Fantastyki Polcon 99 (Warszawa).

1 września – Jerzy Ficowski (poeta, pisarz, tłumacz) został uhonorowany tytułem „Człowiek pogranicza” nadanym przez Fundację Pogranicze oraz ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”.

2 września – ogłoszono siedem książek nominowanych do nagrody Nike.

15 – 19 września – odbyły się X Krajowe Targi Książki w Warszawie.

3 października – Stanisław Barańczak otrzymał nagrodę Nike za tom Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995-1997. W plebiscycie czytelników wygrała Olga Tokarczuk z książką Dom dzienny, dom nocny – zdobywając 31% głosów, a na drugim miejscu znalazł się Tadeusz Różewicz z zawsze fragment. recykling – 27%.

18 października – odbyła się publiczna premiera ekranizacji Pana Tadeusza w reżyserii Andrzeja Wajdy.

21 – 24 października – w Krakowie miały miejsce III Targi Książki.

24 – 28 października – zorganizowano II Dni Książki Żydowskiej w Warszawie (w budynku synagogi przy ul. Twardej 6).

W grudniu „Wydawnictwo Małgorzata Marchlewska” opublikowało bez wiedzy i zgody spadkobierców praw autorskich do twórczości Zbigniewa Herberta jego młodzieńcze wiersze, dedykowane ówczesnej miłości – Halinie Misiołkowej, oraz prywatne listy z tego okresu.

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język angielski

  • John Maxwell CoetzeeHańba (Disgrace)
  • John Maxwell CoetzeeŻywoty zwierząt (The Lives of Animals)
  • Helen FieldingW pogoni za rozumem: Dziennik Bridget Jones (Bridget Jones: The Edge of Reason)
  • Stephen KingPokochała Toma Gordona (The Girl Who Loved Tom Gordon)
  • Dennis LehanePrayers for Rain

Język polski

Pierwsze wydania

  • Andrzej BartPociąg do podróży
  • Marek BieńczykTworki
  • Anna BoleckaKochany Franz
  • Kazimierz BrandysPrzygody Robinsona
  • Anna BrzezińskaZbójecki gościniec (SuperNOWA)
  • Wojciech CejrowskiMłot na lewicę
  • Stefan ChwinEsther
  • Kinga DuninObciach
  • Izabela FilipiakTwórcze pisanie dla młodych panien
  • Gustaw Herling-GrudzińskiBiała noc miłości: opowieść teatralna
  • Marek KrajewskiŚmierć w Breslau
  • Janusz KrasińskiNiemoc
  • Zbigniew KruszyńskiNa lądach i morzach
  • Zygmunt KubiakLiteratura Greków i Rzymian
  • Wojciech KuczokOpowieści słychane
  • Stanisław LemBomba megabitowa
  • Andrzej Tadeusz MazurkiewiczAnioły śmierci
  • Tomasz MirkowiczPielgrzymka do ziemi świętej Egiptu. Powieść lipocefaliczna
  • Marek NowakowskiPrawo prerii (ABC Future)
  • Włodzimierz OdojewskiOksana
  • Andrzej SapkowskiPani Jeziora (piąta, ostatnia część sagi)
  • Wojciech WencelZamieszkać w katedrze

Tłumaczenia

  • Thaddée MaturaŚw. Franciszek z Asyżu na nowo odczytany, tłum. Martyna Kulikowska
  • James PattersonPodmuchy wiatru (When the Wind Blows), tłum. Tomasz Wilusz

Pozostałe języki

  • Günter GrassMoje stulecie (Mein Jahrhundert)
  • Haruki MurakamiSputnik Sweetheart (スプートニクの恋人)
  • Wiktor PielewinGeneration „P” (Поколение „П”)
  • Carlos Ruiz ZafónMarina

Wywiady

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Eseje, szkice i felietony

Dramaty

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

  • Julia HartwigZobaczone
  • Zbigniew HerbertPodwójny oddech
  • Tymoteusz KarpowiczSłoje zadrzewne
  • Ewa Lipska1999
  • Maciej MeleckiZimni ogrodnicy
  • Tadeusz RóżewiczMatka odchodzi
  • Jarosław Marek RymkiewiczZnak niejasny, baśń półżywa
  • Krzysztof SiwczykEmil i my
  • Eugeniusz Tkaczyszyn-DyckiKamień pełen pokarmu
  • Adam ZagajewskiPragnienie

Pozostałe języki

  • Biełła AchmadulinaObok choinki (Возле ёлки)
  • Derek MahonWiersze zebrane (Collected Poems)

Prace naukowe i biografie

Język polski

Pierwsze wydania

  • Włodzimierz BoleckiPolowanie na postmodernistów
  • Przemysław Czapliński, Piotr ŚliwińskiLiteratura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji
  • Piotr MichałowskiMiniatura poetycka
  • Jerzy SzymikZapachy, obrazy, dźwięki – Wybór esejów i rozmów
  • Teologia w krainie pepsi-coli. Od teologii-nauki do teologii-mądrości
  • Być dla czyli myśleć sercem. Z księdzem biskupem Alfonsem Nossolem rozmawia ksiądz Jerzy Szymik
  • Sławomira WalczewskaDamy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce

Pozostałe języki

  • Richard PipesWłasność a wolność (Property and Freedom)
  • Kathleen JonesCatherine Cookson: the biography (Little, Brown and Company)

