Kalendarium Wojska Polskiego 1941 – ta strona przedstawia kluczowe wydarzenia związane z Wojskami Polskimi w roku 1941.
1941
Polskie dywizjony myśliwskie PSP wykonały 12 902 loty bojowe, zestrzeliły 198 niemieckich samolotów, a 52 zestrzelenia uznano za prawdopodobne oraz uszkodziły 57 maszyn.
Styczeń
1 stycznia
Powstał wstęp do polskiego Sztabu Dowództwa Lotnictwa Bombowego, który miał swoją siedzibę w postaci placówki polskiego oficera łącznikowego przy Dowództwie Lotnictwa Bombowego RAF Bomber Command. 29 stycznia tę placówkę objął płk pil. Stanisław Karpiński.
4 stycznia
Podpisano umowę pomiędzy Polską a Francją, dotyczącą odbudowy sił zbrojnych oraz lotnictwa.
Kontradmirał Jerzy Świrski został odznaczony przez rząd brytyjski Orderem Łaźni za swoje zasługi w walce z wspólnym wrogiem.
ORP „Piorun” uczestniczył w konwoju do Islandii, którego powrót odbył się 22 stycznia 1941 roku.
8 stycznia
Na lotnisku Acklington powstał 315 Dywizjon Myśliwski „Dębliński”, na którego czoło stanął mjr pil. Stanisław Pietraszkiewicz.
19 stycznia
Marynarce Wojennej przekazano okręt podwodny ORP „Sokół”.
22 stycznia
Komendant główny Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz dotyczący apolityczności organizacji.
Luty
14 lutego
Naczelny Wódz, generał Władysław Sikorski, nakazał intensyfikację działań sabotażowych.
15 lutego
Na lotnisku Pembrey powstał 316 Dywizjon Myśliwski „Warszawski”, którego pierwszym dowódcą został kpt. pil. Juliusz Frey.
16 lutego
Wykonano pierwszy zrzut „cichociemnych”.
20 lutego
Na lotnisku Acklington zorganizowano 317 Dywizjon Myśliwski „Wileński”, a jego dowództwo objął mjr pil. Stanisław Brzezina.
Marzec
Utworzono Kierownictwo Walki Cywilnej.
11 marca
Naczelny Wódz i Minister Spraw Wojskowych, generał dywizji Władysław Sikorski, podpisał rozkaz L.dz. 555/tjn./O.I./Og.Org./41, który dotyczył organizacji Naczelnych Władz Sił Zbrojnych oraz Centralnych Instytucji Wojskowych. Zgodnie z tym dokumentem, „uprawnienia Naczelnego Wodza i Ministra Spraw Wojskowych w czasie wojny określał dekret Prezydenta RP z dnia 1 września 1939 roku (…) zasady, na jakich Naczelny Wódz sprawował dowództwo nad Polskimi Siłami Zbrojnymi na terenie Imperium Brytyjskiego, ZSRR i krajów sprzymierzonych, ustalały umowy zawarte z rządami tych państw.” Rozkaz wszedł w życie z dniem ogłoszenia i unieważnił wcześniejszy rozkaz L.dz. 397/tjn./O.I./Og.Org./40 z 30 sierpnia 1940 roku dotyczący organizacji Naczelnych Władz Sił Zbrojnych.
22 marca
Dywizjony 300 i 301 po raz pierwszy wzięły udział w nalocie bombowym na Berlin.
23 marca
Generał Władysław Sikorski przebywał z wizytą w Stanach Zjednoczonych.
Kwiecień
5 kwietnia
W Ottawie ogłoszono deklarację polsko-kanadyjską w sprawie utworzenia Polskich Sił Zbrojnych w Kanadzie, które miały służyć poza Oceanem, w Europie.
15 kwietnia
Na lotnisku Northolt powstało 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie.
13 kwietnia
NKWD aresztowało generała Nikodema Sulika, komendanta Okręgu Wilno.
20 kwietnia
Marynarce Wojennej przekazano niszczyciel HMS „Silverton”.
21 kwietnia
Generał Sosnkowski przekazał Brytyjczykom informacje zdobyte przez Związek Walki Zbrojnej dotyczące koncentracji wojsk niemieckich przygotowujących się do ataku na ZSRR.
25 kwietnia
Dywizjony 304 i 305 po raz pierwszy wzięły udział w nalocie na Rotterdam.
Maj
Na dworcu kolejowym w Charkowie zmarł płk dypl. Marian Mochnacki, były dowódca XIII Brygady Kawalerii w Płocku.
10 maja
Komendant Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz dotyczący odbudowy sił zbrojnych.
22 maja
Na niszczycielu ORP „Krakowiak” podniesiono banderę.
26 maja
W zatopieniu pancernika „Bismarck” brał udział polski kontrtorpedowiec „Piorun”.
30 maja
Marynarce Wojennej przekazano niszczyciel eskortowy HMS „Oakley”.
Czerwiec
20 czerwca
Generał Władysław Sikorski podpisał rozkaz o ustanowieniu Znaku Spadochronowego.
