1935

Wydarzenia w Polsce

6 stycznia – w krakowskim Teatrze Starym rozpoczęła się II Światowa Konferencja Syjonistów-Rewizjonistów, w której wzięło udział kilkuset delegatów.

8 stycznia – krakowska rozgłośnia radiowa rozpoczęła nadawanie programów na fali 293,5 m (1022 kHz).

10 stycznia – miało miejsce wodowanie trałowca ORP „Mewa”.

13 stycznia – aresztowanie ppor. mar. Wacława Śniechowskiego, który od lipca 1932 roku współpracował z Abwehrą; skazany przez Sąd Wojskowy na karę śmierci, wyrok wykonano w marcu 1935 roku.

15 stycznia:

• uruchomienie regionalnej rozgłośni radiowej w Toruniu (ósma rozgłośnia radiowa w kraju).
• pierwszy lot samolotu RWD-13.

16 stycznia – w Senacie RP Wiktor Kulerski wygłosił przemówienie zatytułowane „Co to jest państwo?”, w którym ocenił projekt nowej konstytucji.

25 stycznia – Kordian Józef Zamorski został komendantem głównym Policji Państwowej.

31 stycznia – samolot Junkers Ju 52, należący do linii lotniczych Deutsch-Russischen Luftverkehrsgesellschaft, rozbił się podczas podchodzenia do międzylądowania na lotnisku w Szczecinie-Dąbiu; zginęło 11 osób.

7 lutego – podpisano układ handlowy pomiędzy Polską a Wielką Brytanią.

8 lutego – miała miejsce premiera filmu „Antek policmajster”.

Luty – uruchomiono bezpośrednie połączenie telefoniczne między Warszawą a Rygą.

13 marca – rozłam w Kościele Mariawickim, co doprowadziło do powstania dwóch niezależnych denominacji: Kościoła Starokatolickiego Mariawitów z siedzibą w Płocku oraz Kościoła Katolickiego Mariawitów z siedzibą w Felicjanowie.

22 marca – Ustka uzyskała prawa miejskie.

23 marca:

• Sejm uchwalił konstytucję kwietniową, która miesiąc później została podpisana przez prezydenta Ignacego Mościckiego.
• trzęsienie ziemi o sile 4,3° w skali Richtera w rejonie Czarnego Dunajca.

28 marca – powstał trzeci rząd Walerego Sławka, który funkcjonował do 12 października 1935 roku.

1 kwietnia – powstała Mała Orkiestra Polskiego Radia.

7 kwietnia – NSDAP wygrała ostatnie wybory do Vollkstagu Wolnego Miasta Gdańska.

23 kwietnia – prezydent Ignacy Mościcki podpisał nową konstytucję, znaną jako konstytucja kwietniowa.

24 kwietnia – weszła w życie konstytucja kwietniowa.

4 maja – marszałek Józef Piłsudski, będący w ciężkim stanie, został na własną prośbę przewieziony z kwatery w Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych do Belwederu.

12 maja:

• zmarł marszałek Józef Piłsudski.
• na znak żalu po jego śmierci ogłoszono żałobę narodową.

18 maja – w Krakowie zakończyły się uroczystości pogrzebowe Józefa Piłsudskiego.

20 maja – Uniwersytet Warszawski przyjął imię Józefa Piłsudskiego.

16 czerwca – na Walnym Zebraniu Naczelnej Izby Lekarskiej przyjęto Zbiór zasad deontologii lekarskiej, co stanowi pierwszy kodeks etyki lekarskiej w niepodległej Polsce.

28 czerwca – uchwalono nową ordynację wyborczą.

6–7 lipca – XVI Mistrzostwa Polski mężczyzn w lekkiej atletyce. Cztery zwycięstwa odniósł Klemens Biniakowski: 200 m – 23,0 s.; 400 m – 50,1 s.; 4 × 100 m – 44,5 s.; 4 × 400 m – 3:31,4 s.

10 lipca – rozwiązano Sejm i Senat.

