1918

Wydarzenia w Polsce

27 stycznia – utworzenie Polskiego Towarzystwa Geograficznego.

4 lutego – Rada Regencyjna uchwaliła ustawę o Radzie Stanu Królestwa Polskiego.

12 lutego – rząd Jana Kucharzewskiego złożył dymisję.

15 lutego – przekształcenie byłej II Brygady Legionów na stronę Ententy.

16 lutego – Niemcy nałożyli na Warszawę kontrybucję w wysokości 250 tys. marek.

6 marca – Jan Kanty Federowicz objął urząd prezydenta Krakowa.

30 marca – w Przemyślu powstał klub sportowy „Harcerski Klub Sportowy Czuwaj”, obecnie znany jako „Kolejowy Klub Sportowy Czuwaj Przemyśl”.

4 kwietnia – Rada Regencyjna powołała rząd J.K. Steczkowskiego.

9 kwietnia – przeprowadzenie wyborów do Rady Stanu Królestwa Polskiego.

10/11 maja – rozpoczęcie w nocy bitwy pod Kaniowem.

30 maja – założenie Związku Legionistów Polskich, organizacji skupiającej byłych żołnierzy Legionów Polskich.

9 lipca – publikacja pierwszego numeru „Nowego Dziennika” z Krakowa, polskojęzycznej gazety żydowskiej.

25 lipca – podczas wiecu ludności spisko-orawskiej w Zakopanem uchwała o przyłączeniu Orawy i Spiszu do Polski.

27 lipca – w Lublinie, na decyzję Zjazdu Biskupów Królestwa Polskiego, powołano Katolicki Uniwersytet Lubelski.

31 lipca – utworzenie Archiwum Państwowego w Lublinie.

15 sierpnia – poświęcenie mariawickiej Świątyni Miłosierdzia i Miłości w Płocku.

18 sierpnia – w Krakowie otwarto II wystawę ekspresjonistów.

7 października – ogłoszenie niepodległości Królestwa Polskiego przez Radę Regencyjną.

11 października – polskie organizacje działające w Rzeszy opublikowały wspólny komunikat wspierający niepodległość Polski.

12 października – Rada Regencyjna przejęła kontrolę nad polskim wojskiem.

13 października – utworzenie Rzeczypospolitej Zakopiańskiej.

19 października:

  • powstanie Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.
  • Lwów: ukraińscy posłowie do austriackiej Rady Państwa i Izby Panów powołali Ukraińską Radę Narodową.

20 października – Lwów: Rada Miejska przyjęła rezolucję o przyłączeniu miasta do Polski.

23 października – Rząd Jana Kantego Steczkowskiego został odwołany przez Radę Regencyjną.

25 października:

  • w Warszawie, Rada Regencyjna Królestwa Polskiego ustanowiła „urząd Szefa Sztabu Wojsk Polskich”.
  • Wojciech Korfanty wystąpił w Reichstagu z żądaniem przyłączenia do Polski wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego.

28 października – powstanie Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie.

31 października – proces odzyskiwania niepodległości przez Polskę: Tarnów stał się pierwszym oswobodzonym miastem w Polsce po rozbiorach, gdzie Polacy rozbroili austriackie oddziały i przejęli władzę, komendantem polskiej załogi został pułkownik Kajetan Amirowicz; tego samego dnia sytuacja powtórzyła się w Krakowie, gdzie Austriacy, rozbrojeni przez poruczników Antoniego Stawarza i Ludwika Iwaszkę, przekazali władzę pułkownikowi Bolesławowi Roi, nowemu komendantowi wojska polskiego.

31 października – powołanie Polskiej Agencji Telegraficznej.

1 listopada – w Płaszowie pod Krakowem zdobycie austriackiego taboru pancerny, z którego powstały pociągi pancerne: „Śmiały” i „Piłsudczyk”.

1–2 listopada – podczas zjazdu połączeniowego organizacji skautowskich w Lublinie utworzenie Związku Harcerstwa Polskiego.

1–22 listopada – walki o Lwów pomiędzy Polakami („Orlęta lwowskie”) a Ukraińcami, zakończone zwycięstwem Polaków. Oblężenie Lwowa przez wojska ukraińskie trwało do czerwca 1919.

