Kalendarium Wojska Polskiego 1930 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1930.
Styczeń
1 stycznia
Prezydent RP, Ignacy Mościcki, dokonał mianowania:
- generała brygady Felicjana Sławoja Składkowskiego na zastępcę I Wiceministra Spraw Wojskowych oraz Szefa Administracji Armii, z jednoczesnym powołaniem do służby czynnej,
- generała brygady Ferdynanda Zarzyckiego na generała do zleceń I Wiceministra Spraw Wojskowych oraz Szefa Administracji Armii,
- porucznika gospodarczego Juliusza Woyde na szefa Kierownictwa Rejonu Intendentury w Warszawie.
8 stycznia
W Warszawie zmarł pułkownik Władysław Jagniątkowski (ur. 8 grudnia 1856) – oficer armii rosyjskiej, francuskiej, Legii Cudzoziemskiej oraz Armii Polskiej we Francji, a także oficer kontraktowy Wojska Polskiego, odznaczony Orderem Virtuti Militari oraz pośmiertnie Krzyżem Niepodległości.
15 stycznia
Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował pułkownika dyplomowanego Tadeusza Malinowskiego dowódcą 17 Dywizji Piechoty z siedzibą w Gnieźnie.
20 stycznia
Minister Spraw Wojskowych:
- zmienił datę święta pułkowego 42 pułku piechoty w Białymstoku z 23 maja na 12 lipca,
- zmienił datę święta pułkowego 26 pułku artylerii polowej w Skierniewicach z 21 września na 30 maja,
- zatwierdził 5 czerwca jako datę święta dywizjonowego 2 dywizjonu pociągów pancernych w Niepołomicach,
- zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej dla:
- 68 pułku piechoty we Wrześni,
- 22 pułku artylerii polowej w Rzeszowie,
- 7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu,
- 3 dywizjonu samochodowego w Grodnie,
- 9 dywizjonu samochodowego w Brześciu,
- batalionu elektrotechnicznego w Nowym Dworze Mazowieckim,
- zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 80 pułku piechoty w Słonimiu.
24 stycznia
W trakcie służbowej podróży w Warszawie zmarł kapitan dyplomowany Jan Gołubski, pełniący obowiązki szefa Oddziału Wyszkolenia Sztabu DOK III w Grodnie.
27 stycznia
W Grodnie zmarł major rezerwy artylerii Jan Gustaw Pietkiewicz, znany adwokat oraz obrońca wojskowy, odznaczony Krzyżem Walecznych.
Luty
1 lutego
Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej Centrum Wyszkolenia Łączności w Zegrzu.
Marzec
Z uzbrojenia pułków kawalerii oraz Korpusu Ochrony Pogranicza wycofano ręczne karabiny maszynowe Chauchat wz. 1915; dwa miesiące później broń ta została również usunięta z pułków piechoty. W Białej Podlaskiej dokonano oblotu pierwszego prototypu samolotu myśliwskiego PWS-10, a w Warszawie oblotu drugiego prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-1.
1 marca
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 57 pułku piechoty.
5 marca
Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie.
11 marca
Minister spraw wojskowych:
- zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej 21 pułku artylerii polowej,
- zmienił datę święta pułkowego 24 pułku piechoty z 11 maja na 11 listopada,
- zezwolił na uruchomienie Wojskowej Szkoły Muzycznej przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym w Katowicach.
18 marca
Minister Spraw Wojskowych:
- nadał 13 pułkowi ułanów wyróżnienie „ułanów wileńskich”,
- zarządził utworzenie garnizonowej przychodni dentystycznej w Nowym Sączu.
Kwiecień
1 kwietnia
ORP „Bałtyk” po remoncie i adaptacji dołączył do Dywizjonu Szkolnego jako siedziba Szkoły Specjalistów Morskich.
Minister Spraw Wojskowych zmienił nazwę Szkoły Podchorążych Sanitarnych na Centrum Wyszkolenia Sanitarnego.
