1901 w nauce

Urodzili się

5 stycznia – Andrzej Czudek, polski leśnik, przyrodnik oraz działacz na rzecz ochrony przyrody (zm. 1968)

28 lutego – Linus Pauling, amerykański fizyk i chemik, zdobywca Nagrody Nobla (zm. 1994)

14 marca – Józef Berger, polski duchowny ewangelicki, teolog oraz działacz społeczny i polityczny w Zaolziu w okresie Pierwszej Republiki Czechosłowackiej i II RP (zm. 1962)

17 marca – Wojciech Czerwiński, polski pedagog (zm. 1956)

20 marca – Adam Vetulani, polski historyk prawa, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego (zm. 1976)

9 kwietnia – Stanisław Wigura, polski konstruktor i pilot (zm. 1932)

13 kwietnia – Jacques Lacan, francuski psychiatra i psychoanalityk (zm. 1981)

30 kwietnia – Simon Kuznets, amerykański ekonomista (zm. 1985)

3 maja – Zofia Radwańska-Paryska, polska botaniczka, taterniczka oraz pisarka (zm. 2001)

18 maja – Vincent du Vigneaud, amerykański biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1978)

12 czerwca – Jan Bartecki, polski pedagog (zm. 1967)

23 czerwca – Otto Heckmann, niemiecki astronom (zm. 1983)

18 lipca – Franciszek Moskwa, kupiec, kolekcjoner i bibliofil z Rzeszowa (zm. 1981)

3 sierpnia – kardynał Stefan Wyszyński, prymas Polski (zm. 1981)

8 sierpnia – Ernest Lawrence, amerykański fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1958)

18 sierpnia – Jean Guitton, francuski filozof i teolog (zm. 1999)

1 września – Jerzy Bronisław Braun, pisarz, polityk, poeta, dramaturg, krytyk literacki, publicysta oraz filozof (zm. 1975)

22 września – Charles Huggins, amerykański chirurg i fizjolog, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w 1966 (zm. 1997)

29 września – Enrico Fermi, włoski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1954)

23 października – Konstanty Narkiewicz-Jodko, polski podróżnik, taternik, alpinista, polarnik oraz doktor fizyki (zm. 1963)

18 listopada – George Gallup, amerykański socjolog i badacz opinii publicznej (zm. 1984)

5 grudnia – Werner Heisenberg, niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 1976)

14 grudnia

Berthold Lubetkin, brytyjski architekt rosyjskiego pochodzenia (zm. 1990)

Kazimierz Michałowski, polski archeolog i historyk sztuki (zm. 1981)

16 grudnia – Margaret Mead, amerykańska socjolog i antropolog (zm. 1978)

19 grudnia – Rudolf Hell, niemiecki wynalazca (zm. 2002)

Zmarli

21 stycznia – Elisha Gray, amerykański wynalazca (ur. 1835)

1 lutego – Karl Kolbenheyer, niemiecki nauczyciel i działacz turystyczny Beskidenvereinu, badacz Tatr (ur. 1841)

3 lutego – Yukichi Fukuzawa (jap. 福沢諭吉), japoński pisarz, pedagog, tłumacz, przedsiębiorca i politolog, założyciel Uniwersytetu Keiō (ur. 1835)

12 sierpnia – Adolf Erik Nordenskiöld, baron, szwedzki geolog i mineralog (ur. 1832)

30 listopada – Edward John Eyre, angielski odkrywca (ur. 1815)

Nauki przyrodnicze i ścisłe

Astronomia

20 lutego – włoski astronom Luigi Carnera odkrył planetoidę Argentina.

23 kwietnia – odkryto kometę jednopojawieniową C/1901 G1.

17 maja – miało miejsce całkowite zaćmienie Słońca, które było widoczne na Oceanie Indyjskim.

7 czerwca – niemiecki astronom Max Wolf odkrył planetoidę (471) Papagena.

Biologia

W dorzeczu Konga odkryto okapi.

Chemia

Eugène-Anatole Demarçay wyizolował europ.

Fizyka

12 grudnia – Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą transatlantycką transmisję radiową.

Medycyna

5 stycznia – bakterie duru brzusznego, które wydostały się z więzienia w Seattle, zapoczątkowały pierwszą z dwóch epidemii w USA w ciągu roku.

14 listopada – Austriak Karl Landsteiner odkrył istnienie grup krwi.

Eugen Hollander, berliński chirurg, przeprowadził pierwszą operację plastyczną twarzy – face lifting, której pacjentką była polska arystokratka.