2–4 listopada – Chełmianie pod dowództwem rotmistrza (późniejszego generała) Gustawa Orlicz-Dreszera wyzwolili Chełm spod okupacji austriackiej.

3 listopada:

  • próba zamachu stanu przez rząd Józefa Świeżyńskiego na Radę Regencyjną.
  • powstanie Polskiego Komitetu Narodowego we Lwowie.

4 listopada – przejęta od zaborców wojskowa stacja radiotelegraficzna w Krakowie nadała pierwsze radiogramy w języku polskim.

5 listopada:

  • zawarcie polsko-czeskiej umowy o wytyczeniu linii granicznej na Śląsku Cieszyńskim.
  • pierwsza odnotowana akcja lotnictwa niepodległej Polski: porucznik pilot Stefan Bastyr i porucznik obserwator Janusz de Beaurain z przejętego lwowskiego lotniska Lewandówka wykonali pierwszy bojowy lot samolotu w polskich barwach (porucznik Władysław Toruń w tym dniu przemalował austriackie oznaczenia na czerwono-białe paski na końcach skrzydeł); dla upamiętnienia tego wydarzenia do 1931 roku obchodzono Dzień Lotnictwa Polskiego.

6 listopada – na wiecu chłopskim radykalni działacze Tomasz Dąbal i ksiądz Eugeniusz Okoń proklamowali Republikę Tarnobrzeską.

7 listopada – Ignacy Daszyński objął przywództwo nowo utworzonego Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie, w którego skład weszli działacze z PPS, PSL „Wyzwolenie”, SNN oraz PPSD.

8 listopada:

  • uwolnienie Józefa Piłsudskiego i Kazimierza Sosnkowskiego z twierdzy w Magdeburgu.
  • powstanie Rad Delegatów Robotniczych w Zagłębiu Dąbrowskim.

9 listopada – Polskie Stronnictwo Republikańskie zostało założone w Krakowie z inicjatywy Mariana Dąbrowskiego.

10 listopada:

  • Józef Piłsudski przybył na dworzec główny w Warszawie specjalnym pociągiem z Berlina, po uwolnieniu z więzienia w Magdeburgu. Powitał go regent, książę Zdzisław Lubomirski.
  • przed powstaniem wielkopolskim miały miejsce wydarzenia tzw. Republiki Ostrowskiej.

10–11 listopada – rozbrojenie niemieckiego garnizonu wojskowego w Warszawie, który dotychczas okupował miasto.

10–26 listopada – bezkrwawy przewrót w Ostrowie Wielkopolskim, znany jako tzw. Republika Ostrowska.

11 listopada:

  • koniec niemieckiej okupacji Królestwa Polskiego. Przekazanie administracji okupacyjnej w ręce polskich władz.
  • po negocjacjach Józefa Piłsudskiego z Centralną Radą Żołnierską, wojska niemieckie rozpoczęły wycofywanie się z Królestwa Polskiego.
  • Rada Regencyjna przekazała władzę nad wojskiem Józefowi Piłsudskiemu.
  • powstanie Legii Akademickiej.
  • Jarogniew Drwęski został pierwszym polskim nadburmistrzem Poznania.

11–12 listopada – oswobodzenie Łodzi z rąk niemieckiej okupacji poprzez rozbrojenie garnizonu stacjonującego w mieście.

12 listopada:

  • Józef Piłsudski w odezwie do obywateli ogłosił przejęcie dowództwa nad siłą zbrojną Polski oraz zakończenie okupacji. Apelował o pozwolenie okupantom na opuszczenie Polski bez zemsty i zachowanie porządku.
  • Rada Regencyjna powierzyła Józefowi Piłsudskiemu zadanie utworzenia Rządu Narodowego.
  • generalny gubernator warszawski Hans von Beseler opuścił Warszawę.

13 listopada:

  • Komitet Narodowy Polski został uznany przez Francję jako rząd de facto, włączając się tym samym do grona zwycięskiej Ententy.
  • PPS zorganizowała w Warszawie dużą demonstrację przeciwko władzy Rady Regencyjnej.

