1933

Wydarzenia w Polsce

Styczeń:

Grupa matematyków pod przewodnictwem Mariana Rejewskiego zdołała złamać kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.

Na terenie Krakowa Polska Partia Socjalistyczna (dawna Frakcja Rewolucyjna) miała 136 członków, z czego jedynie 36 osób wykupiło legitymacje.

7 stycznia – odbyła się premiera filmu 10% dla mnie.

19 stycznia – otwarto IV most przez Wisłę, łączący Kraków z Podgórzem, noszący imię Józefa Piłsudskiego.

16 lutego – Mieczysław Kaplicki objął stanowisko prezydenta Krakowa.

24 lutego – miała miejsce premiera filmu Każdemu wolno kochać, w reżyserii Mieczysława Krawicza i Janusza Warneckiego.

1 marca – uruchomiono magistralę kolejową, która łączyła śląskie kopalnie węgla kamiennego z portem w Gdyni.

2 marca–3 kwietnia – odbył się powszechny strajk włókniarzy w Łodzi oraz okręgu łódzkim, protestujących przeciwko obniżkom płac w przemyśle włókienniczym.

15 marca – uchwalono ustawę o szkołach akademickich, wprowadzającą ograniczenia w zakresie samorządu szkół wyższych.

16 marca – władze sanacyjne wydłużyły czas pracy z 46 do 48 godzin.

17 marca – podczas lotu próbnego samolotu PWS-19 w Warszawie zginął pasażer-obserwator, a pilot doświadczalny Kazimierz Kazimierczuk uratował się, wyskakując ze spadochronem.

25 marca – Sejm RP przyjął nową ustawę o Orderze Virtuti Militari.

28 marca:

• rozwiązano Obóz Wielkiej Polski – radykalną organizację polityczną działającą od 1926 roku z inicjatywy Romana Dmowskiego.
• uchwalono ustawę o kartelach.

7 kwietnia – odbyła się premiera filmu Jego ekscelencja subiekt.

29 kwietnia – zakończył się proces guwernantki Rity Gorgonowej, oskarżonej o zabójstwo 17-letniej córki lwowskiego architekta Henryka Zaremby. W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, Sąd Okręgowy w Krakowie skazał Ritę Gorgonową na 8 lat pozbawienia wolności (w pierwszym procesie orzeczono karę śmierci).

3 maja – oddano do użytku port rybacki we Władysławowie.

8 maja:

• Urzędujący prezydent RP Ignacy Mościcki został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na II kadencję.
• Stanisław Skarżyński zakończył przelot przez Atlantyk polskim samolotem RWD-5bis (SP-AJU).

10 maja – powołano rząd Janusza Jędrzejewicza.

14 maja – w wyniku zamachu na działaczy narodowych w Brzozowie, zginął Jan Chudzik, a rany odniósł mjr Władysław Owoc.

Czerwiec – założono Koło Gospodyń Wiejskich w Szalowej, które było drugim w powiecie gorlickim (pierwsze powstało w Sękowej).

17 czerwca – oddano do użytku Zbiornik Otmuchów wraz z elektrownią wodną.

22 czerwca – rozpoczęły się zamieszki w Grodzisku Dolnym, w których zginęło 8 osób.

1–2 lipca – na Stadionie Miejskim w Bydgoszczy rozegrano XIV Mistrzostwa Polski mężczyzn w lekkiej atletyce. Klemens Biniakowski zdobył trzy medale: 200 m – 22,8 s; 400 m – 51,8 s; 4 × 400 m – 3 min 32,4 s.

3 lipca – Polska podpisała konwencję londyńską, definiującą pojęcie agresora.

8 lipca – Polska przystąpiła do tzw. bloku złotego. Szwajcaria, Belgia, Holandia, Włochy i Polska, pod przewodnictwem Francji, dążyły do dalszego utrzymania waluty opartej na złocie.

16 lipca – nadano premierowe wydanie Wesołej Lwowskiej Fali, w której występowali m.in. Szczepcio i Tońcio.

