Kalendarium Wojska Polskiego 1990 – wydarzenia dotyczące Wojska Polskiego w roku 1990.
Potencjał Sił Zbrojnych na dzień 1.01.1990 wynosił:
Styczeń
15 stycznia
Minister obrony narodowej podjął decyzję o skróceniu czasu trwania zasadniczej służby wojskowej do 18 miesięcy. Skróceniu podlega także zasadnicza służba w obronie cywilnej.
16–18 stycznia
W Wiedniu odbyło się seminarium z udziałem 35 państw–sygnatariuszy Aktu Końcowego KBWE, na temat „Doktryny wojenne adekwatne do realiów czasu”. Szef Sztabu Generalnego WP, gen. broni Józef Użycki, zaprezentował kluczowe założenia doktryny obronnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz przeprowadził rozmowy z gen. C. Poweliem (USA), gen. M. Schmittem (Francja) oraz gen. D. Wellershoffem (RFN).
Luty
1 lutego
Na Bliski Wschód odleciała XXXIII Zmiana Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Siłach Zbrojnych ONZ w Syrii. Jednostka, licząca ponad 150 żołnierzy, stacjonowała w obozie Camp Faour.
7 lutego
Minister obrony narodowej, gen. armii Florian Siwicki, zwrócił się do premiera o wystąpienie rządu z inicjatywą legislacyjną dotyczącą wprowadzenia ustawowego zakazu przynależności żołnierzy zawodowych do partii politycznych oraz ich działalności politycznej.
9 lutego
Rozpoczęto tworzenie 4 Korpusu Lotniczego.
19 lutego
Minister obrony narodowej spotkał się w Wędrzynie z kadrą 4 Dywizji Zmechanizowanej, gdzie omawiano sytuację międzynarodową, procesy restrukturyzacji oraz humanizacji armii, a także problemy związane z unowocześnieniem WP i warunkami bytowymi kadry.
22 lutego
W Gubinie, w kinie „Grunwald”, odbył się przegląd piosenki żołnierskiej Śląskiego Okręgu Wojskowego.
27 lutego
Rozformowano Centrum Szkolenia Oficerów Wychowawczych im. Ludwika Waryńskiego w Łodzi. Sztandar jednostki przekazano do Muzeum Wojska Polskiego.
28 lutego
Przedstawiciele 35 jednostek WP spotkali się w Stoczni Gdańskiej z przewodniczącym NSZZ „Solidarność”, Lechem Wałęsą. Rozmawiano m.in. o problemach związanych z polityką obronną państwa, zmianami kadrowymi w MON, redukcją obsady kadrowej w instytucjach centralnych i dowództwach wojsk, apolitycznością wojska oraz zmianami w trybie odbywania zasadniczej służby wojskowej.
Prezydent RP wręczył w Belwederze nominacje profesorskie. Otrzymali je m.in.: płk J. A. Cytowski, kmdr Z. Misztal, płk J. S. Turowski, płk J. Figurski, kmdr J. Gniewszew, płk J. Łepkowski i płk E. Nowak.
Marzec
1 marca
Prezydent Wojciech Jaruzelski przyjął ministra obrony narodowej, gen. armii Floriana Siwickiego, szefa Głównego Zarządu Wychowawczego WP, wiceadm. Piotra Kołodziejczyka oraz generalnego dziekana Wojska Polskiego, ks. płk. F. Klewiado. Wysłuchał koncepcji realizacji w Wojsku Polskim unormowań przyjętych w ustawach „O stosunku państwa do Kościoła katolickiego” oraz „O gwarancji wolności sumienia i wyznania”.
10 marca
Opracowano nowe zasady szkolenia żołnierzy rezerwy, ograniczając powoływanie rezerwistów na ćwiczenia wojskowe do jednego, a w niektórych przypadkach do dwóch razy w ciągu 5 lat, oraz skracając czas trwania tych ćwiczeń z 30–90 dni do 21 dni.
19 marca
W Belwederze miała miejsce uroczystość nadania tytułów profesora. Tytuł profesora zwyczajnego otrzymali m.in.: płk H. M. Chmielewski, H. Adamska-Dyniewska, płk A. Denys, płk J. H. Goch oraz kmdr E. T. Kozaczka.
23 marca
W Akademii Sztabu Generalnego odbyła się uroczystość nadania godności doktora honoris causa gen. dyw. w st. sp. dr. Franciszkowi Skibińskiemu.
Kwiecień
9 kwietnia
Prezes Rady Ministrów powołał na stanowiska wiceministrów obrony narodowej Bronisława Komorowskiego i Janusza Onyszkiewicza.
11 kwietnia
Do Polski powróciła 31-osobowa grupa żołnierzy Polskiej Wojskowej Jednostki Logistycznej Grupy Przejściowej Pomocy ONZ w Namibii. Dowódcą grupy był por. P. Zaręba.