14 listopada:

  • Rada Regencyjna ogłosiła swoje samorozwiązanie i przekazała pełnię władzy Józefowi Piłsudskiemu.
  • Józef Piłsudski mianował Ignacego Daszyńskiego premierem gabinetu ministrów.

15 listopada:

  • zmiana nazwy państwa z „Królestwo Polskie” na „Republika Polska”. Monitor Polski nr 204 zyskał podtytuł „Dziennik Urzędowy Republiki Polskiej”.
  • papież Benedykt XV wysłał przesłanie do narodu polskiego z okazji odzyskania niepodległości.

16 listopada:

  • Józef Piłsudski podpisał depeszę informującą o utworzeniu niepodległego Państwa Polskiego, która została wysłana drogą radiową (przez Szwecję) do przywódców mocarstw oraz rządów krajów walczących i neutralnych, trzy dni później z aparatu w Cytadeli Warszawskiej, zaraz po opuszczeniu jej przez oddziały niemieckie.
  • w Międzyrzecu Podlaskim doszło do pogromu, w którym zginęło co najmniej 44 osoby (22 żołnierzy POW broniących pałacu Potockich oraz co najmniej 22 cywilów).

17 listopada:

  • w Warszawie odbyła się manifestacja zainicjowana przez Narodową Demokrację, podczas której prezentowano hasła „rządu prawdziwie narodowego”, „armii narodowej” oraz „przymierza z koalicją zachodnią”.
  • po dymisji Ignacego Daszyńskiego, Józef Piłsudski powołał rząd Jędrzeja Moraczewskiego, który wprowadził w Polsce powszechne prawo wyborcze, ustanowił ośmiogodzinny dzień pracy oraz zagwarantował legalność związków zawodowych.

18 listopada – Józef Piłsudski powołał do życia Straż Kolejową jako pierwszą służbę w niepodległej Polsce.

19 listopada:

  • zakończenie wycofywania niemieckich wojsk z terytorium Republiki Polskiej.
  • nadanie depeszy z Cytadeli Warszawskiej, informującej o utworzeniu niepodległego Państwa Polskiego.

21 listopada:

  • rząd Jędrzeja Moraczewskiego ogłosił manifest zapowiadający reformę rolną oraz nacjonalizację niektórych gałęzi przemysłu.
  • Polska przywróciła kontrolę nad Lwowem, wcześniej zajętym przez Ukraińców.
  • nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Republiką Polską a Niemcami. Harry Kessler, jako poseł niemiecki, złożył listy uwierzytelniające na ręce Józefa Piłsudskiego.

22 listopada:

  • dekretem Józefa Piłsudskiego powołano urząd Naczelnika Państwa, najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej, a dekret ten ustalał ustrój republikański odrodzonej Polski (dekrety weszły w życie 29 listopada 1918 r.).
  • w Lwowie, opanowanym przez Polaków, wybuchły antyżydowskie rozruchy.

23 listopada – wprowadzenie przez rząd J. Moraczewskiego dekretu dotyczącego 8-godzinnego dnia pracy oraz 46-godzinnego tygodnia pracy.

24 listopada – oddział Wojska Polskiego pod dowództwem kapitana Wacława Zbrowskiego opanował Włodzimierz Wołyński.

26 listopada – zakończenie wydarzeń Republiki Ostrowskiej w Ostrowie Wielkopolskim.

28 listopada:

  • Tymczasowy Naczelnik Państwa, Józef Piłsudski, wydał dekret dotyczący ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego.
  • powołano Polską Marynarkę Wojenną.

29 listopada:

  • Józef Piłsudski objął urząd głowy państwa jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, pełniąc tę funkcję do 20 lutego 1919 roku, kiedy to został zatwierdzony jako Naczelnik Państwa przez Sejm Ustawodawczy.
  • w Warszawie otwarto kawiarnię artystyczną „Pod Picadorem”.

1 grudnia:

  • Polskie Stronnictwo Ludowe – Lewica połączyło się z Polskim Stronnictwem Ludowym Piast.
  • szef Sztabu Generalnego Stanisław Szeptycki wydał rozporządzenie nr 38, które ustanawiało szachownicę lotniczą jako znak polskiego lotnictwa wojskowego.

3–5 grudnia – Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (w budynku kina „Apollo”, ul. Piekary) powołał Naczelną Radę Ludową.

