Kalendarium Wojska Polskiego 1926 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1926.
1926
wprowadzono letnią bluzę oficerską
Styczeń
15 stycznia
ORP „Myśliwy” został skreślony z listy okrętów wojennych.
Marzec
18 marca
Minister Spraw Wojskowych, generał broni Lucjan Żeligowski, zwolnił generała brygady Włodzimierza Zagórskiego z funkcji szefa Departamentu IV Żeglugi Powietrznej M.S.Wojsk. i pozostawił go w dyspozycji szefa Administracji Armii. Obowiązki szefa departamentu tymczasowo przejął pułkownik Sztabu Generalnego, inżynier Ludomił Rayski.
Kwiecień
23 kwietnia
Pod Radomiem zginął w wypadku lotniczym inspektor lotnictwa, pułkownik pilot Aleksander Serednicki.
Maj
6 maja
Minister Spraw Wojskowych, generał broni Lucjan Żeligowski, mianował pułkownika Sztabu Generalnego inżyniera Ludomiła Rayskiego pełniącym obowiązki szefa Departamentu IV Żeglugi Powietrznej M.S.Wojsk.
15 maja
Marszałek Sejmu, Maciej Rataja, w imieniu prezydenta Rzeczypospolitej, powołał marszałka Józefa Piłsudskiego na stanowisko ministra spraw wojskowych.
18 maja
Marszałek Józef Piłsudski wydał rozkaz o powołaniu Komisji Likwidacyjnej, której przewodniczył gen. Lucjan Żeligowski. Dotychczasowy II Dywizjon Lotniczy 1 Pułku Lotniczego został przemianowany na II Dywizjon Niszczycielski, do którego włączono 13 i 14 Eskadrę Niszczycielską oraz pluton reflektorów. Planowano wyposażyć dywizjon w samoloty Farman F-68 BN4 „Goliath”, a następnie przekształcić go w pułk.
18 maja
Marszałek Józef Piłsudski wydał rozkaz z apelem do armii o zachowanie jedności.
Czerwiec
13 czerwca
Odbyło się posiedzenie Ścisłej Rady Wojennej pod przewodnictwem marszałka Józefa Piłsudskiego, na którym omawiano m.in. ogólną sytuację państwa, projekt organizacji najwyższych władz wojskowych oraz metody pracy inspektorów armii.
29 czerwca
W katastrofie pod Powurskiem zginęło 3 oficerów i 38 szeregowców z 45 Pułku Strzelców Kresowych, a kolejnych 44 żołnierzy zostało rannych.
Lipiec
12 lipca
Pod Lidą zginął w wypadku lotniczym tytularny pułkownik pilot Adam Zaleski, zastępca dowódcy 11 pułku myśliwskiego. Pilotując samolot Blériot-SPAD S.61, prawdopodobnie wpadł w korkociąg, z którego nie zdołał wyprowadzić maszyny.
15 lipca
Odbyło się posiedzenie Ścisłej Rady Wojennej pod przewodnictwem marszałka Józefa Piłsudskiego, dotyczące organizacji najwyższych władz wojskowych.
Sierpień
6 sierpnia
Opublikowano dekret Prezydenta RP dotyczący organizacji najwyższych władz wojskowych oraz ustanowienia urzędu Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.
23-25 sierpnia
Odbyło się spotkanie marszałka Piłsudskiego z inspektorami armii, na którym omawiano przygotowanie armii do wojny oraz podział inspektorów armii na grupy: zachodnią i wschodnią.
27 sierpnia
Na mocy dekretu Prezydenta RP, marszałek Józef Piłsudski został mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych.
Październik
11 października
Przed Wojskowym Sądem Okręgowym Nr I w Warszawie rozpoczął się proces dotyczący nadużyć przy dostawach dla Marynarki Wojennej, znany jako „afera minowa”. Odpowiedzialność ponieśli: kmdr ppor. Jan Bartoszewicz-Stachowski, kmdr inż. Bernard Müller, kmdr por. inż. Władysław Mikołaj Morgulec, kmdr ppor. Jan Zdeb, kmdr ppor. Borys Mohuczy, kmdr ppor. Kajetan Toczyski, kpt. mar. Władysław Mróz-Pozowski, por. mar. Rudolf Kubiński, por. mar. Stefan Rotkel, por. adm. (gosp.) Juliusz Woyde oraz por. mar. Aleksander Lipiński. Materiały przeciwko wiceadmirałowi Kazimierzowi Porębskiemu i generałowi brygady Tadeuszowi Bobrowskiemu zostały wyłączone do odrębnego postępowania.
Jan Bartoszewicz-Stachowski został skazany na pięć lat domu karnego oraz wydalenie z wojska i marynarki za nadużycia służbowe.
Komandor Bernard Müller przeniesiony został w stan spoczynku z dniem 28 lutego 1930, a 28 kwietnia 1939 jako oficer w stanie spoczynku przeniesiony z korpusu technicznego do korpusu oficerów służb (grupa oficerów technicznych).
Komandor Władysław Mikołaj Morgulec również przeniesiony został w stan spoczynku z dniem 30 kwietnia 1927, a 28 kwietnia 1939 jako oficer w stanie spoczynku przeniesiony z korpusu technicznego do korpusu oficerów służb (grupa oficerów technicznych).
