Kalendarium Wojska Polskiego 1951 – wydarzenia z życia Wojska Polskiego w roku 1951.
Styczeń
W Warszawie otwarto wojskowe lotnisko Babice.
1 stycznia
Stan etatowy Wojska Polskiego wynosił 206.956 żołnierzy oraz 11.966 pracowników kontraktowych, w tym w Marynarce Wojennej było 10.409 oficerów, podoficerów i marynarzy.
Wprowadzono nowe regulacje dotyczące ubioru żołnierzy Wojska Polskiego.
Przegląd Morski został przekształcony w pismo wewnętrzne.
6 stycznia
Na lotnisko Babice dotarł pierwszy transport kolejowy z samolotami odrzutowymi Jak-23, zakupionymi w ZSRR.
18 stycznia
W więzieniu mokotowskim stracono porucznika Stefana Bronarskiego, komendanta Okręgu XXIII Mazowsze Zachodnie Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.
19 stycznia
Weszła w życie ustawa z dnia 8 stycznia 1951 roku dotycząca poboru rekruta.
20 stycznia
Generał pułkownik lotnictwa Iwan Turkiel został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu generała broni i mianowany dowódcą Wojsk Lotniczych.
25 stycznia
W Warszawie zadebiutowała gazeta Wojsk Lotniczych „Skrzydła Wolności”, która w 1957 roku przekształciła się w tygodnik o nazwie „Wiraże”.
26 stycznia
Weszła w życie ustawa z dnia 18 stycznia 1951 roku o odpowiedzialności żołnierzy za przewinienia dyscyplinarne oraz naruszenia honoru i godności żołnierskiej; w artykule 6 ustawy zamieszczono katalog kar, które mogły być wymierzane żołnierzom w postępowaniu dyscyplinarnym. Katalog ten obejmował m.in. karę aresztu, służby w oddziale karnym, ostrzeżenia o niepełnej przydatności służbowej, odroczenia mianowania na wyższy stopień oficerski, dyscyplinarne obniżenie stopnia wojskowego oraz usunięcie z zawodowej służby wojskowej.
Luty
1–4 lutego
W Zakopanem odbyła się I Zimowa Spartakiada Wojska Polskiego, której otwarcia dokonał wiceminister obrony narodowej, generał broni Stanisław Popławski.
10 lutego
Weszło w życie rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 stycznia 1951 roku dotyczące pomocy lekarskiej dla żołnierzy i ich rodzin. Rozporządzenie to określało: osoby uprawnione do korzystania z pomocy lekarskiej, zakres i warunki tej pomocy, leczenie w wojskowych zakładach leczniczych, leczenie pozawojskowe, koszty dojazdów oraz dostarczanie środków leczniczych i opatrunkowych.
12 lutego
Marszałek Polski Konstanty Rokossowski zatwierdził „Plan przyśpieszonych zamierzeń organizacyjnych na lata 1951-1952”.
15 lutego
Dotychczasowy dowódca Wojsk Lotniczych, generał brygady Aleksander Romeyko, został skierowany do dyspozycji szefa Departamentu Kadr Armii Radzieckiej.
25 lutego
W Warszawie odbył się I Zlot Przodowników Wyszkolenia Wojsk Lotniczych, podczas którego dowódca wojsk lotniczych po raz pierwszy wyróżnił tytułami oraz wręczył specjalistom lotniczym odznaki „Wzorowy mechanik”, „Wzorowy silnikowy” i „Wzorowy strzelec pokładowy”.
Marzec
14 marca
Weszła w życie ustawa z dnia 26 lutego 1951 roku o terenowej obronie przeciwlotniczej.
19–21 marca
W Poznaniu miała miejsce Spartakiada Wiosenna Wojska Polskiego.
20 marca
Dowódca 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego „Warszawa” wydał specjalny rozkaz dotyczący przejścia w szkoleniu lotniczym z samolotów tłokowych na odrzutowe.
30 marca
Weszły w życie ustawy z dnia 22 marca 1951 roku o Akademii Sztabu Generalnego imienia Generała Broni Karola Świerczewskiego, o utworzeniu Akademii Wojskowo-Politycznej oraz o powołaniu Wojskowej Akademii Technicznej.
Kwiecień
20 kwietnia
Weszła w życie ustawa z dnia 19 kwietnia 1951 roku o służbie wojskowej oficerów i generałów Sił Zbrojnych. Ustanowiono osiem korpusów osobowych oficerów: dowódców, politycznych, technicznych, służby intendenckiej, zdrowia, weterynaryjnej, sprawiedliwości oraz administracyjnej. Wprowadzono stopień generała armii, a Prezydent Rzeczypospolitej mianował marszałka Polski „za wyjątkowe zasługi dla Sił Zbrojnych Polski Ludowej”. Zlikwidowano wymóg uzyskania zezwolenia przełożonego na zawarcie małżeństwa przez oficerów w służbie czynnej oraz uchylono odpowiednie przepisy Kodeksu Karnego Wojska Polskiego i prawa o aktach stanu cywilnego. W przypadku oficerów w służbie bezpieczeństwa publicznego, z wyjątkiem oficerów wojsk wewnętrznych, ustawa zaczęła obowiązywać od 21 lipca 1951 roku.