5 grudnia – w Warszawie utworzono Ministerstwo Sztuki i Kultury.

8 grudnia – odbyła się pierwsza inauguracja roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

8–11 grudnia – XV Zjazd Polskiej Partii Socjalistycznej w Warszawie.

10 grudnia:

  • w Poznaniu założono Uniwersytet.
  • powstała Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
  • utworzono Główny Urząd Statystyczny.

15 grudnia – w związku z napiętą sytuacją w Wielkopolsce, rząd zerwał stosunki dyplomatyczne z Niemcami, a także podjął decyzję o wyborze przedstawicieli z terenu zaboru pruskiego do Sejmu Ustawodawczego.

16 grudnia – powstanie Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (zjednoczenie SDKPiL i PPS Lewicy).

20 grudnia:

  • Józef Piłsudski, Tymczasowy Naczelnik Państwa, wydał dekret dotyczący utworzenia Straży Granicznej.
  • powstała Wojskowa Szkoła Lotnicza.

23 grudnia – utworzenie Flotylli Wiślanej.

26 grudnia – Ignacy Paderewski przybył do Poznania.

27 grudnia – wybuch powstania w Wielkopolsce.

28 grudnia – major Stanisław Taczak objął dowództwo nad wojskami powstańczymi w Wielkopolsce.

29 grudnia – w Polsce rozpoczął się pierwszy pobór do wojska w niepodległym państwie.

30 grudnia – cały Poznań znalazł się w rękach powstańców.

31 grudnia – w obiegu pieniężnym znajdowało się 9 mld marek polskich, a kurs wynosił 9 marek polskich za dolara amerykańskiego.

Grudzień – pierwsze starcia oddziałów polskich z Armią Czerwoną.

Powstał pierwszy Górniczy Klub Sportowy w Polsce – Victoria Jaworzno.

Wydarzenia na świecie

2 stycznia:

  • generałowie Ludendorff i Hindenburg sprzeciwili się na konferencji niemieckiej Rady Koronnej pomysłowi rozwiązania sprawy Polski w oparciu o Austrię. W obliczu groźby dymisji uzyskali decyzję o włączeniu do Niemiec przygranicznych terenów Królestwa Polskiego oraz pozbawieniu go prawa do samodzielnej polityki zagranicznej.
  • spłonęła hala hokejowa Montreal Arena.

4 stycznia – Rosja Radziecka uznała niepodległość Finlandii.

8 stycznia – czternaście punktów Wilsona: trzynasty punkt dotyczył utworzenia niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza na terenach zamieszkanych w większości przez ludność polską.

12 stycznia:

  • w Finlandii wszedł w życie akt prawny pod nazwą Mozaika Wyznawców, gwarantujący obywatelom pochodzenia żydowskiego prawa obywatelskie.
  • brytyjskie niszczyciele „HMS Opal” i „HMS Narborough” rozbiły się podczas sztormu w trakcie patrolowania podejść do bazy Scapa Flow; zginęło 188 marynarzy, ocalał jeden.
  • dwa japońskie okręty wojenne wpłynęły do zatoki Złoty Róg koło Władywostoku, co zapoczątkowało japońską interwencję na Dalekim Wschodzie.

13 stycznia – wojna domowa w Rosji: Krymski Pułk Konny został rozgromiony przez wojsko bolszewickie w bitwie nad rzeką Almą.

18 stycznia – w Piotrogrodzie zebrał się pierwszy demokratycznie wybrany rosyjski parlament, który następnego dnia został rozpędzony przez bolszewików.

19 stycznia – Rada Komisarzy Ludowych rozwiązała Zgromadzenie Ustawodawcze Rosji.

20 stycznia – I wojna światowa: zwycięstwo okrętów brytyjskich nad tureckimi w bitwie morskiej koło Imroz.

25 stycznia:

  • Ukraina zadeklarowała niezależność od bolszewickiej Rosji.
  • rozwiązano węgierską Partię Niepodległości.

28 stycznia – przemianowanie Czerwonej Gwardii na Armię Czerwoną.

28 stycznia – 15 maja – wojna domowa w Finlandii.

29 stycznia – wojna ukraińsko-radziecka: w bitwie pod Krutami bolszewicy rozgromili ukraińskich ochotników.