24 lipca – średniodystansowiec Kazimierz Kucharski ustanowił rekord Polski w biegu na 800 m, osiągając wynik 1:51,6 s.

Lipiec – podjęto decyzję o wzniesieniu w Krakowie kopca Józefa Piłsudskiego.

1 sierpnia – w Tatrach rozpoczęto budowę kolejki linowej na Kasprowy Wierch.

4 sierpnia – w Warszawie sprinterka Stanisława Walasiewicz ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 23,6 s.

28 sierpnia – w Warszawie płotkarz Władysław Niemiec pobił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 15,3 s.

3 września:

• w porcie w Gdyni statek szkolny „Dar Pomorza” zakończył rejs dookoła świata.
• w Warszawie ukazał się pierwszy numer tygodnika naukowo-technicznego „Młody Zawodowiec”.

7 września – do Krakowa przyjechała wycieczka członków francuskiego Towarzystwa Przyjaciół Polski, którzy przywieźli ziemię z pól bitewnych pod Verdun i Artois, złożoną na kopcu Piłsudskiego.

8 września – odbyły się wybory do Sejmu.

15 września:

• przeprowadzono wybory do Senatu.
• polska załoga (kpt. Zbigniew Burzyński, por. Wł. Wysocki) po raz trzeci z rzędu wygrała Puchar Gordona Bennetta, zdobywając go na stałe.
• transatlantyk MS Piłsudski wyruszył w swój dziewiczy rejs.

25 września – miała miejsce premiera filmu „Dwie Joasie”.

13 października – powstał rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego.

25 października:

• premiera filmu „Rapsodia Bałtyku”.
• prezydent Ignacy Mościcki otworzył schronisko górskie ZHP „Głodówka” (Pogórze Spisko-Gubałowskie).

30 października – rozwiązano Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR).

12 listopada – spadł meteoryt Łowicz.

7 grudnia – w Krakowie zakończono budowę gmachu Akademii Górniczej, jednej z największych budowli w Polsce o objętości 110 tys. m³, której budowa trwała niemal 14 lat z przerwami. Od 1929 roku w nieukończonym gmachu odbywały się zajęcia ze studentami.

12 grudnia – miała miejsce premiera filmu „Kochaj tylko mnie”.

29 grudnia – Zofia Nałkowska otrzymała państwową nagrodę za całokształt pracy pisarskiej za rok 1935.

Wydarzenia na świecie

Styczeń – cesarz Etiopii Hajle Syllasje I założył militarną szkołę w Holeta.

1 stycznia:

• z połączenia dwóch włoskich kolonii, okręgu wokół Trypolisu i Cyrenajki, powstał zalążek państwa Libia.
• Wilhelm Canaris został szefem niemieckiego wywiadu wojskowego – Abwehry.

3 stycznia – w New Jersey rozpoczął się proces Bruno Richarda Hauptmanna, oskarżonego o porwanie i zamordowanie syna Charlesa Lindbergha.

4 stycznia – w trzęsieniu ziemi o sile 6,4 stopnia w skali Richtera na tureckich wyspach Avşa i Marmara zginęło 5 osób, a 30 zostało rannych.

7 stycznia – włoski premier Benito Mussolini i francuski minister spraw zagranicznych Pierre Laval zawarli porozumienie, w którym obie strony zobowiązały się do respektowania swoich kolonialnych roszczeń.

11 stycznia – Amelia Earhart jako pierwsza samotnie przelot z Hawajów do Kalifornii.

13 stycznia – w Saarze odbył się plebiscyt w sprawie przyłączenia do Niemiec, w którym 90,3% głosujących opowiedziało się za przyłączeniem.

16 stycznia – w mediolańskiej La Scali miała miejsce premiera opery Pietro Mascagniego – Neron.

19 stycznia – amerykańska firma Coopers Inc. (obecnie Jockey International) wprowadziła do sprzedaży slipy.

24 stycznia – w Newark w stanie New Jersey firma Gottfried Krueger Brewing Company wypuściła na rynek pierwsze piwo w puszce aluminiowej.

