Kalendarium Wojska Polskiego 1921 – wydarzenia w Wojsku Polskim w roku 1921.
1921
Pod koniec roku w Pucku, dotychczasowa Baza Lotnictwa Morskiego oraz Szkoła Lotników Morskich zostały przekształcone w nową jednostkę o nazwie „Lotnictwo Morskie”, która została podporządkowana dowódcy Floty.
Wydział Naukowo-Techniczny Sekcji Żeglugi Napowietrznej zmienił swoją formę na Wojskową Centralę Badań Lotniczych.
Styczeń
1 stycznia
Kontradmirał Jerzy Zwierkowski objął stanowisko zastępcy szefa Departamentu dla Spraw Morskich.
Generał podporucznik Stefan Mokrzecki przeszedł w stan spoczynku.
7 stycznia
Naczelny Wódz, marszałek Polski Józef Piłsudski, podpisał dekret dotyczący Organizacji Najwyższych Władz Wojskowych (Rady Wojennej i Ministerstwa Spraw Wojskowych). Dekret ten określał tymczasowe zasady organizacji Rady Wojennej i Ministerstwa Spraw Wojskowych, obowiązujące do ustawowego zatwierdzenia organizacji, co miało miejsce do 6 sierpnia 1926 roku.
18 stycznia
Sztab Generalny Naczelnego Dowódcy WP w swoim rozkazie organizacyjnym zgrupował eskadry lotnicze w siedmiu bazach:
- Warszawa – I Dywizjon (eskadra W 8, W 16, W 1),
- Łuck – II Dywizjon (eskadra W 6),
- Lwów – III Dywizjon (eskadry W 5, M 7),
- Brześć Litewski – IV Dywizjon (eskadry M 18, W 3, W 12),
- Bydgoszcz – V Dywizjon (eskadry M 13, M 15),
- Kraków – VI Dywizjon (eskadra W 10),
- Grudziądz – VII Dywizjon (eskadra W 14).
23 stycznia
Chorągiew została wręczona 10 pułkowi piechoty.
26 stycznia
Naczelny Wódz mianował:
- szefa intendentury DOGen. „Warszawa”, generała podporucznika intendenta Józefa Wencla – kierownikiem Wojskowego Kursu Intendenckiego,
- szefa Intendentury Polowej Naczelnego Dowództwa, pułkownika intendenta Włodzimierza Pietruszewicza – szefem Intendentury Dowództwa Okręgu Generalnego „Warszawa”.
31 stycznia
Naczelny Wódz przyznał odpowiedni stopień wojskowy oficerom WP, którzy polegli w czasie I wojny światowej przed powstaniem Państwa Polskiego, tj. przed 1 listopada 1918 roku. Ponadto polecił Ogólnej Komisji Weryfikacyjnej przeprowadzenie ich weryfikacji.
Luty
10 lutego
W Dzienniku Rozkazów Tajnych Nr 3 T opublikowano dekret Naczelnego Wodza z dnia 7 stycznia 1921 roku dotyczący Organizacji Najwyższych Władz Wojskowych.
Marzec
1 marca
Trałowiec ORP „Czajka” wszedł do służby.
I Korpus Wojsk Litwy Środkowej został przekształcony w Grupę Wojsk Litwy Środkowej, co oznaczało utworzenie Wojska Litwy Środkowej.
18 marca
Delegat Rządu RP na Ziemię Wileńską, Władysław Raczkiewicz, wręczył chorągiew 86 Pułkowi Piechoty.
20 marca
W Tomaszowie Lubelskim 14 Pułk Ułanów otrzymał chorągiew.
22 marca
W Kraśniku generał porucznik Kazimierz Sosnkowski wręczył chorągiew 7 Pułkowi Ułanów.
30 marca
Biskup polowy Wojska Litwy Środkowej, Władysław Bandurski, wręczył drugą chorągiew 86 Pułkowi Piechoty.