1 lutego:

  • Rosja przeszła z kalendarza juliańskiego na kalendarz gregoriański. Kalendarz został wprowadzony poprzez przeskok, pomijając dni do 14 lutego.
  • I wojna światowa: w serii kolizji okrętów brytyjskiej Royal Navy pod Isle of May zginęło ponad 100 marynarzy.

6 lutego – brytyjski parlament przyznał kobietom czynne prawo wyborcze, ograniczone cenzusem wieku – 30 lat (mężczyźni mogli głosować po ukończeniu 21. roku życia).

8 lutego – wojna ukraińsko-bolszewicka: wojska bolszewickie zdobyły Kijów.

9 lutego – I wojna światowa: podpisanie układu pokojowego między państwami centralnymi a Ukrainą w Brześciu.

10 lutego – Armenia, Azerbejdżan i Gruzja proklamowały niezależność jako Zakaukaska Demokratyczna Republika Federacyjna.

13 lutego – w południowochińskim mieście Shantou miało miejsce trzęsienie ziemi o sile 7,3 stopnia w skali Richtera, w wyniku którego zginęło ponad tysiąc osób.

14 lutego – Rosja Radziecka przyjęła kalendarz gregoriański (1 lutego według kalendarza juliańskiego).

16 lutego – Taryba proklamowała niepodległość Litwy, co formalnie zakończyło Unię polsko-litewską.

19 lutego – powołanie Estońskiego Komitetu Ocalenia.

21 lutego – wymieranie gatunków: w ogrodzie zoologicznym w Cincinnati padła ostatnia papuga karolińska.

23 lutego:

  • Gwardia Czerwona została przekształcona w Robotniczo-Chłopską Armię Czerwoną (RKKA).
  • niemiecki inżynier Artur Scherbius złożył wniosek o opatentowanie wirnikowej maszyny szyfrującej Enigma.

24 lutego – po siedmiu wiekach obcych rządów Estonia zadeklarowała niepodległość od Rosyjskiego Imperium. Następnego dnia Niemcy okupowały Estonię.

25 lutego – wojna domowa w Rosji: oddziały Kozaków dońskich wyszły z Nowoczerkaska i rozpoczęły tzw. Marsz Stepowy mający na celu uratowanie się przed wygubieniem przez wojska bolszewickie oraz odbudowę sił do dalszej walki wiosną.

1 marca – I wojna światowa: niemiecki okręt podwodny U-19 zatopił krążownik pomocniczy HMS „Calgarian” u wybrzeży Irlandii Północnej (w pobliżu wyspy Rathlin).

3 marca – I wojna światowa: w Brześciu podpisano traktat pokojowy między Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami oraz ich sojusznikami: Królestwem Bułgarii i Imperium Osmańskim, a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką (RFSRR).

4 marca:

  • żołnierz z bazy wojskowej w Fuston w stanie Kansas zachorował, był to pierwszy potwierdzony przypadek grypy hiszpanki.
  • ustanowiono najważniejsze i najstarsze fińskie odznaczenie – Order Krzyża Wolności.

5 marca:

  • w rewolucyjnej Rosji podjęto decyzję o przeniesieniu stolicy z Piotrogrodu do Moskwy.
  • I wojna światowa: Rumunia podpisała zawieszenie broni z państwami centralnymi.

6 marca – powstały Siły Lotnicze Finlandii, a niebieska swastyka stała się pierwszym symbolem lotnictwa Finlandii.

7 marca – I wojna światowa: Finlandia zawarła przymierze z Niemcami.

9 marca – stolica Rosji została przeniesiona z Piotrogrodu do Moskwy.

11 marca – I wojna światowa: złożenie broni przez I Korpus Polski w Rosji zakończyło walki o Bobrujsk.

12 marca – utworzony przez bolszewików rząd przeniósł swą siedzibę do Moskwy, co uczyniło ją stolicą bolszewickiej Rosji.

13 marca – wojska austriacko-niemieckie zlikwidowały Odeską Republikę Radziecką.

19 marca:

  • Kongres Stanów Zjednoczonych ustalił podział kraju na strefy czasowe oraz wprowadził obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędzania energii (czas letni wszedł w życie 31 marca).
  • przypadkowa eksplozja bomb głębinowych w czasie rejsu eskortowego u wybrzeży brytyjskich na niszczycielu USS „Manley” zabiła dowódcę okrętu i 33 członków załogi.
  • założono portugalski klub piłkarski CD Feirense.

21 marca:

  • I wojna światowa: rozpoczęła się niemiecka ofensywa na froncie zachodnim.
  • I wojna światowa: rozpoczęła się druga bitwa nad rzeką Sommą, znana również jako bitwa o Saint-Quentin, która trwała do 5 kwietnia i zakończyła się zwycięstwem państw Ententy (pierwsza bitwa nad Sommą miała miejsce od 1 lipca do 18 listopada 1916).
  • I wojna światowa: wielkie niemieckie działo, zwane działem paryskim, rozpoczęło ostrzał Paryża z odległości prawie 130 km.

22 marca – wojna gruzińsko-osetyjska: wojska gruzińskie zdobyły Cchinwali.

23 marca:

  • powstanie Dońskiej Republiki Radzieckiej.
  • Cesarstwo Niemieckie uznało za możliwe uzyskanie przez Litwę niepodległości.

25 marca – Białoruś ogłosiła niezależność w wyniku pokoju w Brześciu i porozumienia z państwami centralnymi, powstając na krótko jako Białoruska Republika Ludowa.

26 marca – przyjęcie flagi stanowej Kentucky.

27 marca – parlament Besarabii uchwalił połączenie terytorium z Rumunią.

29 marca – I wojna światowa: pocisk z niemieckiego tzw. działa paryskiego trafił w trakcie mszy w kościoł św. Gervais, powodując zawalenie sklepienia i śmierć 88 osób oraz 68 rannych.

31 marca – w Baku wojska bolszewickie rozpoczęły rzeź 12 tysięcy Azerów.

1 kwietnia – utworzenie RAF (Królewskich Sił Powietrznych) w Wielkiej Brytanii.

3 kwietnia – I wojna światowa: marszałek Ferdynand Foch został głównodowodzącym wojsk Ententy na froncie zachodnim.

5 kwietnia – Salote Tupou III została zaprzysiężona jako królowa Tonga.

7 kwietnia – nad Morzem Śródziemnym eksplodował niemiecki sterowiec LZ 104; cała 21-osobowa załoga zginęła.

9 kwietnia:

  • I wojna światowa: początek francusko-niemieckiej bitwy pod Lys, trwającej trzy tygodnie.
  • I wojna światowa: pod naciskiem okupacyjnych wojsk rumuńskich Rada Krajowa Mołdawii podjęła decyzję o „zjednoczeniu” z Rumunią.

12 kwietnia – Niemcy bałtyccy utworzyli samozwańcze Zjednoczone Księstwo Bałtyckie.

18 kwietnia – powstała Komunistyczna Partia (bolszewików) Ukrainy.

19 kwietnia – przyjęto flagę Litwy.

21 kwietnia – I wojna światowa: niemiecki as myśliwski Manfred von Richthofen (znany jako Czerwony Baron) został zestrzelony nad Francją.

23 kwietnia – I wojna światowa: Royal Navy przeprowadziła rajd na belgijskie porty Zeebrugge i Ostenda, okupowane przez Niemców.

24 kwietnia:

  • I wojna światowa: pod Villers-Bretonneux miała miejsce pierwsza bezpośrednia bitwa pancerna między brytyjskimi a niemieckimi siłami.
  • powstanie holenderskiej Politycznej Partii Protestantów (SGP).

25 kwietnia:

  • Armia Czerwona zlikwidowała Krymską Republikę Ludową.
  • papież Benedykt XV mianował Achille Rattiego (późniejszego papieża Piusa XI) wizytatorem apostolskim na Polskę.

27 kwietnia – w Rosji Radzieckiej znacjonalizowano handel zagraniczny.

28 kwietnia:

  • I wojna światowa: wojska niemieckie obaliły Ukraińską Centralną Radę.
  • Sidónio Pais został prezydentem Portugalii.

29 kwietnia:

  • I wojna światowa: zwycięstwo aliantów w bitwie pod Lys.
  • I wojna światowa: na Ukrainie utworzono tzw. Hetmanat pod protektoratem niemieckim.