28 stycznia – Islandia jako pierwszy kraj zalegalizowała aborcję w przypadkach zagrażających zdrowiu matki.

1 lutego – Hagia Sophia w Stambule, uznawana za wspaniały obiekt architektury pierwszego tysiąclecia, została przekształcona w muzeum.

2 lutego – Leonard Keeler przeprowadził w Portage w Wisconsin pierwsze badanie wykrywaczem kłamstw.

3 lutego – Sylvain Julien Victor Arend odkrył planetoidę Wawel.

11 lutego – w marokańskiej miejscowości Ifrane odnotowano najniższą temperaturę powietrza w Afryce –23,9 °C.

12 lutego – amerykański sterowiec USS „Macon” rozbił się i zatonął podczas sztormu u wybrzeży Kalifornii; zginęło 2 z 76 członków załogi.

13 lutego – Bruno Richard Hauptmann został uznany winnym i skazany na śmierć za porwanie i zamordowanie syna Charlesa Lindbergha.

15 lutego – w niemieckim piśmie medycznym „Deutsche Medizinische Wochenschrift” opublikowano serię artykułów autorstwa Gerharda Domagka dotyczących odkrycia i klinicznych prób Prontosilu, jednego z pierwszych skutecznych leków bakteriobójczych.

17 lutego – Niemcy wprowadziły 8-godzinny dzień pracy.

20 lutego – Caroline Mikkelsen, żona kapitana norweskiego statku wielorybniczego, została pierwszą kobietą, która postawiła stopę na Antarktydzie.

22 lutego – zabroniono lotów samolotom nad Białym Domem.

23 lutego – Paragwaj wystąpił z Ligi Narodów.

26 lutego – w Niemczech utworzono lotnictwo wojskowe – Luftwaffe.

27 lutego – odbyła się 7. ceremonia wręczenia Oscarów.

28 lutego – amerykański chemik Wallace Carothers wynalazł nylon.

Marzec:

• w Niemczech wprowadzono regularny program telewizyjny.
• w Grecji pod przywództwem gen. Anastasiosa Papoulasa miała miejsce nieudana próba obalenia rządu, w wyniku której generał został pojmany i skazany na śmierć za zdradę.

1 marca – Zagłębie Saary powróciło do Niemiec.

2 marca:

• król Syjamu Prajadhipok (Rama VII) abdykował, a jego miejsce zajął 9-letni bratanek Ananda Mahidol (Rama VIII).
• Prosiak Porky zadebiutował w serii krótkich animowanych filmów „Zwariowane melodie” (ang. Looney Tunes).

6 marca – ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Das Schwarze Korps”, oficjalnego organu Schutzstaffel (SS).

8 marca – w Tokio zmarł pies Hachikō, który przez 10 lat czekał na stacji metra na swojego właściciela po jego śmierci.

9 marca – Niemcy oficjalnie przyznały się do posiadania zabronionego traktatem wersalskim lotnictwa wojskowego.

11 marca:

• rozpoczął działalność Bank Kanady.
• w Wielkiej Brytanii ukazała się powieść „Córka proboszcza” George’a Orwella.

15 marca – służbę wojskową w armii francuskiej wydłużono do 24 miesięcy.

16 marca:

• Adolf Hitler ogłosił, że Niemcy będą się zbroić, co było równoznaczne z zerwaniem traktatu wersalskiego.
• wprowadzono w Niemczech obowiązkową służbę wojskową, co również było jednoznaczne z zerwaniem traktatu wersalskiego. Powstał Wehrmacht.

19 marca – w Nowym Jorku w dzielnicy Harlem miały miejsce rozruchy na tle rasowym.

20 marca:

• Johan Nygaardsvold został premierem Norwegii.
• odbył się pierwszy lot amerykańskiego myśliwca Grumman F3F.

21 marca – zmieniono nazwę Persji na Iran.

25 marca – Paul van Zeeland został premierem Belgii.

28 marca – miała miejsce premiera filmu propagandowego „Triumf woli”, nakręconego przez Leni Riefenstahl w 1934 roku podczas zjazdu NSDAP w Norymberdze.