17 lipca – pod Myśliborzem rozbił się samolot, którym dwóch litewskich lotników – Steponas Darius i Stasys Girėnas – pokonało Atlantyk i zmierzało w kierunku Litwy (obaj piloci zginęli).

Sierpień – przyznano Polsce kredyt na elektryfikację warszawskiego węzła kolejowego.

6 sierpnia – w Poznaniu biegacz Klemens Biniakowski ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 49,2 s.

21 sierpnia – zburzono Wieżę Bismarcka w Mysłowicach, znajdującą się w pobliżu „Trójkąta Trzech Cesarzy”.

31 sierpnia – w Biskupinie w Wielkopolsce, miejscowy nauczyciel Walentyn Szwajcer odkrył drewniane szczątki, które okazały się pozostałościami przedsłowiańskiej osady.

2 września – otwarto pierwszą kolejową linię średnicową w Warszawie (budowę rozpoczęto w 1921 roku).

11 września – w katastrofie lotniczej zginął Józef Lewoniewski.

17 września – w Poznaniu Stanisława Walasiewicz ustanowiła dwa rekordy świata w biegach:

• 60 m – 7,4 s
• 100 m – 11,8 s

Ustanowiła również rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 2 min 18,2 s (rekord ten przetrwał 19 lat – poprawiono go dopiero w 1952 roku).

24 września – w Lwowie Stanisława Walasiewicz ustanowiła rekord świata w biegu na 60 m wynikiem 7,3 s (rekord ten przetrwał 27 lat – poprawiła go dopiero Australijka Betty Cuthbert).

29 września – rozporządzenie Rady Ministrów powołało do życia Polską Akademię Literatury.

5 października – odbyła się premiera filmu Dwanaście krzeseł.

15 października – w Warszawie Polska przegrała z Czechosłowacją 1:2 w meczu eliminacyjnym do piłkarskich mistrzostw świata we Włoszech.

21 października – ukraiński nacjonalista Mykoła Łemyk zabił naczelnika kancelarii konsulatu sowieckiego we Lwowie (jednocześnie emisariusza sowieckiego wywiadu) A. Majłowa, na znak protestu przeciw wywołaniu wielkiego głodu na Ukrainie.

27 października – odbyła się premiera filmu Szpieg w masce.

8 listopada – na inauguracyjnym posiedzeniu Polskiej Akademii Literatury wybrano na prezesa Wacława Sieroszewskiego.

11 listopada – Uniwersytet Poznański nadał tytuł doktora honoris causa Józefowi Piłsudskiemu.

4 grudnia – odbył się pierwszy lot polskiego samolotu RWD-9.

8 grudnia – w Gdyni otwarto Dworzec Morski.

9 grudnia – miała miejsce premiera filmu Zabawka.

15 grudnia – doszło do katastrofy kolejowej w Poznaniu, w której zginęło 8 osób.

18 grudnia – Bolesław Bierut został skazany na 7 lat więzienia za współpracę z sowieckim wywiadem.

Wydarzenia na świecie

Styczeń – powstało Brytyjskie Towarzystwo Międzyplanetarne.

2 stycznia – po 7 latach obecności, ostatnie amerykańskie wojska interwencyjne opuściły Nikaraguę.

4 stycznia:

• w pałacyku barona Kurta von Schroedera w Kolonii miały miejsce tajne negocjacje Adolfa Hitlera i byłego kanclerza Franza von Papena, pośrednika prezydenta Paula von Hindenburga, które doprowadziły do powołania Hitlera na kanclerza koalicyjnego rządu NSDAP i DNVP.
• Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił wniosek o wydanie pamiątkowego znaczka pocztowego na cześć Kościuszki i ogłosił dzień 11 października Dniem Pułaskiego.

5 stycznia – rozpoczęto budowę mostu Golden Gate nad Zatoką San Francisco (otwarcie 27 maja 1937 roku).

