Kalendarium Wojska Polskiego 1928 – wydarzenia dotyczące Wojska Polskiego w roku 1928.
Styczeń
1 stycznia
generał brygady w stanie spoczynku Mariusz Zaruski rozpoczął pracę w Marynarce Wojennej jako pracownik kontraktowy do spraw regulaminowych.
podpułkownik Roman Abraham otrzymał awans na pułkownika w korpusie oficerów kawalerii.
7 stycznia
Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski, powołał organy lotniczej służby zdrowia:
Referat Lotniczej Służby Zdrowia przy Departamencie Sanitarnym Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich przy Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie, które przekształciło się w Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej.
13 stycznia
W życie weszło rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 1927, dotyczące wydzielenia z ogólnej administracji państwowej przedsiębiorstwa „Państwowe Zakłady Lotnicze w Warszawie”. Zgodnie z tym rozporządzeniem Centralne Warsztaty Lotnicze w Warszawie uzyskały status przedsiębiorstwa z osobowością prawną, nazwanego „Państwowe Zakłady Lotnicze w Warszawie” (w skrócie „P.Z.L.”). Zakres działania oraz sposób funkcjonowania przedsiębiorstwa regulował statut zatwierdzony przez Radę Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wojskowych.
15 stycznia
W Cieszynie zmarł pułkownik w stanie spoczynku Franciszek Saxl.
24 stycznia
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 23 stycznia 1928 o podwyższeniu wynagrodzeń dla zawodowych żołnierzy oraz oficerów rezerwy, którzy zostali zatrzymani w czynnej służbie.
28 stycznia
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 16 stycznia 1928 dotyczące stanu wojennego.
Luty
18 lutego
Prezydent RP mianował:
- pułkownika Waleriana Czumę dowódcą 5 Dywizji Piechoty we Lwowie,
- pułkownika Henryka Krok-Paszkowskiego dowódcą Obszaru Warownego „Wilno”.
Minister Spraw Wojskowych mianował:
pułkownika Jerzego Ferek-Błeszyńskiego attaché wojskowym w Paryżu.
20 lutego
pułkownik lekarz Adam Huszcza został kierownikiem, a major doktor Włodzimierz Missiuro – zastępcą kierownika Centrum Badań Lotniczo-Lekarskich.
24 lutego
Minister Spraw Wojskowych nadał koszarom 54 Pułku Piechoty w Tarnopolu nazwę „Koszary im. Króla Jana Sobieskiego”.
Marzec
7 marca
Prezydent RP ustanowił Krzyż Zasługi za Dzielność jako wyróżnienie dla żołnierzy wojska i marynarki, funkcjonariuszy Policji Państwowej oraz Policji Województwa Śląskiego, a także dla funkcjonariuszy Straży Granicznej za czyny dokonane w szczególnie trudnych warunkach z wykazaniem odwagi i narażeniem życia lub zdrowia dla obrony prawa, granic państwowych oraz życia i mienia obywateli.
13 marca
Minister Spraw Wojskowych nakazał dowódcy Okręgu Korpusu Nr I przenieść Powiatową Komendę Uzupełnień Ostrów Mazowiecka do Małkini, zmieniając jednocześnie jej nazwę na PKU Małkinia.
14 marca
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 30 stycznia 1928, uznające miasto Wilno i okolice za obszar warowny.
19 marca
Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski, w dniu swoich imienin zwolnił generała dywizji Władysława Sikorskiego z funkcji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie i mianował:
- generała brygady Bolesława Popowicza dowódcą Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie,
- pułkownika Jana Kruszewskiego dowódcą 1 Dywizji Piechoty Legionów,
- pułkownika Michała Pakosza dowódcą piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów,
- podpułkownika Sztabu Generalnego Bolesława Krzyżanowskiego dowódcą 1 Pułku Piechoty Legionów.
24 marca
Minister Spraw Wojskowych zarządził przeniesienie Oficerskiego Trybunału Orzekającego z Warszawy do Modlina.
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 marca 1928 dotyczące zagospodarowania lasów państwowych. Minister Rolnictwa, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, miał prawo uznać za lasy chronione te, które miały szczególne znaczenie dla obrony państwa.
29 marca
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 dotyczące godła i barw państwowych oraz oznak, chorągwiach i pieczęciach.
W życie weszło również rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 6 marca 1928 dotyczące wojskowych zasiłków wojennych.
Kwiecień
1 kwietnia
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 6 marca 1928 o ochotniczych lotach ćwiczebnych. Oficerowie, podoficerowie i szeregowcy-piloci rezerwy, którzy mieli przydział do rezerwy lotnictwa lądowego lub morskiego, mogli, o ile nie przekroczyli 40 lat, uczestniczyć w ochotniczych lotach ćwiczebnych poza ustawowym okresem ćwiczeń rezerwy.