Zmarli

10 stycznia – Juliusz Żuławski, pisarz, poeta, tłumacz (ur. 1910)

23 stycznia – Jaroslav Foglar, czeski autor literatury dziecięcej i młodzieżowej (ur. 1907)

27 stycznia

Gonzalo Torrente Ballester, hiszpański pisarz (ur. 1910)

Jerzy Turowicz, polski redaktor (ur. 1912)

8 lutego – Iris Murdoch, irlandzko-brytyjska pisarka i filozofka (ur. 1919)

8 marca – Adolfo Bioy Casares, argentyński pisarz, krytyk literacki i eseista (ur. 1914)

14 marca – Bernhard Seeger, niemiecki pisarz (ur. 1927)

17 marca – Zofia Lewandowska, polska pisarka (ur. 1924)

1 kwietnia – Wacław Biliński, polski prozaik (ur. 1921)

3 maja – Władysław Terlecki, polski prozaik (ur. 1933)

8 maja

Soeman Hasibuan, indonezyjski pisarz i poeta (ur. 1904)

Irena Szymańska, polska pisarka i tłumaczka (ur. 1921)

10 maja – Shel Silverstein, amerykański poeta i autor książek dla dzieci (ur. 1930)

20 maja – Jan Wornar, łużycki pisarz (ur. 1934)

21 maja – Fulvio Tomizza, włoski pisarz (ur. 1935)

24 maja – Józef Grzegorz Ratajczak, polski poeta, powieściopisarz, historyk literatury (ur. 1932)

31 maja – Anatolij Iwanow, radziecki pisarz (ur. 1928)

2 lipca – Mario Puzo, amerykański pisarz, dziennikarz i scenarzysta (ur. 1920)

5 lipca – Anna Wernerowa, polska poetka (ur. 1918)

14 lipca – Maria Banuș, rumuńska poetka, eseistka, dramatopisarka (ur. 1914)

3 sierpnia – Alexandre Maria Pinheiro Torres, portugalski prozaik i poeta (ur. 1923)

13 sierpnia – Maria Krüger, polska pisarka literatury dziecięcej (ur. 1904)

15 sierpnia – Olga Orozco, argentyńska poetka i prozaiczka (ur. 1920)

21 sierpnia – Jerzy Harasymowicz, polski poeta (ur. 1933)

23 sierpnia – James White, irlandzki pisarz science fiction (ur. 1928)

25 września – Marion Zimmer Bradley, amerykańska pisarka fantasy (ur. 1930)

9 października – Morris West, australijski powieściopisarz i dramaturg (ur. 1916)

12 października – Udo Steinke, niemiecki pisarz (ur. 1942)

19 października – Nathalie Sarraute, francuska pisarka (ur. 1900)

28 października – Rafael Alberti, hiszpański poeta i dramatopisarz (ur. 1902)

18 listopada – Paul Bowles, amerykański poeta i prozaik, tłumacz (ur. 1910)

24 listopada – Matéo Maximoff, francuski pisarz i pastor (ur. 1917)

2 grudnia – Matt Cohen, kanadyjski pisarz (ur. 1942)

3 grudnia – Enrique Cadícamo, argentyński poeta i pisarz, twórca tekstów tanga (ur. 1900)

8 grudnia – Péter Kuczka, węgierski pisarz science fiction i redaktor (ur. 1923)

10 grudnia – Edward Dorn, amerykański poeta (ur. 1929)

12 grudnia – Joseph Heller, amerykański pisarz, autor powieści Paragraf 22 (ur. 1923)

17 grudnia – Roger Frison-Roche, francuski autor reportaży (ur. 1906)

29 grudnia – Jerzy Waldorff, polski pisarz, publicysta, krytyk muzyczny (ur. 1910)

Nagrody

Nagroda NoblaGünter Grass

Nagroda GoncourtówJean Echenoz, Je m’en vais

Bollingen Prize for PoetryRobert Creeley

Hanzeatycka Nagroda GoethegoRyszard Kapuściński

Nagroda KościelskichAdam Wiedemann, Arkadiusz Pacholski

Nagroda NikeStanisław Barańczak, Chirurgiczna precyzja. Elegie i piosenki z lat 1995-1997

Rynek książki

Liczba tytułów wydanych w 1999 roku: 19192.

Łączny nakład wydanych książek: 78077,7 tys. egz.

Liczba tytułów dla dorosłych: 2755.

Liczba tytułów literatury polskiej dla dorosłych: 1566. W tym m.in.:
Powieści: 1187,
Zbiory opowiadań: 200,
Tomiki poezji: 845.

Liczba książek tłumaczonych: 3881. W tym m.in.:
z języka angielskiego: 2434,
z języka niemieckiego: 507,
z języka francuskiego: 315,
z języka rosyjskiego: 59.

Książki z dziedziny literaturoznawstwa: 315, łączny nakład: 239,6 tys. egz.

Największe nakłady:

  • Henryk Sienkiewicz80 tys. egz.
  • Adam Mickiewicz71 tys. egz.
  • Juliusz Słowacki60 tys. egz.
  • Jan Twardowski47 tys. egz.
  • Stanisław Lem48 tys. egz.

Przypisy

Przeczytaj u przyjaciół: