Kalendarium Wojska Polskiego z 1942 roku – ta strona dokumentuje wydarzenia związane z Wojskami Polskimi w roku 1942.
== 1942 ==
Polscy piloci myśliwscy w Polskich Siłach Powietrznych na Zachodzie zestrzelili 90 niemieckich samolotów z pewnością, a 96 prawdopodobnie. Ponadto polskie załogi bombowców zrzuciły na wroga 3300 ton bomb i min. Piloci w jednostkach transportowych w Afryce oraz na Bliskim Wschodzie przeprowadzili 1438 lotów.
== Styczeń ==
1 stycznia
rozpoczęcie czterodniowej osłony konwoju z Reykjavíku (Islandia) przez ORP „Błyskawica” (w skład konwoju wchodził m.in. MS „Sobieski”).
ORP „Burza” rozpoczął miesięczne szkolenie i ćwiczenia.
2 stycznia
gen. Władysław Sikorski przeprowadził przegląd brytyjskiej 10 Flotylli Okrętów Podwodnych, gdzie na ORP „Sokół” wygłosił przemówienie.
3 stycznia
Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej wydał rozkaz o przekazywaniu pamiątek związanych z organizacją i działalnością Marynarki do Kwatery Polowej Naczelnego Wodza.
4 stycznia
rozpoczęcie osiemnastodniowej blokady przez ORP „Sokół” oraz dwa brytyjskie okręty podwodne w Taranto (Włochy) (do 21 stycznia).
9 stycznia
ORP „Burza” został odwiedzony przez szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej.
== Luty ==
w Wielkiej Brytanii sformowano pierwszą polską jednostkę naprawy sprzętu lotniczego przy 30 MU w Sealand, pod nazwą Warsztatu Remontowego nr 1.
Rząd brytyjski zgodził się na utworzenie polskiej 1 Dywizji Pancernej w Wielkiej Brytanii.
14 lutego
naczelny Wódz wydał rozkaz nr 627 o zmianie nazwy Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową.
18 lutego
pierwszy lot bojowy Polskiej Eskadry Myśliwskiej (samoloty Hawker „Hurricane”) odbył się w Libii z lotniska w Heliopolis, w składzie 112 Dywizjonu RAF, który wkrótce został rozwiązany z powodu dużych strat.
22 lutego
wprowadzono tekst przysięgi AK.
25 lutego
Naczelny Wódz gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz o sformowaniu 1 Dywizji Pancernej na terenie Szkocji.
27 lutego
rozkaz o scaleniu oddziałów wojskowych Polska Niepodległa z Armią Krajową.
== Marzec ==
16 marca
wydał rozkaz nr 129 dotyczący udziału Szarych Szeregów w pracach organizacji wojskowej.
18 marca
Generał Władysław Anders, wbrew układowi polsko-radzieckiemu, rozpoczął ewakuację polskiej armii z ZSRR na Bliski Wschód, obejmującą 30 tys. żołnierzy oraz 14 tys. cywilów polskich.
== Kwiecień ==
5 kwietnia
w Teheranie zmarł podpułkownik Zygmunt Żaba.
9 kwietnia
Dowódca Armii Krajowej wydał rozkaz „Odtwarzanie Sił Zbrojnych w Kraju”.
24–25 kwietnia
14 załóg polskich Dywizjonów 304 i 305 uczestniczyło w bombardowaniu Rostocku (Niemcy).
== Maj ==
powstała Organizacja Specjalnych Akcji.
2 maja
okręt podwodny ORP „Jastrząb” został omyłkowo zatopiony przez norweski niszczyciel „St. Albans” oraz brytyjski trałowiec „Seagull”.
3 maja
w Quastina (Palestyna) miało miejsce połączenie oddziałów przybyłych z ZSRR (9 i 10 dywizje piechoty) z Samodzielną Brygadą Strzelców Karpackich, co doprowadziło do utworzenia 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
10 maja
Pierwszy oddział Gwardii Ludowej pod dowództwem Franciszka Zubrzyckiego „Mały Franek” wyruszył w lasy piotrkowskie.
18 maja
w „Bitwie o Atlantyk” wzięła udział polski 304 Dywizjon Bombowy, który został przydzielony do brytyjskiego Lotnictwa Obrony Wybrzeża (Coastal Command).
29 maja
ze Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich przybyło 99 podoficerów i marynarzy, którzy zostali wcieleni do Marynarki Wojennej.
30–31 maja
101 polskich załóg z Dywizjonów 300, 301 i 305 oraz z Ośrodka Wyszkolenia Załóg (OTU) brało udział w masowym nalocie bombowym na Kolonię (Niemcy).
== Czerwiec ==
Na Lubelszczyźnie zorganizowano oddział Gwardii Ludowej im. Tadeusza Kościuszki, którym dowodził Grzegorz Korczyński.
2 czerwca
101 polskich załóg uczestniczyło w masowym nalocie bombowym na Essen w Zagłębiu Ruhry (Niemcy).
16 czerwca
przy wejściu do portu w Valletcie na Malcie zatonął na minie niszczyciel eskortowy ORP „Kujawiak”.
26–27 czerwca
w trakcie wyprawy bombowej na Bremen zginął w Morzu Północnym ppłk pil. Stanisław Skarżyński.
== Lipiec ==
29 lipca
Szef Kierownictwa Marynarki Wojennej dokonał zmian w obsadzie stanowisk:
na Komendanta Obozu Szkolnego w Glenholt (Wielka Brytania) – kmdr ppor. B. Karnicki,
na Komendanta Stacji Zbornej w Glasgow (Wielka Brytania) – kpt. mar. A. Wacięga,
na Komisarza Obozu Szkolnego – ppor. mar. J. Fijałkowski,
na Kierownika Bazy Zaopatrzeniowej – kmdr ppor. P. Bukraba.
== Sierpień ==
6 sierpnia
Pod Piotrkowem Trybunalskim zginął Franciszek Zubrzycki, dowódca pierwszego oddziału partyzanckiego Gwardii Ludowej im. Stefana Czarnieckiego, w walce z niemiecką żandarmerią.
13 sierpnia
załoga por. nawigatora Adolfa Nowickiego z 304 Dywizjonu zniszczyła na Atlantyku Północnym niemiecki okręt podwodny.
15 sierpnia
naczelny Wódz wydał rozkaz w sprawie podporządkowania dowódcy Armii Krajowej wszystkich organizacji wojskowych działających na terenie kraju.
18 sierpnia
powstał 10 Batalion Dragonów, który później został przekształcony w 10 Pułk Dragonów z 10 Brygady Kawalerii Pancernej.
19 sierpnia
polskie dywizjony 302, 303, 306, 308 oraz 317 brały udział w operacji desantowo-morskiej (kryptonim „Jubilée”) w rejonie Dieppe (Francja).
28 sierpnia
Marynarce Wojennej przekazano budowany w stoczni Vickers-Armstrong w Barrow (Wielka Brytania) okręt podwodny ORP „Dzik”.
30 sierpnia
ostatnie oddziały armii gen. Andersa zostały ewakuowane z ZSRR do Iranu, a następnie do Iraku i Palestyny (około 110 tys. ludzi).
== Wrzesień ==
W Szkocji zorganizowano 1 Samodzielną Kompanię Komandosów polskich. Dowództwo lotnictwa brytyjskiego (RAF) w grudniu 1943 roku przydzieliło komandosów do odpowiednich jednostek brytyjskich w Torencie we Włoszech.
12 września
gen. Władysław Sikorski wydał rozkaz, na mocy którego Polskie Siły Zbrojne w ZSRR zostały rozwiązane, a w ich miejsce powstała Armia Polska na Wschodzie.
== Październik ==
7 października
trwała Akcja Wieniec.