30 kwietnia
Na szczeblu Ministerstwa Obrony Narodowej powołano Komisję Wojskowo-Historyczną.
Maj
1 maja
W Radomiu utworzono Oficerską Szkołę Lotniczą nr 5.
4 maja
Wprowadzono rozkaz nr 38, który wprowadzał do użytku „Tabele należności mundurowych wojska w czasie pokoju”.
12 maja
Weszła w życie ustawa z dnia 27 kwietnia 1951 roku o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych.
17 maja
Na podstawie rozkazu MON z dnia 17 maja Gubin został przeznaczony na miejsce formowania 19 Dywizji Zmechanizowanej, a rozpoczęto także formowanie 23 pułku czołgów w Słubicach.
Czerwiec
7 czerwca
Wprowadzono „Regulamin Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych” część I – wóz bojowy, pluton, kompania.
16 czerwca
Opublikowano rozkaz Ministra Obrony Narodowej nr 31 dotyczący subskrypcji Narodowej Pożyczki Rozwoju Sił Zbrojnych oraz zarządzenie nr 30 w sprawie wynalazków i usprawnień dotyczących obrony państwa. Wprowadzono także „Regulamin służby na okrętach RP” część I i II.
18 czerwca
Weszła w życie ustawa z dnia 26 maja 1951 roku o medalu „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”.
Lipiec
W połowie miesiąca holownik Polskiego Ratownictwa Okrętowego „Swarożyc” przyholował z Wielkiej Brytanii do Gdyni niszczyciel ORP „Burza”.
Odbył się przegląd wojskowych amatorskich zespołów artystycznych.
5 lipca
Minister obrony narodowej wprowadził rozkaz nr 39, który wprowadzał do użytku w wojsku Instrukcję wojskową terenowej obrony przeciwlotniczej.
10 lipca
W służbie zadebiutował okręt szkolny ORP „Zetempowiec”.
12 lipca
Minister Obrony Narodowej ogłosił rozkaz Nr 061/Org. w sprawie przemianowania Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej na Dowództwo Wojsk Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju. Podporucznik Józef Zapędzki, późniejszy dwukrotny mistrz olimpijski w strzelaniu z pistoletu szybkostrzelnego, rozpoczął zawodową służbę wojskową w 73 pułku zmechanizowanym w Gubinie.
19 lipca
Na lotnisku Babice wylądowało pięć pierwszych samolotów odrzutowych MiG-15.
22 lipca
W Warszawie, podczas defilady lotniczej, po raz pierwszy publicznie zaprezentowano samoloty odrzutowe Jak-23.
24 lipca
Weszły w życie dekrety Rady Ministrów z dnia 18 lipca 1951 roku, które nadały nazwy Akademii Wojskowo-Politycznej oraz Wojskowej Akademii Technicznej, przekształcając je w „Akademię Wojskowo-Polityczną imienia Feliksa Dzierżyńskiego” oraz „Wojskową Akademię Techniczną imienia Jarosława Dąbrowskiego”.
31 lipca
Oficerska Szkoła Broni Pancernej w Poznaniu została przekształcona w Oficerską Szkołę Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych.
31 lipca
Przed Najwyższym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces „TUN”.
Sierpień
17 sierpnia
Na mocy rozkazu Ministra Obrony Narodowej nr 41 wprowadzono odznaki dla wyróżniających się podoficerów i szeregowych Wojska Polskiego. Wprowadzono odznaki takie jak: „Wzorowy Cekaemista”, „Wzorowy Moździerzysta”, „Wzorowy Zwiadowca”, „Wzorowy Artylerzysta”, „Wzorowy Łącznościowiec”, „Wzorowy Saper”, „Wzorowy Pontonier”, „Wzorowy Czołgista”, „Wzorowy Silnikowy”, „Wzorowy Mechanik”, „Wzorowy Mechanik Silnikowy”, „Wzorowy Strzelec Pokładowy”, „Wzorowy Marynarz”, „Wzorowy Kucharz”, „Wzorowy Piekarz”, „Wzorowy Kierowca” oraz „Wzorowy Sanitariusz”.
13 sierpnia
Zakończył się proces „TUN”; wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego skazano generałów Stefana Mossora, Franciszka Hermana, Jerzego Kirchmayera oraz Stanisława Tatara na dożywotnie więzienie, a pułkowników Mariana Jureckiego, Stanisława Nowickiego oraz Mariana Utnika na 15 lat pozbawienia wolności. Major Władysław Roman oraz komandor podporucznik Szczepan Wacek otrzymali 12 lat pozbawienia wolności.
23 sierpnia
Przedłużono okres odbywania zasadniczej służby wojskowej do trzech lat.
Wrzesień
1 września
Niszczycielowi „Błyskawica” nadano miano „Przodującego Okrętu Marynarki Wojennej”.
6 września
Wydano dekret o szczególnych uprawnieniach i ulgach dla kadry oraz ich rodzin.
Październik
1 października
Z Oficerskiej Szkoły Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych w Poznaniu wydzielono Techniczną Oficerską Szkołę Wojsk Pancernych.
27 października
Weszł w życie dekret Rady Ministrów z dnia 22 października 1951 roku dotyczący dowodów osobistych. Przepisy dekretu nakładające obowiązek posiadania dowodu osobistego przez obywateli polskich nie dotyczyły żołnierzy w czynnej służbie wojskowej, dla których jedynym dokumentem tożsamości była legitymacja lub zaświadczenie wydane przez władze wojskowe. Dowody osobiste i tymczasowe zaświadczenia tożsamości musiały być złożone u odpowiednich władz w przypadkach powołania do czynnej służby wojskowej oraz wyjazdu za granicę. Oficerowie w służbie czynnej otrzymali dowody osobiste po dniu 22 kwietnia 1959 roku, kiedy to weszła w życie ustawa o powszechnym obowiązku wojskowym.
Listopad
1 listopada
Rozformowano szkolne kompanie oficerów rezerwy (SKOR).
Grudzień
1 grudnia
Prezydium Rządu podjęło uchwałę nr 811 w sprawie utworzenia wojskowych komend wojewódzkich.
5 grudnia
Rozpoczęto rok akademicki w Akademii Wojskowo-Politycznej im. Feliksa Dzierżyńskiego. W uroczystości udział wzięli m.in. Prezydent Rzeczypospolitej Polski Bolesław Bierut, minister obrony narodowej marszałek Polski Konstanty Rokossowski oraz członkowie Rady Państwa, Biura Politycznego KC PZPR, Rządu oraz przedstawiciele władz naczelnych stronnictw politycznych i generalicji.
11 grudnia
Na podstawie rozkazu ministra obrony narodowej nr 0096/Org. rozpoczęto formowanie 12 DLSz (50 plsz, 51 plsz) samodzielnych eskadr: 10 elł, 11 elł, 12 lekoa.
17 grudnia
Na podstawie zarządzenia Nr 76/MON powołano wojskowe komendy wojewódzkie (WKW): Warszawa, Lublin, Olsztyn, Bydgoszcz, Szczecin, Wrocław, Poznań, Łódź, Katowice, Kraków oraz Rzeszów.
18 grudnia
Otwarto Wojskową Akademię Techniczną. Na uroczystość przybyli m.in.: marszałek sejmu Władysław Kowalski, premier Józef Cyrankiewicz, minister obrony narodowej marszałek Polski Konstanty Rokossowski, szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego gen. broni Władysław Korczyc oraz przedstawiciele środowiska naukowego.
31 grudnia
Szef Sztabu Generalnego WP wydał zarządzenie dotyczące wprowadzenia i utrzymania zapasów nienaruszalnych w siłach zbrojnych.
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1951 roku.
Julian Babula: Wojsko Polskie 1945-1989. Próba analizy operacyjnej. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 1998, s. 334. ISBN 83-11-08755-5.
Sławomir Bartosik, Marek Łaz, Marian Mikołajczyk, Robert Senkowski, Pierwsze samoloty odrzutowe w lotnictwie polskim, część 1, Lotnictwo Wojskowe Magazyn Miłośników Lotnictwa Nr 1 (28), Magnum-X Sp. z o.o. styczeń-luty 2003, ISSN 1505-1196.
Mikołaj Plikus [red.]: Mała kronika ludowego Wojska Polskiego 1943-1973. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975. Brak numerów stron w książce.
Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Gubińskiej, Gubińskie Towarzystwo Kultury: Kalendarium Gubina 1945-2009. Zielona Góra: Gubin Urząd Miejski [Drukarnia Aprint], 2010, s. 51-52. ISBN 978-83-927655-6-1.
Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1945-1981. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0427-3. Brak numerów stron w książce.
Czesław Ciesielski, Walter Pater, Przybylski Jerzy: Polska Marynarka Wojenna 1918-1980. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-1-082202-2. Brak numerów stron w książce.
Czesław Krzemiński: Polskie lotnictwo wojskowe 1945-1980: zarys dziejów. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0782-5. Brak numerów stron w książce.
Władysław W. Kurkiewicz, Adam A. Tatomir, Wiesław W. Żurawski: Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.