11 stycznia – sir Charles Kingsford Smith odbył pierwszy komercyjny lot z Australii do Nowej Zelandii.

12 stycznia – w Erywaniu rozpoczęły działalność pierwsze tramwaje elektryczne.

14 stycznia – Alexandru Vaida-Voievod po raz trzeci został premierem Rumunii.

15 stycznia – przemoc polityczna w Hiszpanii spowodowała śmierć około 100 osób.

17 stycznia – Filipiny uzyskały niezależność. Kongres Stanów Zjednoczonych zagłosował za niezależnością Filipin, mimo sprzeciwu prezydenta Herberta Hoovera.

23 stycznia – weszła w życie 20. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych.

28 stycznia:

• Prezydent Niemiec Paul von Hindenburg zdymisjonował rząd Kurta von Schleichera.
• Po raz pierwszy użyto słowa „Pakistan” (urdu ‏تحریک پاکستان‎), pod którym zaczęły funkcjonować islamskie ruchy niepodległościowe, dążące do stworzenia niezależnego od Indii państwa.

30 stycznia:

• Prezydent Niemiec Paul von Hindenburg powołał Hitlera na stanowisko kanclerza w koalicyjnym rządzie.
• We Francji Édouard Daladier sformował nowy rząd.

31 stycznia – Édouard Daladier został po raz pierwszy premierem Francji.

1 lutego:

• w Berlinie, jako kanclerz, Adolf Hitler wygłosił „Orędzie do obywateli niemieckich”.
• Prezydent Niemiec Paul von Hindenburg rozwiązał Reichstag.

4 lutego – doszło do buntu załogi holenderskiego pancernika przybrzeżnego „De Zeven Provinciën”.

6 lutego – w jakuckiej osadzie Ojmiakon odnotowano temperaturę -67,8 °C (najniższa temperatura w Azji).

6–7 lutego – oficerowie amerykańskiego zbiornikowca USS Ramapo odnotowali rekordową falę o wysokości 34 metrów na Oceanie Spokojnym.

9 lutego – ekskluzywna organizacja Oxford Union, w której większość członków ukończyła Uniwersytet Oksfordzki, oświadczyła, że jej członkowie w żadnych okolicznościach nie będą walczyć za króla i ojczyznę.

10 lutego – w hucie w Neunkirchen na Terytorium Saary eksplodował gazometr. Zginęło 68 osób, a 190 zostało rannych, zniszczono wiele domów i nową szkołę.

15 lutego – w Miami na Florydzie Giuseppe Zangara dokonał nieudanego zamachu na prezydenta elekta USA Franklina Delano Roosevelta. Ciężko ranny został burmistrz Chicago Anton Cermak, który zmarł 6 marca w szpitalu.

16 lutego – Czechosłowacja, Rumunia i Jugosławia podpisały Pakt Organizacji Małej Ententy, mający na celu zapobieżenie rewizjonistycznej polityce Węgier oraz – w mniejszym stopniu – Bułgarii.

17 lutego:

• Po raz pierwszy ukazał się amerykański tygodnik społeczno-polityczny Newsweek.
• Senat Stanów Zjednoczonych przegłosował ustawę (ang. Blaine Act) umożliwiającą zniesienie 18. poprawki do Konstytucji USA, co doprowadziło do wprowadzenia 21. poprawki znoszącej prohibicję, ratyfikowanej 5 grudnia 1933 roku.

20 lutego – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił 21. poprawkę do Konstytucji, znoszącą prohibicję.

21 lutego – w Niemczech utworzono sądy specjalne.

27 lutego – w Niemczech spłonął gmach Reichstagu.

28 lutego:

• Po pożarze Reichstagu władze Niemiec ograniczyły prawa obywatelskie oraz zakazały działalności Komunistycznej Partii Niemiec.
• Bertolt Brecht opuścił Niemcy, udając się (przez Pragę) na emigrację do Danii.

2 marca – w Nowym Jorku odbyła się premiera filmu King Kong.

