1997 w literaturze

Wydarzenia literackie w 1997 roku

Wydarzenia

luty – Z okazji 70-lecia Polskiego Radia, w Krakowie wydano płytę kompaktową, na której można usłyszeć głosy 57 poetów, takich jak Leopold Staff, Julian Przyboś, Mieczysław Jastrun, Konstanty Ildefons Gałczyński, Wisława Szymborska, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert oraz Tadeusz Różewicz.

marzec – Jacek Bocheński zostaje nowym prezesem Pen Clubu.

23-26 kwietnia – Odbywa się V Festiwal „Świat Literacki”, w tym roku poświęcony literaturze włoskiej i hiszpańskiej.

3-5 maja – V Warszawskie Dni Literatury, które organizuje Stowarzyszenie Pisarzy Polskich.

z 6 na 7 maja – Zapada decyzja o rozwiązaniu kabaretu Piwnica pod Baranami.

13 maja – W dodatku do Gazety Wyborczej ogłoszono listę dwudziestu nominowanych książek do nagrody literackiej Nike.

15 maja – Gustaw Herling-Grudziński przyjeżdża do Polski.

15-19 maja – W Warszawie odbywają się XLII Międzynarodowe Targi Książki, a gościem honorowym w tym roku jest Austria.

23 maja – Prapremiera „Prawiek i inne czasy” Olgi Tokarczuk w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu.

11-15 czerwca – W Teatrze Powszechnym w Radomiu trwa III Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski.

W numerze 138 Gazety Wyborczej z 16 czerwca informowano, że kolekcjoner T. Niewodniczański odzyskał album zawierający rękopisy 42 utworów Mickiewicza (tzw. Album Moszyńskiego), który skradziono mu w 1993 roku.

Według Tygodnika Powszechnego (nr 36 z 7 lipca), straty kultury polskiej spowodowane lipcową powodzią (zalane magazyny biblioteczne) mogą wynosić co najmniej 51 mln złotych, a ich całkowita wartość może wzrosnąć nawet do 200 mln.

11-14 września – VIII Krajowe Targi Książki w Warszawie.

We wrześniu ogłoszono listę siedmiu książek nominowanych do nagrody Nike.

3-6 października – W Krakowie odbywa się impreza literacka „Kraków miastem poezji” – Spotkanie Poetów Wschodu i Zachodu w ramach programu Kraków 2000.

9-11 października – Międzynarodowy Festiwal Artystyczny „Ostry Nawrót Dekadencji” w Poznaniu, organizowany przez Czas Kultury.

10-18 października – II Festiwal Warszawa Pisarzy.

19 października – Po raz pierwszy przyznano nagrodę literacką Nike, która trafia do Wiesława Myśliwskiego za dzieło „Widnokrąg”. W plebiscycie czytelników zwyciężyła powieść „Prawiek i inne czasy” Olgi Tokarczuk.

23-25 października – I Krakowskie Targi Książki.

17-23 listopada – III Toruński Festiwal Książki.

11 grudnia – Jacques Derrida otrzymuje tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, co wywołuje wiele kontrowersji.

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język polski

Pierwsze wydania

antologia – „Trzynaście kotów”
Wojciech Cejrowski – „Podróżnik WC”
Izabela Filipiak – „Niebieska menażeria” (Wydawnictwo Sic!)
Józef Hen – „Prawo i pięść” (Świat Literacki)
Gustaw Herling-Grudziński – „Gorący oddech pustyni”
Witold Horwath – „Seans”
Włodzimierz Kowalewski – „Powrót do Breitenheide”
Zygmunt Kubiak – „Mitologia Greków i Rzymian”
Stanisław Lem – „Dziury w całym”
Czesław Miłosz – „Abecadło Miłosza”
Czesław Miłosz – „Piesek przydrożny”
Czesław Miłosz – „Życie na wyspach”
Andrzej Tadeusz Mazurkiewicz – „Upadek aniołów”
Grzegorz Musiał – „Al fine”
Marek Nowakowski – „Strzały w motelu «George», czyli Skarb Krwawego Barona” (Oficyna Wydawnicza Most)
Jerzy Pilch – „Tezy o głupocie, piciu i umieraniu”
Jerzy Pilch – „Tysiąc spokojnych miast”
Zyta Rudzka – „Pałac Cezarów”
Andrzej Sapkowski – „Wieża Jaskółki”
Andrzej Stasiuk – „Dukla”
Olga Tokarczuk – „Szafa”
Adam Wiedemann – „Wszędobylstwo porządku”