Kwiecień
1 kwietnia
W stan spoczynku przeszli następujący oficerowie:
- generał porucznik Karol Durski-Trzaska w stopniu generała broni,
- generał porucznik Antoni Listowski,
- tytularny generał porucznik Zdzisław Hordyński-Juchnowicz w stopniu rzeczywistego generała porucznika,
- generał podporucznik Jakub Gąsiecki w stopniu generała porucznika,
- generał podporucznik Kazimierz Grudzielski w stopniu generała porucznika,
- generał podporucznik Kajetan Olszewski w stopniu generała porucznika,
- tytularny generał podporucznik lekarz Ludwik Dąbrowski,
- tytularny generał podporucznik Aureli Serda-Teodorski.
26 kwietnia
Minister Spraw Wojskowych, mając na uwadze efektywniejsze przekazywanie rozkazów tajnych, przekształcił Dziennik Rozkazów Tajnych w Dodatek Tajny do Dziennika Rozkazów MSWojsk. Opublikowano również Dodatek Tajny Nr 8 do Dziennika Rozkazów Nr 16.
Maj
W Warszawie utworzono 1 pułk lotniczy, składający się z 3 dywizjonów, którego dowódcą został płk pil. Camillo Perini.
15 maja
Naczelny Wódz, marszałek Polski Józef Piłsudski, wręczył chorągiew 29 pułkowi piechoty w Kaliszu.
25 maja
W Przemyślu sformowano 6 pułk saperów.
Czerwiec
Rada Wojenna wprowadziła do uzbrojenia Wojska Polskiego karabin Mauser wz. 98. W Warszawie grupa lotników wznowiła działalność Aeroklubu Polskiego, który zmienił nazwę na Aeroklub Rzeczypospolitej Polskiej (ARP), a jego prezesem został Stanisław Osiecki.
1 czerwca
W Sandomierzu został sformowany 4 pułk saperów.
6 czerwca
W Wilnie wręczono chorągiew pułkowi strzelców grodzieńskich.
9 czerwca
W Krakowie sformowano 5 pułk saperów.
Lipiec
4 lipca
W twierdzy Modlin powstał 1 pułk saperów.
9 lipca
W Krakowie sformowano 5 pułk saperów.
10 lipca
Wręczono chorągiew 18 pułkowi piechoty.
19 lipca
Minister spraw wojskowych zatwierdził organizację i etaty Wojsk Kolejowych w czasie pokoju.
20 lipca
W Dęblinie sformowano 2 pułk saperów.
22 lipca
W Poznaniu powstał 7 pułk saperów.
Sierpień
W Krakowie utworzono 2 pułk lotniczy, którego dowódcą został ppłk pil. Ernest Cieślewski. W Poznaniu sformowano 3 pułk lotniczy, na czele którego stanął ppłk pil. Aleksander Serednicki.
6 sierpnia
W Chołżowie koło Mołodeczna dowódca 9 Dywizji Piechoty, pułkownik Mieczysław Ryś-Trojanowski, wręczył chorągiew 15 pułkowi piechoty „Wilków”.
10 sierpnia
Minister spraw wojskowych, gen. por. Kazimierz Sosnkowski, rozkazem MSWojsk. Oddz. I Szt. Gen. zatwierdził „Pokojową organizację Ministerstwa Spraw Wojskowych”, określając, że wprowadzenie w życie tej organizacji odbędzie się w dniach 22–25 sierpnia 1921.
21 sierpnia
Wręczono chorągiew 42 pułkowi piechoty.
22 sierpnia
W Przemyślu sformowano 10 pułk saperów. Równocześnie w Wilnie powstał 3 pułk saperów.
Wrzesień
1 września
W związku z reorganizacją armii minister spraw wojskowych zatwierdził obsady dowództw dla różnych jednostek.
12 września
W Brześciu sformowano 9 pułk saperów.
14 września
ORP „Mazur”, torpedowiec V-105, został przyholowany z Wielkiej Brytanii do Gdańska, w wyniku podziału cesarskiej marynarki wojennej.
22 września
W Podbrodziu wręczono chorągiew 7 pułkowi piechoty Legionów.
Październik
1 października
Naczelny Wódz przeniósł w stan spoczynku następujących oficerów:
- pułkownika Stanisława Kaliszka,
- pułkownika Antoniego Towiańskiego,
- pułkownika Mariana Jasińskiego w stopniu tytularnym generała podporucznika,
- pułkownika Józefa Kruźlewskiego w stopniu tytularnym generała podporucznika.