3 marca:

• W Chinach, w Szanghaju, powstał Uniwersytet Ching Yun.
• Odbyła się uroczysta dedykacja Narodowego Pomnika na Górze Rushmore w Dakota Południowa.
• Trzęsienie ziemi i tsunami uderzyło w wyspę Honsiu, szczególnie ucierpiało miasto portowe Jokohama – około 3 tys. ludzi straciło życie.
• Johan Ludwig Mowinckel został po raz trzeci premierem Norwegii.

4 marca:

• Franklin Delano Roosevelt został zaprzysiężony jako 32. prezydent Stanów Zjednoczonych. W czasie inauguracji powiedział, że: „jedyną rzeczą, której powinniśmy się obawiać – to sam strach”. Była to ostatnia inauguracja prezydencka w USA, która odbyła się 4 marca.
• Prezydent Stanów Zjednoczonych Franklin Delano Roosevelt proklamował doktrynę dobrego sąsiedztwa.
• Parlament Austrii został zawieszony dekretem kanclerza Engelberta Dollfußa, co zainicjowało autorytatywne rządy w Austrii – austrofaszyzm.

5 marca:

• W Niemczech odbyły się wybory parlamentarne. NSDAP zdobyła 43,9% głosów.
• W czasie wielkiego kryzysu prezydent Franklin D. Roosevelt ogłosił „wakacje banków”, zamykając wszystkie banki i zamrażając wszystkie transakcje finansowe – „wakacje” zakończono 13 marca.

8 marca – George Grosz, malarz i grafik z kręgu Nowej Rzeczowości, został pozbawiony obywatelstwa niemieckiego.

9 marca – wielki kryzys: w USA rozpoczęło się tzw. 100 dni, podczas których uchwalono ustawy wprowadzające New Deal.

10 marca:

• Panajis Tsaldaris został po raz drugi premierem Grecji.
• 117 osób zginęło w trzęsieniu ziemi w Long Beach w Kalifornii.

12 marca – wielki kryzys: prezydent USA Roosevelt rozpoczął radiowe wystąpienia do narodu, znane jako „Rozmowy przy ognisku domowym”. Tematem pierwszej pogadanki radiowej był kryzys bankowy.

13 marca – w Niemczech utworzono Ministerstwo Propagandy i Oświecenia Publicznego, którego szefem aż do 1945 roku był dr Joseph Goebbels.

15 marca:

• Wielki kryzys: indeks giełdowy „Dow Jones Industrial Average” wzrósł z 53,84 punktów do 62,10 punktów, co stanowi największy wzrost procentowy w historii tego indeksu akcji notowanych na giełdzie w Nowym Jorku.
• Kanclerz Austrii Engelbert Dollfuss nie zezwolił na obrady parlamentu, co zapoczątkowało dyktatorskie i faszystowskie rządy.

19 marca – obywatele Portugalii opowiedzieli się w referendum za przyjęciem konstytucji tzw. Nowego Państwa.

20 marca – Raszid Ali al-Kilani został premierem Iraku.

21 marca – na mocy zarządzenia Heinricha Himmlera, w pobliżu Dachau w Bawarii powstał pierwszy obóz koncentracyjny (Dachau (KL)).

23 marca – belgijski astronom Sylvain Arend odkrył planetoidę (1263) Varsavia.

24 marca – diaspora żydowska ogłosiła bojkot produktów niemieckich.

27 marca – Japonia wystąpiła z Ligi Narodów.

28 marca – pod Diksmuide w Belgii rozbił się samolot pasażerski Armstrong Whitworth Argosy II brytyjskich Imperial Airways; zginęło 15 osób.

31 marca – wielki kryzys: w USA powstał Korpus Ochrony Cywilnej, mający na celu walkę z rosnącym bezrobociem.

1 kwietnia – po zwycięstwie wyborczym naziści zorganizowali jednodniowy bojkot wszystkich firm, których właścicielami byli Żydzi.

3 kwietnia – brytyjska wyprawa dokonała pierwszego przelotu samolotem nad Mount Everest.

4 kwietnia – w katastrofie wojskowego sterowca USS Akron zginęło 73 osoby u wybrzeży New Jersey.

5 kwietnia:

• Wielki kryzys: prezydent USA Franklin Delano Roosevelt ogłosił stan wyjątkowy.
• Prezydent USA Franklin Delano Roosevelt podpisał Rozporządzenie wykonawcze nr 6102, zakazujące obywatelom USA gromadzenia złotych monet, złota oraz certyfikatów złota.

Międzynarodowy Trybunał w Hadze orzekł, że Grenlandia powinna przynależeć do Danii, potępiając Norwegię za okupację wschodniej części wyspy.

7 kwietnia:

• Naziści wprowadzili „prawo do przywracania profesjonalnych usług cywilnych”, eliminując osoby nie należące do „rasy panów” z służb cywilnych.
• W USA legalizowano produkcję piwa, osiem miesięcy przed całkowitym zniesieniem prohibicji.

10 kwietnia:

• Na miejsce Franza von Papena premierem Prus został Hermann Göring.
• Na polecenie Hermanna Göringa powstała agencja wywiadowcza Forschungsamt.

11 kwietnia – pilot Bill Lancaster wyruszył z Anglii, by pobić rekord prędkości przelotu do Przylądka Dobrej Nadziei, jednak zniknął bez śladu. Jego zmumifikowane ciało odnaleziono dopiero w 1962 roku na Saharze.

19 kwietnia – wielki kryzys: Stany Zjednoczone oficjalnie przeszły na system waluty złotej.

21 kwietnia – w nazistowskich Niemczech prawnie zabroniono koszernego rytuału uboju zwierząt, szechity.

26 kwietnia – z inicjatywy Hermanna Göringa w Prusach powołano Urząd Tajnej Policji Stanu – Gestapo.

27 kwietnia – w Niemczech paramilitarna organizacja Stahlhelm, utworzona w 1918 roku, dołączyła do nazistowskiej partii.

28 kwietnia – dokonano oblotu myśliwca Fiat CR.32.

2 maja:

• W Niemczech zlikwidowano związki zawodowe.
• Po raz pierwszy rzekomo widziano potwora z Loch Ness.

3 maja – Nellie Tayloe Ross została pierwszą kobietą wybraną na gubernatora stanu w USA, później została dyrektorem amerykańskiej mennicy.

5 maja – w dzienniku The New York Times pojawił się artykuł o odkryciu dokonanym w 1931 roku przez Karla Guthe Jansky’ego, który odkrył promieniowanie radiowe Drogi Mlecznej.

8 maja:

• Stanisław Skarżyński zakończył przelot przez Atlantyk polskim samolotem RWD-5bis.
• Mahatma Gandhi rozpoczął trzytygodniowy strajk głodowy, protestując przeciw złemu traktowaniu niższych kast w Indiach.

10 maja:

• Przed gmachem opery w Berlinie naziści rozpoczęli palenie książek, organizując w bibliotekach publicznych akcje oczyszczania, niszcząc dzieła m.in. Maxa Broda, Tomasza i Henryka Mannów, Arnolda i Stefana Zweigów, i innych.
• Rząd austrofaszystowski Engelberta Dollfußa zawiesił wybory federalne, krajowe i komunalne.

Paragwaj wypowiedział wojnę Boliwii.

12 maja – wielki kryzys: w USA wszedł w życie Akt Korekty Rolnej, ograniczający produkcję rolną poprzez wypłaty rolnikom za nieobsiewanie areału.

17 maja – Vidkun Quisling i Johan Bernhard Hjort założyli norweską partię faszystowską Narodowa Jedność.

18 maja – Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Roosevelt podpisał dekret powołujący do życia Urząd Doliny Tennessee, mający na celu wspomożenie gospodarki stanu Tennessee, najbardziej dotkniętego kryzysem.

