Kalendarium Wojska Polskiego 1937 – najważniejsze wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1937.
1937
W roku tym miała miejsce reorganizacja wojskowego szkolnictwa lotniczego:
Utworzono Komendę Grupy Szkół w Warszawie, na czele której stanął płk obs. Stefan Sznuk; pod jej nadzór trafiły wszystkie szkoły lotnicze.
Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie zostało przekształcone w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 1.
Centrum Wyszkolenia Podoficerów Lotnictwa w Bydgoszczy zmieniło nazwę na Centrum Wyszkolenia Lotnictwa nr 2.
W kilku eskadrach liniowych zaczęły być wykorzystywane samoloty PZL-23 „Karaś”.
Styczeń
15 stycznia
W Ministerstwie Spraw Wojskowych powołano Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej, którego dowódcą oraz Inspektorem Obrony Powietrznej Państwa został generał brygady Józef Zając. Dowódca OPL podlegał bezpośrednio Ministrowi Spraw Wojskowych.
Luty
10 lutego
Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru dla 3 batalionu strzelców w Rembertowie.
20 lutego
Minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki, ustalił:
- datę święta 3 batalionu strzelców na 24 maja;
- zmienił datę święta 6 pułku strzelców konnych z 8 grudnia na 20 maja;
- zmienił datę święta 32 dywizjonu artylerii lekkiej z 6 czerwca na 24 maja;
- zmienił datę święta 1 pułku artylerii najcięższej z 25 września na 11 sierpnia;
- nadał 11 Dywizji Piechoty nazwę wyróżniającą „Karpacka”.
Marzec
16 marca
We Lwowie zmarł rotmistrz 6 pułku strzelców konnych, Jan Gwalbert Edward Ziembicki.
18 marca
Wszedł w życie dekret Prezydenta RP z dnia 12 marca 1937 roku dotyczący służby wojskowej oficerów. Artykuł 1 brzmiał: „Siły zbrojne stoją na straży bezpieczeństwa i praw zwierzchniczych Rzeczypospolitej Polskiej. Wskrzeszone niezłomną wolą Wodza Narodu, Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, oraz wysiłkiem i ofiarą najlepszych synów Ojczyzny mają wcielać w życie Jego wskazania i cnoty rycerskie”.
Wraz z wejściem w życie niniejszego dekretu straciły moc obowiązującą:
- ustawa z dnia 23 marca 1922 roku o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów Wojska Polskiego,
- ustawa z dnia 20 czerwca 1924 roku o podstawowych obowiązkach i prawach oficerów polskiej marynarki wojennej, z wyjątkiem korpusu rzeczno-brzegowego do czasu jego stopniowego zlikwidowania,
- wszystkie przepisy dotyczące przedmiotów unormowanych niniejszym dekretem.
Oficerowie zawodowi zostali przemianowani na oficerów służby stałej. Dzień 19 marca ustanowiono jako datę ogłoszenia mianowania na wyższe stopnie oficerów służby stałej w czasie pokoju, z wyjątkiem oficerów mianowanych w związku z przeniesieniem w stan spoczynku; 19 marca był dniem imienin marszałka Józefa Piłsudskiego, co przyczyniło się do jego kultu. Tego samego dnia imieniny obchodził także marszałek Edward Śmigły-Rydz.
19 marca
Prezydent RP awansował na generała brygady pięciu pułkowników: Brunona Olbrychta, Stanisława Kozickiego, Juliusza Kleeberga, Zygmunta Piaseckiego i Janusza Beaurain.
20 marca
W Otwocku zmarł pułkownik lotnictwa inżynier Michał Brunon Tłuchowski, kierownik Fabrykacji Lotniczej Dowództwa Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości.
Kwiecień
1 kwietnia
Minister spraw wojskowych wydał rozkaz Dep. Dow. Og. 1820. Org. Tj. nadający z dniem 1 kwietnia 1937 roku następujące nazwy wielkim jednostkom kawalerii:
- 1 Brygada Kawalerii → Mazowiecka Brygada Kawalerii,
- 2 Samodzielna Brygada Kawalerii → Kresowa Brygada Kawalerii,
- 3 Samodzielna Brygada Kawalerii → Wileńska Brygada Kawalerii,
- 5 Samodzielna Brygada Kawalerii → Krakowska Brygada Kawalerii,
- 6 Samodzielna Brygada Kawalerii → Podolska Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Baranowicze” → Nowogródzka Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Białystok” → Podlaska Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Bydgoszcz” → Pomorska Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Poznań” → Wielkopolska Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Równe” → Wołyńska Brygada Kawalerii,
- Brygada Kawalerii „Suwałki” → Suwalska Brygada Kawalerii,
- 2 Dywizja Kawalerii → Dywizja Kawalerii.
Numer 10 Brygada Kawalerii pozostała bez zmian, a trzy brygady kawalerii: 12, 13 i 17 zostały rozformowane.
12 kwietnia
Minister Spraw Wojskowych zmienił datę święta 7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu z 12 stycznia na 20 lipca oraz zmienił daty świąt dla innych pułków:
- 9 pułku artylerii ciężkiej we Włodawie: z 8 września na 29 czerwca,
- 37 pułku piechoty ziemi łęczyckiej w Kutnie: na „37 Łęczycki Pułk Piechoty im. ks. Józefa Poniatowskiego”,
- I batalionu 49 pułku piechoty w Kołomyi: na „huculski batalion Legionów Polskich”.
22 kwietnia
Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru dla 63 pułku piechoty w Toruniu.
Maj
1 maja
Minister Spraw Wojskowych ustalił datę święta 6 batalionu telegraficznego w Jarosławiu na 29 czerwca oraz wprowadził barwne naramienniki dla uczniów Szkoły Podchorążych Broni Pancernych.
11 maja
Podniesiono banderę na kontrtorpedowcu ORP „Grom”, który został wcielony do floty Rzeczypospolitej Polskiej.
20 maja
Rozpoczęto dziesiąty rejs szkolny ORP „Iskra”.
23 maja
Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru dla:
- Szkoły Podchorążych Łączności w Zegrzu,
- pułku radiotelegraficznego w Warszawie,
- 1 batalionu telegraficznego w Zegrzu,
- 5 batalionu telegraficznego w Krakowie,
- 6 batalionu telegraficznego w Jarosławiu,
- 7 batalionu telegraficznego w Poznaniu.
28 maja
Minister Spraw Wojskowych nadał nazwy łodziom podwodnym marynarki wojennej w budowie: „Sęp” oraz „Orzeł”. Zezwolił także oficerom służby stałej na przynależność do Towarzystwa Opieki nad Zdolną a Niezamożną Młodzieżą „TOM”. Zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych dla Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie oraz 8 batalionu pancernego w Bydgoszczy. Powołał przy Wojskowym Biurze Historycznym w Warszawie Komisję Kwalifikacyjną Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Zarządził, aby żołnierze Oddziału Zamkowego Prezydenta RP, zamkowej kolumny samochodowej oraz zamkowego plutonu żandarmerii nosili emblemat przedstawiający godło państwowe na naramiennikach kurtek i płaszczy. Zezwolił oficerom i podoficerom zawodowym na noszenie do 1 maja 1938 roku posiadanych płaszczy jednorzędowych starego typu, ale wyłącznie podczas ćwiczeń w terenie. Ustalono również sposób noszenia białej broni bocznej (kordzik, bagnet) przez żołnierzy broni pancernych. 11 pułkowi ułanów w Ciechanowie nadano nazwę wyróżniającą „ułanów legionowych”, a Marszałek Edward Śmigły-Rydz został ustanowiony honorowym Szefem Pułku. 25 pułkowi artylerii lekkiej w Kaliszu nadano nazwę wyróżniającą „Ziemi Kaliskiej”, a koszarom 10 pułku piechoty w Łowiczu nadano nazwę „Koszary imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”.
Czerwiec
19 czerwca
Minister Spraw Wojskowych przesunął datę święta pułkowego 54 pułku piechoty z 11 kwietnia na 28 czerwca oraz zatwierdził wzory i regulaminy odznak pamiątkowych pod nazwą: znak wojsk łączności, 1 batalionu telegraficznego, 6 batalionu telegraficznego, 1 batalionu mostów kolejowych, Szkoły Podchorążych Łączności.
24 czerwca
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla 1 batalionu morskiego.
28 czerwca
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych, na podstawie art. 63 ust. (1) ustawy konstytucyjnej oraz art. 2 § 1 dekretu z dnia 9 maja 1936 r. o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi, nadał 57 pułkowi piechoty wielkopolskiej nazwę: „57 Pułk Piechoty Karola II Króla Rumunii”.