Komandor Jan Zdeb z dniem 30 kwietnia 1927 został przeniesiony w stan spoczynku, a 11 marca 1940 zginął w obozie koncentracyjnym Stutthof.
Komandor Borys Mohuczy z dniem 31 marca 1933 przeszedł w stan spoczynku.
Komandor Kajetan Toczyski z dniem 30 kwietnia 1927 przeszedł w stan spoczynku, a 28 kwietnia 1939 jako oficer w stanie spoczynku przeniesiony z korpusu technicznego do korpusu oficerów służb (grupa oficerów technicznych).
Władysław Mróz-Pozowski, urodzony 8 września 1895 w Krakowie, z dniem 30 września 1929 przeszedł w stan spoczynku. Został wykluczony z korpusu oficerskiego za nadużywanie munduru przy zaciąganiu długów. Odznaczony Krzyżem Walecznych za udział w Legionach Polskich, zmarł 7 maja 1978 i spoczywa na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jego brat, Adam Pozowski vel Mróz (1892–1939), był adwokatem oraz prezesem Stronnictwa Narodowego w Krakowie.
12 października
Odbyło się spotkanie marszałka Józefa Piłsudskiego z inspektorami armii grupy wschodniej.
13 października
Odbyło się posiedzenie marszałka Józefa Piłsudskiego z inspektorami armii o lotnictwie wojskowym.
15 października
Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski, wcielił do Marynarki Wojennej monitory rzeczne „Kraków” i „Wilno”.
19 października
Marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził tymczasową organizację i składy osobowe zaproponowane przez Sztab Generalny.
22 października
Odbyło się posiedzenie marszałka Józefa Piłsudskiego z inspektorami armii grupy zachodniej.
25 października
Opublikowano rozporządzenie Prezydenta RP o utworzeniu Komitetu Obrony Państwa.
31 października
O godzinie 12:00 w Warszawie biskup polowy WP Stanisław Gall, w obecności Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, poświęcił monitory rzeczne „Kraków” i „Wilno”. O godzinie 10:00 na cmentarzu Rakowickim w Krakowie odsłonięto pomnik generała broni Zygmunta Zielińskiego.
Listopad
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr VII w Poznaniu, w ósmym dniu procesu, skazał majora inżyniera Ezechiela Leona Murzynowskiego, kierownika Rejonu Inżynierii i Saperów w Kaliszu, na rok i trzy miesiące więzienia oraz wydalenie z wojska, a jego zastępcę, kapitana inżyniera Witolda Bortkiewicza, na rok i dwa miesiące więzienia oraz wydalenie z wojska.
Wojskowy Sąd Rejonowy we Lwowie uniewinnił siedmiu oficerów oskarżonych o udział w pojedynku na szable pomiędzy porucznikiem Wiktorem Jarockim z 14 pp i kapitanem Ludwikiem Świdrem z 27 pp, który odbył się w Kamionce Strumiłowej.
30 listopada
Niższa Szkoła Pilotów w Bydgoszczy została przekształcona w Centralną Szkołę Podoficerów Pilotów.
Grudzień
1 grudnia
Kierownictwo Marynarki Wojennej podpisało umowę ze stocznią w Havre na budowę trzech podwodnych stawiaczy min.
3 grudnia
Komandor Witold Panasewicz, zastępując szefa Kierownictwa Marynarki Wojennej, zalecił do użytku służbowego „Instrukcję o trałach francuskich Ronarch’a”.
19-22 grudnia
Odbyło się posiedzenie marszałka Józefa Piłsudskiego z inspektorami armii grupy zachodniej i wschodniej.
22 grudnia
Weszło w życie rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów oraz Ministra Spraw Wojskowych w sprawie organizacji kościelnej duchowieństwa wojskowego. Rozporządzenie to zostało wydane na podstawie art. VII Konkordatu pomiędzy Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską. Zasady organizacji duchowieństwa wojskowego określał załączony do rozporządzenia „Statut Duszpasterstwa Wojskowego w Wojsku Polskim”, zatwierdzony przez Stolicę Apostolską. Punkt 20 Statutu, określający obowiązki kapelanów wojskowych jako urzędników stanu cywilnego, został uchylony z dniem 1 stycznia 1946 roku, jednak nie wpłynęło to na uprawnienia kapelanów w Polskich Siłach Zbrojnych.
Przypisy
Bibliografia
Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241-1945. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5. Brak numerów stron w książce.
Jerzy J. Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989, ISBN 83-206-0760-4, OCLC 69601095. Brak numerów stron w książce.
Jan Kazimierz Sawicki: Kadry Morskie Rzeczypospolitej. T. V: Polska Marynarka Wojenna. Dokumentacja organizacyjna i kadrowa oficerów, podoficerów i marynarzy (1918–1947). Gdynia: Polskie Towarzystwo Nautologiczne, 2011. ISBN 978-83-932722-0-4.
Piotr Stawecki: Wojsko Marszałka Józefa Piłsudskiego: 12 V 1926 – 12 V 1935. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-078-X.
Zdzisław Żygulski jun., Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