24 kwietnia
Minister Spraw Wojskowych:
- zmienił datę święta pułkowego 71 pułku piechoty w Zambrowie z 26 maja na 26 września,
- zatwierdził wzory oraz regulaminy odznak pamiątkowych dla:
- 24 pułku piechoty w Łucku,
- 8 dywizjonu samochodowego w Bydgoszczy,
- Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 9 w Berezie Kartuskiej,
- Centralnej Szkoły Strzelniczej w Toruniu,
- Korpusu Kadetów Nr 3 w Rawiczu,
- zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 73 pułku piechoty w Katowicach,
- zmienił nazwę koszar w garnizonie Żółkiew przy ul. Lanikiewicza i Św. Trójcy na: „Koszary im. Hetmana Żółkiewskiego” oraz nazwę koszar przy ul. Piłsudskiego (dawniej Glińskiej) na: „Koszary im. Króla Jana Sobieskiego”.
Maj
5 maja
W Katowicach otwarto Wojskową Szkołę Muzyczną przy Państwowym Konserwatorium Muzycznym. Pierwszym komendantem szkoły został kpt. kplm. Faustyn Kulczycki.
7 maja
Rozpoczęcie czwartego rejsu szkolnego ORP „Iskar”.
30 maja
Minister spraw wojskowych zmienił datę święta 1 pułku artylerii przeciwlotniczej z 29 lipca na 18 marca.
Czerwiec
14 czerwca
W stoczni Chantiers Navals Français w Caen zwodowano okręt podwodny ORP „Żbik”.
15 czerwca
Na Rynku w Przemyślu Inspektor Armii, generał dywizji Jan Romer, w imieniu Prezydenta RP wręczył chorągiew 38 pułkowi piechoty Strzelców Lwowskich.
Lipiec
1 lipca
Minister Spraw Wojskowych zlikwidował orzełki na hełmach stalowych.
2 lipca
Dowódca 1 Pułku Lotniczego rozkazem dziennym Nr 149/30 nakazał rozpoczęcie organizacji 113 Eskadry Myśliwskiej Nocnej. Dowódcą eskadry został kapitan pilot Józef Werakso, a eskadra została wyposażona w pięć samolotów Breguet XIX B2.
8 lipca
Podniesiono banderę na kontrtorpedowcu ORP „Wicher”.
22 lipca
Biuro Ogólno Organizacyjne Ministerstwa Spraw Wojskowych wydało przepis służbowy P.S. 10–50 – „Organizacja – Piechota na stopie pokojowej”. Przepis ten określał organizację pułków piechoty (strzelców podhalańskich), baonów strzelców, baonów manewrowych oraz szkół piechoty, w tym:
- Szkoła Podchorążych Piechoty,
- Szkoła Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie,
- Bataliony Podchorążych Rezerwy Piechoty,
- Kompanie Podchorążych Rezerwy Piechoty,
- Szkoła Podoficerów Zawodowych Piechoty,
- Szkoły Podoficerskie dla małoletnich (skład osobowy Nr 37),
- Szkoła Wysokogórska oraz
- Centrum Wyszkolenia Piechoty (komenda – skład osobowy Nr 39).
Do przepisu dołączono 45 załączników zawierających składy osobowe poszczególnych części składowych jednostek piechoty. Wejście w życie przepisu służbowego określił rozkaz wykonawczy L.dz. 3900/tj. Org. Departamentu Piechoty MSWojsk. z 10 października 1930 roku.
Sierpień
Kapitan pilot Bolesław Orliński dokonał w Warszawie oblotu prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-6.
3 sierpnia
Na stadionie sportowym w Pleszewie inspektor armii, generał dywizji Edward Śmigły-Rydz, wręczył chorągiew dowódcy 70 Pułku Piechoty pułkownikowi dyplomowanemu Mieczysławowi Mozdyniewiczowi.
5 sierpnia
Minister spraw wojskowych:
- ustalił nazwę dla koszar 15 pułku ułanów oraz nadał nowym koszarom w Pińsku nazwę „Koszary im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”,
- zatwierdził święto 5 batalionu telegraficznego na dzień 15 maja.