20 maja:

• Engelbert Dollfuß założył faszystowski Front Ojczyźniany.
• W Mińsku powstał Białoruski Państwowy Uniwersytet Ekonomiczny.

24 maja – zakończyła się wojna kolumbijsko-peruwiańska.

25 maja – Gwardia Palatyńska objęła straż w bazylice na Lateranie.

26 maja:

• W Niemczech powstała antypolska i rewizjonistyczna organizacja Bund Deutscher Osten.
• W Niemczech narodowi socjaliści wprowadzili prawo legalizujące eugeniczną sterylizację.
• Hendrikus Colijn został premierem Holandii.

27 maja:

• Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Roosevelt podpisał dekret, który zobowiązuje do rejestracji każdej transakcji na giełdzie przez Federalną Komisję Handlu.
• W Chicago otwarto wystawę światową pod nazwą Wiek postępu.

31 maja – podpisano zawieszenie broni między Japonią a Chinami.

5 czerwca – wielki kryzys: Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił ustawę anulującą parytet złota dla wierzycieli.

6 czerwca – otwarto pierwsze kino samochodowe w Camden w stanie New Jersey.

11 czerwca – w pierwszym meczu eliminacyjnym do II Piłkarskich Mistrzostw Świata 1934 w Włoszech, Szwecja pokonała Estonię 6:2.

12 czerwca – wielki kryzys: w Londynie rozpoczęła się konferencja ekonomiczna z udziałem 66 państw, gdzie debatowano nad sposobami walki z globalnym kryzysem ekonomicznym.

19 czerwca – rząd francuski zgodził się na pobyt we Francji Lwa Trockiego.

20 czerwca – premier Syjamu Phraya Manopakornnitithada został obalony w wojskowym zamachu stanu.

22 czerwca – zdelegalizowano Socjaldemokratyczną Partię Niemiec (SPD).

5 lipca – ostatnia niemiecka nienazistowska partia, katolickie ugrupowanie Centrum, ogłosiła samorozwiązanie.

14 lipca – NSDAP stała się jedyną legalną partią polityczną w Niemczech. Ogłoszono ustawę o zakazie tworzenia nowych partii.

15 lipca:

• Podpisano w Rzymie Pakt Czterech, sygnatariuszami były Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Włochy.
• Litewscy lotnicy Steponas Darius i Stasys Girėnas podjęli próbę przelotu przez Atlantyk (na trasie Nowy Jork – Kowno) bez międzylądowania.

20 lipca – sekretarz stanu Watykanu Eugenio Pacelli (późniejszy papież Pius XII) podpisał konkordat z III Rzeszą, który pozwalał Watykanowi narzucić nowe prawo kościelne niemieckim katolikom.

22 lipca – amerykański lotnik Wiley Post wykonał samotny, wieloetapowy lot dookoła świata w czasie 186 godzin i 50 minut.

25 lipca – Lew Trocki przybył do Marsylii.

Sierpień – około 3 tys. Asyryjczyków zostało zamordowanych w Iraku przez siły rządowe.

2 sierpnia – oficjalne otwarcie Kanału Białomorsko-Bałtyckiego im. Józefa Stalina.

16 sierpnia – włoski statek pasażerski SS Rex zdobył Błękitną Wstęgę Atlantyku.

18 sierpnia – w Berlinie zaprezentowano pierwszy egzemplarz Volksempfänger, który umożliwił dostęp do radia i propagandy narodowosocjalistycznej.

22 sierpnia – Cedar Breaks, unikalna formacja skalna w stanie Utah, została objęta ochroną jako narodowy pomnik USA.

25 sierpnia – trzęsienie ziemi w Syczuanie w Chinach zabiło około 9 tys. osób.

30 sierpnia:

• Adolf Hitler zaprezentował swój rząd, w którym był m.in. Hermann Göring.
• W Mariańskich Łaźniach w Czechosłowacji naziści zorganizowali zamach na niemieckiego filozofa Theodora Lessinga.
• Francuskie linie lotnicze Air France rozpoczęły działalność.

