19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów – pułk piechoty cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej.
Historia
19 Pułk Piechoty Obrony Krajowej Lwów został utworzony 1 maja 1889 roku w Lwowie w wyniku połączenia czterech samodzielnych batalionów Obrony Krajowej, które powstały w 1869 roku, a mianowicie:
- Batalionu Obrony Krajowej Lwów Nr 63,
- Batalionu Obrony Krajowej Żółkiew Nr 64,
- Batalionu Obrony Krajowej Złoczów Nr 67,
- Batalionu Obrony Krajowej Tarnopol Nr 71.
1 października 1898 roku z pułku wyłączono dwa bataliony, które stały się podstawą nowo utworzonego 35 Pułku Piechoty OK w Złoczowie. Były to III/19 pp (dawny Batalion OK Złoczów Nr 67) oraz IV/19 pp (dawny Batalion OK Tarnopol Nr 71). W ich miejsce powstał nowy III batalion. Od tego momentu w skład pułku wchodziły trzy bataliony oraz kadra batalionu zapasowego.
Kolory pułkowe to trawiasty (grasgrün), a guziki były srebrne z oznaczeniem „19”. W lipcu 1914 roku skład narodowościowy pułku wynosił: 59% – Ukraińcy, 31% – Polacy.
W latach 1903–1914 komenda pułku oraz wszystkie bataliony były stacjonowane we Lwowie. Okręg uzupełnień obejmował Lwów oraz Brzeżany.
W 1914 roku pułk należał do 85 Brygady OK, która była częścią 30 Dywizji Piechoty, a ta z kolei wchodziła w skład XI Korpusu.
Podczas I wojny światowej pułk stoczył walki z Rosjanami w 1914 i 1915 roku w Galicji, m.in. w rejonie Limanowej, Bochni i Gorlic. Największe straty jednostka poniosła w bitwie pod Gorlicami. Żołnierze pułku zostali pochowani m.in. na cmentarzach: Cmentarz wojenny nr 224 – Brzostek, Cmentarz wojenny nr 31 – Szerzyny, Cmentarz wojenny nr 34 – Ołpiny.
11 kwietnia 1917 roku pułk został przekształcony w 19 Pułk Strzelców (niem. 19 Schützen-Regimenter Lemberg).
Żołnierze pułku
Komendanci pułku:
- płk Emil Rycerz Versbach von Hadamar (1899)
- płk Josef Hielle (1903–1904)
- płk Franz Daute (1905–1909)
- płk Artur Kaltneker (1910–1912)
- płk Karl Jent (1913–1914)
Oficerowie:
- kpt. Mykoła Marynowycz (1889–1908)
- por. Geza Szczyrkowski
- por. Władysław Śniadowski
- por. rez. Ferdynand Andrusiewicz
- por. rez. Stanisław Peszkowski
- por. rez. Alfred Riesser
- por. rez. Jan Schramm
- ppor. rez. Stefan Manasterski
- ppor. rez. Tadeusz Mitraszewski
- ppor. rez. Adam Próchnik
- ppor. rez. Stanisław Toruń
- ppor. nieakt. Mieczysław Stefko
- chor. rez. Tadeusz Kirchner
- chor. rez. Egon Krulisz
- asyst. lek. Izaak Chotiner vel Chartiner
Obsada personalna w 1914 roku:
- komendant pułku – płk Karl Jent
- adiutant – por. Karl Huder
- komendant I batalionu – mjr Franz Springisfeld
- komendant II batalionu – mjr Franciszek Paulik
- komendant III batalionu – mjr Alexander Süß
- komendant kadry batalionu zapasowego – mjr Kajetan Amirowicz
- komendant okręgu uzupełnień – ppłk Ludwik Trexler
- komendant okręgu pospolitego ruszenia Lwów nr 19 – mjr Johann Opletal
- kpt. Ryszard Hausner
- kpt. Kazimierz Horoszkiewicz
- kpt. Mieczysław Linde
- komendant oddziału karabinów maszynowych I batalionu – por. Anton Treybal
- komendant oddziału karabinów maszynowych II batalionu – por. Wenzel Balzer
- komendant oddziału karabinów maszynowych III batalionu – por. Anton Grießl
Uwagi
Przypisy
Bibliografia
Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916.
Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wien: K. K. Hof und Staatsdruckerei, 1918. (niem.).
www.mlorenz.at: Österreich-Ungarns bewaffnete Macht 1900–1914. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
Glenn Jewison & Jörg C. Steiner: Austro-Hungarian Land Forces 1848–1918. [dostęp 2010-03-14]. (niem.).
Waldemar Fronczak i in.: Polegli na ziemiach polskich z K.K. Landwehr-Infanterieregiment Nr 19. [dostęp 2015-05-02]. (pol.).