19 kwietnia
Prezydent RP nadał tytuły profesorskie. Tytuły profesora zwyczajnego otrzymali m.in.: w dziedzinie nauk chemicznych – R. S. Dąbrowski, w dziedzinie nauk humanistycznych – K. Kruszewski, a w dziedzinie nauk wojskowych – płk J. Machura. Tytuły profesora nadzwyczajnego w dziedzinie nauk wojskowych otrzymali: kmdr J. Czerwiński, płk Stanisław Koziej oraz płk A. Wolny.
21 kwietnia
Prezydent RP mianował pośmiertnie płk. Jana Kiwerskiego generałem brygady.
24 kwietnia
Prezydent Wojciech Jaruzelski przyjął ministra obrony ZSRR, gen. armii D. Jazowa. Omówiono sytuację polityczno–militarną w Europie, szczególnie kwestie związane z zjednoczeniem Niemiec oraz problemy wycofywania wojsk radzieckich z Polski. Gen. Jazowa spotkał się również z premierem Tadeuszem Mazowieckim.
Maj
12 maja
W 73 pułku zmechanizowanym w Gubinie uroczyście przekazano tradycje Ułanów Karpackich, a uroczystość celebrował biskup polowy WP gen. bryg. Sławoj Leszek Głódź.
15–17 maja
W Moskwie odbyło się kolejne posiedzenie Rady Wojskowej Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw-Stron Układu Warszawskiego oraz konferencja naukowa z okazji 35-lecia UW. Tematyka posiedzenia dotyczyła kwestii szkolenia sił zbrojnych.
18 maja
Wiceminister obrony narodowej Bronisław Komorowski spotkał się w Żaganiu z kadrą pionu wychowawczego, omawiając charakter służby wojskowej oraz jej społeczny wymiar na rzecz ojczyzny i ludzi. Podczas spotkania zwrócono uwagę na problemy humanizacji życia w wojsku.
23 maja
Wiceminister obrony narodowej Janusz Onyszkiewicz spotkał się z kierowniczą kadrą 12 Dywizji Zmechanizowanej, omawiając najważniejsze problemy życia wojska oraz odnosił się do kwestii Układu Warszawskiego i NATO.
Czerwiec
1 czerwca
W Białogardzie pożegnano wycofany na terytorium ZSRR pułk stacjonującej tam radzieckiej brygady powietrznodesantowej.
2 czerwca
Do kraju powróciła grupa polskich żołnierzy 12 Dywizji Zmechanizowanej, która uczestniczyła w misji ONZ w Syrii.
Z osiemnastoma byłymi żołnierzami zawodowymi, którym z dniem 1 czerwca 1990 roku przywrócono legitymację żołnierzy zawodowych, spotkał się wiceminister obrony narodowej Bronisław Komorowski, w towarzystwie szefa Departamentu Kadr MON – gen. bryg. R. Michalika.
4 czerwca
Wiceminister Bronisław Komorowski wizytował na poligonie POW jednostki 2 Dywizji Zmechanizowanej, zapoznając się z procesem szkolenia i wychowania żołnierzy, a także odbył spotkania z kadrą i żołnierzami oraz załogami okrętów Marynarki Wojennej w Świnoujściu.
7 czerwca
W Moskwie miała miejsce narada Doradczego Komitetu Politycznego Państw-Stron Układu Warszawskiego, w której uczestniczyli prezydenci, premierzy oraz ministrowie spraw zagranicznych i obrony narodowej. Omówiono perspektywy procesu ogólnoeuropejskiego odprężenia i zjednoczenia oraz przyjęto „Deklarację” o nowej roli Układu Warszawskiego, przekształcającego się z bloku militarno–politycznego w organizację polityczno–wojskową.
20 czerwca
W Belwederze nadano tytuły profesora. Tytuły profesora nadzwyczajnego w dziedzinie nauk medycznych otrzymali m.in.: T. Dębiec, płk A. Wojciech Kalewski, płk H. Płachta oraz płk Wiktor Jędrzejczak.
21 czerwca
Szef Sztabu Generalnego, wiceminister obrony narodowej gen. broni Józef Użycki, przyjął delegację marynarzy Floty Bałtyckiej ZSRR, której zespół okrętów przebywał z wizytą w Szczecinie z okazji „Dni Morza” oraz święta Marynarki Wojennej RP.
23–29 czerwca
Na zachodnim obszarze Polski przeprowadzono grę wojenną ze środkami łączności w terenie pod kryptonimem „Lato–90”, którą kierował minister obrony narodowej Florian Siwicki.
27–29 czerwca
Na zaproszenie premiera Tadeusza Mazowieckiego w Gdyni gościły okręty US Navy: krążownik „Harry E. Yarnell” i fregata „Kaufmann”.
Wrzesień
1 września
Komendantem Głównym Żandarmerii Wojskowej został gen. bryg. Jerzy Jarosz, a w wyniku zmian restrukturyzacyjnych 5 Saską Dywizję Pancerną przeformowano na 5 Kresową Dywizję Zmechanizowaną.