8 sierpnia
W katastrofie lotniczej zginęli żołnierze 4 Pułku Lotniczego z Torunia, por. pil. Kazimierz Królikowski oraz mł. majster Józef Romański.
9 sierpnia
Minister spraw wojskowych ustalił dzień 15 września jako datę obchodów święta batalionowego nowo formowanego 2 batalionu balonowego.
23 sierpnia
Minister spraw wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej 16 pułku piechoty.
W Obozie Ćwiczeń Leśna k. Baranowicz zmarł generał brygady Olgierd Pożerski.
Wrzesień
Ministerstwo Spraw Wojskowych, w porozumieniu z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej oraz Aeroklubem RP, zorganizowało Lotniczego Przysposobienia Wojskowego (Lotn. PW).
17 września
Minister spraw wojskowych zniósł:
- „ryngraf służbowy” żandarmerii,
- „łódkę z nabojami” jako odznakę kompanii (szwadronów) karabinów maszynowych na lewym rękawie kurtki i płaszcza,
- „smoka” na lewym rękawie kurtki i płaszcza oficerów i szeregowych czołgów,
- wprowadził dla szeregowych – orkiestrantów w pułkach piechoty na tylnej części łapki „lirę”, tłoczoną z blachy z białego metalu,
- zezwolił szeregowych – orkiestrantom orkiestr piechoty, od stopnia kaprala wzwyż, przy ubiorze wyjściowym, poza służbą, nosić „lirę” haftowaną nićmi srebrnymi.
Minister spraw wojskowych zatwierdził:
- wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej 13 pułku artylerii polowej,
- wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej Baonu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2,
- zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 6 pułku ułanów.
30 września
Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał generałowi brygady Olgierdowi Pożerskiemu pośmiertnie, z dniem 1 września 1930 roku, stopień generała dywizji.
Październik
W Warszawie dokonano oblotu pierwszego prototypu samolotu myśliwskiego PZL P-7.
6 października
Minister spraw wojskowych wprowadził dla oficerów broni i szeregowych kolorowe otoki na czapkach oraz zezwolił oficerom i podoficerom zawodowym broni na noszenie ciemnych spodni z lampasami; ostateczny termin zmiany otoków ustalono na 1 maja 1931 roku.
Minister spraw wojskowych zatwierdził regulamin odznaki pamiątkowej 7 pułku strzelców konnych.
23 października
Zakoczenie czwartego rejsu szkolnego ORP „Iskra”; okręt zawinął do portów: Lizbona, Santa Cruz de Tenerife, Las Palmas, Santiago de Cuba, Newport News.
24 października
Podpułkownik dyplomowany kawalerii Jan Tatara oraz porucznik rezerwy Stanisław Zaćwilichowski zmarli w wyniku obrażeń ciała odniesionych w wypadku drogowym pod Drobinem.
29 października
Minister spraw wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznaki pamiątkowej dla:
- 11 pułku artylerii polowej w Stanisławowie,
- 19 pułku artylerii polowej w Nowej Wilejce.
Minister spraw wojskowych zatwierdził do użytku służbowego instrukcję „Ciężki most drogowy systemu Dworakowskiego”.
30 października
W gabinecie Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, pracownik naukowy tej uczelni, kpt. dr Zdzisław Szydłowski, po sprzeczce śmiertelnie postrzelił innego wykładowcę, kpt. dr. Alojzego Pawełka.
Listopad
Major dyplomowany pilot w stanie spoczynku Wiktor Willmann został kierownikiem Referatu Lotniczego w Wydziale I Ogólnym Komendy Głównej Policji Państwowej.
3 listopada
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr X w Przemyślu uznał kapitana piechoty Czesława Wawrosza winnym umyślnego zabójstwa porucznika rezerwy Tadeusza Jakubowskiego i skazał go na karę jednego roku i dwóch miesięcy więzienia, zastępującego dom poprawy, pozbawienia stopnia oficerskiego oraz wydalenie z korpusu oficerskiego.