30 kwietnia:

  • obalony car Mikołaj II Romanow i jego rodzina zostali przewiezieni przez bolszewików z Tobolska do Jekaterynburga i uwięzieni w domu kupca Ipatiewa.
  • powstała Turkiestańska ASRR.

1 maja:

  • I wojna światowa: niemieckie oddziały zajęły tereny wokół rzeki Don, a 6 maja wkroczyły do Rostowa nad Donem.
  • w Tokio otwarto Park Inokashira.

2 maja – General Motors kupił Chevrolet Motor Company.

4 maja – I wojna światowa: Ferdynand Foch został naczelnym wodzem sił Ententy na wszystkich frontach.

5 maja – w pierwszym finale piłkarskiego Pucharu Francji Olympique de Paris pokonał FC Lyon 3:0.

7 maja – Rumunia i państwa centralne podpisały w Bukareszcie traktat pokojowy kończący udział Rumunii w wojnie po stronie Ententy.

10 maja – I wojna światowa: Brytyjczycy przeprowadzili drugi rajd na belgijskie porty Ostenda i Zeebrugge.

11 maja:

  • I wojna światowa: kapitulacja II Brygady Legionów Polskich przed wojskami niemieckimi w bitwie pod Kaniowem na Ukrainie.
  • oficjalne ogłoszenie niezależności Republiki Górskiej Północnego Kaukazu od bolszewickiej Rosji.

15 maja:

  • porażka komunistów zakończyła wojnę domową w Finlandii.
  • Amerykański Serwis Pocztowy rozpoczął regularną obsługę klientów pocztą lotniczą między miastami Nowy Jork, Filadelfia i Waszyngton.

17 maja – powstała szwedzka wytwórnia filmowa Skandia.

18 maja – powstała Republika Dońska.

20 maja – przez małą miejscowość Codell w stanie Kansas po raz trzeci z rzędu przeszło tornado, które uderzało w tę miejscowość 20 maja w latach: 1916, 1917, 1918.

21 maja:

  • I wojna światowa: rozpoczęła się turecko-ormiańska bitwa pod Sardarapatem.
  • I wojna światowa: w twierdzy Bobrujsk skapitulował przed Niemcami I Korpus Polski w Rosji.

23 maja – I wojna światowa: zwycięstwo Ormian nad Turkami zakończyło bitwę pod Abaranem.

24 maja:

  • I wojna światowa: rozpoczęła się turecko-ormiańska bitwa pod Karakilisa.
  • I wojna światowa: zwycięstwo ormiańskich ochotników nad wojskami tureckimi w bitwie pod Sardarapatem.

Budapeszt: premiera opery „Zamek Sinobrodego” Béli Bartóka.

powstała Południowoamerykańska Konfederacja Lekkoatletyczna.

26 maja – proklamacja Demokratycznej Republiki Gruzji z siedzibą w Tyflisie. Secesja Gruzji z Zakaukaskiej Demokratycznej Republiki Federacyjnej oznaczała de facto likwidację republiki.

27 maja – I wojna światowa: rozpoczęcie trzeciej bitwy we francuskim departamencie Aisne.

28 maja – Armenia i Azerbejdżan proklamowały niezależność jako republiki: Demokratyczna Republika Armenii i Demokratyczna Republika Azerbejdżanu.

29 maja – przyjęcie flagi Finlandii.

30 maja – przedstawiciele czeskiej i słowackiej emigracji w Stanach Zjednoczonych podpisali umowę pittsburską, przewidującą powstanie Czechosłowacji.

31 maja – I wojna światowa: zadebiutował na polu bitwy czołg Renault FT-17.

1 czerwca – Gérard Cooreman został premierem Belgii.

1–26 czerwca – I wojna światowa: bitwa o wzgórze Belleau Wood (Château-Thierry), w której oddziały armii amerykańskiej, francuskiej i brytyjskiej odniosły zwycięstwo nad Niemcami.

3 czerwca – ogłoszenie Deklaracji wersalskiej dotyczącej utworzenia niepodległej Polski po I wojnie światowej.

6 czerwca – I wojna światowa: zakończenie III bitwy pod Aisne.