11 października
w stoczni Vickers-Armstrong w Barrow (Wielka Brytania) zwodowano okręt podwodny ORP „Dzik”.
24 października
oddział Armii Ludowej dokonał zamachu na niemiecki lokal „Cafe Club” w Warszawie.
== Listopad ==
1 listopada
w okupowanej Warszawie poświęcono sztandar dla 1 Polskiej Samodzielnej Brygady Spadochronowej w Wielkiej Brytanii, a sztandar odebrał specjalny 4-osobowy poczet żołnierzy ochotników PSBS, przybyłych z Wielkiej Brytanii.
4 listopada
rozkaz nr 65 dowódcy Armii Krajowej dotyczył scalenia Narodowej Organizacji Wojskowej.
16 listopada
minister spraw wojskowych generał dywizji Marian Kukiel mianował Zofię Leśniowską komendantką główną, a Marię Leśniakową zastępczynią komendantki głównej Pomocniczej Służby Kobiet. Obie podlegały ministrowi spraw wojskowych w kwestiach dotyczących tej służby poprzez szefa Wydziału Wojskowej Służby Pomocniczej oraz szefa Biura Ogólno Organizacyjnego. Minister miał dodatkowo uregulować sprawy nadania stopni i statutu Pomocniczej Służby Kobiet.
18 listopada
w Glasgow (Wielka Brytania) podniesiono banderę na ORP „Orkan”.
20 listopada
sformowano 101 Kompanię Amunicyjną.
25 listopada
Polski Ośrodek Lotniczy w Blackpool (Wielka Brytania) zmienił nazwę na Delegaturę Inspektoratu PSP.
== Grudzień ==
przeprowadzono akcje odwetowe za wysiedlenia ludności polskiej na Zamojszczyźnie.
7 grudnia
gen. Stefan Rowecki objął obowiązki Delegata Ministra Obrony Narodowej w Kraju.
12 grudnia
Naczelny Wódz zatwierdził przysięgę Armii Krajowej.
podniesiono banderę na okręcie podwodnym ORP „Dzik”.
30 grudnia
pod Wojdą Bataliony Chłopskie odniosły zwycięstwo w bitwie z niemiecką żandarmerią.
31 grudnia
piloci PSP na Zachodzie zestrzelili 500-ny niemiecki samolot Fw 190, co miało miejsce dzięki ppor. pil. Henrykowi Pietrzakowi, natomiast 501-go Fw 190 zestrzelił por. pil. Zdzisław Langhamer, obaj zostali odznaczeni Krzyżami Walecznych.
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
Marian Kukiel: Pismo L.dz. 2459/PSW/42 z 16 listopada 1942 roku. [w:] Kancelaria Przyboczna Naczelnego Wodza, Akta jawne, X 1941 – III 1943, sygn. A.XII.1/7 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1942. [dostęp 2017-01-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-01)].
Andrzej Chmielarz, Grzegorz Jasiński: Armia Krajowa: 1939–1945. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2011. ISBN 978-83-62345-63-2. Brak numerów stron w książce.
Krzysztof Komorowski (red.): Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009. ISBN 978-83-7399-353-2. Brak numerów stron w książce.
Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. Brak numerów stron w książce.
Okręg Warszawa-Miasto ZWZ i Okręg Warszawski ZWZ-AK: dokumenty 1940–1943: archiwum „Drapacza” ze Skrzynki „Ali”. Mariusz Olczak (oprac.) Marek Strok (oprac.). T. I. Warszawa: Agencja Wydawnicza „Egros” s.c. ISBN 978-83-63957-71-1.
Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975. Brak numerów stron w książce.
Władysław W. Kurkiewicz, Adam A. Tatomir, Wiesław W. Żurawski: Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.
Wykaz poległych i zmarłych żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na obczyźnie w latach 1939-1946. Londyn: Instytut Historyczny im. gen. Sikorskiego, 1952.