Geologia

10 stycznia – w Beaumont w Teksasie odkryto pierwsze duże złoża ropy naftowej, co uznaje się za narodziny przemysłu naftowego w USA.

Nauki społeczne

Prawo

31 stycznia – we Francji zakazano stosowania kar cielesnych w armii i marynarce wojennej.

20 lutego – po raz pierwszy obradowała legislatura terytoriów Hawai.

25 kwietnia – stan Nowy Jork jako pierwszy w USA wprowadza obowiązkowe tablice rejestracyjne dla samochodów.

30 września – brytyjczyk Huberta Booth opatentował stacjonarny odkurzacz elektryczny; w 1907 roku w USA stworzono pierwszy przenośny odkurzacz elektryczny.

23 października – Uniwersytet Yale obchodził dwustulecie swojego istnienia.

15 listopada – Miller Reese Hutchinson opatentował „acousticon”, prototyp aparatu słuchowego.

27 listopada – w Pensylwanii, w miejscowości Carlisle pod Harrisburgiem, założono uczelnię wojskową – U.S. Army War College.

28 listopada – nowa konstytucja stanu Alabama w USA pozbawiła czarnoskórych obywateli prawa wyborczego ze względu na brak umiejętności pisania i czytania.

2 grudnia – King Camp Gillette opatentował maszynkę do golenia z wymiennymi ostrzami.

Anglik Edward Henry opracował system identyfikacji osób na podstawie linii papilarnych.

Parlament Wielkiej Brytanii uchwalił prawo (Factory Act) zakazujące zatrudniania dzieci poniżej 12 roku życia.

Technika

14 lutego – w Krakowie oraz Częstochowie uruchomiono miejskie wodociągi.

25 lutego – J.P. Morgan, amerykański finansista, włączył do swojego imperium „United States Steel Corporation”, największą korporację produkującą stal w USA.

16 marca – w Krakowie uruchomiono pierwszą zelektryfikowaną linię tramwajową.

21 marca:

zwodowano RRS Discovery, ostatni drewniany trójmasztowiec zbudowany na Wyspach Brytyjskich.

w Hawanie uruchomiono pierwszą linię tramwaju elektrycznego.

1 kwietnia – na ulice Ostrawy wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne.

6 kwietnia – w niemieckiej Jenie uruchomiono pierwsze tramwaje elektryczne.

7 kwietnia – powstała pierwsza linia tramwajowa na Teneryfie.

27 kwietnia – odbył się pierwszy wyścig samochodowy dookoła Włoch.

6 maja – w Dreźnie uruchomiono najstarszą na świecie kolej podwieszaną.

13 maja – w Hartland w kanadyjskim Nowym Brunszwiku zakończono budowę najdłuższego na świecie mostu krytego (391 m).

27 maja – Thomas Edison założył w New Jersey pierwszą wytwórnię wymienialnych baterii (Edison Storage Battery Company).

31 maja – rozpoczęto budowę Kolei Transsyberyjskiej.

4 czerwca – zwodowano francuski krążownik pancerny Sully.

4 lipca – w miejscowości Hartland w prowincji Nowy Brunswik w Kanadzie na rzece św. Jana (St. John River) otwarto najdłuższy obudowany most na świecie (390 m).

7 sierpnia – na ulice Mostu i sąsiedniego Litvínova wyjechały pierwsze tramwaje elektryczne.

14 sierpnia – w Bridgeport miały miejsce pierwsze loty pojazdu z silnikiem braci Wright.

21 sierpnia – w Detroit w stanie Michigan założono wytwórnię samochodów osobowych „Cadillac Motor Company”, która została zreformowana 22 sierpnia 1902 roku i zmieniła nazwę na „Cadillac Automobile Company”.

2 października – marynarka wojenna Wielkiej Brytanii została wyposażona w pierwszy okręt podwodny.

12 grudnia – Guglielmo Marconi przeprowadził pierwszą transatlantycką transmisję radiową, odbierając literę „S” nadaną kodem Morse’a w Nowej Fundlandii w Kanadzie.

20 grudnia – zakończono budowę linii kolejowej łączącej Ugandę i Kenię z Mombasą nad Oceanem Indyjskim.

Niemcy wprowadziły na uzbrojenie nowoczesne miotacze ognia.

Powstał prototyp motocykla przedsiębiorstwa Harley-Davidson.

Nagrody Nobla

Fizyka – Wilhelm Röntgen

Chemia – Jacobus van ’t Hoff

Medycyna – Emil Adolf von Behring

Zostań naszym fanem!

Pomóż nam się rozwijać! Polub nas na Facebooku! i śledź nas na X!