16 października (niedziela)
Na placu Saskim w Warszawie marszałek Polski Józef Piłsudski wręczył sztandar 3 pułkowi ułanów.
20 października (czwartek)
W Warszawie, w kasynie Sztabu Generalnego, odbyło się pożegnanie generała Moineville, inspektora wyszkolenia francuskiej Misji Wojskowej w Polsce.
21 października (piątek)
W Warszawie szef Sztabu Generalnego, generał porucznik Władysław Sikorski, odznaczył generała Moineville Krzyżem Walecznych czterokrotnie.
Listopad
3 listopada
Paweł Minkowski, dotychczasowy wicedyrektor Departamentu Budżetowego w Ministerstwie Skarbu, został szefem Wojskowej Kontroli Generalnej oraz cywilnym podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Wojskowych.
13 listopada
W Warszawie, w Belwederze, Naczelny Wódz, marszałek Polski Józef Piłsudski, wręczył chorągiew delegacji 27 pułku piechoty, ceremonia wręczenia chorągwi odbyła się 15 lutego 1922.
18 listopada
Minister spraw wojskowych wydał rozkaz o organizacji służby duszpasterstwa wyznania katolickiego na czas pokoju. Służba duszpasterska dla wyznań niekatolickich została zatwierdzona rozkazem z 24 maja 1922.
27 listopada
Na placu Saskim w Warszawie Minister Spraw Wojskowych, generał porucznik Władysław Sikorski, wręczył chorągiew 36 pułkowi piechoty Legii Akademickiej.
30 listopada
Naczelny Wódz mianował generała podporucznika Lucjana Żeligowskiego Inspektorem Armii.
Grudzień
13 grudnia
Naczelny Wódz powołał:
- pułkownika Sztabu Generalnego Józefa Rybaka na I zastępcę szefa Sztabu Generalnego,
- pułkownika Sztabu Generalnego Tadeusza Piskora na II zastępcę szefa Sztabu Generalnego oraz szefa Biura Ścisłej Rady Wojennej.
W Brześciu nieznani sprawcy zastrzelili podporuczników rezerwy Piotra Bieniewskiego i Jana Sławińskiego, którzy wracali na dworzec kolejowy z intendentury. Walizka z pieniędzmi została skradziona, a ordynans został lekko ranny.
20 grudnia
Minister spraw wojskowych, generał porucznik Kazimierz Sosnkowski, wprowadził „Instrukcję o prowadzeniu pracy sportowej w wojsku”, zachęcając dowódców do wsparcia garnizonowych klubów sportowych i gimnastycznych.
23 grudnia
W Hotelu Europejskim w Warszawie minister spraw wojskowych, generał porucznik Kazimierz Sosnkowski, zorganizował bankiet na cześć generała Henri Alberta Niessela, kończącego swoją służbę na stanowisku szefa Wojskowej Misji Francuskiej w Polsce.
24 grudnia
Chargé d’affaires RP w Rosji, doktor Zygmunt Stefański, odwiedził polskich jeńców wojennych oraz osoby cywilne osadzone w obozach iwanowskim i nowospaskim.
28 grudnia
W Krakowie, na placu ćwiczeń w bastionie nr 7, artylerzysta Jan Urban spowodował eksplozję granatu, w wyniku której doznał obrażeń ręki.
30 grudnia
W Warszawie minister spraw wojskowych, generał porucznik Kazimierz Sosnkowski, odznaczył generała Henri Alberta Niessela Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Tego samego dnia o godz. 21.05 generał Niessel wyjechał do Francji.
Przewodniczący Komisji Wojskowej Sejmu Ustawodawczego, Antoni Anusz, poinformował przewodniczącego Nadzwyczajnej Komisji Rewizyjnej, podpułkownika Jerzego Dudrewicza, o podjęciu uchwały Sejmowej Komisji Wojskowej w sprawie rozwiązania Nadzwyczajnej Komisji Rewizyjnej.
Minister spraw wojskowych wydał rozkaz zatwierdzający pokojową obsadę personalną oficerów korpusu weterynaryjnego, polecając jej wprowadzenie w życie do 25 stycznia 1922.
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4. OCLC 69601095.
Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
Jerzy Ryszard Konieczny: Kronika lotnictwa polskiego 1241–1945. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1984. ISBN 83-206-0426-5.