1 kwietnia – w Niemczech wprowadzono zakaz działalności Świadków Jehowy, co rozpoczęło ich masowe aresztowania.

14 kwietnia – przez stany Nowy Meksyk, Kolorado i Oklahomę przeszła wielka burza piaskowa, której skutki upamiętnił amerykański pieśniarz folk Woody Guthrie w przeboju „Ballada o czaszy kurzu” (ang. Dust bowl ballads).

15 kwietnia – dokonano oblotu samolotu torpedowo-bombowego Douglas TBD Devastator.

17 kwietnia:

• Rada Ligi Narodów uchwaliła rezolucję potępiającą zerwanie przez Niemcy traktatu wersalskiego.
• Sun Myung Moon ogłosił, że doznał objawienia, w którym Jezus nakazał mu ukończenie swej misji sprzed prawie 2000 lat.

21 kwietnia:

• Andrej Toszew został premierem Bułgarii.
• w trzęsieniu ziemi na Tajwanie zginęło 3276 osób, a ponad 12 tys. zostało rannych.

24 kwietnia:

• rozpoczęto piętrzenie wody sztucznego Jeziora Chambon na rzece Romanche w południowo-wschodniej Francji.
• we włoskich Alpach utworzono Park Narodowy Stelvio.

27 kwietnia – w finale Pucharu Anglii w piłce nożnej na stadionie Wembley, Sheffield Wednesday pokonał West Bromwich Albion 4 – 2.

2 maja – Francja i ZSRR zawarły układ o wzajemnej pomocy.

3 maja – Rewda w Rosji uzyskała prawa miejskie.

6 maja – Nowy Ład Gospodarczy (ang. New Deal): w ramach reform ekonomiczno-społecznych wprowadzonych w USA przez prezydenta Roosevelta, powstała nowa agencja rządowa, której celem było tworzenie nowych miejsc pracy (ang. Works Progress Administration – WPA).

11 maja – prapremiera baletu „Harnasie” Karola Szymanowskiego miała miejsce w Pradze.

15 maja – otwarto pierwszą linię moskiewskiego metra.

16 maja – ZSRR zawarł układ o pomocy wzajemnej z Czechosłowacją, co było odpowiedzią na agresywną politykę Niemiec.

18 maja – 52 osoby zginęły w katastrofie lotniczej w Moskwie.

19 maja:

• oddano do użytku pierwszy odcinek autostrady zbudowanej w III Rzeszy, Frankfurt nad Menem-Darmstadt.
• Thomas Edward Lawrence (znany jako Lawrence z Arabii) zginął w wypadku motocyklowym.

21 maja:

• niemiecka marynarka wojenna zmieniła nazwę z Reichsmarine na Kriegsmarine; powstało Oberkommando der Kriegsmarine (Naczelne Dowództwo Marynarki Wojennej).
• w miejsce Reichswehry powstał Wehrmacht.

24 maja:

• książę Fryderyk, późniejszy król Danii, ożenił się z księżniczką szwedzką Ingrid Bernadotte.
• w amerykańskiej lidze baseballu, Major League Baseball, rozegrano pierwszy mecz przy sztucznym oświetleniu pomiędzy zespołami Cincinnati Reds i Philadelphia Phillies na stadionie Crosley Field w Cincinnati.

25 maja – w Ann Arbor, czarnoskóry Amerykanin Jesse Owens ustanowił lub wyrównał 6 rekordów świata w ciągu 72 minut:

• g. 14:45 – bieg na 100 y – 9,4 s. (wyrównał rekord świata)
• skok w dal – 8,13 m (rekord świata, który przetrwał niepobity przez 25 lat)
• 220 y i jednocześnie 200 m po prostej – 20,3 s. (poprawił oba rekordy świata)
• g. 15:57 – 220 y ppł. i jednocześnie 200 m ppł. po prostej – 22,6 s. (poprawił oba rekordy świata)

29 maja – francuski transatlantyk SS „Normandie” wyruszył w swój dziewiczy rejs z Hawru do Nowego Jorku.