2 kwietnia
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 marca 1928 o Straży Granicznej. W przypadku częściowej lub całkowitej mobilizacji albo w innych sytuacjach, które Rada Ministrów uzna za konieczne, Straż Graniczna z chwilą ogłoszenia mobilizacji stawała się częścią sił zbrojnych państwa. Oficerowie i szeregowi Straży Granicznej odpowiadali przed sądami wojskowymi po doręczeniu lub ogłoszeniu rozkazu o wcieleniu do sił zbrojnych.
Organizację wewnętrzną i składy osobowe jednostek Straży Granicznej ustalał Minister Skarbu w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych. Minister Spraw Wojskowych mógł przydzielać do Straży Granicznej oficerów i szeregowych służby czynnej. Komendanta Straży Granicznej mianował Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Ministra Skarbu, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych oraz Prezesem Rady Ministrów.
Wraz z wejściem w życie tego rozporządzenia, utraciło moc rozporządzenie Ministra Skarbu o organizacji Straży Celnej z dnia 31 sierpnia 1927.
12 kwietnia
W życie weszło rozporządzenie Rady Ministrów dotyczące wydzielenia z ogólnej administracji państwowej wojskowych wytwórni umundurowania i oporządzenia przy okręgowych zakładach mundurowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu. Na mocy rozporządzenia powstało przedsiębiorstwo o osobowości prawnej, nazwane „Państwowe Zakłady Umundurowania w Warszawie” (w skrócie „P.Z.U.”). Rada Ministrów zatwierdziła statut tego przedsiębiorstwa.
W życie weszło także rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 o wydzieleniu z ogólnej administracji państwowej przedsiębiorstwa „Państwowe Zakłady Inżynierii w Warszawie”, które obejmowało Centralne Warsztaty Samochodowe, Centralne Warsztaty Saperskie i Centralne Warsztaty Łączności.
14 kwietnia
W życie weszło rozporządzenie Rady Ministrów zatwierdzające statut „Państwowych Zakładów Inżynierii” w Warszawie.
29 kwietnia
W życie weszło rozporządzenie Ministra Robót Publicznych i Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych z dnia 27 stycznia 1928 dotyczące ruchu pojazdów mechanicznych na drogach publicznych. Wojskowe pojazdy musiały spełniać przepisy dotyczące warunków technicznych i prowadzenia pojazdów. Minister Spraw Wojskowych był zobowiązany do dostosowania wojskowych pojazdów do wymagań tych przepisów oraz do nadawania im znaków rejestracyjnych.
Maj
1 maja
Minister Spraw Wojskowych, w związku z wejściem w życie rozporządzenia Prezydenta RP o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, polecił zmienić dotychczasowe wizerunki orłów na budynkach i sprzęcie wojskowym na nowe wzory do 28 marca 1930. Ustalono, że orły państwowe na chorągwiach, sztandarach i flagach, na odznaczeniach oraz pułkowych i szkolnych oznakach zatwierdzonych przed 28 marca 1928 pozostaną w dotychczasowym kształcie. Nowe chorągwie, sztandary i oznaki po tym terminie miały mieć orły nowego wzoru.
6 maja
W Zamku Ujazdowskim w Warszawie miało miejsce uroczyste pożegnanie pierwszego dyrektora nauk Oficerskiej Szkoły Sanitarnej, pułkownika lekarza Ludwika Zembrzuskiego.
W porcie gdyńskim odbyła się ceremonia poświęcenia i podniesienia bandery na okręcie szkolnym ORP „Iskra”, w której uczestniczyli m.in. dowódca Floty, komandor Józef Unrug, oraz szef Francuskiej Misji Morskiej, komandor Richard.
W Drohobyczu generał dywizji Kazimierz Sosnkowski wręczył dowódcy 6 Pułku Strzelców Podhalańskich chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo Ziemi Drohobyckiej i Borysławskiej.
18 maja
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 14 marca 1928 dotyczące prawa lotniczego, zgodnie z którym:
- zarząd wojskową żeglugą powietrzną należał do Ministra Spraw Wojskowych,
- polskimi statkami powietrznymi były te wpisane do polskiego rejestru oraz wojskowe statki powietrzne,
- za statki powietrzne uznawano balony, sterowce, samoloty, szybowce i inne aparaty zdolne do lotu,
- statek powietrzny będący pod dowództwem osoby w służbie wojskowej uznawano za statek wojskowy,
- w razie wojny lub mobilizacji Minister Spraw Wojskowych mógł ograniczyć lub zakazać żeglugi powietrznej, z wyjątkiem wojskowych statków powietrznych,
- używanie aparatów fotograficznych na pokładzie statku powietrznego wymagało zezwolenia Ministra Spraw Wojskowych.
