19 Pułk Piechoty im. von Courbière’a (2 Poznański)
(niem. Infanterie-Regiment von Courbière (2. Posensches) Nr. 19) – pułk piechoty niemieckiej.
Formowanie i zmiany organizacyjne
Pułk został utworzony 1 lipca 1813 roku i ze względu na znaczną liczbę żołnierzy z Wielkopolski, nazywano go, podobnie jak 18 Pułk Piechoty im. von Grolmanna (1 Poznański), „pułkiem Kaczmarków”.
Przez długi okres pułk stacjonował w Poznaniu, a następnie w Zgorzelcu (Görlitz) i Lubaniu (Lauban). Jego patronem był Wilhelm de Courbière.
Początkowo pułk nosił nazwę 19 pułku piechoty. W 1860 roku zmieniono jego nazwę na 19 pułk piechoty (2 Poznański), a w 1889 roku na 19 Pułk Piechoty im. von Courbière’a.
W wyniku mobilizacji, w sierpniu 1914 roku, pułk osiągnął gotowość bojową i w składzie 17 Brygady Piechoty 9 Dywizji został wysłany na front zachodni.
Miejsca stacjonowania
W Poznaniu, pododdziały pułku stacjonowały w następujących okresach:
- 1 batalion: 1817–1830 oraz 1836–1848
- 2 batalion: 1819–1830
- 3 batalion: 1823–1830 oraz 1836–1848
- batalion fizylierów: 1818–1823
W 1830 roku, w związku z powstaniem listopadowym, władze pruskie, obawiając się, że jednostka mogłaby przejść na stronę powstańców, przerzuciły pułk marszem do Saksonii, a w sierpniu 1831 roku do Koblencji. Pułk powrócił do Poznania 12 listopada 1836 roku. W 1848 roku, w obliczu powstania wielkopolskiego, pułk po raz kolejny został wyprowadzony z Poznania z powodu obaw o jego lojalność polityczną. Został przeniesiony do Lubania i Zgorzelca, gdzie stacjonował aż do 1914 roku.
Schemat organizacyjny po 1860 roku
V Korpus Armijny – Poznań
9 Dywizja Piechoty – (9. Infanterie-Division) – Głogów
17 Brygada Piechoty – (18. Infanterie-Brigade) – Głogów
19 pułk piechoty im. von Courbière’a (2 Poznański) – (Infanterie-Regiment von Courbière (2. Posensches) Nr. 19) w Zgorzelcu (Görlitz) i Lubaniu (Lauban)
Przypisy
Bibliografia
Nigel Thomas: Armia niemiecka w I wojnie światowej. T. 1. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2019. ISBN 978-83-8178-074-2.
Claus von Bredow, bearb., Historische Rang- und Stammliste des deuschen Heeres (1905)
Hermann Cron et al., Ruhmeshalle unserer alten Armee (Berlin, 1935)
Hermann Cron, Geschichte des deutschen Heeres im Weltkriege 1914–1918 (Berlin, 1937)
Günter Wegner, Stellenbesetzung der deutschen Heere 1815–1939. (Biblio Verlag, Osnabrück, 1993), Bd. 1
JacekJ. Biesiadka JacekJ., Twierdza Poznań. O fortyfikacjach miasta Poznania w XIX i XX wieku, AndrzejA. Gawlak, SzymonS. Kucharski, MariuszM. Wojciechowski, Poznań: Wydawnictwo Rawelin, 2006, ISBN 83-915340-2-2, OCLC 170012744 . Brak numerów stron w książce
Niemieckie pułki piechoty 1914–1918. tnke.home.pl. [dostęp 2023-08-18]. (pol.).
Jonathan Viser: Imperial German Fifth Army. [w:] The Prussian Machine [on-line]. prussianmachine.com. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).
