1983

Rok 1983

W Kościele katolickim ogłoszono Rok Jubileuszowy z okazji 1950. rocznicy zbawczej śmierci Chrystusa.

Wydarzenia w Polsce

4 stycznia – Z stanowisk dyrektorów teatrów usunięto Adama Hanuszkiewicza (Teatr Narodowy) oraz Gustawa Holoubka (Teatr Dramatyczny).

10 stycznia – miała miejsce premiera filmu „Filip z konopi”.

13 stycznia – wydalono korespondentkę UPI, R.E. Gruber, co skutkowało wydaleniem z USA korespondenta PAP, Stanisława Głąbińskiego.

14 stycznia – Lech Wałęsa próbował wrócić do pracy w Stoczni Gdańskiej, lecz nie został wpuszczony na teren zakładu.

25 stycznia – rozpoczął się proces twórców Radia „Solidarność”.

30 stycznia – na wezwanie Biura Politycznego KC PZPR rozwiązano krakowski Klub Kultury „Kuźnica”.

2 lutego – prymas Józef Glemp został mianowany kardynałem.

12 lutego – zakończyły się trzydniowe przesłuchania Lecha Wałęsy jako świadka w sprawie przeciwko Jackowi Kuroniowi i innym członkom Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”.

15 lutego – powołano Generalną Dyrekcję Budowy Metra Warszawskiego.

21 lutego – odbyła się premiera filmu „Karate po polsku”.

24 lutego – inauguracja nowej inscenizacji opery Karola Szymanowskiego „Król Roger” z okazji 150-lecia Teatru Wielkiego w Warszawie.

25 lutego – w Olsztynie opublikowano pierwsze wydanie „Dziennika Pojezierza”.

28 lutego – Główny Urząd Statystyczny ogłosił, że dochód narodowy spadł o 8% w porównaniu do 1982 roku, a o 25% w stosunku do 1978 roku.

9 marca – przed sądem w Grudziądzu rozpoczął się proces Anny Walentynowicz, oskarżonej o zorganizowanie strajku w Stoczni Gdańskiej.

14 marca – miała miejsce premiera filmu „Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny” w reżyserii Janusza Majewskiego.

15 marca:

  • władze powtórzyły oficjalne zaproszenie dla papieża do odwiedzenia Polski w dniach 16-22 czerwca 1983.
  • ogłoszono podwyżkę cen kawy, papierosów i benzyny.

16 marca – po porażce 2:3 w rewanżowym meczu z Liverpool FC, Widzew Łódź awansował do półfinału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych.

22 marca – generał Czesław Kiszczak wyraził optymizm w sprawie łagodzenia obostrzeń stanu wojennego.

28 marca – odbyła się premiera filmu „Austeria”.

30 marca – Anna Walentynowicz została skazana na 15 miesięcy więzienia w zawieszeniu za działalność związkową w stanie wojennym.

11 kwietnia – miała miejsce premiera filmu „Wilczyca”.

15 kwietnia – rozpoczęto budowę metra w Warszawie; pierwszy odcinek oddano do użytku 12 lat później, a cała linia została ukończona po kolejnych 13 latach.

17 kwietnia – milicja rozbiła niezależne obchody rocznicy powstania w getcie warszawskim.

20 kwietnia:

  • prezydent Warszawy zawiesił Związek Artystów Plastyków, argumentując, że działalność była niezgodna ze statutem.
  • W rewanżowym meczu półfinałowym Pucharu Mistrzów, Widzew Łódź zremisował z Juventusem 2:2; wcześniej Włosi wygrali 2:0.

22 kwietnia – utworzono rezerwat przyrody Puszcza Mariańska.

24 kwietnia – Józef Pinior został aresztowany we Wrocławiu.

1 maja – w wielu miastach, w tym Krakowie, Gdańsku i Warszawie, odbyły się kontrmanifestacje z okazji pierwszomajowych obchodów.

4 maja – od 13 grudnia 1981 do 31 marca 1983 oskarżono 3000 osób za naruszenie „praw stanu wojennego”, z czego 215 przebywało w więzieniach.

10 maja – Rada Państwa zalegalizowała pierwszą federację nowych związków zawodowych (hutników).