25 maja
Na Zamku Królewskim w Warszawie szef Departamentu Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, pułkownik Sztabu Generalnego Ludomił Rayski towarzyszył francuskim lotnikom: Dieudonné Costes i Josephowi Le Brix podczas audiencji u Prezydenta RP Ignacego Mościckiego.
27 maja
W Ostrowie Wielkopolskim Prezydent RP Ignacy Mościcki wręczył chorągiew 60 Pułkowi Piechoty Wielkopolskiej.
W Obozie Kościuszkowskim na warszawskich Powązkach dowódca Okręgu Korpusu Nr I, generał dywizji Jan Karol Wróblewski otworzył kasyno podoficerskie Pułku Radiotelegraficznego.
28 maja
We Wrześni Prezydent RP Ignacy Mościcki wręczył chorągiew 68 Pułkowi Piechoty.
W Brzeżanach inspektor armii, generał dywizji Edward Śmigły-Rydz wręczył chorągiew 51 Pułkowi Piechoty.
29 maja
Na Dworcu Głównym w Warszawie szef Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych, generał brygady Stanisław Rouppert wziął udział w poświęceniu pociągu sanitarnego, który został wysłany do Bułgarii z pomocą dla poszkodowanych w wyniku trzęsienia ziemi. W skład pociągu weszło dziewięć wagonów z pełnym wyposażeniem szpitalnym, w tym jeden wagon pulmanowski z pracownią bakteriologiczną.
Czerwiec
1 czerwca
Wręczono chorągiew 19 Pułkowi Piechoty.
5 czerwca
Rozpoczęcie pierwszego rejsu szkolnego ORP „Iskra”.
9 czerwca
Wręczono chorągiew 30 Pułkowi Piechoty.
14 czerwca
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP dotyczące warunków przemianowania oficerów rezerwy na oficerów zawodowych Polskiej Marynarki Wojennej oraz ustalenie starszeństwa przy tym przemianowaniu.
30 czerwca
Zakończenie pierwszego rejsu szkolnego ORP „Iskra”; okręt zawinął do portów: Libawa, Hanko, Helsinki, Visby.
Lipiec
1 lipca
Wręczono chorągiew 82 Pułkowi Piechoty.
12 lipca
W życie weszło rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 19 czerwca 1928 dotyczące przemianowania oficerów rezerwy na oficerów zawodowych marynarki wojennej.
14 lipca
Minister Spraw Wojskowych przemianował 11 Pułk Myśliwski w Lidzie na 5 Pułk Lotniczy.
W życie weszła ustawa z dnia 22 czerwca 1928 o amnestii z okazji dziesięciolecia odzyskania niepodległości przez Polskę; amnestia dotyczyła przestępstw, które były w kompetencji sądów karnych, zarówno powszechnych, jak i wojskowych, jednak nie obejmowała przestępstw wojskowych.
18 lipca
Rozpoczęcie drugiego rejsu szkolnego ORP „Iskra”.
20 lipca
W życie weszło rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 15 maja 1928 dotyczące wykonania ustawy o podstawowych obowiązkach i prawach szeregowych Wojska Polskiego, zmienionej przez rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 kwietnia 1927. Na jego podstawie starsi szeregowcy w batalionach strzelców mogli nosić tytuł „starszy strzelec”.
Sierpień
1 sierpnia
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 22 marca 1928 dotyczące kodeksu karnego wojskowego.
W życie weszło również rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 6 lipca 1928 o przedterminowym zwolnieniu osób odbywających karę pozbawienia wolności z wyroków wojskowych sądów karnych.
2 sierpnia
Minister Spraw Wojskowych przemianował pododdziały lotnictwa:
- 111 Eskadra Myśliwska na 131 Eskadrę Myśliwską,
- 112 Eskadra Myśliwska na 132 Eskadrę Myśliwską,
- 113 Eskadra Myśliwska na 121 Eskadrę Myśliwską,
- 114 Eskadra Myśliwska na 122 Eskadrę Myśliwską,
- 115 Eskadra Myśliwska na 141 Eskadrę Myśliwską,
- 116 Eskadra Myśliwska na 142 Eskadrę Myśliwską,
- 121 Eskadra Myśliwska na 111 Eskadrę Myśliwską,
- 122 Eskadra Myśliwska na 112 Eskadrę Myśliwską,
- 14 Eskadra Niszczycielska na 211 Eskadrę Niszczycielską Nocną.
Dotychczasowy II Dywizjon Niszczycielski 1 Pułku Lotniczego został przekształcony w II Dywizjon Niszczycielski Nocny, pod dowództwem kapitana pilota Witolda Rutkowskiego.
9 sierpnia
Minister Spraw Wojskowych przekształcił szkoły oficerskie w szkoły podchorążych:
- Oficerska Szkoła Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na Szkołę Podchorążych Piechoty,
- Oficerska Szkoła Kawalerii w Grudziądzu na Szkołę Podchorążych Kawalerii,
- Oficerska Szkoła Artylerii w Toruniu na Szkołę Podchorążych Artylerii,
- Oficerska Szkoła Lotnicza w Dęblinie na Szkołę Podchorążych Lotnictwa,
- Oficerska Szkoła Inżynierii w Warszawie na Szkołę Podchorążych Inżynierii,
- Oficerska Szkoła Sanitarna w Warszawie na Szkołę Podchorążych Sanitarnych,
- Oficerska Szkoła dla Podoficerów w Bydgoszczy na Szkołę Podchorążych dla Podoficerów,
- Kurs Szkoły Podchorążych w Oficerskiej Szkole Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na Kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty,
- Batalion Oficerskiej Szkoły Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej na Batalion Szkoły Podchorążych Piechoty.
15 sierpnia
W Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie odbyła się pierwsza promocja absolwentów, prymusem został podporucznik obserwator Bronisław Bogucki.
18 sierpnia
Podczas ćwiczeń wojskowych 2 Pułku Strzelców Podhalańskich w Rogóźnie, kapitan Rudolf Mleczko został zastrzelony przez porucznika Jana Pniewskiego.
Wrzesień
13 września
W życie weszło rozporządzenie Prezydenta RP z dnia 7 marca 1928 dotyczące służby wojskowej podoficerów i szeregowców marynarki wojennej.
21 września
Rada Ministrów ustanowiła Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921.
23 września
Wręczono chorągiew 85 Pułkowi Piechoty.
25 września
Na terenie Okręgu Korpusu Nr IV powstała Powiatowa Komenda Uzupełnień Łask, która administrowała powiatem łaskim.
27 września
Rada Ministrów ustanowiła Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Październik
14 października
Końcem drugiego rejsu szkolnego ORP „Iskra”, który zawinął do portów: Dunkierka, Lizbona, Casablanca, Cherbourg.
21 października
Na Rynku w Nowym Sączu Prezydent RP Ignacy Mościcki wręczył chorągiew 1 Pułkowi Strzelców Podhalańskich.
Minister Spraw Wojskowych, w porozumieniu z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Ministrem Sprawiedliwości, wydał rozporządzenie dotyczące nadania Medalu Pamiątkowego za Wojnę 1918–1921.
Listopad
2 listopada
W Krakowie zmarł pułkownik artylerii w stanie spoczynku Ryszard Frendl.
3 listopada
Minister Spraw Wojskowych wydał rozporządzenie dotyczące nadania Medalu Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
12 listopada
W Zakładach Amunicyjnych „Pocisk” w Rembertowie doszło do eksplozji materiałów wybuchowych, w wyniku której zginęło dwóch pracowników, a kolejnych dwóch zostało ciężko rannych.
16 listopada
W Dzienniku Ustaw RP opublikowano obwieszczenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 listopada 1928 dotyczące sprostowania błędów w rozporządzeniu o Straży Granicznej; zmieniono „Dowódca Straży Granicznej” na „Komendant Straży Granicznej”.
25 listopada
Wręczono chorągiew 25 Pułkowi Piechoty.
Grudzień
1 grudnia
Pułkownik lekarz weterynarii Feliks Rozwadowski, były szef Wydziału Remontu Koni w Departamencie Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, został kierownikiem Wojskowego Zakładu Remontu Koni.
4 grudnia
Minister Spraw Wojskowych przeniósł wszystkich oficerów saperów kolejowych do korpusu oficerów inżynierii i saperów, pozostawiając ich na dotychczasowych stanowiskach.
15 grudnia
W Poznaniu zmarł kapitan artylerii Teofil Gwóźdź, komendant Kadry 7 Oddziału Służby Uzbrojenia, odznaczony medalem za wojnę oraz Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi.
22 grudnia
Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski, zniósł dotychczasową nazwę „Sztab Generalny” oraz tytuł „Oficer Sztabu Generalnego” i wprowadził nazwę „Sztab Główny” oraz tytuł „Oficer dyplomowany”.
Zobacz też
Polskie sztandary wojskowe
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1928.
JerzyJ. Pawlak, Polskie eskadry w latach 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989, ISBN 83-206-0760-4.
Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
Zdzisław Żygulski jun., Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.