Lipiec
1 lipca
Generał brygady Stanisław Miller został mianowany na stanowisko generała do spraw artyleryjskich przy Generalnym Inspektorze Sił Zbrojnych.
17 lipca
Minister Spraw Wojskowych zmienił datę święta pułkowego 18 pułku artylerii lekkiej z 26 września na 6 czerwca.
Sierpień
5 sierpnia
Minister Spraw Wojskowych nadał 1 pułkowi artylerii przeciwlotniczej nazwę: „1 pułk artylerii przeciwlotniczej im. Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza” oraz zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 15 pułku ułanów poznańskich.
8 sierpnia
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla Szkoły Podchorążych Lotnictwa.
20 sierpnia
W Sadkowie utworzono Szkołę Podchorążych Rezerwy Lotnictwa dla personelu latającego, której komendantem został major pilot Alfons Beseliak.
23 sierpnia
Minister Spraw Wojskowych zmienił datę święta pułkowego 13 pułku artylerii lekkiej z 9 września na 13 sierpnia.
Wrzesień
W Legionowie k. Warszawy odbył się pierwszy Wojskowy Kurs Spadochronowy.
3 września
W czasie manewrów wojskowych w Wieliszewie k. Legionowa, w obecności 10 tys. widzów z Warszawy, zrealizowano pierwszy desant spadochronowy wykonany przez 60 skoczków.
25 września
Minister Spraw Wojskowych skreślił ORP „Sławomir Czerwiński” oraz hulk „Lwów” z listy okrętów i statków wojennych floty. Ustalono datę święta pułkowego 1 dywizjonu pomiarów artylerii na 1 października oraz zmieniono datę święta pułkowego 28 pułku artylerii lekkiej z 7 września na 6 czerwca. Zatwierdzono wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 1 dywizjonu pomiarów artylerii oraz 1 batalionu morskiego. Utworzono Wojskowy Sąd Marynarski z siedzibą w Gdyni. 72 pułkowi piechoty nadano nazwę: „72 pułk piechoty imienia pułkownika Dionizego Czachowskiego”, Korpusowi Kadetów nr 2 nadano nazwę: „Korpus Kadetów nr 2 imienia Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza”, a 4 Szpitalowi Okręgowemu nadano nazwę: „4 Szpital Okręgowy imienia generała dywizji doktora Felicjana Sławoja Składkowskiego”. Zatwierdzono marsz ułożony przez por. kplm. Franciszka Gorzelniawskiego jako marsz pułkowy 2 pułku piechoty Legionów.
28 września
Zakończono dziesiąty rejs szkolny ORP „Iskra”; okręt zawinął do portów: Hawr, Lizbona, Cagliari, Casablanca, Ponta Delgada, Cherbourg.
Październik
1 października
Wprowadzono nowy podział terytorialny i składy osobowe jednostek przysposobienia wojskowego oraz wychowania fizycznego na terenach okręgów korpusów, Korpusu Ochrony Pogranicza i Floty Wojennej, zatwierdzony przez ministra spraw wojskowych rozkazem Dep. Dow. Og. 5579/Org. Tj. Jednocześnie minister spraw wojskowych unieważnił dotychczasową organizację i podział terytorialny przysposobienia wojskowego, ogłoszony w Dodatku Tajnym do Dz. Rozk. nr 7/36, poz. 46 wraz z późniejszymi uzupełnieniami i poprawkami.
5 października
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla 2 pułku artylerii lekkiej Legionów.
15 października
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór sztandaru dla 1 pułku artylerii lekkiej Legionów.
17 października
W Wejherowie minister spraw wojskowych, generał dywizji Tadeusz Kasprzycki, w imieniu Prezydenta RP, wręczył sztandar 1 Morskiemu Batalionowi Strzelców.
Na uroczystym posiedzeniu Rady Miejskiej Wejherowa nadano Generalnemu Inspektorowi Sił Zbrojnych, marszałkowi Polski Edwardowi Śmigły-Rydzowi obywatelstwo honorowe miasta Wejherowa. W Warszawie II wiceminister spraw wojskowych, generał brygady inżynier Aleksander Litwinowicz, w imieniu Prezydenta RP, promował na pierwszy stopień oficerski podchorążych Szkoły Podchorążych Sanitarnych. Prymusem został podporucznik Zygmunt Chojecki.