Październik
2 października
Prezydent, zwierzchnik sił zbrojnych RP, gen. armii W. Jaruzelski, powołał: na szefa Sztabu Generalnego – gen. dyw. Z. Steimaszuka, na dowódcę Warszawskiego OW – gen. bryg. L. Komornickiego, na głównego inspektora OT oraz szefa Obrony Cywilnej Kraju – gen. dyw. Edwarda Bołociucha, a na szefa GZSZB – gen. dyw. Henryka Szumskiego. Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra obrony narodowej odwołał generałów broni A. Jasińskiego i Józefa Użyckiego z funkcji wiceministrów obrony narodowej oraz gen. broni J. Skalskiego z pozycji wiceministra obrony narodowej i jednocześnie szefa Obrony Cywilnej Kraju. Premier powołał generała Bołociucha na stanowisko szefa Obrony Cywilnej Kraju.
22–23 października
W Warszawie odbyło się posiedzenie komisji pełnomocników rządowych państw–stron Układu Warszawskiego ds. przekształcenia sojuszu, podczas którego rozpatrywano kwestie związane z likwidacją wojskowych struktur Układu Warszawskiego.
Listopad
3 listopada
W Budapeszcie podpisano porozumienie dotyczące maksymalnej liczebności konwencjonalnego sprzętu bojowego w siłach zbrojnych Bułgarii, Czechosłowacji, Polski, Rumunii, Węgier i ZSRR. Dokument ze strony polskiej podpisał minister spraw zagranicznych Krzysztof Skubiszewski.
12 listopada
Przebywających w Polsce oficerów Bundeswehry, płk. U. Meyer-Sommera i kmdr. por. J. Oerlicha, przyjął szef Departamentu Wychowania WP gen. bryg. K. Owczarek. Wymieniono doświadczenia dotyczące procesu wychowania w obu armiach.
26–27 listopada
Na zaproszenie ministra obrony RFN G. Stoltenberga w Bonn przebywał minister obrony narodowej wiceadm. Piotr Kołodziejczyk. Ministrowie uzgodnili zintensyfikowanie współpracy w zakresie bezpieczeństwa. Podpisano porozumienie dotyczące zapobiegania incydentom na morzu poza wodami terytorialnymi oraz ustalono, że Polska i Niemcy nawiążą współpracę w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego. Zapowiedziano również negocjacje dotyczące warunków ewentualnego przejęcia przez WP sprzętu wojskowego byłej NAL NRD oraz kształcenia polskiej kadry wojskowej w uczelniach Bundeswehry.
Grudzień
6 grudnia
Prezydent Wojciech Jaruzelski przeprowadził przegląd kompanii reprezentacyjnej i pożegnał się z wojskiem. W uroczystości w jednostce garnizonu stołecznego uczestniczyli minister ON wiceadm. Piotr Kołodziejczyk, wiceministrowie ON B. Komorowski i Janusz Onyszkiewicz, członkowie Rady Wojskowej oraz przedstawiciele okręgów wojskowych i rodzajów sił zbrojnych.
12 grudnia
Na połączonym posiedzeniu komisji spraw zagranicznych i obrony narodowej stwierdzono, że Układ Warszawski w dotychczasowej formule nie ma miejsca w Europie Środkowo–Wschodniej. Rząd zamierza doprowadzić do wystąpienia Polski ze struktur wojskowych oraz do likwidacji Układu.
W Warszawie obradował zjazd założycielski Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”, gdzie przyjęto statut, a na przewodniczącą komitetu założycielskiego wybrano E. Radzikowską. W spotkaniu uczestniczył wiceminister obrony narodowej Bronisław Komorowski i szef Departamentu Wychowania WP gen. bryg. K. Owczarek.
22 grudnia
Na Zamku Królewskim odbyła się ceremonia objęcia zwierzchnictwa nad siłami zbrojnymi RP przez nowego prezydenta Lecha Wałęsę. Minister obrony narodowej Piotr Kołodziejczyk przedstawił nowemu zwierzchnikowi sił zbrojnych kadrę kierowniczą WP.
W Belwederze miało miejsce spotkanie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Wałęsy z byłym prezydentem gen. armii Wojciechem Jaruzelskim, który podzielił się doświadczeniami z okresu sprawowania urzędu prezydenckiego.
29 grudnia
W porcie wojennym Gdynia–Oksywie pożegnano zespół okrętów Marynarki Wojennej udających się do rejonu Zatoki Perskiej. W skład zespołu wchodziły: okręt–szpital ORP „Wodnik” oraz okręt ratowniczy ORP „Piast”.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury: Kalendarium Gubina 1945-2009. Zielona Góra: Gubin Urząd Miejski [Drukarnia Aprint], 2010, s. 251-255. ISBN 978-83-927655-6-1.
Józef Zieliński [red.]: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-2010: rozwój, organizacja, katastrofy lotnicze. Warszawa: Bellona SA; Wojskowe Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „SWAT”, 2011. ISBN 978-83-1112-14-09. Brak numerów stron w książce.
Tomasz Honkisz. Kronika – przegląd wydarzeń. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 2, s. 273−279, 1991. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
Tomasz Honkisz. Kronika – przegląd wydarzeń. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3i4, s. 273−279, 1990. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.