Kalendarium Wojska Polskiego 1970 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1970.
1970
Utworzono stanowisko Głównego Inspektora Techniki WP.
Wprowadzono stanowisko wiceministra obrony narodowej odpowiedzialnego za sprawy ogólne.
Rozpoczęto badania dotyczące działań oszczędnościowo-racjonalizacyjnych w siłach zbrojnych.
Ukończono IV etap rozwoju Sił Zbrojnych.
Styczeń
7 stycznia
Przeprowadzono VI Centralną Naradę Gospodarczą WP.
12 stycznia
W Ministerstwie Obrony Narodowej odbyła się narada dotycząca jakości produkcji uzbrojenia i sprzętu wojskowego.
W siedzibie Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego w Warszawie podsumowano współpracę z Wojskiem Polskim w zakresie patriotyczno-obronnego wychowania młodzieży oraz ustalono kierunki działania na przyszłość.
15–17 stycznia
W Polsce gościła grupa oficerów Armii Radzieckiej, uczestników operacji wiślańsko-odrzańskiej.
Luty
1 lutego
Techniczna Oficerska Szkoła Wojsk Lotniczych w Oleśnicy została przekształcona w Centralny Ośrodek Szkolenia Specjalistów Technicznych Wojsk Lotniczych według etatu Nr 74/041.
3 lutego
Odbyła się narada szkoleniowa kierowniczej kadry systemu obronnego i Komitetu Obrony Kraju.
10 lutego
Do Polski przybyła delegacja Armii Radzieckiej pod przewodnictwem ministra obrony ZSRR, marszałka Andrieja Greczko.
18 lutego
Rozpoczęło się szkolenie kierowniczej kadry WP na poligonie Drawsko Pomorskie.
23 lutego
- Na inicjatywę Głównego Zarządu Politycznego WP, Izby Wojskowej Sądu Najwyższego, Naczelnej Prokuratury Wojskowej i Szefostwa Wojskowej Służby Wewnętrznej odbyła się narada poświęcona usprawnieniom, zadaniom i obowiązkom dowódców wynikającym z nowych przepisów prawa karnego.
- Pod przewodnictwem ministra obrony narodowej, generała broni Wojciecha Jaruzelskiego, odbyło się spotkanie kierownictwa MON z członkami Prezydium Polskiej Akademii Nauk i jej prezesem profesorem Januszem Groszkowskim. Tematem spotkania była współpraca na rzecz umacniania obronności kraju.
Marzec
3–5 marca
Odbyło się szkolenie kierowniczej kadry tyłów WP, które dotyczyło materiałowego, technicznego i medycznego zabezpieczenia wojsk.
6 marca
Przeprowadzono naradę kierowniczego aktywu jednostek lotniczych Wojsk Obrony Powietrznej Kraju, której celem było omówienie bezpieczeństwa lotów.
11 marca
W Warszawie wręczono odznaczenia państwowe trzem żyjącym spośród sześciu saperów, którzy 27 marca 1945 roku postawili pierwszy polski słup graniczny na Odrze.
21 marca
W Warszawie obradował IV Krajowy Zjazd Związku Ociemniałych Żołnierzy.
29 marca
W Stoczni Północnej zwodowano kuter torpedowy projektu 664 ORP „Bystry” (KTD-453).
Kwiecień
1 kwietnia
W Olsztynie na bazie Oficerskiej Szkoły Uzbrojenia zorganizowano Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Uzbrojenia i Elektroniki.
8–9 kwietnia
W Wojskowej Akademii Politycznej im. Dzierżyńskiego odbyła się konferencja naukowa z okazji 100-lecia urodzin Włodzimierza Lenina. Tematy obrad obejmowały m.in. rolę myśli leninowskiej we współczesnej walce ideologicznej oraz znaczenie naukowej spuścizny Lenina dla rozwoju współczesnej myśli wojskowo-teoretycznej i koncepcji obronnych państw socjalistycznych.
10 kwietnia
Szef Głównego Zarządu Politycznego WP, generał dywizji Józef Urbanowicz, przyjął generała brygady Leona Dubickiego, który odszedł w stan spoczynku.
21–25 kwietnia
Ośrodek Badań Stosunków Wschód–Zachód oraz Główny Zarząd Polityczny WP zorganizowali międzynarodowe sympozjum poświęcone przeciwdziałaniu wojnie psychologicznej i dywersji ideologicznej. Uczestniczyły w nim delegacje z Ludowej Republiki Bułgarii, Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej, Niemieckiej Republiki Demokratycznej, Socjalistycznej Republiki Rumunii, Węgierskiej Republiki Ludowej, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
22 kwietnia
Rozpoczęły się ćwiczenia sił i środków systemu Obrony Terytorialnej, w których uczestniczyły m.in. kierownictwa prezydiów rad narodowych województw: gdańskiego, koszalińskiego i szczecińskiego.
27 kwietnia
W Budapeszcie odbyło się posiedzenie Rady Wojskowej Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego.
28 kwietnia
Na posiedzeniu Zarządu Głównego Związku Inwalidów Wojennych zwolniono generała brygady Aleksandra Kokoszyna z funkcji prezesa, a na jego miejsce wybrano generała dywizji Wiktora Ziemińskiego.
Maj
9 maja
W Moskwie delegacja Wojska Polskiego, z ministrem obrony narodowej, generałem broni Wojciechem Jaruzelskim, uczestniczyła w obchodach Dnia Zwycięstwa.
W Slaglille na Zelandii (Dania) odsłonięto pomnik projektu Kazimierza Danilewicza, poświęcony pięciu członkom załogi samolotu Handley Page Halifax nr BB 309 z Polskiej Eskadry do Zadań Specjalnych, którzy zginęli 17 września 1943 roku.
12 maja
W Londynie zmarł generał broni Władysław Anders.
18–24 maja
W Polsce gościła delegacja Sił Obrony Finlandii z naczelnym dowódcą, generałem Kaarlo Olavi Leinonenem.
21 maja
Rozpoczął się kurs szkoleniowy dla kierowniczej kadry WP. Szef Sztabu Generalnego WP wydał zarządzenie Nr 047/Org. dotyczące utworzenia 47 dywizjonu artylerii rakietowej w Kołobrzegu.
21–22 maja
W Sofii odbyło się posiedzenie Komitetu Ministrów Obrony państw – sygnatariuszy Układu Warszawskiego.
25 maja
W Szczecinie zmarł generał brygady Aleksander Szychowski.
27 maja
Generał dywizji Wiktor Ziemiński przekazał obowiązki głównego kwatermistrza WP swojemu zastępcy-szefowi sztabu, generałowi brygady Mieczysławowi Obiedzińskiemu.
29 maja–2 czerwca
W Polsce przebywał minister obrony Szwecji, Sven Andersson, z oficjalną wizytą.
Czerwiec
2 czerwca
W Ministerstwie Obrony Narodowej powołano Radę Naukową do Spraw Ekonomicznych.
3 czerwca
Kierownictwo MON spotkało się z grupą wyróżniających się podoficerów zawodowych.
8 czerwca
Rozpoczęły się wieloszczeblowe ćwiczenia dowódczo-sztabowe sił zbrojnych, które prowadził minister obrony narodowej, generał broni Wojciech Jaruzelski.
9–15 czerwca
W Stralsundzie odbyło się spotkanie „aktywu partyjno-politycznego” Marynarki Wojennej PRL, Floty Bałtyckiej ZSRR oraz Ludowej Marynarki Wojennej NRD.
16 czerwca
W Stoczni Północnej położono stępkę pod kuter torpedowy projektu 664 ORP „Dziarski” (KTD-455).
21 czerwca
Rozpoczął się trzydziesty rejs szkolny ORP „Iskra”.
24 czerwca
Minister obrony narodowej pożegnał generała brygady Aleksandra Kokoszyna, który przeszedł w stan spoczynku.
25 czerwca
Podniesiono banderę i nadano nazwę niszczycielowi rakietowemu ORP „Warszawa”. Do Gdyni przybyły okręty Floty Bałtyckiej ZSRR oraz Ludowej Marynarki Wojennej NRD.
Do Polski przybyła delegacja Bułgarskiej Armii Ludowej, której przewodniczył minister obrony narodowej, generał armii Dobri Marina Dżurow.
28 czerwca
W Gdyni odbyła się parada morska i lotnicza z okazji 25-lecia Marynarki Wojennej PRL.
30 czerwca
Weszła w życie ustawa z dnia 30 września 1970 roku o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych.
W okolicach Połczyna Zdroju, w miejscu, gdzie zginął podpułkownik pilot Jan Tałdykin, odbyła się uroczystość odsłonięcia kamienia pamiątkowego z tablicą.
Lipiec
1 lipca
Wprowadzono garnizonowy system zaopatrzenia w sprzęt czołgowo-samochodowy.
7 lipca
Weszła w życie ustawa z dnia 30 września 1970 roku, zmieniająca przepisy dotyczące dyscypliny wojskowej oraz odpowiedzialności żołnierzy za przewinienia dyscyplinarne i naruszenia honoru i godności żołnierskiej.
13–17 lipca
Odbyły się ćwiczenia obrony powietrznej Zjednoczonych Sił Zbrojnych państw-stron Układu Warszawskiego, którymi dowodził marszałek Paweł Fiodorowicz Baticki.
24 lipca
Okręt szkolny ORP „Iskra” zawinął do portu w Algierze; trzy dni później wpłynął do Oranu, a 30 lipca zarzucił kotwicę w Al-Marsa al-Kabir.
Sierpień
3500 żołnierzy brało udział w ratowaniu zagrożonych ludzi oraz inwentarza żywego podczas powodzi w południowych rejonach kraju.
Zespół trałowców Marynarki Wojennej, we współpracy z Ludową Marynarką Wojenną NRD, przeprowadził trałowanie bojowe w cieśninie Kadetrinne, mające na celu poszerzenie toru wodnego łączącego Bałtyk z kanałem Kilońskim.
19 sierpnia
Rada Ministrów podjęła uchwałę nr 142, określającą zasady i zakres działania wojewódzkich i powiatowych sztabów wojskowych.
22 sierpnia
Zakończył się trzydziesty rejs szkolny ORP „Iskra”.
31 sierpnia
Odbyła się narada przedstawicieli kierownictw politycznych armii państw-sygnatariuszy Układu Warszawskiego.
Wrzesień
29 września
W Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie miało miejsce szkolenie oficerów na kierowniczych stanowiskach w instytucjach centralnych MON, w dowództwach okręgów wojskowych oraz rodzajach sił zbrojnych.
29 września
Odbyła się narada przedstawicieli Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Centralnego Instytutu Informacji Naukowo-Technicznej i Ekonomicznej, poświęcona informacji naukowej w resorcie obrony narodowej.
Październik
1 października
Minister obrony narodowej 14 lutego 1970 roku zatwierdził i wprowadził do użytku w wojsku:
- „Regulamin służby wewnętrznej Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, sygn. Szt. Gen. 500/70,
- „Regulamin dyscyplinarny Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, sygn. Szt. Gen. 501/70,
- „Regulamin służby garnizonowej i wartowniczej Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, sygn. Szt. Gen. 502/70,
- „Regulamin musztry Sił Zbrojnych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej”, sygn. Szkol. 400/70.
2 października
Rozpoczęły się ćwiczenia systemu Obrony Terytorialnej Śląskiego Okręgu Wojskowego, kierowane przez głównego inspektora obrony terytorialnej, wiceministra obrony narodowej, generała broni Grzegorza Korczyńskiego.
4–5 października
W Warszawie odbyła się odprawa szkoleniowa kierowniczego aparatu dowódczo-sztabowego, politycznego i gospodarczego wojsk lądowych, lotniczych, obrony powietrznej kraju, marynarki wojennej, wojsk wewnętrznych oraz instytucji centralnych MON.
12 października
Rozpoczęły się największe ćwiczenia Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego pod kryptonimem „Braterstwo Broni”, w których uczestniczyły wszystkie armie i floty UW. Manewrami kierował minister obrony narodowej NRD, generał armii Heinz Hoffmann. Manewry zakończyły się defiladą oddziałów wszystkich siedmiu ćwiczących armii w Magdeburgu.
20 października
W Stoczni Północnej zwodowano kuter torpedowy projektu 664 ORP „Dzielny” (KTD-454).
Minister obrony narodowej, generał broni Wojciech Jaruzelski, spotkał się z grupą wyróżniających się oficerów, chorążych i podoficerów z „zielonych garnizonów”.
23 października
Odbyło się spotkanie członków kierownictwa MON z młodymi oficerami – dowódcami przodujących pododdziałów.
27 października
W Sofii miało miejsce posiedzenie Rady Wojskowej Zjednoczonych Sił Zbrojnych Układu Warszawskiego.
Listopad
5 listopada
W północnej Polsce rozpoczęły się ćwiczenia „Listopad 70”, którymi kierował główny inspektor szkolenia, generał dywizji Tadeusz Tuczapski.
6 listopada
W Sali Zwycięstwa Muzeum Wojska Polskiego odbyła się uroczystość przekazania plakietek z ziemią z pola bitwy pod Lenino delegacjom okręgów wojskowych, rodzajów wojsk, organizacjom społecznym i młodzieżowym oraz rodzinom żołnierzy poległych w bitwie.
21 listopada
Na Pomorzu Zachodnim rozpoczęło się ćwiczenie pod kryptonimem „Pojezierze 70”, mające na celu doskonalenie działalności terenowych komitetów obrony oraz współdziałania jednostek wojsk operacyjnych i obrony terytorium kraju, oddziałów Milicji Obywatelskiej oraz oddziałów zmilitaryzowanych i samoobrony.
23 listopada
W Stoczni Północnej położono stępkę pod kuter torpedowy projektu 664 ORP „Sprawny” (KTD-456).
Grudzień
14–22 grudnia
Jednostki Wojska Polskiego uczestniczyły w stłumieniu buntu robotniczego na Wybrzeżu.
14 grudnia
Wszystkie jednostki garnizonu Gdańsk wprowadzono w stan podwyższonej gotowości bojowej.
13 pułk WOWewn. zorganizował ochronę gmachów KW PZPR oraz WRN, poczt, rozgłośni radiowych i telewizyjnej, drukarń, więzienia oraz innych kluczowych obiektów. Pododdziały Kaszubskiej Brygady WOP wzmocniły ochronę granicy w rejonie portów Gdańsk i Gdynia.
Na polecenie Głównego Inspektora OT, w ciągu nocy, przegrupowano batalion 14 pułku WOWewn z Olsztyna do Gdańska.
Wprowadzono całodobowe dyżury grup operacyjnych w podstawowych pionach Sztabu Generalnego, dowództw OW i rodzajów sił zbrojnych.
W miastach wojewódzkich przygotowano do natychmiastowego użycia 62 transportery opancerzone do dyspozycji MSW.
Minister obrony narodowej wprowadził podział Wojskowej Odznaki Sprawności Fizycznej na trzy stopnie.
15 grudnia
Podjęto decyzję o użyciu jednostek wojskowych w Gdańsku.
Zaangażowano do działań jednostki 7 Dywizji Desantowej stacjonujące w Gdańsku. Z Poznania, drogą lotniczą, przerzucono część sił 10 pułku WOWewn do rejonu Gdańska.
W rejon Trójmiasta przegrupowano 16 DPanc, 8 DZ oraz jednostki 7 Dywizji Desantowej z Lęborka i Słupska.
Dowódca Marynarki Wojennej rozwinął zespół pogotowia alarmowego do ochrony obiektów w Gdyni.
W Tczewie zorganizowano czołówkę materiałową do zabezpieczenia wojsk działających w rejonie Trójmiasta.
16 grudnia
W godzinach porannych, zgodnie z zadaniami, przybyłe w rejon Gdańska wojska zajęły wyznaczone obszary i zorganizowały ochronę zewnętrzną kluczowych obiektów.
Wydzielone siły Marynarki Wojennej zablokowały wejście do Nowego Portu i utworzyły grupę do wyholowania ze stoczni statków w budowie.
Do Gdyni, do dyspozycji dowódcy Marynarki Wojennej, skierowano 32 i 36 pz z 8 DZ, które w nocy przejęły pod ochronę wyznaczone obiekty.
W Elblągu z pozostałych sił garnizonu zabezpieczono gmachy: KP i M PZPR, sądu, prokuratury, MRN oraz KP MO.
17 grudnia
Marynarka Wojenna zabezpieczyła strefę operacyjną od strony morza.
Do Gdyni skierowano 34 pułk desantowy i 4 pułk artylerii bez sprzętu ciężkiego.
W Szczecinie zaangażowano 12 DZ, 12 Brygadę WOP, 12 pułk pontonowy oraz 16 batalion pontonowy WOWewn. Dowodzenie wojskami w Szczecinie przejął Główny Inspektor Szkolenia, generał dyw. Tadeusz Tuczapski.
W Krakowie zaangażowano 5 Brygadę WOWewn.
Przygotowywano siły w gotowości do natychmiastowego działania:
- w rejonie Krakowa – 6 DPD;
- w rejonie Słupska – 300 marynarzy z CSSM w Ustce.