10 listopada
Prezydent Rzeczypospolitej nadał z dniem 1 stycznia 1931 roku:
- stopień generała dywizji – generałom brygady: Stefanowi Dąb-Biernackiemu (lokata 1.), Gustawowi Orlicz-Dreszerowi (2) i Kazimierzowi Fabrycemu (3),
- stopień generała brygady – pułkownikom: Janowi Kruszewskiemu (lokata 1.), Tadeuszowi Malinowskiemu (2), Kordianowi Zamorskiemu (3), Sergiuszowi Zahorskiemu (4) i Stanisławowi Skwarczyńskiemu (5).
- stopień pułkownika – 30 podpułkownikom, w tym 13 z korpusu oficerów piechoty, 7 z korpusu oficerów kawalerii i 10 z korpusu oficerów artylerii. Jednocześnie Ignacy Mościcki zezwolił wymienionym oficerom na nałożenie odznak nowych stopni przed dniem 1 stycznia 1931 roku.
13 listopada
Minister spraw wojskowych zmienił datę święta pułkowego 67 pułku piechoty z 2 na 20 maja.
19 listopada
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek ministra spraw wojskowych, zatwierdził wzór lewej strony płachty chorągwi 70 pułku piechoty.
Grudzień
2 grudnia
Prezydent Rzeczypospolitej nadał komandorowi Jerzemu Świrskiemu z dniem 1 stycznia 1931 roku stopień kontradmirała w korpusie oficerów marynarki wojennej z 1. lokatą. Tego samego dnia Ignacy Mościcki nadał stopień pułkownika:
- 3 podpułkownikom korpusu sądowego (Tadeusz Petrażycki, Stanisław Cięciel, Michał Przywara),
- 9 podpułkownikom lekarzom (Mikołaj Werakso, Antoni Szwojnicki, Kazimierz Jerzy Miszewski, Czesław Wincz, Adolf Jacewski, Ludwik Sojka, Władysław Dzierżyński, Antoni Łobocki, Leon Kajetan Owczarewicz),
- 2 podpułkownikom lekarzom weterynarii (Leopold Dobiasz, Marcin Marczewski),
- podpułkownikowi korpusu uzbrojenia (Kazimierz Moniuszko),
- oraz nadał stopień podpułkownika 123 majorom, w tym 45 majorom piechoty, 6 kawalerii, 28 artylerii, 1 lotnictwa, 4 saperów, 2 łączności, 2 żandarmerii, 6 korpusu sądowego, 17 lekarzom, 3 aptekarzom, 4 korpusu uzbrojenia, 1 geografowi oraz 4 lekarzom weterynarii. Jednocześnie zezwolił wymienionym na nałożenie oznak nowych stopni przed 1 stycznia 1931 roku.
10 grudnia
Minister spraw wojskowych zatwierdził wzór oraz regulamin odznak pamiątkowych dla:
- 9 pułku artylerii ciężkiej,
- Centrum Wyszkolenia Saperów.
15 grudnia
Prezydent RP powierzył generałowi dywizji Danielowi Konarzewskiemu kierownictwo Ministerstwa Spraw Wojskowych od dnia 16 grudnia do powrotu marszałka Polski Józefa Piłsudskiego z urlopu wypoczynkowego, co miało miejsce 29 marca 1931 roku.
22 grudnia
Na lotnisku Le Bourget w Paryżu kpt. pil. Bolesław Orliński zaprezentował w locie prototyp samolotu myśliwskiego PZL P-6.
Przypisy
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych. Śląska Biblioteka Cyfrowa. [dostęp 2017-03-05].
- Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5. Brak numerów stron w książce.
- Andrzej A. Konstankiewicz: Broń strzelecka Wojska Polskiego 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986, ISBN 83-11-07266-3, OCLC 69494630. Brak numerów stron w książce.
- Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. Brak numerów stron w książce.
- Zdzisław Żygulski jun., Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8. Brak numerów stron w książce.