10 czerwca – I wojna światowa: austro-węgierski pancernik SMS „Szent István” został zatopiony na Adriatyku przez włoski kuter torpedowy; zginęło 89 członków załogi.

12 czerwca – Rosja Radziecka zawarła preliminarny pokój z Państwem Ukraińskim.

13 czerwca – na rozkaz Lenina, wielki książę Michał Aleksandrowicz Romanow został rozstrzelany przez czekistów.

15 czerwca – I wojna światowa: rozpoczęcie bitwy nad Piawą.

17 czerwca – powstanie Łotewskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej (LSDSP).

22 czerwca – w zderzeniu dwóch pociągów pod Hammond w amerykańskim stanie Indiana zginęło 86 osób, a 127 zostało rannych.

23 czerwca – I wojna światowa: zwycięstwem wojsk alianckich zakończyła się bitwa nad Piawą.

24 czerwca – Noe Żordania został premierem Gruzji.

27 czerwca – kanadyjski statek szpitalny HMHS „Llandovery Castle” został zatopiony na północnym Atlantyku przez niemieckiego U-Boota, w wyniku czego zginęły 234 osoby.

czerwiec – I wojna światowa: II bitwa o Monte Grappa.

3 lipca – rozpoczęcie syberyjskiej ekspedycji armii japońskiej, której celem było wyciągnięcie Korpusu Czechosłowackiego z ogarniętej rewolucją Rosji.

4 lipca – po śmierci sułtana Mehmeda V, ostatnim sułtanem Imperium Osmańskiego został Mehmed VI.

8 lipca – I wojna światowa: Ernest Hemingway, służący na froncie włoskim jako kierowca Czerwonego Krzyża, został ciężko ranny odłamkami pocisku moździerzowego.

9 lipca – katastrofa kolejowa w Nashville w stanie Tennessee, w której zginęło 101 osób.

10 lipca – uchwała konstytucji Rosji bolszewickiej.

11 lipca – niemiecki książę Wilhelm von Urach został przez Tarybę ogłoszony królem Litwy jako Mendog II.

13 lipca – w Pradze powstała Czeska Rada Narodowa, która ogłosiła program niezawisłości i zażądała od Austrii uznania suwerenności Czech.

15 lipca – I wojna światowa: rozpoczęcie II bitwy nad Marną.

16/17 lipca – na rozkaz Lenina, komuniści wymordowali całą rodzinę carską: cara Mikołaja II, żonę Aleksandrę Fiodorowną oraz pięcioro ich dzieci.

17 lipca – I wojna światowa: storpedowanie statku pasażerskiego RMS Carpathia.

26 lipca – I wojna światowa: na wniosek dowództwa niemieckiego okupującego Gruzję, rozwiązano Polską Oddzielną Brygadę na Kaukazie.

Sierpień – epidemia grypy hiszpanki przeradza się w pandemię.

1 sierpnia:

  • brytyjskie oddziały okupują Archangielsk w Rosji. 10 sierpnia dowódca tych oddziałów otrzymuje rozkaz udzielenia pomocy Białej Rosji.
  • Emma Susan Daugherty Banister, jako pierwsza kobieta w USA, obejmuje stanowisko szeryfa po zmarłym mężu.

8 sierpnia – I wojna światowa: w bitwie pod Amiens we Francji, oddziały kanadyjskie wspierane przez Australijczyków rozpoczynają serię zwycięstw, przełamując niemiecką linię obrony. Niemiecki generał Erich Ludendorff później nazwie tę kampanię „czarnym dniem niemieckiej armii”.

18 sierpnia – dokonano oblotu francuskiego bombowca Martin MB-1.

28 sierpnia – założono bułgarski klub piłkarski Spartak Warna.

29 sierpnia – dekret radzieckiej Rady Komisarzy Ludowych RFSRR anulował akty rozbiorowe Polski oraz przyznał Finlandii prawo do niepodległości.

30 sierpnia:

  • strajk 20 tys. londyńskich policjantów, domagających się podwyżek i utworzenia związków zawodowych.
  • Fanny Kapłan

Zostań naszym fanem!

Pomóż nam się rozwijać! Polub nas na Facebooku! i śledź nas na X!