2 września – podpisano pakt o nieagresji między ZSRR a Włochami.

3 września – Alejandro Lerroux sformował nowy rząd w Hiszpanii.

8 września – Ghazi I został królem Iraku.

12 września – Leó Szilárd wpadł na pomysł wykorzystania reakcji łańcuchowej do zbudowania bomby atomowej.

17 września – Włoch Luigi Beccali ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3 min 49,0 s.

21 września–23 grudnia – proces o podpalenie Reichstagu.

22 września – niemiecki minister propagandy Joseph Goebbels utworzył Izbę Kultury Rzeszy.

26 września – w Meksyku tornado zniszczyło miasto Tampico.

30 września – premiera amerykańskiego filmu muzycznego Nocne motyle.

1 października – nieudana próba zamachu na kanclerza Austrii Engelberta Dollfußa.

7 października – Albert Einstein wraz z rodziną wypłynął z Southampton, udając się na emigrację do USA.

10 października – samolot linii United Airlines, Boeing 247, został zniszczony w powietrzu przez wybuch bomby w pobliżu Chesterton w stanie Indiana.

12 października – budynek więzienia wojsk lądowych USA na wyspie Alcatraz został nabyty przez Departament Sprawiedliwości z myślą o wcieleniu go do systemu federalnego więziennictwa.

16 października – Niemcy ogłosiły zamiar wystąpienia z Ligi Narodów.

17 października – Albert Einstein przybył do Stanów Zjednoczonych jako uchodźca polityczny.

18 października – w Niemczech, w Moringen koło Hanoweru, powstał pierwszy obóz koncentracyjny dla kobiet.

21 października – Niemcy wystąpiły z Ligi Narodów.

23 października – włoski pilot Francesco Angello ustanowił rekord prędkości dla hydroplanów z silnikami tłokowymi, wynoszący 709,21 km/h.

29 października – syn byłego dyktatora Hiszpanii José Antonio Primo de Rivera założył partię polityczną Falanga.

31 października – wysoki komisarz Palestyny generał Arthur Grenfell Wauchope dokonał oficjalnego otwarcia portu w Hajfie.

5 listopada – w Hiszpanii Baskowie głosowali za autonomią.

8 listopada:

• Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Roosevelt przedstawił Administrację Robót Publicznych, mającą na celu stworzenie miejsc pracy dla przeszło 4 milionów bezrobotnych.
• Mohammad Nader Szah, król Afganistanu, został zastrzelony w Kabulu przez gimnazjalistę, a nowym królem został jego syn Mohammad Zaher Szah.

11 listopada – w Dakocie Południowej potężna burza pyłowa zniszczyła glebę w gospodarstwach rolnych, była to jedna z wielu burz pyłowych, które nawiedziły te tereny w ciągu roku.

12 listopada:

• W wyborach do Reichstagu NSDAP otrzymała 92% poparcia.
• Hugh Gray jako pierwszy sfotografował rzekomego potwora z Loch Ness.

14 listopada – na czele rządu Rumunii stanął Ion Duca, który sześć tygodni później został zamordowany przez Żelazną Gwardię.

16 listopada:

• ZSRR i USA nawiązały stosunki dyplomatyczne.
• Wenezuela: amerykański pilot Jimmie Angel odkrył z powietrza Salto del Angel, najwyższy wodospad na świecie.

17 listopada – miała miejsce premiera filmu Kacza zupa.

19 listopada – w wyborach w Drugiej Republice Hiszpańskiej partie prawicowe odniosły sukces.

21 listopada – pod Charkowem w katastrofie samolotu K-7 zginęło 15 spośród 20 osób na pokładzie.

26 listopada – Camille Chautemps został po raz drugi premierem Francji.

28 listopada – amerykański fizyk i konstruktor Robert J. Van de Graaff zakończył budowę generatora, który wytwarzał napięcie 7 000 000 V.

1 grudnia – miała miejsce premiera niemieckiego filmu propagandowego Zwycięstwo wiary w reżyserii Leni