W Drozdowszczyźnie, w 13. rocznicę objęcia służby na granicy, odbyło się poświęcenie kościółka pod wezwaniem św. Trójcy, wybudowanego dzięki wsparciu KOP i ofiarom społeczeństwa gminy prozorockiej, a następnie, w obecności wojewody wileńskiego, Ludwika Bociańskiego, miało miejsce uroczyste wręczenie Batalionowi KOP „Podświle” karabinu maszynowego, ufundowanego przez miejscową ludność w ramach zbiórki FON.
26 października
Minister Spraw Wojskowych zatwierdził:
- nowy wzór odznaki pamiątkowej 2 pułku artylerii lekkiej Legionów,
- wzór i regulamin odznaki naukowej Wyższej Szkoły Lotniczej.
Listopad
2 listopada
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził:
- wzór sztandaru dla 8 pułku artylerii lekkiej,
- wzór sztandaru dla 6 dywizjonu artylerii konnej.
4 listopada
Przy Sztabie Głównym powołano Sztab Lotniczy, a pułkownik obserwator Stanisław Ujejski został jego szefem.
6 listopada
Major pilot Stanisław Skarżyński otrzymał od Międzynarodowej Federacji Lotniczej (FAI) „Medal Bleriota” za przelot Atlantyku Południowego.
23 listopada
Minister Spraw Wojskowych zatwierdził nowy wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 41 suwalskiego pułku piechoty im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim nadano nazwę: „Wołyńska Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego”, a Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii w Zambrowie nadano nazwę: „Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. gen. Józefa Bema”.
24 listopada
Prezydent RP podpisał dekret dotyczący znaków wojska i marynarki wojennej. Zgodnie z jego zapisami:
- znakiem w wojsku były: sztandar, flaga i szachownica lotnicza;
- znakiem w marynarce wojennej była: bandera wojenna, znak dowódcy okrętu i proporzec marynarki wojennej;
- oznaczeniem w wojsku były: proporce i buńczuki, znaki dowódców oraz znaki oddziałowe, chorągiewki i płomienie;
- oznaczeniem w marynarce wojennej były flagi i proporczyki dowódców oraz inne flagi i proporczyki;
- flagami w wojsku były: flaga wojskowych statków żeglugi śródlądowej, flaga wojskowych portów lotniczych oraz wojskowa flaga balonowa;
- prawo posiadania sztandaru przysługiwało wyłącznie formacjom liniowym wojska, oddziałom lądowym marynarki wojennej oraz szkołom kształcącym oficerów służby stałej lub podoficerów zawodowych;
- sztandar składał się z płatu, orła, drzewca i kokardy.
Dekret określał wzory znaków i wszedł w życie z dniem ogłoszenia – 28 stycznia 1938 roku.
25 listopada
Na kontrtorpedowcu ORP „Błyskawica” podniesiono banderę, włączając go do floty Rzeczypospolitej Polskiej.
Grudzień
4 grudnia
Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru dla:
- 10 pułku kaniowskiego artylerii lekkiej w Łodzi,
- 16 pułku artylerii lekkiej w Grudziądzu,
- 18 pułku artylerii lekkiej w Łomży,
- 21 pułku artylerii lekkiej w Białej,
- 32 dywizjonu artylerii lekkiej w Rembertowie,
- Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu.
10 grudnia
Prezydent RP zatwierdził wzór sztandaru dla:
- 4 pułku artylerii lekkiej w Inowrocławiu,
- 6 pułku artylerii lekkiej w Krakowie,
- 19 pułku artylerii lekkiej w Nowej Wilejce, Mołodecznie i Lidzie,
- 25 pułku artylerii lekkiej Ziemi Kaliskiej w Kaliszu,
- 31 pułku artylerii lekkiej w Toruniu,
- 11 dywizjonu artylerii konnej w Bydgoszczy.
I Wiceminister Spraw Wojskowych, generał brygady Janusz Głuchowski, wprowadził do użytku służbowego regulamin artylerii przeciwlotniczej „Działoczyny przy 40 mm armacie przeciwlotniczej wz. 1936”.
Przypisy
Bibliografia
- Dzienniki Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1937.
- Eugeniusz Kozłowski, Wojsko Polskie 1936–1939. Próby modernizacji i rozbudowy, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1964.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1. Brak numerów stron w książce.
- Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5. Brak numerów stron w książce.