22 czerwca
Podczas misji osłonowej wyprawy bombowej, piloci 303 Dywizjonu w rejonie Hazebrouck zestrzelili 8 niemieckich samolotów Me-109 bez strat własnych.
25 czerwca
Związek Walki Zbrojnej stał się oficjalnie częścią Polskich Sił Zbrojnych.
30 czerwca
Na ORP „Gdynia” opuszczono banderę i przekazano ten okręt Polskiej Marynarce Handlowej.
Lipiec
Władze Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie rozpoczęły wydawanie miesięcznika „Myśl Lotnicza” w Londynie, nawiązującego formułą do przedwojennego „Przeglądu Lotniczego”. Czasopismo to było redagowane na wysokim poziomie i ukazywało się do 1946 roku. W pierwszym zespole redakcyjnym znaleźli się: kpt. dypl. Francuzek Kalinowski, kpt. dypl. A. Kasprzyk, por. inż. Tadeusz Królikiewicz oraz kpt. dypl. M. Filipowski (sekretarz).
3–4 lipca
W Moskwie przebywał z wizytą gen. Władysław Sikorski, który zapowiedział udział polskich wojsk w walkach na froncie wschodnim u boku Armii Radzieckiej.
16 lipca
Na Stacji Lotniczej Swinderby Naczelny Wódz, gen. Władysław Sikorski, wręczył PSP sztandar wykonany przez mieszkanki Wilna w okupowanym kraju.
30 lipca
Generał Władysław Sikorski podpisał w Londynie układ pomiędzy emigracyjnym rządem polskim a Związkiem Radzieckim.
Sierpień
4 sierpnia
Generał Władysław Anders objął dowództwo Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR.
14 sierpnia
Podpisano polsko-radziecką umowę wojskową, stanowiącą uzupełnienie układu z 30 lipca 1941, która przewidywała zorganizowanie armii polskiej w ZSRR.
18 sierpnia
Na lotnisku w Exeter powstało 2 Polskie Skrzydło Myśliwskie, którego pierwszym dowódcą został mjr pil. Stanisław Brzezina.
20 sierpnia–10 grudnia
Brygada Karpacka uczestniczyła w obronie Tobruku.
Wrzesień
Utworzono Wachlarz, a w skład Związku Walki Zbrojnej weszły Tajna Armia Polska oraz Konfederacja Zbrojna. Powstał Związek Walki Wyzwoleńczej, którego pionem wojskowym kierował Marian Spychalski.
6 września
Pułkownik dyplomowany Janusz Albrecht popełnił samobójstwo.
23 września
W Kingseraig w Szkocji utworzono 1 Polską Samodzielną Brygadę Spadochronową, której dowódcą został płk Stanisław Sosabowski.
Październik
9 października
Naczelny Wódz, gen. Sikorski, przekształcił 4 Kadrową Brygadę Strzelców w 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową.
10 października
Generał Sikorski wydał polecenie zorganizowania sieci wywiadu na tyłach frontu wschodniego.
30 października
Komendant Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz dotyczący podstaw prowadzenia akcji scaleniowej.
Listopad
4 listopada
W New London na okręcie podwodnym ORP „Jastrząb” podniesiono polską banderę.
7 listopada
Odbył się pierwszy lot załogi polskiej przy brytyjskim 138 Dywizjonie z Wielkiej Brytanii do okupowanej Polski, mający na celu dokonanie zrzutów dla Armii Krajowej. W powiecie skierniewickim zrzucono „cichociemnego” majora Jana Piwnika ps. „Ponury”.
Grudzień
Komendant główny Związku Walki Zbrojnej wydał rozkaz nr 54, dotyczący zasad i celów organizacji.
11 grudnia
Cztery dni po japońskim ataku na amerykańską bazę Pearl Harbor, Prezydent RP Władysław Raczkiewicz ogłosił, że Rzeczpospolita Polska znalazła się w stanie wojny z Imperium Japońskim → Atak na Pearl Harbor.
Przypisy
Bibliografia
Andrzej Chmielarz, Grzegorz Jasiński: Armia Krajowa: 1939–1945. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2011. ISBN 978-83-62345-63-2. Brak numerów stron w książce.
Krzysztof Komorowski (red.): Boje Polskie 1939 – 1945; poradnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona Spółka Akcyjna, 2009. ISBN 978-83-7399-353-2. Brak numerów stron w książce.
Jerzy Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. Brak numerów stron w książce.
Kazimierz Sobczak [red.]: Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975. Brak numerów stron w książce.
Władysław W. Kurkiewicz, Adam A. Tatomir, Wiesław W. Żurawski: Tysiąc lat dziejów Polski; Kalendarium, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.
Różne m.in. sprawy wojskowe, legion żydowski, zatrudnianie obywateli polskich. [w:] Dokumenty Prezydium Rady Ministrów. Archiwum Kancelarii 1939 – 1990, sygn. PRM.K.10 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1941. [dostęp 2017-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)].