31 maja – trzęsienie ziemi o sile 7,1 w skali Richtera zniszczyło miasto Kweta (dzisiejszy Pakistan), pozbawiając życia 40 tys. osób.

1 czerwca:

• Fernand Bouisson został premierem Francji.
• niemiecka Reichswehra oficjalnie zmieniła swoją nazwę na Wehrmacht.

7 czerwca – w Wielkiej Brytanii powstał trzeci rząd Stanleya Baldwina.

9 czerwca – doszło do tajnego porozumienia (porozumienie He-Umezu), w którym rząd Kuomintangu w Chinach przyznał Japończykom kontrolę nad północno-wschodnimi Chinami.

10 czerwca:

• powstał ruch Anonimowych Alkoholików.
• w wojnie o Chaco, wojska paragwajskie pokonały boliwijskie.

11 czerwca – francuski liniowiec pasażerski SS Normandie zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.

12 czerwca:

• Paragwaj i Boliwia podpisały rozejm kończący wojnę o Chaco.
• senator Huey Pierce Long z Luizjany wygłosił najdłuższe przemówienie w historii Senatu w USA, które trwało 15½ godziny i zawierało 150 tys. słów.

13 czerwca:

• co najmniej 90 osób zginęło w wyniku eksplozji w fabryce materiałów wybuchowych w niemieckiej Wittenberdze.
• James Walter Braddock pokonał Maximiliana Adelberta „Madcap Maxie” Baera w walce o tytuł mistrza świata wagi ciężkiej. Walka ta została sportretowana w filmie „Człowiek ringu”.

15 czerwca:

• władze Prus Wschodnich wydały zakaz rozpowszechniania „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza.
• rozpoczęto budowę pancernika Scharnhorst, co było pierwszym dużym okrętem niemieckim po złamaniu ograniczeń traktatu wersalskiego.

18 czerwca – Wielka Brytania zawarła z Niemcami układ o ograniczeniu zbrojeń na morzu, przyznając Niemcom prawo do posiadania do 35% tonażu brytyjskiej floty nawodnej i do 45% tonażu floty podwodnej.

26 czerwca – w III Rzeszy wydano zarządzenie o obowiązkowej sześciomiesięcznej pracy na rzecz państwa przez mężczyzn w wieku 18–25 lat, co miało być wypełnione poprzez pracę w Reichsarbeitsdienst.

29 czerwca – do służby w niemieckiej Kriegsmarine wszedł pierwszy międzywojenny okręt podwodny U-1.

1 lipca – powstało niemieckie przedsiębiorstwo produkujące autobusy i autokary Gottlob Auwärter GmbH & Co. KG, znane dzisiaj jako Neoplan.

3 lipca – we włoskiej stoczni w Trieście zwodowano statek MS „Batory”.

5 lipca:

• António de Oliveira Salazar stał się de facto dyktatorem faszystowskiej Portugalii.
• prezydent Franklin Delano Roosevelt podpisał akt prawny, który zabezpieczał prawa robotników w sektorze prywatnym (między innymi legalizował zakładanie związków zawodowych).

9 lipca – Niemcy ogłosili program rozbudowy floty wojennej, który obejmował: 2 pancerniki, 2 krążowniki, 16 niszczycieli i 28 okrętów podwodnych (o łącznej wyporności 107 500 ton).

16 lipca:

• w San José w Kostaryce założono klub piłkarski Deportivo Saprissa.
• po raz pierwszy zainstalowano licznik parkingowy do pobierania opłat za parking w Oklahoma City.

24 lipca – fala burz piaskowych i upałów osiągnęła szczyt; w Chicago odnotowano rekordową temperaturę +44 °C (109 °F).

27 lipca – Nowy Ład Gospodarczy: w USA powstała organizacja wspierana przez rząd federalny, która miała na celu wspieranie pisarzy i artystów w czasie kryzysu.

28 lipca – dokonano oblotu bombowca Boeing B-17 Flying Fortress.