Tłumaczenia

Bohumil Hrabal – „Czuły barbarzyńca” (Něžný barbar), przeł. Aleksander Kaczorowski
P.D. James – „Zmysł zabijania” (A Mind to Murder), przeł. Roman Palewicz (Prószyński i S-ka)
Thaddée Matura – „Święty Franciszek z Asyżu”, przeł. Marek Przepiórka
Isaac Bashevis Singer – „Golem”, przeł. Anna Bartkowicz

Pozostałe języki

Język angielski

Richard Flanagan – „Klaśnięcie jednej dłoni” (The Sound of One Hand Clapping)
Dennis Lehane – „Pułapka zza grobu” (Sacred)
J.K. Rowling – „Harry Potter i Kamień Filozoficzny” (Harry Potter and the Philosopher’s Stone)
Stepan Chapman – „Trojka” (The Troika)

Inne

Michal Ajvaz – „Turkusowy orzeł” (Tyrkusový orel)
Mitch Albom – „Niezapomniana lekcja życia: wtorki z Morriem” (Tuesdays with Morrie)
Majgull Axelsson – „Kwietniowa czarownica” (Aprilhäxan)
José Saramago – „Wszystkie imiona” (Todos os nomes)

Wywiady

Gustaw Herling-Grudziński, Włodzimierz Bolecki – „Rozmowy w Dragonei” (Wydawnictwo Szpak)

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Eseje, szkice i felietony

Dramaty

Język polski

Tadeusz Różewicz:

„Kartoteka rozrzucona”
„Palacz”

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

Leszek Engelking – „Dom piąty” (Miniatura, Kraków)
Krzysztof Karasek – „Święty związek”
Ewa Lipska – „Ludzie dla początkujących” (Wydawnictwo a5, Poznań)
Tadeusz Pióro – „Wiersze okolicznościowe”
Piotr Sommer – „Nowe stosunki wyrazów” (wiersze z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych)
Andrzej Sosnowski – „Stancje”
Jerzy Szymik – „Dotyk źrenicy”
Jerzy Szymik – „102 wiersze – wybór poezji”
Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki – „Liber mortuorum”
Wojciech Wencel – „Oda na dzień św. Cecylii” (Wydawnictwo Marabut, Gdańsk)

Pozostałe języki

Derek Mahon – „Żółta książka” (The Yellow Book)
Mario Benedetti – „La vida ese paréntesis”
Matilde Camus – „Świat wewnętrzny” (Mundo interior)

Prace naukowe i biografie

Język polski

Przemysław Czapliński – „Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996”
Tadeusz Drewnowski – „Próba scalenia. Literatura polska 1944-1989. Obiegi – wzorce – style”
Marta Fik – „Autorytecie wróć? Szkice o postawach polskich intelektualistów po październiku 1956”
Michał Głowiński – „Ekspresja i empatia”
Rafał Grupiński, Izolda Kiec – „Niebawem spadnie błoto, czyli kilka uwag o literaturze nieprzyjemnej”
Jerzy Jarzębski – „Apetyt na Przemianę. Notatki o prozie współczesnej”
Michał Paweł Markowski – „Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura”
Andrzej Mencwel – „Przedwiośnie czy potop. Studium postaw polskich w XX wieku”
Cezary Michalski – „Powrót człowieka bez właściwości”
Mieczysław Orski – „Autokreacje i mitologie (zwięzły opis spraw literatury lat 90.)”
Marian Stala – „Druga strona. Notatki o poezji współczesnej”
Leszek Szaruga – „Dochody do siebie. Wybrane wątki literatury po roku 1989”
Maciej Świerkocki – „Postmodernizm – paradygmat nowej kultury” (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego)