12 maja – maturzysta Grzegorz Przemyk został zatrzymany i pobity przez funkcjonariuszy MO w komisariacie przy ul. Jezuickiej na Starym Mieście w Warszawie; zmarł dwa dni później w szpitalu.

14 maja – śmierć 19-letniego maturzysty Grzegorza Przemyka, przesłuchiwanego w komisariacie milicji, wstrząsnęła opinią publiczną w kraju.

16 maja – miała miejsce premiera filmu sensacyjnego „Wielki Szu” w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.

19 maja – pogrzeb Grzegorza Przemyka stał się największą pokojową demonstracją przeciwko władzy od ogłoszenia stanu wojennego.

22 maja – Polska zremisowała z ZSRR 1:1 w meczu eliminacyjnym do Mistrzostw Europy rozegranym w Chorzowie.

27 maja – w Gdyni udostępniono publiczności statek szkolny „Dar Pomorza” jako muzeum.

28 maja – Sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego zaocznie skazał Zdzisława Najdera, szefa sekcji polskiej Radia Wolna Europa, na karę śmierci.

31 maja – aresztowano seryjnego mordercę Pawła Tuchlina.

8 czerwca – w Warszawie odbyła się wizyta prezesa rady nadzorczej koncernu Kruppa, Bertholda Beitza.

16-23 czerwca – miała miejsce II pielgrzymka Jana Pawła II do Polski.

17 czerwca – po likwidacji Związku Artystów Plastyków, władze pozwoliły na rejestrację Związku Artystów Rzeźbiarzy.

19 czerwca – na Jasnej Górze miała miejsce uroczysta koronacja obrazów Matki Bożej z Brdowa, Lubaczowa, Stoczka Klasztornego i Zielenic przez Jana Pawła II.

20 czerwca – ukazał się debiutancki album grupy Lady Pank.

30 czerwca – zakończono produkcję polskiego samochodu „Syrena” po wyprodukowaniu 521 311 sztuk.

1 lipca – nastąpiła podwyżka cen skupu produktów rolnych oraz dewaluacja złotego w stosunku do dolara o 7,8%.

21 lipca – rozwiązano WRON, a generał Wojciech Jaruzelski został przewodniczącym Komitetu Obrony Kraju oraz zwierzchnikiem sił zbrojnych.

22 lipca – Rada Państwa zniesła stan wojenny wprowadzony 13 grudnia 1981 roku.

23 lipca – Jerzy Kukuczka i Wojciech Kurtyka jako pierwsi Polacy zdobyli Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.), należący do „Korony Himalajów”.

30 lipca – powieść Romana Bratnego „Rok w trumnie” stała się szóstym bestsellerem roku, będąc trywialną i brutalną groteską o zjawiskach stanu wojennego.

8 sierpnia – Ryszard Szparak ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,17 s.

19 sierpnia – władze rozwiązały ZLP.

24 sierpnia – rozwiązano zarząd polskiego PEN-Clubu, a tydzień później powołano zarząd komisaryczny.

25 sierpnia – w Stoczni Gdańskiej miało miejsce spotkanie wicepremiera Mieczysława Rakowskiego z pracownikami, w którym uczestniczył również Lech Wałęsa.

31 sierpnia – w rocznicę porozumień gdańskich, w wielu miejscowościach odbyły się manifestacje; 1472 osoby zostały zatrzymane, z czego 17 aresztowano.

19 września – powstał komitet założycielski nowego ZLP, na czele z Haliną Auderską, wspieranym przez władze.

1 października – w Warszawie, przy murach Starego Miasta, odsłonięto pomnik Małego Powstańca według projektu Jerzego Jarnuszkiewicza.

5 października – Lech Wałęsa został uhonorowany Pokojową Nagrodą Nobla; nagrodę odebrała jego żona.

17 października – odbyła się premiera filmu „Klakier”.

20 października – Stary Teatr w Krakowie zainaugurował działalność „Teatru Rzeczypospolitej”; przed warszawską publicznością wystawiono „Wyzwolenie” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego, które grano od 1974 roku.

21 października – wmurowano kamień węgielny pod budowę Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi.

23 października – miała miejsce premiera serialu telewizyjnego „Blisko, coraz bliżej”.

28 października – PRON wystąpił do Sejmu o przedłużenie okresu ujawnienia się osób, których działalność polityczna podlegała zagrożeniu karą z mocy dekretów i stanu wojennego.

1 listopada:

  • rozpoczęto starania o beatyfikację kardynała Stefana Wyszyńskiego.
  • po 6-miesięcznej przerwie przywrócono reglamentację masła, innych tłuszczów zwierzęcych i margaryny.

4 listopada:

  • odbył się zjazd „nowego” ZLP, na którym prezesem została Halina Auderska.
  • W Katowicach odsłonięto Pomnik Harcerzy Września.

12 listopada – w Krakowie miała miejsce premiera „Irydiona” Zygmunta Krasińskiego, w której Jerzy Trela zagrał rolę Masynissy (reżyseria: Mikołaj Grabowski).

22 listopada – Sejm PRL przyjął rezygnację Wojciecha Jaruzelskiego ze stanowiska ministra obrony i powołał na ten urząd Floriana Siwickiego.

25 listopada – odbyła się wizyta szefa Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, Czebrikowa.

7 grudnia – w wyniku wybuchu gazu w bloku mieszkalnym na osiedlu Retkinia w Łodzi zginęło 8 osób.

10 grudnia – Danuta Wałęsa odebrała w Oslo Pokojową Nagrodę Nobla w imieniu swojego męża Lecha.

17 grudnia – wieś Lipce przemianowano na Lipce Reymontowskie.

19 grudnia – Janusz Majewski został prezesem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, które uniknęło rozwiązania przez władze. Henryk Szletyński został prezesem związku aktorów.

20 grudnia – wojskowe grupy operacyjne powołane w czasie stanu wojennego przez WRON zbadały funkcjonowanie służb publicznych w kraju.

31 grudnia – w 1983 roku, po raz pierwszy od 1979 roku, wzrósł wytworzony dochód narodowy (o 4-5%), jednak nadal był niższy o 20% od dochodu z 1978 roku.

Wydarzenia na świecie

1 stycznia – Niemcy objęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

3 stycznia:

  • Apple Computer zaprezentowała komputer biurowy z myszką.
  • rozpoczęła się trwająca nieprzerwanie do dziś erupcja wulkanu Kīlauea na Hawajach.

12 stycznia – miała miejsce premiera filmu „Danton”.

16 stycznia – w katastrofie tureckiego Boeinga 727 w Ankarze zginęło 47 osób, a 20 zostało rannych.

17 stycznia – Nigeria wydaliła ponad 2 miliony nielegalnych imigrantów, głównie z Ghany.

19 stycznia:

  • w Boliwii aresztowano nazistowskiego zbrodniarza wojennego Klausa Barbie.
  • premiera mikrokomputera Lisa firmy Apple Computer Inc., pierwszego komputera osobistego z interfejsem graficznym.

20 stycznia:

  • na Morzu Śródziemnym zatonął polski drobnicowiec MS „Kudowa Zdrój”; zginęło 20 marynarzy, 8 uratowano.
  • odbyła się prezentacja Fiata Uno.

22 stycznia – szwedzki tenisista Björn Borg zakończył karierę sportową.

23 stycznia – stacja NBC wyemitowała premierowy odcinek serialu „Drużyna A”.

24 stycznia – zapadły wyroki w masowym procesie członków Czerwonych Brygad oraz morderców Aldo Moro, gdzie główni oskarżeni zostali skazani na dożywotnie pozbawienie wolności.

25 stycznia:

  • papież Jan Paweł II promulgował nowy Kodeks prawa kanonicznego.
  • wystrzelono amerykańsko-europejskiego satelitę IRAS, pierwszego przeznaczonego do badań promieniowania podczerwonego.

26 stycznia:

  • start sztucznego satelity IRAS, pierwszego teleskopu do obserwacji astronomicznych w podczerwieni.
  • rozpoczęła się sprzedaż arkusza kalkulacyjnego Lotus 1-2-3.

27 stycznia – nastąpiło połączenie obu odcinków budowy kolejowego Tunelu Seikan, między japońskimi wyspami Honsiu i Hokkaido.

4 lutego – Klaus Barbie, zbrodniarz hitlerowski, został wydany Francji przez władze Boliwii.

6 lutego – Klaus Barbie, znany jako „rzeźnik z Lyonu”, został przewieziony do więzienia w Lyonie, gdzie oskarżono go o zbrodnie przeciw ludzkości.

10 lutego – w wyniku eksplozji granatu rzuconego przez prawicowego ekstremistę podczas demonstracji izraelskiego lewicowego ruchu pokojowego „Pokój Teraz” w Jerozolimie zginęła 1 osoba, a 7 zostało rannych.

11 lutego – Ariel Szaron został zmuszony do ustąpienia z funkcji ministra obrony Izraela po obciążeniu go przez komisję winą za masakrę w palestyńskich obozach w Libanie.

13 lutego – 64 osoby zginęły w pożarze w kinie Cinema Statuto w Turynie.

16 lutego – w południowej Australii wybuchło ponad 180 pożarów, w których zginęło 75 osób (tzw. „środa popielcowa”).

23 lutego – hiszpański rząd znacjonalizował holding prasowy Rumasa.

6 marca – zwycięstwo koalicji CDU/CSU i FDP w wyborach do Bundestagu – Helmut Kohl został kanclerzem RFN. Partia Zielonych po raz pierwszy dostała się do Bundestagu.

8 marca:

  • w przemówieniu do Narodowego Stowarzyszenia Ewangelików Ronald Reagan nazwał ZSRR „imperium zła”.
  • do handlu wszedł IBM PC/XT, pierwszy komputer osobisty fabrycznie wyposażony w dysk twardy.

11 marca:

  • Bob Hawke został premierem Australii.
  • 23 spośród 50 osób na pokładzie zginęło w katastrofie samolotu DC-9 w Wenezueli.

12 marca – rebelianci z ugrupowania UNITA uprowadzili w Angoli 66 obywateli Czechosłowacji.

16 marca – po porażce 2:3 w rewanżowym meczu ćwierćfinałowym z Liverpool FC, Widzew Łódź awansował do półfinału PEMK, wygrywając w pierwszym meczu 2:0.

22 marca – Chaim Herzog został wybrany przez Kneset na prezydenta Izraela.

23 marca – w telewizyjnym orędziu do narodu prezydent Ronald Reagan ogłosił amerykański program strategicznej obrony antybalistycznej krajów NATO przed atakiem balistycznym ze strony ZSRR (ang. Strategic Defense Initiative – Inicjatywa Obrony Strategicznej).

29 marca:

  • Helmut Kohl został zaprzysiężony na kanclerza Niemiec.
  • w USA wszedł do handlu pierwszy laptop.

30 marca – w RFN powstał drugi rząd Helmuta Kohla.

31 marca – około 5 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi i tsunami w kolumbijskim departamencie Nariño nad Pacyfikiem.

4 kwietnia – wahadłowiec kosmiczny Challenger wystartował z przylądka Canaveral do swojej pierwszej misji.

6 kwietnia – Juventus F.C. wygrał 2:0 z Widzewem Łódź w pierwszym meczu półfinałowym Pucharu Mistrzów.

7 kwietnia – astronauci Donald Peterson i Franklin Story Musgrave odbyli pierwszy w historii spacer kosmiczny z pokładu wahadłowca Challenger.

11 kwietnia – odbyła się 55. ceremonia wręczenia Oscarów.

15 kwietnia – otwarto Tokyo Disney Resort.

18 kwietnia – dokonano zamachu bombowego na ambasadę amerykańską w Bejrucie, w którym zginęły 83 osoby, a 130 zostało rannych.

20 kwietnia – wystrzelono statek kosmiczny Sojuz T-8 z załogową misją na stację orbitalną Salut 7.

22 kwietnia – niemiecki tygodnik Stern zapowiedział opublikowanie nieznanych pamiętników Adolfa Hitlera z lat 1932-1945; zakupione za 9,9 mln marek okazały się fałszerstwem.

23 kwietnia:

  • feministyczna Lista Kobiet zdobyła trzy mandaty w swoim pierwszym starcie w wyborach parlamentarnych na Islandii.
  • w Monachium odbył się 28. Konkurs Piosenki Eurowizji.

24 kwietnia:

  • w wyborach do izby niższej austriackiego parlamentu po raz pierwszy od 13 lat Socjaldemokratyczna Partia Austrii nie uzyskała większości głosów ani mandatów; dymisję złożył Bruno Kreisky, a jego następcą na stanowisku kanclerza i przewodniczącego partii został Fred Sinowatz, do 1986 r. kierujący mniejszościowym rządem.
  • wojna kambodżańska: powstańcy z KPNLF i wojska tajlandzkie odparły atak wojsk wietnamskich na oboz z uchodźcami kambodżańskimi Nong Samet.

25 kwietnia:

  • amerykańska sonda kosmiczna Pioneer 10 przekroczyła orbitę Plutona.
  • uruchomiono metro w Lille.
  • magazyn Stern ogłosił odkrycie (jak się później okazało sfałszowanych) pamiętników Adolfa Hitlera.

26 kwietnia – 10-letnia Amerykanka Samantha Reed Smith otrzymała list z zaproszeniem do odwiedzenia ZSRR od sekretarza generalnego KPZR Jurija Andropowa, będący odpowiedzią na jej list wysłany po wyborze Andropowa, w którym wyrażała obawę o możliwość wybuchu wojny atomowej.

28 kwietnia – uchwalono zniesienie kary śmierci w czasie pokoju w państwach członkowskich Rady Europy.

5 maja:

  • Chaim Herzog został prezydentem Izraela.
  • w Monachium odbył się 28. Konkurs Piosenki Eurowizji.

6 maja – założono chilijski klub piłkarski Deportes Puerto Montt.

7 maja – dokonano oblotu szwajcarskiego samolotu szkolno-treningowego Pilatus PC-9.

11 maja:

  • odbył się „dzień narodowego protestu” w Chile – pokojowa demonstracja przeciwko reżimowi wojskowemu i na rzecz swobód obywatelskich.
  • kometa IRAS-Araki-Alcock minęła Ziemię w odległości 4,67 mln km (najbliżej od roku 1770).

14 maja – na Sycylii wybuchł wulkan Etna.

16 maja – Michael Jackson po raz pierwszy tańczył Moonwalk do piosenki „Billie Jean” podczas uroczystości Motown 25: Yesterday, Today, and Forever.

17 maja – wojna libańska: podpisano układ pokojowy pomiędzy Izraelem a Libanem, przewidujący wycofanie wojsk izraelskich z Libanu.

20 maja – w czasopiśmie Science ukazały się artykuły dwóch niezależnych od siebie zespołów naukowych, wskazujące, że za zakażenia AIDS odpowiedzialny może być nieznany wcześniej retrowirus, później nazwany wirusem zespołu nabytego braku odporności (HIV).

30 maja – szczyt G7 w Williamsburgu zakończył się wydaniem wspólnego oświadczenia wspierającego stanowisko USA w negocjacjach rozbrojeniowych.

2 czerwca:

  • w kierunku Wenus została wystrzelona radziecka sonda Wenera 15.
  • w katastrofie lotu Air Canada 797 na lotnisku Cincinnati-Northern Kentucky zginęły 23 osoby, a pozostałe 23 zostały ranne.

4 czerwca – oficjalną wizytę przyjaźni złożyła w Rumunii delegacja PRL pod przewodnictwem I sekretarza KC PZPR, prezesa Rady Ministrów – gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego.

6 czerwca – miała miejsce premiera filmu sensacyjnego „Ośmiorniczka” w reżyserii Johna Glena.

7 czerwca – w kierunku Wenus została wystrzelona radziecka sonda Wenera 16.

9 czerwca:

  • Mário Soares został po raz drugi premierem Portugalii.
  • Partia Konserwatywna Margaret Thatcher wygrała wybory do Izby Gmin.

13 czerwca – sonda Pioneer 10 przecięła orbitę Neptuna i symbolicznie opuściła Układ Słoneczny.

16 czerwca:

  • Jurij Andropow został przewodniczącym Rady Najwyższej ZSRR.
  • odbył się pierwszy komercyjny start europejskiej rakiety Ariane z Gujany Francuskiej.

17 czerwca – włoska policja aresztowała kilkuset członków Camorry w Neapolu i innych miastach.

18 czerwca – Sally Ride została pierwszą Amerykanką w przestrzeni kosmicznej jako członek załogi wahadłowca Challenger w ramach misji STS-7.

19 czerwca – przywódcy i szefowie rządów 10 krajów członkowskich Wspólnot Europejskich podpisali Deklarację Stuttgarcką.

22 czerwca:

  • po raz pierwszy sztuczny satelita został zdjęty z orbity okołoziemskiej przez wahadłowiec kosmiczny.
  • w Rzymie zaginęła Emanuela Orlandi, 15-letnia obywatelka Watykanu, której do dziś nie odnaleziono.

24 czerwca – Syria wydaliła szefa OWP Jasira Arafata.

27 czerwca – rozpoczęła się załogowa misja statku Sojuz T-9 na stację kosmiczną Salut 7.

1 lipca – Grecja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.

3 lipca – w Colorado Springs, Amerykanin Calvin Smith ustanowił rekord świata w biegu na 100 m wynikiem 9,93 s.

7 lipca – Samantha Smith przybyła do Moskwy.

11 lipca – 119 osób zginęło w katastrofie Boeinga 737 w Ekwadorze.

15 lipca – w zamachu bombowym przy linii odpraw Turkish Airlines w porcie lotniczym Paryż-Orly zginęło 8 osób, a 55 zostało rannych; zamach przeprowadziła armeńska organizacja terrorystyczna ASALA.

16 lipca – w katastrofie brytyjskiego helikoptera Sikorsky S-61 na Morzu Celtyckim zginęło 20 osób.

21 lipca – na stacji antarktycznej Wostok zanotowano rekordowo niską temperaturę powietrza: -89,2 °C.

22 lipca – Amerykanin Dick Smith jako pierwszy samotnie obleciał kulę ziemską śmigłowcem, co zajęło mu około 11 miesięcy.

23 lipca:

  • na Sri Lance wybuchły krwawe zamieszki na tle etnicznym, które stały się początkiem długotrwałej wojny domowej.
  • Jerzy Kukuczka i Wojciech Kurtyka jako pierwsi Polacy zdobyli Gaszerbrum I (8068 m n.p.m.), należący do „Korony Himalajów”.
  • piloci kanadyjskiego Boeinga 767, nazwanego później szybowcem z Gimli, sprowadzili maszynę na ziemię po zgaśnięciu silników na wysokości 8500 metrów.

24 lipca:

  • ponad 100 osób zginęło w wyniku runięcia w przepaść przeładowanego autobusu na „Drodze Śmierci” między Coroico a La Paz w Boliwii.
  • w Wenezueli w 200. rocznicę urodzin Simóna Bolívara powstała tajna, lewicowa organizacja polityczno-wojskowa Boliwariański Ruch Rewolucyjny-200; jednym z jej założycieli był późniejszy prezydent kraju gen. Hugo Chávez.

25 lipca – Metallica wydała swój debiutancki album „Kill 'Em All”.

26 lipca – reprezentantka Czechosłowacji Jarmila Kratochvílová ustanowiła niepobity do dziś (2013) rekord świata w biegu na 800 metrów (1:53,28).

27 lipca – Madonna wydała swój debiutancki album „Madonna”.

4 sierpnia:

  • Bettino Craxi jako pierwszy socjalista został premierem Włoch.
  • Górna Wolta (dziś Burkina Faso) – zamach stanu, w wyniku którego prezydentem został Thomas Sankara.

6 sierpnia – pożar hiszpańskiego supertankowca „Castillo De Bellver” w pobliżu Kapsztadu; statek przełamał się i zatonął, do morza dostało się 250 tys. ton ropy naftowej.

7 sierpnia – na Stadionie Olimpijskim w Helsinkach rozpoczęły się pierwsze w historii mistrzostwa świata w lekkoatletyce.

8 sierpnia – w wyniku wojskowego zamachu stanu obalono gwatemalskiego dyktatora Efraína Ríos Montta.

21 sierpnia – opozycyjny polityk filipiński Benigno Aquino został zastrzelony na lotnisku w Manili.

28 sierpnia – Menachem Begin ogłosił niespodziewanie zamiar ustąpienia ze stanowiska premiera Izraela.

30 sierpnia – 90 osób zginęło w katastrofie samolotu Tu-134 w Ałmaty (Kazachstan).

31 sierpnia – w Koblencji amerykański Edwin Moses ustanowił rekord świata w biegu na 400 m ppł. (47,02 s).

1 września – w pobliżu Sachalinu radzieckie myśliwce zestrzeliły koreański samolot pasażerski.

4 września – w Rieti brytyjski Steve Ovett ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3:30,77 s.

6 września – ZSRR przyznał się do zestrzelania koreańskiego samolotu z 269 osobami na pokładzie.

9 września – przyjęto dokument końcowy KBWE.

15 września – Menachem Begin zrezygnował z funkcji premiera Izraela.

16 września – Arnold Schwarzenegger uzyskał obywatelstwo USA, co pozwoliło mu ubiegać się o urząd gubernatora Kalifornii, który sprawował w latach 2003-2011.

17 września – Vanessa Williams została pierwszą czarnoskórą Miss USA.

19 września – Saint Kitts i Nevis uzyskało niepodległość od Wielkiej Brytanii.

23 września:

  • Saint Kitts i Nevis został członkiem ONZ.
  • 112 osób zginęło w okolicach lotniska w Abu Zabi (ZEA) po wybuchu bomby na pokładzie Boeinga 737 należącego do Gulf Air.

25 września – 38 członków IRA uciekło z północnoirlandzkiego więzienia Maze, wcześniej unieszkodliwiając strażników.

26 września – pułkownik Stanisław Pietrow prawdopodobnie zapobiegł wojnie nuklearnej, ignorując błędne wskazania radzieckiego systemu wczesnego ostrzegania o wystrzeleniu 5 rakiet amerykańskich.

27 września:

  • premiera serialu „Powrót do Edenu”.
  • Richard Stallman ogłosił w Usenecie rozpoczęcie projektu GNU.

29 września – w Chicago miała miejsce premiera III Symfonii Witolda Lutosławskiego.

2 października – w Bangladeszu Muhammad Yunus założył Grameen Bank.

4 października – prezydent Ronald Reagan podpisał ustawę w sprawie nadawania programu radiowego na Kubę.

5 października:

  • Norweski Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody Nobla.
  • czeski astronom Antonín Mrkos odkrył planetoidę (9007) James Bond.

9 października – kilka minut przed przyjazdem południowokoreańskiego prezydenta Chun Doo-hwana, wybuch bomby zniszczył Muzeum Męczenników w stolicy Birmy Rangunie; zginęło 4 Birmańczyków i 17 członków delegacji koreańskiej, w tym 4 ministrów, a 46 osób zostało rannych.

10 października:

  • radziecka sonda Wenera 15 weszła na orbitę Wenus.
  • Icchak Szamir zastąpił Menachema Begina na stanowisku premiera Izraela.

13 października:

  • zamach stanu na Grenadzie.
  • do amerykańskich sklepów trafił pierwszy na świecie telefon komórkowy Motorola DynaTAC.

21 października – XVII Generalna Konferencja Miar ustaliła obecnie obowiązującą definicję metra.

22 października – w RFN ponad milion osób wzięło udział w protestach przeciwko zbrojeniom atomowym.

23 października – w samobójczych zamachach bombowych na kwatery wojsk francuskich i amerykańskich w Beirucie zginęło ponad 300 osób.

25 października – Stany Zjednoczone dokonały inwazji na Grenadę.

28 października – Stany Zjednoczone zawetowały rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ potępiającą amerykańską interwencję na Grenadzie.

30 października:

  • pierwsze wybory w Argentynie od czasu przejęcia władzy przez wojsko.
  • silne trzęsienie ziemi w okolicach miasta Erzurum we wschodniej Turcji spowodowało śmierć ponad 1300 osób.

4 listopada – w wojnie libańskiej w Tyrze ponad 60 osób zginęło w samobójczym ataku na żołnierzy izraelskich.