13 sierpnia – 111 osób zginęło po runięciu zapory i zatopieniu miast Molare i Ovada we włoskim Piemoncie.

14 sierpnia – Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt podpisał akt prawny, który gwarantował między innymi emerytury, renty inwalidzkie i zasiłki dla bezrobotnych.

16 sierpnia – brytyjsko-duńska wyprawa zdobyła Górę Gunnbjørna, najwyższy szczyt Arktyki (3694 m) na Grenlandii.

29 sierpnia – król Belgów Leopold III Koburg stracił panowanie nad kierownicą w Szwajcarii i uderzył w drzewo; w wypadku zginęła jego żona Astryda, będąca w ciąży z czwartym dzieckiem.

31 sierpnia – radziecki górnik Aleksiej Stachanow podczas jednej zmiany wykonał 1475% normy, wydobywając 102 m³ węgla.

2 września – w czasie obchodzonego w USA Święta Pracy nad Florida Keys przeszedł huragan o niespotykanej sile, kategorii 5, z wiatrem osiągającym prędkość 298 km/h (185 mph); huragan ten pozbawił życia 423 osoby.

10 września – Narodowi Syndykaliści usiłowali przeprowadzić przewrót w Portugalii.

13 września – Howard Hughes ustanowił rekord prędkości podczas lotu samolotem Hughes H-1 Racer, osiągając prędkość 566 km/h (352 mph).

15 września – niemiecki parlament Reichstag podczas wyjazdowego posiedzenia w Norymberdze uchwalił tzw. ustawy norymberskie, które m.in. definiowały obywatelstwo Rzeszy oraz zakazywały małżeństw i stosunków płciowych między Żydami a Niemcami; wprowadzono również nową flagę państwową.

30 września – prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin D. Roosevelt wziął udział w uroczystościach dedykacji zapory wodnej na rzece Kolorado, nazywanej początkowo Boulder Dam, a później Zapora Hoovera.

3 października – wojska włoskie w sile 18 dywizji wkroczyły do Etiopii, co spotkało się z protestami opinii publicznej oraz sankcjami Ligi Narodów.

6 października – Liga Narodów oficjalnie potępiła Włochy za agresję na Abisynię, nakładając na kraj międzynarodowe sankcje gospodarcze.

10 października:

• w Grecji proklamowano monarchię.
• w Niemczech w miejscowości Langenberg tornado zniszczyło drewniany 160-metrowy maszt radiowy, co doprowadziło do zaprzestania budowy drewnianych masztów radiowych.

5 listopada:

• Milan Hodža został premierem Czechosłowacji.
• w USA firma Parker Brothers rozpoczęła sprzedaż gry Monopoly.

6 listopada – dokonano oblotu brytyjskiego myśliwca Hawker Hurricane.

8 listopada:

• Nowy Ład Gospodarczy: przywódcy związków zawodowych z USA i Kanady, przy wsparciu administracji prezydenta Roosevelta, utworzyli Kongres Przemysłowych Organizacji, mający na celu organizowanie wśród robotników przemysłowych związków zawodowych; później organizacja ta weszła w skład Amerykańskiej Federacji Pracowników.
• premiera filmu „Bunt na Bounty”.

14 listopada – w wyborach w Wielkiej Brytanii zwyciężyła Partia Konserwatywna, co umożliwiło ponowne objęcie stanowiska premiera przez Stanleya Baldwina.

15 listopada – Manuel Luis Quezon został prezydentem Filipin.

18 listopada:

• odsłonięto Pomnik Wolności w Rydze.
• Anglik Conrad Reginald Cooke dokonał pierwszego wejścia na siedmiotysięcznik Kabru w Himalajach.

23 listopada – Georgi Kjoseiwanow został premierem Bułgarii.

6 grudnia – Michael Savage został premierem Nowej Zelandii.

9 grudnia – rozpoczęła się konferencja pięciu mocarstw dotycząca zbrojeń morskich (Traktat londyński z 1936 roku).

12 grudnia – w Niemczech przyjęto status organizacji Lebensborn, której celem było „odnowienie krwi niemieckiej” i „hodowla nordyckiej rasy nadludzi”. Prezesem stowarzyszenia został Heinrich Himmler.

14 grudnia:

• Tomáš Garrigue Masaryk zrezygnował z funkcji prezydenta Czechosłowacji z powodu złego stanu zdrowia.
• Australijczyk Jack Metcalfe ustanowił w Sydney rekord świata w trójskoku wynoszący 15,78 m.

17 grudnia – dokonano oblotu samolotu Douglas DC-3.

18 grudnia:

• Edvard Beneš został wybrany na prezydenta Czechosłowacji.
• Samuel Hoare ustąpił ze stanowiska ministra spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, a jego miejsce zajął Anthony Eden.
• w Sri Lance powstała partia socjalistyczna – Lanka Sama Samaja Party.

23 grudnia – odbyło się wodowanie japońskiego lotniskowca „Sōryū”.

26 grudnia – w Wirginii utworzono Park Narodowy Shenandoah.

27 grudnia – Mao Zedong ogłosił manifest, w którym przedstawił strategię walki z japońskim imperializmem, apelując o zjednoczenie w obliczu japońskiej inwazji.

31 grudnia – Charles Darrow opatentował grę planszową Monopoly.

W USA liczba członków związków zawodowych wynosiła 4 mln.

Urodzili się

1 stycznia:

• Edward Brzostowski, polski polityk (zm. 2020)
• Brian G. Hutton, amerykański reżyser i aktor (zm. 2014)

2 stycznia:

• Grzegorz Bryll, polski matematyk (zm. 2017)
• Jocelyn Delecour, francuski lekkoatleta, sprinter
• David McKee, brytyjski pisarz i ilustrator (zm. 2022)

3 stycznia:

• Richard Karp, amerykański informatyk
• Giovanni Lajolo, włoski duchowny katolicki

4 stycznia:

• Dorota Kempka, polska polityk
• Walter Mahlendorf, niemiecki lekkoatleta
• Floyd Patterson, amerykański bokser (zm. 2006)

5 stycznia:

• Adela Dankowska, polska pilotka i polityk
• Bidzjaagijn Daszgaj, mongolski biegacz narciarski i biathlonista, olimpijczyk
• Wasił Metodiew, bułgarski piłkarz i trener piłkarski (zm. 2019)

6 stycznia:

• Jędrzej Bukowski, polski romanista, tłumacz, dyplomata
• Otmar Franz, niemiecki ekonomista, polityk
• Margarita Gómez-Acebo, hiszpańska arystokratka
• Jerzy Marchwiński, polski pianista, pedagog (zm. 2023)
• Reinhold Pommer, niemiecki kolarz szosowy (zm. 2014)
• Kacper Zalewski, polski fizyk teoretyk

7 stycznia:

• Walerij Kubasow, radziecki kosmonauta (zm. 2014)
• Józef Manowski, polski hokeista

8 stycznia:

• Elvis Presley, amerykański piosenkarz (zm. 1977)
• Robert Littell, amerykański pisarz

9 stycznia:

• Dick Enberg, amerykański komentator sportowy (zm. 2017)
• John McCormack, brytyjski bokser (zm. 2014)

10 stycznia:

• Sherrill Milnes, amerykański śpiewak operowy
• Angelo Mottola, włoski duchowny katolicki (zm. 2014)
• Paweł Socha, polski biskup katolicki

11 stycznia:

• Melvyn Hayes, brytyjski aktor
• Colm O’Reilly, irlandzki duchowny katolicki

14 stycznia:

• Lucile Wheeler, kanadyjska narciarka alpejska

15 stycznia:

• Eligiusz Grabowski, polski kolarz (zm. 2021)
• Robert Silverberg, amerykański pisarz
• Koosje van Voorn, holenderska pływaczka (zm. 2018)

16 stycznia:

• A.J. Foyt, amerykański kierowca wyścigowy
• Inger Christensen, duńska pisarka, poetka (zm. 2009)
• Joachim Grubich, polski organista i profesor sztuki
• Udo Lattek, niemiecki piłkarz i trener (zm. 2015)

18 stycznia:

• Genowefa Migas, polska florecistka, trenerka
• Ernest Skalski, polski dziennikarz, publicysta

19 stycznia:

• Henryk Bielski, polski reżyser (zm. 2025)
• François Couchepin, szwajcarski polityk (zm. 2023)
• Janusz Czerski, polski biblista
• Sten Eriksson, szwedzki biathlonista
• Stanisław Łabęcki, polski malarz

20 stycznia:

• Ugo Benelli, włoski śpiewak operowy

22 stycznia:

• Seymour Cassel, amerykański aktor (zm. 2019)
• Wiktor Kulerski, polski polityk
• Pierre S. du Pont, IV, amerykański polityk, gubernator Delaware (zm. 2021)

23 stycznia:

• Paul Iby, austriacki duchowny katolicki

24 stycznia:

• Janusz Maciej Hereźniak, polski biolog, botanik (zm. 2016)

25 stycznia:

• Conrad Burns, amerykański polityk, senator ze stanu Montana (zm. 2016)
• Don Duguid, kanadyjski curler
• Franco Nenci, włoski bokser (zm. 2020)
• António Ramalho Eanes, portugalski wojskowy, polityk, prezydent Portugalii

26 stycznia:

• Corrado Augias, włoski dziennikarz, pisarz i prezenter telewizyjny
• Friðrik Ólafsson, islandzki polityk, prawnik i szachista (zm. 2025)
• Zbigniew Penherski, polski kompozytor (zm. 2019)

27 stycznia:

• Adam Broż, polski historyk sztuki i dziennikarz
• Donald Michael Thomas, brytyjski pisarz, poeta, tłumacz (zm. 2023)

28 stycznia:

• Łeonid Hrabowski, ukraiński kompozytor
• David Lodge, brytyjski pisarz (zm. 2025)
• Helena Maria Sawicka, polski artysta plastyk, twórca ekslibrisów (zm. 2024)

29 stycznia:

• Luboš Kohoutek, czeski astronom (zm. 2023)

30 stycznia:

• Richard Brautigan, amerykański prozaik, poeta (zm. 1984)
• Elsa Martinelli, włoska aktorka, modelka (zm. 2017)
• Clint Ronald Roberts, amerykański polityk (zm. 2017)
• Maria Sturm, niemiecka lekkoatletka, wieloboistka (zm. 2019)
• Jean Tiberi, francuski polityk, mer Paryża

31 stycznia:

• Tulio Duque Gutiérrez, kolumbijski duchowny katolicki
• Kenzaburō Ōe, japoński prozaik i eseista, laureat Nagrody Nobla (zm. 2023)
• Edward Włodarczyk, polski generał (zm. 2023)

1 lutego:

• Władimir Aksionow, radziecki kosmonauta (zm. 2024)

2 lutego:

• Juliusz Paetz, polski biskup katolicki (zm. 2019)
• Wolfgang W.E. Samuel, amerykański wojskowy, pisarz, publicysta
• Josef Trousil, czeski lekkoatleta, sprinter
• Jewgienij Wielichow, rosyjski fizyk teoretyczny (zm. 2024)

3 lutego:

• Elżbieta Gellner, polska pływaczka
• Jeremy Kemp, brytyjski aktor (zm. 2019)
• Georgi Miszew, bułgarski pisarz, scenarzysta i redaktor
• Franco Reviglio, włoski polityk

4 lutego:

• Barbara Ślizowska, polska gimnastyczka (zm. 2023)

5 lutego:

• Zbigniew Balik, polski polityk

7 lutego:

• Cliff Jones, walijski piłkarz
• Herbert Kohl, amerykański polityk, senator ze stanu Wisconsin (zm. 2023)
• Karol Madaj, polski trener kolarstwa
• Antoni Nurzyński, polski operator filmowy (zm. 1974)

8 lut