18 grudnia
Rozpoczęto masowe przegrupowanie wojsk. Przegrupowano w rejon:
- Wrocławia (Legnicy) – 42 pz 11 DPanc z Żar do Strzegomia;
- Warszawy – 3 pz (z Ciechanowa do Wesołej), 35 pcz 15 DZ (z Ostródy do Ciechanowa), 1 Brygada WOWewn. (z Góry Kalwarii na Służewiec), 5 DPanc (z Gubina w rejon płd.-zach. Konin);
- Krakowa – część sił 10 DPanc (10 pcz i 25 pz);
- Poznania – 4 DZ (na poligon Biedrusko);
- Katowic – 1/15 pułk WOWewn. (z Prudnika do Wełnowca k. Siemianowic Śl.).
Utrzymano w odwodzie centralnym w garnizonach stałej dyslokacji: 15 DZ (bez 35 pcz), 11 DPanc (bez 42 pz), 20 DPanc oraz WOSWŁ.
W Trójmieście, w późnych godzinach wieczornych, przystąpiono do wyprowadzenia wojsk z Gdyni (8 DZ i 7 DD) oraz Gdańska (16 DPanc), pozostawiając siły i środki do ochrony niektórych obiektów.
Uruchomiono mobilizacyjną akcję kurierską, mającą na celu wcielenie do wojska aktywnych uczestników strajku.
19–20 grudnia
Na terenie Trójmiasta kontynuowano wycofywanie określonych sił 8 DZ, 16 DPanc i 7 DD. Realizowano jedynie ochronę niektórych obiektów. Pułki Wojsk Obrony Wewnętrznej skierowano do macierzystych garnizonów.
W Szczecinie w dalszym ciągu realizowano dotychczasowe zadania.
21 grudnia
Kolejne jednostki wojska wycofywały się do rejonów stałej dyslokacji.
W Trójmieście i Elblągu ściągnięto wszystkie jednostki z ochranianych obiektów do koszar lub rejonów ześrodkowania, przekazując tę czynność organom MSW.
W Szczecinie ściągnięto jednostki do koszar, pozostawiając określone siły do ochrony wewnętrznej wytypowanych obiektów.
Do macierzystych garnizonów powróciły: 1 Brygada WOWewn., 2 Brygada WOWewn. oraz rzut kołowy 3 pułku zmechanizowanego.
22 grudnia
Wydzielone siły 8 FOW zorganizowały blokadę portu Szczecin, a częścią sił Morskiej Brygady WOP zorganizowano patrolowanie basenów portowych. Ochraniane obiekty przekazano organom MSW.
Do garnizonów stałej dyslokacji powróciły jednostki 16 DPanc oraz część rzutów kołowych 4 DZ i 5 DPanc.
23 grudnia
Do garnizonów stałej dyslokacji powróciły pododdziały 42 pułku zmechanizowanego.
24 grudnia
Do garnizonów stałej dyslokacji powróciły wszystkie jednostki 7 DD i 8 DZ; 10 pcz i 25 pz 10 DPanc; część sił 3 pz 1 DZ i 35 pcz 15 DZ; siły główne 4 DZ i 5 DPanc.
25 grudnia
W godzinach porannych zakończono powrót całości wojsk do garnizonów. Wojska, po powrocie, przystąpiły do normalnego toku życia, przestrzegając nakazów wynikających z szyfrogramu MON z dnia 22.12.1970.
31 grudnia
Nowo wybrany I sekretarz KC PZPR, Edward Gierek, przyjął delegację Wojska Polskiego z zastępcą członka Biura Politycznego KC PZPR, ministrem obrony narodowej, generałem broni Wojciechem Jaruzelskim. Podczas spotkania minister obrony narodowej złożył raport I sekretarzowi KC PZPR o osiągnięciach Sił Zbrojnych w dziedzinie umacniania gotowości bojowej, zapewniając o bliskiej współpracy wojska z narodem i partią.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Julian Babula: Wojsko Polskie 1945-1989. Próba analizy operacyjnej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998. ISBN 83-11-08755-5.
Mikołaj Plikus (red.): Mała kronika ludowego Wojska Polskiego 1943-1973. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury: Kalendarium Gubina 1945-2009. Zielona Góra: Gubin Urząd Miejski [Drukarnia Aprint], 2010, s. 135–139. ISBN 978-83-927655-6-1.
Odtajnione dokumenty Grudnia 1970 roku. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 1, 2001. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona. ISSN 1640-6281. brak numeru strony.