8 listopada – w Angoli zginęło 130 osób w katastrofie Boeinga 737-200 TAAG Angola Airlines.

11 listopada – zakończyły się ćwiczenia wojskowe Able Archer 83.

15 listopada – ogłoszono niepodległość tureckiej części Cypru (Cypr Północny).

17 listopada – w meksykańskim stanie Chiapas powstała Zapatystowska Armia Wyzwolenia Narodowego (EZLN).

18 listopada – w setną rocznicę powstania ponownie otwarto Teatr Narodowy w Pradze.

20 listopada – w sieci ABC wyemitowano film telewizyjny „Nazajutrz”, opowiadający o skutkach hipotetycznej amerykańsko-radzieckiej wojny atomowej.

23 listopada:

  • Bundestag podjął decyzję o stacjonowaniu rakiet Pershing II na terenie Niemiec; w odpowiedzi ZSRR zawiesił rozmowy rozbrojeniowe z USA.
  • premiera filmu „Czułe słówka”.

26 listopada – z sejfów w Porcie lotniczym Londyn-Heathrow zrabowano 26 mln funtów w złocie.

27 listopada – pod Madrytem rozbił się Boeing 747 kolumbijskich linii Avianca; z 192 osób na pokładzie zginęło 181.

28 listopada:

  • urodził się 25-milionowy obywatel Kanady.
  • w katastrofie samolotu Fokker F-28 w nigeryjskim mieście Enugu zginęły 53 osoby.
  • Niemiec Ulf Merbold został pierwszym cudzoziemcem biorącym udział w amerykańskiej misji kosmicznej jako członek załogi wahadłowca Columbia.

29 listopada – Zgromadzenie Ogólne ONZ wezwało ZSRR do wycofania się z Afganistanu.

2 grudnia – miała miejsce premiera wyreżyserowanego przez Johna Landisa teledysku „Thriller”, ilustrującego utwór Michaela Jacksona.

6 grudnia – palestyńscy terroryści zdetonowali bombę podłożoną w autobusie w Jerozolimie; zginęło 6 Izraelczyków, a 43 osoby zostały ranne.

7 grudnia – w wyniku zderzenia samolotów Boeing 727 i DC-9 na pasie startowym lotniska Barajas pod Madrytem zginęło 93 osoby.

10 grudnia:

  • Danuta Wałęsa odebrała w Oslo Pokojową Nagrodę Nobla w imieniu swojego męża Lecha.
  • Raúl Alfonsín został prezydentem Argentyny.

13 grudnia – Turgut Özal został premierem Turcji.

15 grudnia:

  • na Cyprze zniesiono karę śmierci za zabójstwo.
  • uchwalono Konstytucję Salwadoru.

17 grudnia:

  • zamach IRA na salon Harrodsa w Londynie: zginęło 6 osób, kilkadziesiąt zostało rannych.
  • 82 osoby zginęły w wyniku pożaru klubu nocnego Alcalá 20 w Madrycie.

19 grudnia – FIFA: w Rio de Janeiro skradziono przyznaną na własność reprezentacji Brazylii Złotą Nike.

21 grudnia – w elektrowni jądrowej w Czarnobylu oddano do eksploatacji reaktor nr 4, który eksplodował w 1986 roku.

27 grudnia – papież Jan Paweł II spotkał się w więzieniu z Ali Ağcą.

28 grudnia – utworzono Szacki Park Narodowy na Ukrainie.

29 grudnia – odbył się ślub księżniczki Monako Karoliny i włoskiego biznesmena Stefana Casiraghiego.

31 grudnia:

  • wojskowy zamach stanu w Nigerii, w wyniku którego prezydent Shehu Shagari został obalony przez gen. Muhammadu Buhariego.
  • na dworcu kolejowym w Marsylii i na pokładzie pociągu TGV Marsylia-Paryż wybuchły bomby, zabijając 5 osób i raniąc kilkadziesiąt; zamachy przypisano organizacji terrorystycznej Carlosa Szakala.

Urodzili się

1 stycznia:

  • Nkosinathi Joyi, południowo

Zostań naszym fanem!

Pomóż nam się rozwijać! Polub nas na Facebooku! i śledź nas na X!