Zmarli

9 stycznia – Anna Lisowska-Niepokólczycka, polska pisarka (ur. 1930)
19 stycznia – James Dickey, amerykański poeta i powieściopisarz (ur. 1923)
25 stycznia – Werner Aspenström, szwedzki poeta i dramaturg (ur. 1918)
29 stycznia – Osvaldo Soriano, argentyński pisarz i dziennikarz (ur. 1943)
3 lutego – Bohumil Hrabal, czeski pisarz (ur. 1914)
25 lutego – Andriej Siniawski, rosyjski pisarz, eseista i historyk literatury (ur. 1925)
5 marca – Marian Cezary Abramowicz, polski prozaik i poeta (ur. 1934)
6 marca – Bernard Antochewicz, polski poeta oraz tłumacz poezji niemieckiej (ur. 1931)
7 marca – Agnieszka Osiecka, polska poetka (ur. 1936)
14 marca – Jurek Becker, niemiecki pisarz (ur. 1937)
20 marca – Victor Sawdon Pritchett, angielski pisarz i krytyk literacki (ur. 1900)
22 marca – Leszek Bakuła, polski pisarz (ur. 1930)
27 marca – Ella Maillart, szwajcarska pisarka, fotografka, podróżniczka (ur. 1903)
30 marca – Krzysztof Nowicki, polski prozaik, poeta i krytyk (ur. 1940)
5 kwietnia – Allen Ginsberg, amerykański poeta (ur. 1926)
10 kwietnia – Alfred Łaszowski, polski powieściopisarz, krytyk literacki, publicysta (ur. 1914)
15 kwietnia – Sam Moskowitz, amerykański redaktor, pisarz, krytyk i publicysta science fiction (ur. 1920)
16 kwietnia – Roland Topor, francuski pisarz polsko-żydowskiego pochodzenia, dramaturg (ur. 1938)
10 maja – Lars Ahlin, szwedzki pisarz (ur. 1915)
15 maja – Andrzej Drawicz, polski krytyk, historyk literatury rosyjskiej, tłumacz (ur. 1932)
18 czerwca – Lew Kopielew, rosyjski pisarz, literaturoznawca i historyk literatury (ur. 1912)
7 lipca – Leo Lipski, polski prozaik (ur. 1917)
20 lipca – Arshi Pipa, albański poeta, pisarz, filozof i krytyk literacki (ur. 1920)
2 sierpnia – William S. Burroughs, amerykański pisarz i poeta (ur. 1914)
2 sierpnia – Rhydwen Williams, walijski pisarz i poeta (ur. 1916)
6 sierpnia – Waldemar Kotowicz, polski pisarz (ur. 1925)
25 sierpnia – Robert Pinget, francuski pisarz (ur. 1919)
30 sierpnia – Tadeusz Chudy, polski poeta (ur. 1931)
29 września – Władysław Bochenek, polski poeta, prozaik, tłumacz (ur. 1920)
3 października – A.L. Rowse, brytyjski historyk, poeta, pamiętnikarz, biograf i krytyk (ur. 1903)
14 października – Harold Robbins, amerykański pisarz (ur. 1916)
16 października – James A. Michener, amerykański pisarz (ur. 1907)
30 października – Samuel Fuller, amerykański pisarz i reżyser (ur. 1912)
5 listopada – James Robert Baker, amerykański nowelista, satyryk i scenarzysta (ur. 1946)
30 listopada – Kathy Acker, amerykańska powieściopisarka feministyczna (ur. 1947)
3 grudnia – Henryk Czarnecki, polski pisarz (ur. 1925)
16 grudnia – Pawoł Völkel, górnołużycki prozaik (ur. 1931)
20 grudnia – Denise Levertov, brytyjsko-amerykańska poetka i pisarka (ur. 1923)
25 grudnia – Rui Knopfli, mozambicki poeta (ur. 1932)

Nagrody

Bollingen Prize for Poetry – Gary Snyder
International IMPAC Dublin Literary Award – Javier Marías za „Serce tak białe” (Corazón tan blanco)
Nagroda Cervantesa – Guillermo Cabrera Infante
Nagroda Goncourtów – Patrick Rambaud, „La Bataille”
Nagroda Jaroslava Seiferta – Karel Milota za książki „Antilogie aneb Protisloví” i „Ďáblův dům”
Nagroda Kościelskich – Olga Tokarczuk, Andrzej Sosnowski
Nagroda Nike – Wiesław Myśliwski za „Widnokrąg”
Nagroda Nobla – Dario Fo
Premio Sor Juana Inés de la Cruz – Laura Restrepo

Rynek książki

Liczba tytułów wydanych w 1997 roku wyniosła 15 966.

Łączny nakład wydanych książek to 93 739,2 tys. egzemplarzy.

Liczba tytułów literatury pięknej dla dorosłych wyniosła 2 538.

Liczba tytułów literatury pięknej polskiej dla dorosłych wyniosła 1 403, w tym m.in.: